بانک مقالات علوم محیطی

ارزيابي توان اكولوژيكي سرزمين به عنوان هسته مطالعات محيط زيست و به مشابه پيشگيري و حتي درمان بحران هاي زيست محيطي به شمار مي رود. از اين رو پيش از اجراي توسعه، تعيين توان اكولوژيک سرزمين براي كاربري هاي مختلف ضروري است.
حوضه آبخيز زاخرد با وسعتي معادل 82.23 كيلومتر مربع در قسمت شمال غرب شهرستان شيراز و شرق شهرستان كازرون در استان فارس واقع شده است.
اين حوضه در فرآيند افزايش جمعيت قرار دارد و ضروري است كه قبل از هر گونه بارگذاري توسعه در آن مورد مطالعات توان سنجي محيطي قرار گيرد.
در ارزيابي حوضه زاخرد از روش Mc Harg، مدل اكولوژيكي توسعه شهري مخدوم 1380 و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب اين فرآيند، ابتدا منابع منطقه (اكولوژيكي و اقتصادي - اجتماعي) شناسايي گرديد. سپس با تلفيق و روي هم گذاري لايه هاي اطلاعاتي در سامانهArcview  نقشه يگان هاي اكولوژيكي منطقه به همراه جدول ويژگي هاي واحد، ايجاد و نسبت به ارزيابي توان منطقه اقدام و مناطق مستعد براي توسعه شهري مشخص گرديد.

 نسخه قابل چاپ

توسعه لگام گسيخته طبيعت گردي همانند ساير انواع توسعه، مي تواند آثار منفي بر فرهنگ، اقتصاد و محيط زيست جامعه ميزبان و حتي امنيت گردشگران بر جاي گذارد. شهرستان بهشهر در شرق استان مازندران، با انواع اكوسيستم هاي ساحلي، جلگه اي، جنگلي و كوهستاني، داراي قابليت هاي فراواني براي طبيعت گردي مي باشد در اين مطالعه براي ارزيابي توان طبيعت گردي در محدوده شهرستان بهشهر، از روش ارزيابي چند معياره(MCE)  بر مبناي منطق فازي استفاده شده است. علاوه بر اين، براي اولين بار در ايران، دو معيار فرسايش پذيري بالقوه خاک و ميزان خطر زمين لغزش نيز در ارزيابي چند معياره توان طبيعت گردي معرفي و مورد استفاده قرار گرفت. براي اين كار، پس از تعيين معيارهاي موثر در ارزيابي توان طبيعت گردي، لايه هاي اطلاعاتي مورد نياز گردآوري، آماده سازي و استاندارد شد. همچنين وزن عوامل با روش مقايسه زوجي(AHP)  تعيين گرديد و با استفاده از عملگر تركيب خطي وزن داده شده (WLC)، كليه لايه ها تلفيق شدند و نقشه رستري توان طبيعت گردي تهيه گرديد. آنگاه اين نقشه زون بندي گرديد و مطلوبيت ناحيه اي سرزمين(ZLS)  در هرزون محاسبه شد. در نهايت، با طبقه بندي نقشه برداري و حذف مساحت هاي زير 20 هكتار، تعداد 35 زون با توان بالا، 137 زون با توان متوسط و 4 زون با توان ضعيف براي طبيعت گردي معرفي شد. در اين مطالعه مشخص شد كه از كل مساحت شهرستان، حدود 82400 هكتار داراي محدوديت، حدود 4500 هكتار داراي توان بالا، حدود 55000 هكتار داراي توان متوسط و حدود 2600 هكتار داراي توان ضعيف براي طبيعت گردي گسترده مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

امروزه شهرها با رشدي شتابان در حال توسعه هستند. مطالعه روند رشد شهرها و بررسي مشكلات، امكانات، قابليت ها و نقاط ضعف شهرها ما را در مديريت و برنامه ريزي صحيح براي حل مشكلات كنوني و برنامه ريزي هاي توسعه آينده كمک مي كند. در پژوهش حاضر روند توسعه كالبدي منطقه پنج شهر تهران از ابتداي شكل گيري تاكنون مورد بررسي قرار گرفته است. در ابتدا داده هاي ماهواره اي، نقشه هاي رقومي و اطلاعات پايه و همچنين وضعيت كاربري هاي موجود منطقه بررسي و نقشه هاي مناسب در اين خصوص گردآوري شده است و جهت بررسي دقيق تر از سيستم هاي اطلاعات مكانيGIS  و سنجش از دور RS استفاده گرديده است كه فرآيندهاي فني مانند عمليات بارزسازي تصوير Image Enhancement، آشكارسازي تصاوير اخذ شده ماهواره اي Ikonos و TK2 و ETM+، عمليات تصحيح هندسي و مختصات دار كردن تصاوير، تهيه مدل رقومي منطقه، طبقه بندي تصاوير و بهنگام كردن نقشه ها انجام گرفته است و جهت آناليز نتايج از تحليل هاي مناسب با بهره گيري از GIS استفاده شده است. در نهايت تغييرات كاربري ها و سطح كاربري هاي منطقه محاسبه و مورد مقايسه و بررسي قرار گرفته اند و پيشنهادات معيني با توجه به اوضاع اقتصادي و اجتماعي و شرائط زيست محيطي منطقه و بررسي برنامه هاي توسعه در اين زمينه ارايه شده است. تلفيق نقشه هاي رقومي و داده هاي ماهواره اي جهت برنامه ريزي شهري و ارزيابي ظرفيت هاي توسعه شهري و مشكلات زيست محيطي و ارايه راهكارها با تكيه بر تكنولوژي هايGIS  و RS از نكات بارز اين تحقيق است.

 نسخه قابل چاپ

دفع نهايي زايدات غيرمتعارف و خطرناک توليد شده در نيروگاه هاي حرارتي، كه به دليل استفاده از سوخت هاي فسيلي توليد مي شود، از مهمترين ملاحظات زيست محيطي پيش روي اين قبيل صنايع محسوب مي گردد. دفع زايدات خطرناک صنايع در محيط زيست كه معمولا از طريق دفن آن در مدفن هاي ويژه انجام مي گيرد، نيازمند به در نظر گرفتن مجموعه اي از معيارهاي زيست محيطي و ملاحظات اقتصادي، اجتماعي و مديريتي ويژه مي باشد. در اين مقاله با استفاده از سيستم اطلاعات جفرافيايي (GIS) جهت غربال نمودن مناطق مناسب، اولويت بندي سايت هاي انتخابي و در نهايت انجام تحليل سلسله مراتبي، نسبت به جانمايي و انتخاب مكان هاي مناسب دفن زايدات ويژه نيروگاه شهيد رجايي در سطح استان قزوين اقدام شده است. براي دستيابي به اين هدف و به منظور كمينه سازي اثرات مخرب دفن اين قبيل زايدات در محيط، لايه بندي هاي لازم در نقشه هاي GIS جهت انتخاب مكان هاي مناسب برميني مشخصات توپوگرافي، زمين شناسي، آب و هوايي، وضعيت آبهاي سطحي و زيرزميني و نيز استانداردها و الزامات زيست محيطي حاكم انجام گرفته است. سپس الگويي جديد برگرفته از روش هاي DRASTIC و MPCA جهت اولويت بندي سايت هاي مناسب در ميان محل هاي كانديد شده در مرحله قبل پيشنهاد و مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه جهت انتخاب بهترين سايت در ميان گزينه هايي با اولويت بالاتر، از تكنيک هاي تصميم گيري چند معياره (MCDM) و روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده گرديده است. روش پيشنهادي در اين مقاله از طريق استفاده از ابزارهاي مديريتي در كنار روش هاي مهندسي امكان انتخاب مناسب محل هاي دفن زايدات خطرناک در سطح يک منطقه وسيع به شكلي كه ارضاكننده همه معيارهاي زيست محيطي حاكم باشد را ممكن خواهد ساخت. روش مشروح در اين مقاله جهت انتخاب بهينه محل مناسب دفن زايدات خطرناک نيروگاه شهيد رجايي در محدوده استان قروين مورد استفاده قرار گرفته است. نتايج حاكي از انتخاب سايت 1 در محدوده منطقه آبيک به عنوان بهترين مكان جهت دفن زايدات خطرناک نيروگاه شهيد رجايي در سطح استان مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

جنگل يک مجموعه حياتي است كه هر گونه دخالت شديد مي تواند تعادل آن را به خطر بيندازد، لذا در طراحي و ساخت جاده بايد اصولي را مدنظر قرار داد. در اين تحقيق، عوامل موثر بر مسيريابي مناسب جاده جنگلي با نقشه هاي رقومي شيب، جهت، ارتفاع، موجودي درختان، تيپ فعلي جنگل و زمين شناسي بررسي شد. سپس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي نقشه هاي ياد شده هم پوشاني گرديد. منطقه مورد مطالعه سري 9 از حوزه 9 شفارود مي باشد. نقشه هاي رقومي مذكور با نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافيايي تجزيه و تحليل و به طبقات مورد نياز دسته بندي شدند. پس از تلفيق نقشه ها، واحدهاي زيست محيطي همگن به دست آمد و با تكميل اطلاعات زمين شناسي تقسيم بندي طبقات توان انجام گرفت. در آخر نقشه توان رويشگاه براي كاربري مسيريابي تهيه شد. براي طراحي بهينه مسيرهاي جاده جنگلي، فناوري سامانه اطلاعات جغرافيايي مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه درصد عبور مسير در شبكه جاده پيشنهادي از مناطق با توان يک نسبت به شبكه جاده موجود بيشتر است، ولي درصد عبور جاده از مناطق با حساسيت به فرسايش زياد (توان 3) برعكس بوده است. در نهايت نتيجه گيري شد كه كاربرد اين سامانه در چنين سطحي با تجزيه و تحليل رايانه اي توانسته است در تهيه نقشه طراحي شده مسيرهاي بهينه مورد استفاده قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ

ايمني ترافيک يكي از پارامترهاي بسيار مهم مورد بررسي در اكثر كشورهاي دنيا، مجامع مهم بين المللي و سازمان ملل است. با مطالعه تصادفات ترافيكي مي توان عوامل موثر در رخداد تصادفات ترافيكي را شناسايي كرد. تعريف و توصيف عوامل موثر در تصادفات گامي اساسي در جهت اقدامات عملي براي كاهش و به حداقل رساندن عوامل ايجاد تصادف است كه باعث ايمني بيشتر سيستم حمل و نقل و بهبود آن مي شود. از اين رو اهميت تحليل نقاط حادثه خيز براي راهنمايي و رانندگي، شهرداري ها و سازمان هاي مرتبط با ايمني ترافيک بسيار بالا مي باشد.
هدف اول اين مطالعه شناسايي پارامترهاي تاثيرگذار و محاسبه ميزان اهميت و تاثيرگذاري هر يک از عوامل موثر در تصادفات تقاطع ها مي باشد، دومين هدف مشخص كردن امن ترين و ناامن ترين تقاطع با توجه به تحليل هاي صورت گرفته است. در نهايت تقاطع ها با توجه به ميزان خطرناک بودن اولويت بندي مي گردد. روش كار به اين ترتيب بود كه اطلاعات و آمار موجود مربوط به تصادفات تقاطع ها از پايگاه اطلاعات تصادفات پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ جمع آوري شد. سپس اقدامات اوليه در مورد داده هاي خام براي استفاده نرم افزارهاي Expert choice وArcGIS  انجام يافت و با استفاده از نرم افزارهاي ياد شده نسبت به تحليل داده ها اقدام گرديد. ميزان اهميت (وزن) عوامل موثر در تصادفات در هر تقاطع به صورت مجزا به دست آمده و در نهايت با انجام محاسبات و تحليل خطي، تقاطع هاي موجود از نظر ايمني بررسي و ايمن ترين تقاطع و ناامن ترين تقاطع مشخص گرديد. با توجه به نتايج تحليل، تقاطع جلال آل احمد - نهم شمالي با شاخص تصادف 0.615 ناامن ترين تقاطع و تقاطع خوش - پرچم با شاخص تصادف 0.067 امن ترين تقاطع مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي كاربرد فراواني در پايش و طبقه بندي كيفي آب رودخانه ها داشته و توانايي تحليل و بررسي اطلاعات در حجم زياد را فراهم مي نمايند. در اين سيستم با تعيين مراكز مهم جمعيتي، صنعتي و كشاورزي و تخمين بار آلودگي و تركيب آن با ساير اطلاعات، مي توان طرح هاي مديريتي مفيدتري ارايه نمود. رودخانه زهره در استان خوزستان با مساحت حوضه حدود 1750 كيلومتر مربع و طول 490 كيلومتر يكي از طولاني ترين و بزرگ ترين رودخانه هاي ايران است. محدوده مطالعاتي اين تحقيق حوضه آب ريز رودخانه زهره از محل ورود به استان خوزستان تا خليج فارس مي باشد. اطلاعات كيفي آب براي مدت يک سال، مهر 84 تا شهريور 85 از نقاط نمونه برداري خيرآباد، چم بستان، پل فلور، سردشت، پل 720 متري، دهملا، فيروزآباد، هنديجان، سجافيه تهيه گرديده است. پارامترهاي مورد سنجش اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي، هدايت الكتريكي، نيترات و كليفرم مدفوعي است. در اين مطالعه با استفاده از نرم افزار ArcGIS و امكان استفاده از رنگ هاي مختلف پهنه بندي هاي كيفي تهيه گرديد. نهايتا كل رودخانه به چهار بازه كيفي تقسيم شد كه عبارتند از بازه اول كيفيت آب خوب، بازه دوم كيفيت مناسب، در اين بازه به دليل افزايش مراكز جمعيتي، صنايع و تخليه پساب آنها بدون تصفيه به آب رودخانه زهره كيفيت آب تا حدودي كاهش مي يابد. بازه سوم نامناسب و بازه آخر كيفيت آب بسيار پايين بوده و نفوذ آب شور دريا به اين بازه در كاهش كيفيت تاثير به سزايي داشته است.

 نسخه قابل چاپ

منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ ايلام، يكي از رويشگاه هاي طبيعي گونه گياهي با ارزش لاله واژگون با نام علمي (Crown imperial) Fritillaria imperialis از خانواده Liliaceae است. لاله واژگون در چند موقعيت در اين منطقه با پراكنش لكه اي وجود دارد. اين پژوهش رويشگاه هاي جديدي براي دوباره زيستگاه گزيني (Rehabitation) لاله واژگون پيشنهاد مي كند. داشتن رويشگاه هاي ذخيره و جايگزين كمک مي كند تا در صورت وقوع آتش سوزي، آفات و امراض يا عوامل تخريبي ديگر، گونه از ليست گياهان منطقه حذف نگردد. براي انجام اين تحقيق، محيط زيست منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ از نظر توپوگرافي (شيب، جهت و ارتفاع)، پوشش گياهي همراه، خاک، اقليم (دما و باران)، زمين شناسي و كاربري، مطالعه و طبقه بندي شده و به صورت نقشه در آمد و به صورت لايه هاي اطلاعاتي در محيط GIS روي هم گذاري شدند. شرايط مناسب رويش لاله واژگون از جمله عناصر غذايي خاک (پتاسيم، فسفر، ازت، كربن، منيزيم، كلسيم، سديم و مواد آلي)، بافت، اسيديته (pH) و هدايت الكتريكي (EC)، بعد از نمونه گيري از سطح و عمق (شامل 30 نمونه در هر مرحله) و آناليز نمونه ها در آزمايشگاه تعيين شد. تحليل هاي آماري تي غيرجفتي نشان داد كه بين داخل و خارج رويشگاه، در كربن خاک عمقي، مواد آلي عمقي و بافت سطحي تفاوت معني دار وجود دارد. نتايج آزمون تي جفتي نشان داد كه در داخل محدوده رويشگاه لاله واژگون، بين فسفر سطحي و عمقي و بين كلسيم سطحي و عمقي تفاوت معني دار است. در بخشي از اين مطالعه، از جدولEllenberg  نيز براي بررسي شرايط رويشگاه لاله واژگون استفاده شد. نتايج كار با GIS نشان داد كه در مناطق اطراف رويشگاه لاله واژگون در محدوده منطقه حفاظت شده مانشت و قلارنگ 7 موقعيت به مساحت كلي 590 هكتار (%1.97 از مساحت كل منطقه) براي دوباره زيستگاه گزيني لاله واژگون مناسب است.

 نسخه قابل چاپ

اين مقاله نتايج تحقيق انجام گرفته در مورد عملکرد آکوستيکي مانع هاي موازي ساده با سطوح و لبه هاي پخش کننده شياردار را ارايه مي نمايد. در اين تحقيق روش شبيه سازي عددي سطحي به منظور پيش بيني افت صدا در مانع ها به کار گرفته شده است. ميزان افت صدا در مراکز باندهاي 3/1 اکتاو باند در محل گيرنده هاي مختلف در فواصل بيست تا صد متر از سطح زمين تا ارتفاع 5/7 متر در مانع هاي پخش کننده دار برآورد و با نتايج مانع هاي موازي معادل با پوشش هاي جاذب و همچنين سخت مقايسه گرديد. يکي از موانع در ساختار مانع هاي موازي همواره به شکل T انتخاب شده است. در اين تحقيق همچنين ميزان افت کلي صدا در شبکه و زنــي A براي گيرنده هاي مختلف در مانع هاي موازي طراحي شده محاسبه گرديد.
استفاده از سطوح پخش کننده شيار دار روي لبه هاي سطوح و سطوح جانبي همه انواع مدل هاي مانع هاي موازي ساده طراحي شده در اين تحقيق باعث افزايش عملکرد مانع هاي معادل با سطوح سخت گرديد. همچنين مشخص گرديد با کاهش فرکانس طراحي سطوح پخش کننده مي توان عملکرد کلي مانع هاي موازي پخش کننده دار را افزايش داد. موثرترين مدل مانع هاي موازي ساده طراحي شده در اين تحقيق براي صداي ترافيک، مانع موازي پخش کننده دار با فرکانس طراحي 400 هرتز مي باشد.
روي هم رفته، عملکرد افزايشي موانع موازي پخش کننده دار در مقايسه با مانع موازي معادل سخت آن ها 8/5 دسي بل پيش بيني شده است. هرچند کاهش عرض سطوح پخش کننده مورد استفاده در موانع موازي به کار گرفته شده، ضريب جذب سطوح را بهبود بخشيده است، اما اين افزايش ضريب جذب، تاثير شيارها را در کارآيي آکوستيکي مانع پخش کننده دار کاهش داده و روي هم رفته، افت صداي مانع ها را در شبکه و زني A کاهش مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق، روي تصفيه پذيري بي هوازي شيرابه محل دفن زباله و کارخانه کمپوست شهر مشهد در راکتورهاي ناپيوسته با اختلاط کامل در مقياس آزمايشگاهي، مطالعه اي انجام گرفت. به اين منظور 4 راکتور ناپيوسته به صورت موازي با يکديگر بهره برداري شد که راکتورهاي شماره 1 و 3 به ترتيب حاوي شيرابه حاصل از محل دفن و كارخانه كمپوست با سوبستراي كل و راكتورهاي 2 و 4 به ترتيب حاوي شيرابه حاصل از محل دفن و كارخانه كمپوست با سوبستراي محلول بود. تغييرات پارامترهاي اکسيژن خواهي شيميايي (COD)، pH و مقدار بيوگاز توليد شده با زمان در دماي 35 درجه سانتي گراد بررسي شد .pH اوليه در همه راكتورها به دليل جوان بودن شيرابه ها پايين (بين 5 تا 5/5) بود. در راكتورهاي حاوي سوبستراي كل، تغييرات چنداني در pH مشاهده نشد، اما در2 راكتور ديگر مقدار pH به حدود 3/8 رسيد. غلظت COD اوليه در راكتورهاي 1 تا 4 به ترتيب 72090، 66710، 89501 و 77760 ميلي گرم بر ليتر اندازه گيري شد. به دليل بالا بودن غلظت مواد معدني و سميت ناشي از آن ها، كاهش COD در راكتورهاي 1 و 3 كند و درصد حذف COD به ترتيب 33 و 35 % بود. همچنين ميزان حذف COD در راکتورهاي 2 و 4 به ترتيب 96 و 97 % به دست آمد. اين نتايج نشان مي دهد كه فرايندهاي بي هوازي با نرخ بالا مي تواند در تصفيه شيرابه جوان موثر باشد. مقدار بيوگاز توليد شده در راکتورهاي 1 تا 4 به ترتيب 25، 86، 21 و 93 ليتر بود. همچنين نرخ بيشينه توليد بيوگاز در راکتورهاي 1 و 3 ناچيز و در راكتورهاي 2 و 4 به ترتيب 5/0 و 54/0 ليتر به ازاي هر گرم COD حذف شده به دست آمد. در نهايت مدل ساده اي براي پيش بيني توليد بيوگاز بر اساس ضريب سينتيک در راکتورهاي ناپيوسته ارايه شد.

 نسخه قابل چاپ

کارخانجات آسفالت از جمله صنايع ايجاد کننده آلودگي هوا هستند که نقش مهمي را در انتشار آلاينده هاي هوا خصوصا ذرات معلق ايفا مي کنند. شهر مشهد که از جمله کلان شهرهاي آلوده کشور به شمار مي رود نيز داراي 5 کارخانه آسفالت در اطـراف خــود مي باشد که با توجه به برد موثر 50 کيلومتري براي آلاينده هاي هوا، و جود اين کارخانجات مي تواند بر افزايش آلودگي شهر تاثير گذاشته و صدماتي را به محيط زيست طبيعي و شهري منطقه و ارد آورد. در اين تحقيق ابتدا کارخانجات آسفالت منطقه شناسايي شده و اطلاعات لازم مرتبط با موضوع در خصوص آن ها جمع آوري گرديد. سيستم تصفيه ذرات معلق در 4 کارخانه از نوع اسکرابرتر انتخاب شده بود و يک کارخانه نيز اصولا فاقد هر نوع سيستم تصفيه صنعتي بود. به منظور ارزيابي عملکرد سيستم هاي تصفيه در اين کارخانجات با استفاده از دستگاه نمونه بردار ذرات معلق در هنگام فعاليت عادي، 3 نمونه قبل و 3 نمونه بعد از هر سيستم تصفيه، اخذ و تعيين مقدار شد. بر اساس نتايج نمونه برداري ها، ميزان کل ذرات معلق (TSP) خروجي دودکش ها در اين کارخانجات بين 345-260 ميلي گرم بر مترمکعب بود، در حالي که اين مقدار قبل از سيستم هاي کنترل کننده ذرات معلق، بين 485 - 270 ميلي گرم بر متر مکعب بوده است. مقايسه TSP قبل و بعد از سيستم هاي کنترل کننده ذرات معلق نشان داد ميزان کارايي سيستم هاي تصفيه به ترتيب در کارخانجات آسفالت شهرداري مشهد، آسفالت نمونه، آسفالت ره بان و آسفالت آستان قدس رضوي به طور متوسط 1/31%، 2/32%، 1/23% و 8/26% بوده است. چنانچه ملاحظه مي شود سيستم هاي تصفيه عملکرد بسيار پاييني را نشان مي دهند، چرا که انجمن متخصصان بهداشت صنعتي آمريکا عملکرد اسکرابرهاي تر را بالاتر از 95% و برخي متخصصان ديگر بيش از 99% ذکر نموده اند. در بررسي علل موضوع مشخص شد، اشتباه در طراحي، اشکال در عمليات اسپري آب و عدم تعمير و نگهداري مناسب و به موقع عوامل مهم کارآيي بسيار پايين در سيستم هاي مذکور مي باشند.

 نسخه قابل چاپ

جيوه يكي از سمي ترين فلزات سنگين مي باشد. استفاده هاي صنعتي از فلز سمي جيوه آلودگي محيط زيست را به همراه داشته است. يكي از بهترين راهكارها جهت حذف جيوه از طبيعت و پساب كارخانجات استفاده از باكتري هاي موجود در مناطق آلــوده مي باشد. اين باكتري ها از طريق فرآيند احياي Hg(II) به Hg(0) قادر به حذف جيوه از محيط اطراف خود هستند. رودخانه كر در استان فارس به دليل همجواري با صنايع مختلف، همواره آلودگي هاي زيست محيطي مختلف از جمله آلــودگي به جيــوه را متحمــل مي شود. در اين تحقيق نمونه گيري از آب و رسوبات 4 ايستگاه در طول رودخانه كر در 4 فصل سال (از تابستان 1385 تا بهار 1386) انجام گرفت. جداسازي باكتري هاي مقاوم از طريق غني سازي و كشت مستقيم در محيط جامد حاوي جيوه صورت گرفت. ميزان مقاومت باكتري ها در محيط كشت LB broth و در غلظت هاي 10 تا 90 ميلي گرم كلريد جيوه در هر ليتر، ارزيابي شد. توانايي حذف جيوه توسط مقاوم ترين باكتري هاي جدا شده، از طريق اندازه گيري ميزان جيوه باقي مانده در محيط كشت، محاسبه گرديد. گروه هاي باكتريايي مختلف نظير Bacillus sp. ,Pseudomonas sp., Serratia marcescens, E.coli.و ... به عنوان باكتري هاي مقاوم به جيوه شناسايي شدند. برخي از باكتري ها قادر به تحمل غلظت 70 ميلي گرم كلريد جيوه در هر ليتر نيز بودند. توانايي حذف جيوه در اين باكتري ها بين 28 تا 86 % متغير بود. بيشترين توانايي حذف جيوه در باكتري Pseudomonas sp.3 جدا شده در فصل بهار مشاهده شد. اين باكتري مي تواند كانديد مناسبي جهت به كارگيري در حذف زيستي جيوه از پساب كارخانجات باشد.

 نسخه قابل چاپ

در مطالعه حاضر دو پيش تصفيه انعقاد شيميايي کلرورفريک  (FeCl₃)و شکست اسيدي پساب حاصل از عمليات استخراج روغن زيتون در طي فرآيند فوتوکاتاليستي با يکديگر مقايسه شدند. فرآيند فوتوکاتاليستي با استفاده از TiO₂به عنوان فوتوکاتاليست در يک راکتور ناپيوسته با جريان برگشتي انجام گرفت. با توجه به نتايج به دست آمده عمليات انعقاد شيميايي در مقايسه با شکست اسيدي از بازده بالاتري برخوردار بوده و يون هاي آهن به دليل خاصيت کاتاليزوري در جذب ترکيبات فنليک به سطح TiO₂ در ابتداي فرآيند فوتوکاتاليستي از يک سو و با شرکت در فرآيند اکسيداسيون در کنار فرآيند فوتوکاتاليستي از سوي ديگر بازده فرآيند را افزايش دادند. در اين بررسي تغييرات دو عامل غلظت  TiO₂و pH در کاهش شاخص هاي آلايندگي COD و کل ترکيبات فنليک (TPh) مورد بررسي گرفت. نتايج نشان مي دهد که شاخص هاي آلايندگي در فرآيند فوتوکاتاليستي با پيش تصفيه انعقاد شيميايي حدود 24/69% براي COD و 16/88% براي ترکيبات فنليک کاهش يافته است در حالي که کاهش اين شاخص ها براي فرآيند با پيش تصفيه شکست اسيدي به ترتيب 66/62% و 87/57% بوده است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور تعيين عوامل موثر بر پراکنش و فراواني پرندگان در پارک ملي کلاه قاضي و پناهگاه حيات و حش موته برخي از عوامل محيطي نظير و ضعيت آب و هوايي، پوشش گياهي و پستي و بلندي مورد مطالعه قرار گرفت. هــر منطقه به شبـکه اي از سلول ها با مساحت يک کيلومتر مربع تقسيم و تعداد 405 سلول به صورت تصادفي انتخاب و نمونه برداري گرديد. داده هاي حاصل با رسته بندي و رگرسيون چند متغيره مورد تحليل قرار گرفت. نتايج تحليل ها نشان مي دهد که پراکنش پرندگان دراين دو ناحيه در سه دسته قابل تشخيص است. دسته اي از پرندگان نظير هوبره و چکچک بياباني در دشت هاي بدون شيب و هموار گسترش يافته اند. دسته دوم پرندگاني هستند که به مجاورت با انسان و زندگي در کنار مناطق مسکوني و باغات و مزارع سازش يافته اند که از اين دستـه مي توان کلاغ ها، سبز قبا و دم جنبانک ها را نام برد. دسته سوم پرندگاني هستند که نواحي کوهستاني و و اريزه هاي کوهپايه اي را به عنوان زيستگاه بر مي گزينند نظير چکچک سر سياه، طرقه بنفش و زاغ نوک سرخ. به نظر مي رسد که اشکال پستي و بلندي زيستگاه مهم ترين عامل موثر بر ترکيب و فراواني پرندگان در اين دو ناحيه است. ترکيب و غناي گونه اي تا حد زيادي با پيچيدگي ماده زمينه زيستگاه در ارتباط است. از سوي ديگر غناي گونه اي و فراواني گونه اي با افزايش ارتفاع افزايش مي يابد که احتمالا به دليل کاهش خشکي با افزايش ارتفاع مي باشد. اين نتايج متفاوت از گراديان پراکنش و فراواني پرندگان در عرض هاي شمالي منطقه ديرين شمالگان مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

گازهاي خروجي از دودكش واحدهاي صنعتي كه حاصل احتراق سوخت هاي فسيلي است منجر به انتشار آلاينده هاي مختلف در هواي محيط مي شود. اين آلاينده ها براي محيط زيست و سلامت انسان مضر بوده و بايستي كنترل و حذف گردد. فن آوري تابش موج الكتروني كه در سال هاي اخير توسعه يافته، روشي اقتصادي و موثر براي حذف همزمان آلاينده هاي گازي دودكش و جايگزيني مناسب براي روش هاي متداول معرفي شده است.
در اين مقاله ملاحظات فني و اقتصادي حذف آلاينده هاي گازيNO_x ،SO₂  از گازهاي دودكش و كاربردهاي اين فن آوري در صنايع مرتبط بررسي گرديده است. نتايج نشان مي دهد كه فن آوري تابش الكتروني با داشتن بازده بالاي حذفNO_x ،SO₂  از گازهاي خروجي و همچنين داشتن مزيت هاي فني و اقتصادي در مقايسه با ديگر روش ها، مي تواند به عنوان روشي بسيار مناسب در تصفيه آلاينده هاي حاصل از گازهاي دودكش واحدهاي صنعتي بوده و در صورت كاهش هزينه ها. براي كشورهاي كمتر توسعه يافته نيز استفاده شود.

 نسخه قابل چاپ