بانک مقالات علوم محیطی

هدف اين مطالعه توسعه فرآيندي جديد براي توليد خميرکاغذ با استفاده از کاه گندم است. خميرکاغذهاي سازگار با محيط زيست با هيدروکسيد پتاسيم از کاه گندم تهيه و خواص مکانيکي و نوري آن ها بررسي شد. خمير کاغذسازي با قلياي فعال 16، 18 و 20 درصد و زمان پخت 60 و 90 دقيقه انجام شد. نسبت مايع پخت به کاه، زمان رسيدن به دماي بيشينه پخت و دماي پخت، ثابت در نظر گرفته شد. افزايش قلياي فعال، بازده و عدد کاپاي خميرکاغذها را کاهش داد. خميرکاغذهاي شيميايي با بازده 48.71-53.73 درصد توليد شده با فرآيند هيدروکسيد پتاسيم، ويژگي هاي کاغذسازي قابل قبول و مشابه فرآيند سودا نشان دادند. با پالايش خميرکاغذها، شاخص مقاومت کششي، طول پاره شدن و شاخص مقاومت در برابر ترکيدن کاغذهاي دست ساز، افزايش يافت. شاخص مقاومت در برابر پاره شدن و درجه روشني خميرکاغذهاي پالايش شده کمتر از خميرکاغذهاي پالايش نشده بود. مايع پخت سياه اين فرآيند مي تواند به عنوان کود براي توليد فرآورده هاي کشاورزي استفاده شود.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين مطالعه مقايسه اثرات مثبت سيستم هاي مختلف تغذيه و قارچ شبه مايکوريزاي Piriformospora indica بر عملکرد دانه و برداشت عناصر در گياه و دانه رازيانه، آزمايشي مزرعه اي در سال 1388 به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در منطقه تهران اجرا شد. طرح شامل دو فاکتور A و B بود. فاکتور A شامل 5 سطح: تامين %100 نيتروژن مورد نياز گياه از کود گاوي، تامين %50 نيتروژن مورد نياز گياه از کود گاوي + تامين %50 مابقي از کمپوست قارچ، تامين %100 نيتروژن مورد نياز گياه از کمپوست قارچ، %100 نيتروژن مورد نياز گياه از کود شيميايي اوره و تيمار شاهد. فاکتور B در دو سطح شامل تلقيح با قارچ پيريفورموسپورا اينديکا و عدم تلقيح. نتايج نشان داد که سيستم هاي مختلف تغذيه بر عملکرد دانه، وزن خشک، شاخص برداشت، ميزان نيتروژن گياه و دانه معني دار شد، هم چنين نتايج نشان داد که قارچ پيريفورموسپورا اينديکا بر تمامي صفات اندازه گيري شده بجز درصد پتاسيم گياه و دانه معني دار گرديد، در حالي که اثر متقابل سيستم تغذيه اي قارچ بر هيچ يک از صفات اندازه گيري شده بجز شاخص برداشت معني دار نبود. نتايج بيانگر آن است که بيشترين و کمترين عملکرد دانه از تيمار تغذيه با کود شيميايي نيتروژن + تلفيح با قارچ و تيمار عدم کوددهي + عدم تلقيح با قارچ بترتيب به ميزان 1559 و 632 کيلوگرم در هکتار بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

تعيين غلظت آلاينده هاي هواي محيط پيش از ساخت و راه اندازي پروژه ها که از نيازهاي رعايت استاندارد و حفظ محيط زيست مي باشد، شرکت ها را موظف نموده تا با طراحي نرم افزارهاي مهندسي حدود غلظت را برآورد نمايند. در هنگام طراحي پروژه ها، بايد مواد آلاينده مورد مطالعه قرار گرفته و خروجي از تجهيزات اندازه گيري شوند. از آن جا که بعضي از آلاينده ها سبک تر و برخي سنگين تر از هوا مي باشند، روش هاي مدل سازي آن ها با يکديگر متفاوت مي باشد. مدل هاي خروج مواد سمي عموما براي محاسبه اثرات مواد بر روي محيط زيست به کار مي روند و بهترين مدل، آن است که قبل از وقوع حادثه خروج مواد را مدل نمايد. در اين تحقيق، نتايج حاصل از مدل سازي غلظت آلاينده هاي H₂S وSO₂  در سطح زمين توسط سه نرم افزار Cirrus، PHAST و Shell Fred با نرم افزار طراحي شده مقايسه مي گردد. اين نرم افزارها بر اساس مدل گوسين بوده و فرض بر خروج آلاينده ها از منبع نقطه اي مي باشد. در اين مدل ها فرضياتي جهت ساده سازي انجام شده که بطور مستدل در پيش بيني نتايج تجربي براي منابع نقطه اي تکي و بالاتر از سطح زمين موفقيت آميز مي باشند. طبق نتايج حاصل، نرم افزار جديد مشابه  Cirrus بوده و در پايداري D قابل جايگزيني مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

وجود مواد شيميايي آلي در منابع آب سطحي علاوه بر تاثير نامطلوب بر مصرف کنندگان اين آب ها، باعث کاهش مطلوبيت زيستگاه براي آبزيان و حتي نابودي آنها مي شود. تعيين غلظت باقي مانده ديازينون در رودخانه تجن با هدف بررسي تاثيرپذيري غلظت اين آلاينده از فعاليت هاي کشاورزي اطراف رودخانه، با نمونه برداري از ارديبهشت ماه شروع و با گام زماني سه هفته اي تا ماه مهر ادامه يافت. پس از نمونه برداري و انتقال نمونه ها به آزمايشگاه، غلظت ديازينون موجود در نمونه هاي آب توسط دستگاه کروماتوگرافي مايع با کارايي بالا (HPLC) اندازه گيري شد. حداکثر غلظت ديازينون به مقدار 47 ميکروگرم بر ليتر در خرداد ماه و در ايستگاه سوم اندازه گيري شد. بررسي نتايج نشان داد که غلظت ديازينون در رودخانه تجن با شروع فعاليت هاي کشاورزي به خصوص شاليکاري هاي اطراف رودخانه افزايش مي يابد و در تمام فصل تابستان با غلظت هاي متفاوتي بسته به زمان استفاده ظاهر مي شود. با توجه به اين که معيار توصيه شده توسط EPA براي آلاينده ديازينون جهت حفاظت از اکوسيستم رودخانه، ميانگين غلظت يک ساعته 0.17 ميکروگرم بر ليتر مي باشد که نبايد بيشتر از يک بار در هر سه سال (معيار سميت حاد) تجاوز کند، مي توان نتيجه گرفت که غلظت آلاينده ديازينون در رودخانه تجن تحت تاثير فعاليت هاي کشاورزي افزايش يافته و اکوسيستم رودخانه را به مخاطره مي اندازد.

 نسخه قابل چاپ

رشد سريع شهرها و روند صنعتي شدن، مشکلات زيست محيطي زيادي را در بسياري از شهرهاي جهان ايجاد کرده است. آگاهي از روند تغييرات پوشش و کاربري اراضي طي دوره هاي زماني طولاني براي برنامه ريزان و مديران به منظور ارزيابي و پيش بيني مشکلات ناشي از اين تغييرات بسيار با اهميت است. سنجش از دور ابزار موثري براي پايش تغييرات پوشش اراضي در مناطق شهري و حوالي آن مي باشد. شهر ياسوج در چند دهه اخير بواسطه رشد و بدنبال مهاجرت افراد، گسترش زيادي پيدا نموده و اثرات فراواني بر محيط زيست پيرامون خود بر جاي گذاشته است. هدف از اين پژوهش، توسعه يک مدل مفهومي مبتني بر الگوريتم Decision Tree و داده کاوي براي آشکارسازي تغييرات پوشش اراضي با استفاده از تصاوير سنجنده TM در محدوده بخش مرکزي شهرستان بويراحمد براي سال هاي 1990 تا 2009 مي باشد. بر اساس يافته هاي اين تحقيق، صحت کلي طبقه بندي براي سال هاي 1990 و 2009 به ترتيب 93.16 و 93.37 درصد مي باشد. صحت کلي نقشه تغييرات پوشش اراضي نيز به روش مقايسه پس از طبقه بندي با استفاده از دو تکنيک محاسبه گرديد که نتايج 85.6 تا 86.98 درصد حاصل شد. هم چنين نقشه تغييرات نشان داد که از سال 1990 تا 2009 مساحت منطقه مسکوني حدود 19.28 کيلومترمربع افزايش يافته و اراضي کشاورزي، جنگلي به ترتيب کاهشي 7.32 و 31.76 درصدي داشته اند.

 نسخه قابل چاپ

مطالعه حاضر با هدف انتخاب يک سياست کلان اقتصادي براي جلوگيري از فرسايش خاک در ايران انجام شد. اين پژوهش براي انتخاب سياست مناسب تنها به آثار زيست محيطي سياست ها اکتفا نکرده و در چارچوب يک الگوي تعادل عمومي به اندازه گيري آثار سياست هاي مورد بررسي بر برخي شاخص هاي مهم اقتصادي همچون توليد کل واقعي پرداخته است. نتايج حاکي از تاثير بسيار مطلوب تر سياست ماليات بر محصولات زراعي در زمين هاي شيب دار در مقايسه با سياست يارانه به توليد محصولات زراعي در زمين هاي غيرشيب دار، از هر دو بعد زيست محيطي و اقتصادي است. در پايان، به عنوان راهکاري براي سياست گذاري بيان شده است که اگر از مشکلات و موانع اجرايي همراه با هر يک از سياست ها صرف نظر شود، به گمان بسيار سياست ماليات بر محصولات زراعي بالادست سياست قابل پيشنهاد براي فائق آمدن بر مساله فرسايش خاک در زمين هاي شيبدار تحت کشت محصولات ديم کشورخواهد بود.

 نسخه قابل چاپ

سرب و مس از جمله فلزات سنگين پرکاربرد مي باشند که مقدار استاندارد آن ها در آب شرب به ترتيب 0.05 و 1.3 ميلي گرم بر ليتر مي باشد. از آن جا که جاذب هاي طبيعي ارزان قيمت در طبيعت به وفور يافت مي شوند، جذب يون هاي محلول توسط اين مواد مي تواند روشي مناسب جهت تصفيه آبهاي آلوده باشد. در اين تحقيق از زايدات برگ چاي و پوشال گندم براي جذب سرب و از خاک اره و پوسته شلتوک برنج براي جذب مس استفاده شد. آزمايشات در غلظت ها و زمان هاي مختلف در pH بهينه 5 براي سرب و 5.5 براي مس انجام گرديد. با توجه به نتايج آزمايشات ناپيوسته، زمان تعادل 2 ساعت حاصل شد که با ايزوترمهاي لانگماير و فرندليچ مطابقت داشت ولي از ايزوترم هاي خطي و BET پيروي نکرد. آزمايشات پيوسته با استفاده از ستون جذب و جريان رو به بالا با دبي 0.35L/min صورت گرفت که در حالت کلي راندمان جذب با گذشت زمان روند نزولي داشت. بر اساس نتايج، حداکثر ميزان جذب سرب در آزمايشات پيوسته براي زايدات برگ چاي و پوشال گندم 99.5 درصد و مقدار جذب مس توسط خاک اره و پوسته شلتوک برنج به ترتيب 95 و 63 درصد بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

اين مطالعه به تعيين ارزش حفاظتي درختان گز حاشيه رودخانه فهليان در شهرستانهاي رستم و ممسني (واقع در استان فارس) و ميزان تمايل به پرداخت افراد براي حفاظت از اين درختان با استفاده از روش ارزشگذاري مشروط مي پردازد. براي اندازه گيري ميزان تمايل به پرداخت افراد از مدل لاجيت استفاده شد و بر اساس روش حداکثر درستنمايي، شاخص هاي مدل برآورد گرديد. نتايج نشان داد که 78.5 درصد افراد نمونه، حاضر به پرداخت مبلغي براي حفاظت از اين درختان مي باشند. متوسط تمايل به پرداخت هر خانواده براي ارزش حفاظتي درختان گز، 5540 ريال در ماه بدست آمد. ارزش حفاظتي سالانه اين درختان در شهرستانهاي رستم و ممسني 165 ميليون ريال برآورد شد. اين ارزش براي سياستگزاران و تصميم گيران توجيهي قابل قبول جهت حمايت هاي بيشتر از کيفيت و کميت درختان گز بدست مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مقاله يک روش پيشنهادي مبتني بر تحليل هاي چندمتغيره جهت توسعه شاخص کيفي آب زيرزميني ارائه شده است. روش شناسي ارائه شده مبتني بر سه مرحله کلي انتخاب، استانداردسازي و تجميع پارامترهاي انتخابي در جهت توسعه شاخص هاي کيفي آب زيرزميني است که با بهره گيري از استانداردهاي محلي و منطقه اي انجام مي پذيرد. در اين روش، با انتخاب مجموعه از پارامترهاي همجنس، مقدار غلظت نرمال ترکيبات از طريق تقسيم غلظت متوسط آن بر حداکثر مجاز مورد اشاره در استانداردهاي کيفي، بطور مجزا تعيين و محاسبه مي گردد. سپس بر اساس وزن هاي پيشنهادي، شاخص نهايي کيفيت آب زيرزميني با وزندهي کميت هاي استاندارد شده بطور مستقل تعيين مي گردد. به منظور ارزيابي روش پيشنهادي، در اين تحقيق از اطلاعات موجود از آب هاي زيرزميني استان قزوين جهت ارزيابي مطلوبيت شرب آن از نظر محتوي مواد معدني و پارامترهاي عمومي استفاده شده است. با فرض عدم آلودگي آب، در مرحله انتخاب، هشت پارامتر کيفي تاثيرگذار (اعم از K⁺ ,Na⁺, Ca²⁺, Mg²⁺, So^2-₄, Cl^-، TDS و pH) که سابقه اطلاعاتي دقيق تري از آن ها در دسترس بوده، انتخاب گرديده است. با استانداردسازي اين پارامترها بر اساس استانداردهاي کيفي آب شرب ايران و وزن دهي اين مقادير، در نهايت مجموعه اي از شاخص هاي کمي براي کيفيت آب چاه هاي منطقه مورد مطالعه توسعه داده شد. به منظور ايجاد تصويري مناسب از محدوده مطلوب تغيير اين شاخص ها و نيز جهت ارزيابي مقايسه اي آن ها، شاخص هاي بدست آمده به روش فوق با شاخص هاي بدست آمده از آب هاي معدني مقايسه گرديد. ترسيم مقايسه اي نتايج بدست آمده بصورت خطوط هم شاخص، در نهايت تصويري واضح از وضعيت کيفي آب هاي زيرزميني دشت قزوين از منظر محتوي مواد معدني آن فراهم ساخته است. نتايج اين مطالعه گوياي نزديکي محتوي املاح معدني و پارامترهاي عمومي آب هاي زيرزميني برخي از نقاط استان به آب هاي معدني، که کيفيت شرب آن ها مورد تاييد است، مي باشد. بديهي است تعيين مطلوبيت عمومي آب هاي زيرزميني براي مصارف شرب علاوه بر بررسي املاح معدني نيازمند به بررسي ساير پارامترهاي درگير نيز مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

در انديشه نهادگرايي نئوليبرال، سازمان هاي بين المللي قادرند همکاري بين دولت هاي ملي را در موضوعات جهان شمول تقويت نموده و مستقل از اراده قدرت هاي بزرگ در صحنه بين الملل عمل نمايند. در اين تحقيق تلاش شده است اين آموزه نئوليبرالي، در ارتباط با نقش «سازمان هاي بين المللي زيست محيطي» در خصوص چالش هاي روابط اقتصادي شمال- جنوب با روش «تحليل فرضيه هاي رقيب» مورد آزمون علمي قرار گيرد. بدين منظور دو فرضيه ديگر به صورت رقيب با فرضيه اصلي که ناظر بر توجه سازمان هاي بين المللي به منافع هر يک از کشورهاي شمال و جنوب بود تدوين گرديد. از ميان تلاش هاي مختلف سازمان ملل به عنوان بزرگ ترين سازمان بين المللي در موضوع محيط زيست نيز، پنج اجلاس مهم استکهلم، ريو، کيوتو، ژوهانسبورگ و کپنهاگ انتخاب و مبناي قضاوت در مورد هر يک از فرضيه هاي رقيب قرار گرفت. يافته هاي اين پژوهش نشان داد که سازمان هاي بين المللي، بيش از آنکه دغدغه هاي زيست محيطي داشته باشند، تداوم سياست سرمايه داري بوده و در روابط اقتصادي شمال- جنوب، منافع کشورهاي جنوب را در پايين ترين سطح اولويت هاي خود قرار داده اند.

 نسخه قابل چاپ

با افزايش روند شهرنشيني، محيط هاي طبيعي اطراف شهرها دستخوش تغييرات فراوان شده، ماهيت طبيعي خود را از دست مي دهند. اين فضاهاي طبيعي از سويي تحت تاثير شهرها و از سويي ديگر با استفاده بي رويه شهرنشينان براي تفريح و تفرج، بتدريج در معرض تغيير و نابودي قرار مي گيرند. هدف از اين تحقيق حفاظت از محيط هاي طبيعي مجاور با شهرها است به گونه اي که علاوه بر محدود کردن گسترش شهر، سبب ايجاد تفرجگاه هاي طبيعي در حاشيه شهرها شده و با کم ترين ميزان دخالت در محيط هاي طبيعي، اين امکان براي شهرنشينان فراهم شده تا از آرامش و زيبايي طبيعت بهره ببرند. از مهم ترين مناطق طبيعي مجاور با شهر تهران مي توان به ارتفاعات البرز در شمال شهر تهران اشاره کرد. اين ارتفاعات تامين کننده خدمات زيست محيطي و تفرجي فراواني براي شهر تهران هستند. منطقه 1 نيز از جمله مناطق شمالي شهر تهران است که پتانسيل فراواني براي ايجاد سايت هاي تفرجي دارد. در اين تحقيق ارتفاعات بين دره دارآباد و پارک جمشيديه به عنوان منطقه اي طبيعي در مجاورت با شهر تهران که در معرض گسترش و نفوذ شهر نيز قرار داشته، به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده است. سپس با استفاده از نقشه، عکس هاي هوايي و بازديدهاي ميداني، دو مسير براي پياده روي و کوهنوردي مورد شناسايي قرارگرفته است که با استفاده از مطالعات محيطي همچون توپوگرافي، پوشش گياهي، منابع آب، فرسايش خاک و ديد منظر چهار ايستگاه در مسير کوهنوردي پيشنهاد و طراحي شده است.

 نسخه قابل چاپ

روستاي کردشت از توابع شهرستان جلفا واقع در استان آذربايجان شرقي به دليل دارا بودن جاذبه هاي زياد از مناطق تفريحي و گردشگري مهم استان مي باشد. لذا، مطالعه ارزش تفريحي آن مي تواند در پيش بيني نيازها، رفع کمبودها و توسعه گردشگري در منطقه موثر باشد. هدف پژوهش حاضر برآورد ارزش تفريحي روستاي کردشت با استفاده از روش ارزش گذاري مشروط (CVM) است. براي بررسي عوامل موثر بر ميزان تمايل به پرداخت افراد، مدل لوجيت به روش حداکثر درست نمايي برآورد گرديد. داده هاي مورد نياز از طريق تکميل پرسش نامه و مصاحبه حضوري با 180 بازديدکننده از روستاي مذکور جمع آوري شد. نتايج نشان داد که 83 درصد بازديدکنندگان، حاضر به پرداخت وجهي جهت بازديد از روستاي مذکور مي باشند. متغيرهاي تحصيلات، جذابيت روستا، درآمد و قيمت پيشنهادي اثر معني داري روي مقدار انتظاري تمايل به پرداخت افراد نشان داد. متغيرهاي سن، جنسيت و اندازه خانوار به لحاظ آماري معني دار نبودند. متوسط تمايل به پرداخت بازديدکنندگان، 2800 ريال و ارزش تفريحي سالانه روستاي کردشت 280 ميليون ريال برآورد شد. با توجه به يافته ها، امکان افزايش درآمد گردشگري روستاي مورد مطالعه با توجه به ملاحظات و ديدگاه هاي بازديدکنندگان وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

گياه پالايي يک فناوري براي خارج کردن يا غيرفعال کردن آلوده کننده ها از محيط مي باشد. در اين تحقيق توانايي گياه شيرين بيان براي گياه پالايي، تجمع و تحمل کادميوم بررسي گرديد. بذرهاي دو واريته glabra و glandulifera از گياه شيرين بيان Glycyrrhiza glabra در گلدان کاشته شدند و توسط آب مقطر (گروه شاهد) و محلول 200 و 100 ميکرومولار کلريد کادميوم (گروه تيمار) آبياري شدند. گياهان پس از 20 روز مورد بررسي قرار گرفتند. وزن خشک ريشه در هر دو واريته و طول ريشه در واريته glandulifera کاهش معني داري را نسبت به نمونه هاي شاهد نشان دادند. در حالي که وزن تر و خشک ساقه، طول ساقه و وزن تر ريشه در هر دو واريته و طول ريشه در واريته glabra تفاوت معني داري را با گروه شاهد نشان ندادند، و هيچ نوع علائم مسموميت از قبيل سوختگي و قرمز شدن بافت مشاهده نگرديد، که بيانگر توانايي گياهچه هاي شيرين بيان به تحمل کادميوم در غلظت فوق مي باشد. گياهاني که قادر باشند، بيش تر از 100 ميلي گرم کادميوم را در هر کيلوگرم وزن خشک اندام هاي هوايي تجمع دهند به عنوان گياهان بيش از حد انباشته کننده کادميوم معرفي شده اند. بر اساس نتايج حاصل ميزان کادميوم جذب شده در اندام هاي هوايي اين گياهچه ها در دو واريته glabra و glandulifera به ترتيب 116.9-147.9 و 116.0-119.5 ميلي گرم بر کيلوگرم وزن خشک گياه مي باشد. لذا گياه شيرين بيان را مي توان به عنوان يک گياه بيش از حد انباشته کننده کادميوم معرفي نمود که استفاده از آن در جهت پاکسازي محيط هاي آلوده به کادميوم نويدبخش مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

صنايع پتروشيمي با توجه به ماهيت فعاليت ها و فرايندهاي انجام گرفته و به واسطه توليد پساب، انتشار گازهاي آلاينده، پسماندهاي خطرناک داراي پتانسيل ايجاد آثار سو بر محيط زيست مي باشند. در اين مطالعه اثرات ناسازگار صنايع پتروشيمي منطقه ويژه اقتصادي ماهشهر بر زيستگاه هاي موجود در منطقه بررسي گرديده است. عمده صنايع پتروشيمي موجود در اين منطقه در مجاورت خورها هستند و آلودگي هاي آن ها، خورهاي اطراف را بعنوان مهم ترين اکوسيستم هاي داراي تنوع زيستي تحت تاثير قرار مي دهد. پس از بررسي آلاينده هاي صنايع پتروشيمي و نتايج نمونه برداري از کيفيت فيزيکي و بيولوژيکي آب، جهت تجزيه و تحليل اثرات از روش «تحليل سلسله مراتبي» و جهت محاسبه وزن معيارها از تکنيک «بردار ويژه» استفاده شده است. نتايج نشان مي دهد با عنايت به شاخص هاي اصلي تعريف شده در ساختار سلسله مراتبي نظير ارزش اکولوژيک، ارزش حفاظتي، در معرض بودن، خورهاي منطقه بيشترين تاثير را در بين اکوسيستم هاي موجود در منطقه دريافت نموده اند و در اين ميان انواع گونه هاي ماهيان و جوامع کفزي بيشترين اثر از فعاليت هاي صنايع پتروشيمي متحمل شده اند. هم چنين فلزات سنگين و ترکيبات نفتي، مهم ترين آلاينده هاي اثرگذار بر خورهاي منطقه ناشي از صنايع پتروشيمي شناسايي شده و مي بايست کنترل گردد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ