بانک مقالات زیست شناسی

منطقه حفاظت شده خيبوس، يکي از بهترين و بکرترين رويشگاه هاي شمشاد (Buxus hyrcana Pojark.) در جنگل هاي هيرکاني را در خود جاي داده است. اين منطقه در محدوده ارتفاعي 400 تا 900 متر از سطح دريا و در شمال شرقي شهرستان سوادکوه استان مازندران واقع شده است. مطالعه فلوريستيک- فيزيونوميک منطقه به روش پيمايش زميني (از اسفند ماه 1386 تا آذر ماه 1387) نشان داد که در اين منطقه 39 تيره، 54 جنس و 60 گونه گياهي وجود دارند. تيره هاي Rosaceae (6 گونه، 10 درصد)، Aspidiaceae و Cyperaceae (4 گونه، 6.7 درصد)، Asparginaceae و Poaceae (3 گونه، 5 درصد) به عنوان مهمترين تيره هاي گياهي موجود در منطقه هستند که در مجموع 33.4 درصد از کل گونه ها را شامل مي شوند. فانروفيت ها (40 درصد)، کريپتوفيت ها (33.3 درصد) و همي کريپتوفيت ها (21.7 درصد) از مهم ترين گروه هاي ساختاري طيف زيستي منطقه بودند. نتايج مطالعه هاي کوريولوژيک نشان داد که کوروتيپ اروپا - سيبري، مهمترين فيتوکوريون هاي سازنده ساختار کورولوژيک رويشگاه هاي شمشاد در منطقه حفاظت شده خيبوس بودند.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

گل كاغذي (Bougainvillea spectabilis Willd) عضوي از تيره نيكتاژيناسه (Nyctaginaceae Juss)، داراي اهميتي اساسي در باغباني و نيز علوم داروسازي، كشاورزي و محيطي است. علي رغم آن، نمو گل در اين گونه هنوز به خوبي شناسايي نشده است. گل هاي دو جنسي و فاقد گلبرگ گل كاغذي، داراي يك گلپوش لوله اي پنج بخشي، 8 پرچم با ميله هاي نابرابر و يك برچه است که توسط براکته هاي نمايان و قرمز رنگ احاطه مي شود. اپي فيلي، فيلوتاكسي و تمكن از مسايل مورفولوژيك مهم در گل هاي اين گونه است. براي درك بهتر اين مسايل، براي اولين بار مطالعه دقيق اندام زايي گل در اين گونه توسط ميكروسكوپ نوري انعكاسي انجام گرفت. نتايج حاصله نشان داد بخش هاي مختلف گل به ترتيب از سمت خارج به داخل تکوين مي يابند. گلپوش اولين اندامي است كه با الگوي مارپيچي در حاشيه مريستم گل ظاهر مي گردد. بلافاصله 8 پرچم به طور متوالي در مارپيچ 3.8 تشكيل مي شوند. در نهايت، ديواره مادگي با رشد حاشيه اي اپكس گل توليد مي گردد و سپس تخمك منفرد با برآمدگي تدريجي و تغيير شكل راس مريستم گل ايجاد مي گردد. بر مبناي نتايج به دست آمده، اپي فيلي كه در گل كاغذي اتفاق مي افتد، پس از كامل شدن نمو گل و در نتيجه الحاق بين بخش قاعده اي جوانه گل و براكته ايجاد مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

گياه دارويي مورخوش از خانواده نعنائيان است و از گذشته در طب سنتي جنوب ايران استفاده هاي بسياري داشته است. اسانس هاي روغني و عصاره هاي استخراج شده از اندام هاي مختلف گياهان داراي آثار آللوپاتيک هستند. در پژوهش حاضر اثر آللوپاتيک غلظت هاي مختلف اسانس برگ گياه مورخوش بر محتواي رنگدانه اي، فعاليت آنزيم هاي آنتي اکسيدان کاتالاز (CAT) و گاياکول پراکسيداز (GP) در رقم پاييزه کلزا (طلايه) بررسي گرديد. رشد گياهان در محيط کشت حاوي پرليت و در گلخانه انجام پذيرفت. براي انجام تيمارها و آزمايش ها از برگ گياهچه هاي 21 روزه کلزا استفاده شد. براي انجام تيمارها، غلظت هاي مختلف اسانس به کمک محلول 2.5 درصد صمغ عربي تهيه گرديد. از دو تيمار آب مقطر و صمغ عربي به عنوان تيمارهاي شاهد استفاده شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان دادند که محتواي رنگدانه اي و فعاليت آنزيم هاي آنتي اکسيدان گياهاني که با محلول صمغ عربي تيمار شده بودند، برابر با محتواي رنگدانه اي و فعاليت آنزيم هاي آنتي اکسيدان در گياهاني بود که با آب مقطر تيمار شده بودند. همچنين با افزايش غلظت اسانس، محتواي کلروفيل در برگ کلزا کاهش و ميزان کاروتنوئيد افزايش يافت. همچنين فعاليت آنزيم کاتالاز در حضور اسانس افزايش يافت و فعاليت آنزيم گاياکول پراکسيداز نيز در حضور غلظت هاي 20 و 60 درصد اسانس افزايش معني داري در سطحa= 0.05  نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

ميزان آلودگي محيط با فلزات سنگين در حال افزايش است و در اين ميان سرب يکي از مهم ترين آلاينده هاي محيط است. ساليسيليک اسيد نيز به عنوان يک ترکيب آنتي توکسيک گياهي شناخته شده است. بنابراين، در اين پژوهش سعي شد اثر غلظت هاي مختلف استات سرب و ساليسيليک اسيد بر برخي شاخص هاي رشد گياه بادمجان، که يکي از محصولات عمده کشاورزي در قاره هاي آسيا و آفريقاست، بررسي شود. براي اين منظور از غلظت هاي 0.005 مول و 0.01 مول و 0.015 مول استات سرب و 1 ميکرومول، 5 ميکرومول و 10 ميکرومول ساليسيليک اسيد و يک گروه شاهد استفاده شد. نتايج نشان داد که تيمار با استات سرب سبب کاهش در شاخص هاي رشد مي شود، ولي تيمار با ساليسيليک اسيد تا حد زيادي سبب بهبود اين عوارض و در مواردي افزايش رشد گياه مي گردد. نتايج به دست آمده در مورد برخي شاخص ها مانند وزن تر و خشک گياه، مساحت برگ، شاخص LAR، CGR، RLR در سطح احتمال 0.05 معني دار بوده، در برخي شاخص ها مثل NAR و LWR معني دار نيست.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق، براي بررسي تاثير متيل جاسمونات، امواج فراصوت و استخراج در جا (In situ) به صورت انفرادي و همزمان بر رشد، برخي از شاخص هاي فيزيولوژيک و توليد تاکسول در کشت سلولي فندق صورت گرفت. کشت سلولي از قطعات جداکشت دانه فندق روي محيط کشت جامد MS که داراي 2،4- دي کلروفنوکسي استيک اسيد و بنزيل آدنين به ترتيب با غلظت هاي 1 و 0.5 ميلي گرم در ليتر بود، به دست آمد. متيل جاسمونات با غلظت 100mM، امواج فراصوت با شدت 40 کيلوهرتز و از حلال آلي دي بوتيل فتالات با غلظت 10 درصد (v/v) جهت استخراج در جا استفاده شد. نتايج نشان داد که رشد سلولي و زنده ماني سلول ها تحت اثر تيمارها نسبت به شاهد کاهش يافت. مقدار پراکسيد هيدروژن و پراکسيداسيون ليپيدهاي غشايي در سلول ها نسبت به شاهد تحت اثر تيمارها افزايش يافت. فعاليت آنزيم فنيل آلانين آمونيالياز تحت اثر تيمارها نسبت به شاهد افزايش يافت. کليه تيمارها باعث افزايش توليد تاکسول شده، مقدار تاکسول برون سلولي نسبت به تاکسول درون سلولي بيشتر تحت تاثير قرار گرفت. همچنين، کليه تيمارها باعث افزايش آزادسازي تاکسول و عملکرد ويژه نسبت به شاهد گرديدند. بيشترين توليد تاکسول، درصد آزادسازي و عملکرد ويژه تحت اثر کاربرد همزمان دي بوتيل فتالات و فراصوت به ترتيب به مقدار 3289.22 mg/L، 98.39 درصد و 264.31 ميکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. دي بوتيل فتالات به صورت قابل توجهي باعث تقويت اثر ديگر عوامل، به ويژه در خصوص توليد تاکسول برون سلولي و تاکسول کل، آزادسازي تاکسول و عملکرد ويژه گرديد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه، تاثير شرايط اکولوژيک، فاصله جغرافيايي و عرض جغرافيايي بر ميزان شباهت ژنتيکي بين جمعيت هاي مختلف اسپرس زراعي(Onobrychis viciifolia, Fabaceae)  در استان آذربايجان شرقي با استفاده از نشانگرهاي RAPD و DNA-ي توده اي بررسي شد. از هر جمعيت تعداد 10 فرد گياهي به طور تصادفي انتخاب شدند. تعداد 10 آغازگر تصادفي آزمايش شدند که از اين تعداد فقط پنج آغازگر که بيشترين و واضح ترين نوارهاي چندشکل تکرارپذير را توليد کردند، برگزيده شدند. تکرارپذيري نوارهاي RAPD، با 3 بار تکرار براي هر آغازگر اثبات شد. فاصله ژنتيکي بين جمعيت ها بر اساس ماتريس فاصله ژنتيکي Nei محاسبه و ميزان شباهت ژنتيکي بين جمعيت ها بر اساس دندروگرام UPGMA ارزيابي شد. تعداد پنج آغازگر در مجموع توليد 12 نوار چندشکل کردند. بيشترين فاصله ژنتيکي بين جمعيت هاي بناب و هريس (0.4904) و کمترين آن بين امند و خسروشهر (0.0572) ديده شدند. بر اساس دندروگرام، جمعيت هاي سراب و هريس در يک خوشه و جمعيت هاي امند و خسروشهر در خوشه ديگر واقع شدند، درحالي که جمعيت بناب با کمترين شباهت ژنتيکي به جمعيت هاي مذکور، دورتر از چهار جمعيت ديگر قرار گرفت. شباهت ژنتيکي بين جمعيت هاي سراب و هريس را مي توان بر اساس شرايط اکولوژيک مشابه حاکم بر آن دو جمعيت مانند ارتفاع بالا و اقليم سرد تفسير کرد. به طور مشابه، شباهت ژنتيکي بين جمعيت هاي امند و خسروشهر را مي توان با شرايط محيطي مشابه آن جمعيت ها نظير اقليم نسبتا گرم و خاک هاي نسبتا شور ارتباط داد. نتايج ما نشان مي دهند که نشانگرهاي RAPD احتمالا تحت تاثير انتخاب طبيعي بوده، عوامل اکولوژيک بر روي ميزان شباهت ژنتيکي بين جمعيت هاي مختلف يک گونه گياهي تاثير دارند.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق براي بررسي پاسخ هاي ريخت زايي لايه نازک سلولي هيپوکوتيل دو رقم يونجه (Karysary و Rangelander) و نيز بررسي تاثير غلظت هاي مختلف 2, 4-D بر جنين زايي سوماتيکي انجام گرفت. بذور استريل روي محيط کشت SH کشت شدند. پس از يک هفته قطعات هيپوکوتيل به دست آمده در اندازه هاي 0.1 ميلي متر برش داده شده، به محيط کشت SH حاوي 1.5 ميلي گرم در ليتر 2, 4-D منتقل گرديدند. کالوس هاي حاصل به محيط کشت القاي جنين با 4 غلظت مختلف 2, 4-D (صفر، 5، 10، 15 ميلي گرم در ليتر) و 1 ميلي گرم در ليتر kin انتقال داده شدند. سپس نمونه ها به محيط کشت BOi2Y و در نهايت به ¹/₂MS منتقل شدند. کالوس زايي در همه کشت هاي لايه نازک سلولي هيپوکوتيل مشاهده شد (100 درصد). همچنين پس از کالوس زايي، رشد کالوس ها مستقل از نوع رقم به خوبي انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد که بين غلظت هاي مختلف 2, 4-D از نظر درصد جنين زايي سوماتيکي و تعداد جنين در هر کالوس اختلاف معني داري وجود داشت (P<0.01)؛ به طوري که در 10 ميلي گرم در ليتر 2, 4-D، بيشترين و در فقدان 2, 4-D کمترين درصد جنين زايي سوماتيکي و تعداد جنين در هر کالوس مشاهده شد. درصد جنين زايي سوماتيکي و تعداد جنين در هر کالوس در رقم Rangelander به طور معني داري بيشتر از رقم Karysary بود. غلظت هاي مختلف2, 4-D  و اثر متقابل رقم 2, 4-D´ تاثير معني داري روي باززايي گياه داشتند (P<0.05). باززايي گياه از جنين هاي سوماتيکي در محيط کشت فاقد و داراي 2, 4-D مشاهده شد. با اين حال، در غلظت 5 و 10 ميلي گرم در ليتر 2, 4-D حداکثر باززايي گياه به دست آمد. بنابراين، غلظت هاي مختلف 2, 4-D بيشترين نقش را در جنين زايي سوماتيکي از لايه نازک سلولي هيپوکوتيل ايفا کردند.

 نسخه قابل چاپ

اثر هورمون هاي مختلف رشد و زغال فعال بر روي ريزازديادي فلفل دلمه اي (گلد فليم) با استفاده از كشت تك گره بررسي گرديد. نتايج نشان داد اضافه نمودن زغال فعال به محيط كشت، روشي مفيد جهت رشد گياهچه ها و ريشه دار كردن آنها بوده، از طرف ديگر، مانع تشكيل كالوس در انتهاي ريزنمونه ها مي شود. همچنين نشان داده شد كه بهترين تيمار براي ريزازديادي فلفل دلمه اي، محيط كشت پايه MS حاوي 2 ميلي گرم در ليتر BAP و 0.5 ميلي گرم در ليتر IBA است. ريزنمونه هاي رشد کرده در محيط كشت MS حاوي 0.5 ميلي گرم در ليتر IBA ريشه دار شدند. 70 تا 90 درصد از گياهچه هاي منتقل شده به گلخانه زنده مانده، رشد نمودند.

 نسخه قابل چاپ

توليد و پرورش قارچ خوراكي، يكي از كاربردهاي تجاري فناوريهاي ميكروبي به منظور تبديل زيستي ضايعات بخش كشاورزي به فرآورده هاي با ارزش غذايي است. در قارچ خوراكي دكمه اي (Agaricus bisporus) آنزيم هاي مختلفي از ابتداي رشد ميسليومي تا انتهاي دوره ميوه دهي، تجزيه تركيبات ليگنيني را در محيط كمپوست بر عهده دارند. يكي از مهمترين اين آنزيم ها، آنزيم منگنز پراكسيداز است كه سهم عمده اي در تجزيه تركيبات ليگنيني دارد. به منظور انجام مطالعات ملكولي بر روي آنزيم منگنز پراكسيداز در قارچ خوراكي دكمه اي سفيد نژاد IM008 و آماده نمودن زمينه براي افزايش توليد اين آنزيم در قارچ خوراكي دكمه اي، اقدام به جداسازي و همسانه سازي cDNA ژن كدكننده آنزيم منگنز پراكسيداز گرديد. براي اين منظور استخراج RNA از ميسليوم هاي رشد يافته قارچ خوراكي بر روي محيط كشت مايع عصاره كمپوست انجام شد و cDNA آن به وسيله آنزيم رونوشت بردار معكوس ساخته شد. پس از تكثير قطعه مورد نظر به وسيله واكنش زنجيره اي پليمراز، قطعه تكثيرشده در ناقل pTZ57R/T قرار گرفت و سپس به باكتري E.coli سويه DH5a منتقل گشت. پس از استخراج پلاسميد از باكتري هاي تراريخته، پلاسميد استخراج شده مورد هضم آنزيمي قرار گرفت و در مرحله آخر قطعه تكثيرشده تعيين توالي شد. در نتايج، بلاست توالي نوكلئوتيدي در مكان هاي بازهاي نوكلئوتيدي با شماره هاي 657 و 850 با توالي ژن mnp موجود در بانك اطلاعاتي NCBI تفاوت داشت كه به ترتيب، سبب تغيير اسيد آمينه ايزولوسين به والين و اسيد آمينه سرين به آلانين در توالي اسيدآمينه قطعه cDNA همسانه شده، مي شود.

 نسخه قابل چاپ

عنصر روي نقش هاي ساختاري و عملكردي فراواني را در بسياري از فرآيندهاي متابوليكي گياهان بر عهده دارد، ولي مقدار اضافي آن در خاك ها به عنوان فلز سنگين، يك فاكتور محدود كننده رشد براي گياهان محسوب مي شود. با توجه به اهميت بالاي گياه نعناع در زمينه هاي دارويي و صنعتي، در اين تحقيق اثر غلظت هاي متفاوت روي بر اين گياه مطالعه شد. نمونه هاي گياهي در اتاقك رشد با شرايط كاملا استاندارد و تحت تيمار غلظت هاي مختلف عنصر روي تا رسيدن به مرحله گلدهي كامل نگهداري شدند. از دستگاه كلونجر به منظور استخراج اسانس و از دستگاه كروماتوگرافي گازي - طيف سنجي جرمي (GC-Mass) براي شناسايي تركيبات اسانس استفاده شد. در بررسي هاي بيوشيميايي انجام شده در اين تحقيق مشخص گرديد، قسمت اعظم اسانس گياه نعناع سبز را تركيبات مونوترپني تشكيل مي دهند و سزكوئي ترپن ها درصد كمتري از مواد موجود در اسانس را به خود اختصاص مي دهند. همچنين، مقايسه ميزان تركيبات ترپني نشان داد، تيمار گياه نعناع با عنصر روي موجب كاهش ميزان مونوترپن هاي اكسيژنه موجود در اسانس شده، ولي مقدار مونوترپن هاي هيدروكربنه را افزايش داده است. مقدار كلي مونوترپن ها با افزايش كاربرد روي در محلول غذايي افزايش، ولي مقدار سزكوئي ترپن ها - اعم از اكسيژنه و هيدروكربنه - در همه نسبت هاي فلز روي كاهش يافت. به طور كلي، از نتايج به دست آمده چنين برمي آيد كه، مقدار مونوترپن هاي اكسيژنه در مقايسه با سزكوئي ترپن ها بيشتر تحت تاثير تيمار عنصر روي قرار گرفته و كاهش آن چشمگيرتر است و اين ممكن است به دليل تغييرات بيوانرژتيك سلول هاي گياه نعناع سبز در پاسخ به تنش فلز سنگين روي باشد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي سطح فعاليت برخي آنزيم هاي آنتي اکسيدانت در گياه ذرت در واکنش به محلول پاشي عنصر روي و ماده تنظيم کننده رشد اکسين (ايندول بوتريک اسيد) طرحي با استفاده از 8 ترکيب محلول پاشي در قالب بلوک هاي کامل تصادفي در 3 تکرار به اجرا در آمد. در اين مطالعه سطوح فعاليت آنزيم هاي کاتالاز، سوپراکسيد دسموتاز، پراکسيداز، پلي فنل اکسيداز و اکسين اکسيداز بررسي شد. نتايج نشان داد که کاربرد ترکيبات مختلف عنصر روي و همچنين تنظيم کننده رشد اکسين، موجب افزايش سطح فعاليت آنزيم هاي ذکر شده گرديد و بنابراين محلول پاشي دو ترکيب سولفات و کلات روي با اکسين و حتي بدون اکسين، قادر است سيستم آنتي اکسيدانتي آنزيمي گياه را تقويت نموده، گياه را نسبت به بروز شرايط تنش، مانند تنش کمبود آب متحمل تر سازد.

 نسخه قابل چاپ

تشكيل رنگدانه هاي قهوه اي به وسيله آنزيم تايروزيناز، يكي از مهمترين علت هاي تغيير رنگ ميوه ها و سبزي ها و در نتيجه کاهش کيفيت آنهاست. اين آنزيم در مراکز تحقيقاتي، صنايع دارويي و آرايشي کاربرد فراوان داشته، در حال حاضر تنها منبع آنزيم مذکور تايروزيناز قارچ خوراکي است. از آنجايي که بادام زميني از محصولات مهم کشاورزي استان گيلان است و از طرفي، با توجه به تجربه و تخصص گروه ما در مورد تايروزيناز، هدف اين تحقيق بررسي امکان جايگزيني تايروزيناز بادام زميني با نوع قارچي در صنايع دارويي، غذايي، آرايشي و تحقيقاتي است. در اين پروژه، آنزيم مذکور از دانه بادام زميني استخراج و خالص سازي و خواص آن از جمله فعاليت بيولوژيکي، دما و pH بهينه تعيين گرديد و با تايروزيناز ساير منابع مقايسه شد. نتايج الکتروفورز نشان داد که آنزيم تايروزيناز بادام زميني داراي دو ايزوفرم با اوزان مولکولي بيشتر از تايروزيناز قارچ بوده، دما و pH بهينه فعاليت آنزيم به ترتيب  40^oCو 5.2 است. مقادير ثابت ميکائيليس منتن 257.5 ميلي مولار و سرعت ماكزيمم 0.00421 ميلي مولار بر دقيقه محاسبه گرديد.

 نسخه قابل چاپ