انسان در بسياري موارد مي‌کوشد از مشغله‌هاي روزانه جدا شده و به آرامش يا تمرکز روي مسائلي غير از کار روزانه بپردازد که يکي از اين موارد مشغول شدن به ورزش است. ورزش به‌دليل ويژگي نشاط‌بخشي داراي طرفداران زيادي است. از سويي ورزش‌هاي گروهي داراي شرايط خاصي هستند که عده زيادي را در يک مکان جمع كرده و بر يک موضوع متمرکز مي‌کند كه همين تمرکز انسان‌ها و افکار آنها باعث مي‌شود خودبه‌خود فناوري اطلاعات در آنجا ظاهر شده و شرايط را به سمت تسهيل بيشتر شرايط تغيير دهد.
پيشينه ورزش در کشور ما نيز به اقوام آريايي بازمي‌گردد و دکتر گريشمن، باستان‌شناس فرانسوي درباره ورود آريا‌ييان هزار سال پيش از ميلاد مي‌گويد: «ورزش، تقويت قواي بدني، مهارت در جنگ، سواري، تيراندازي و راهپيمايي از اصول متداول اين مردم بوده است و چنين قومي قطعا بايد چالاک و سلحشور و بردبار و قوي‌اندام باشد (ويكي‌پديا).»
همان‌طور که هفته پيش گفتيم، فناوري اطلاعات به‌طور کلي در 3 لايه بر ورزش تاثير مي‌گذارد: لايه اول در تجهيزات، لايه دوم در بهبود حرکت‌ها و سالم‌سازي محيط و لايه سوم در مديريت امور ورزشي.
در حدود 10 سال پيش که براي اولين‌بار متخصصان ژاپني توانستند با استفاده از سيستم تحليل تصوير رايانه‌اي بازي فوتبال را مورد ارزيابي قرار دهند، ايده و کاربرد فناوري اطلاعات در رسته‌هاي اين‌چنيني نمايان و عمومي شد. در آن سال اين کار با برنامه‌اي مبتني بر زبان برنامه‌نويسي جاوا فراهم شد و هم‌اکنون نيز از همين زيرساخت به‌شکل ديگري استفاده مي‌شود.
سيستم‌هاي تحليل تصوير نه‌تنها در زمين بازي، بلکه در آزمايشگاه‌هاي ورزشي و حرکتي استفاده مي‌شود. متخصصين آناتومي حرکتي، فيزيوتراپي و بدنسازي با نرم‌افزارهايي که حرکات فرد را شبيه‌سازي مي‌کنند، مي‌توانند معايب اندامي افراد را تشخيص دهند يا با مطالعه حرکات قهرمانان و نوابغ ورزشي به راز پيروزي آنها در اندام و نوع حرکت‌شان پي ببرند.
سيستم‌هاي تحليل تصوير در دسته‌هايي مانند Sports Motion و Medical Motion تقسيم‌بندي و توليد مي‌شوند و خود آنها داراي نمونه‌ها و نسخه‌هاي مختلفي براي کاربردهاي گوناگون هستند.
زيرساخت
بيشتر برنامه‌هاي آناليز تصوير با دوربين‌ها و حسگرهاي خاص کار مي‌کنند، اما برخي از اين برنامه‌ها مانند MotionPro مدعي است مي‌تواند براي هر ورزشي و با هر دوربيني، خروجي تحليلي ارائه کند که شامل سرعت‌هاي اجراي حرکات، زوايا و انحناهاي موجود در تصاوير مقايسه‌اي باشد.
در سيستم‌هاي مبتني بر دوربين‌هاي خاص نقاط نوراني يا حرارتي يا مغناتيسي را روي اندام هدف ( بدنه موجود مورد مطالعه) قرار مي‌دهند که دوربين بتواند اين نقاط را شناسايي و با سرعت‌هايي حدود 1500 فريم در ثانيه ثبت کند. بر اساس جابه‌جايي همين نقاط شماي کلي از تصوير به‌دست مي‌آيد. البته اين زيرساخت صرفا مخصوص انسان نيست و تقريبا هر موجود يا موجود متحرکي را مي‌توان مورد تحليل قرار داد.
فناوري اطلاعات در المپيک
پيش از اين که چيزي بگوييم خودتان به سايت رسمي المپيك 2012 (
london2012.com) سري بزنيد تا امکانات و برنامه‌ها را ببينيد. همان‌طور که گفتيم اجتماعات انساني موجب تقاضاي جريان اطلاعات مي‌شود و فناوري اطلاعات همين‌جا وارد ميدان خواهد شد.
المپيک يکي از اصلي‌ترين رويدادهاي ورزشي است که تعداد زيادي را دور هم جمع مي‌کند، اما بسياري به‌دلايلي از جمله فاصله جغرافيايي، هزينه يا زمان نامناسب نمي‌توانند در اين جمع حضور يابند. درست همين‌جا فناوري اطلاعات و ارتباطات مي‌تواند نقش يک تسهيل کننده را ايفا کند. در المپيک‌هاي پيشين موضوع اطلاع‌رساني از طريق وب و خطوط ديتا داغ بود اما در المپيک آينده يعني 2012 که در انگليس برگزار مي‌شود جنبه‌ها و جلوه‌هاي تازه‌اي از اين فناوري را خواهيم ديد.
انگلستان به‌دليل سياست‌هاي فناوري خود سعي کرده زيرساخت فني خود را به‌رخ ديگر کشورها بکشد و براي اين کار از سال گذشته اطلاع‌رساني درباره زيرساخت‌هاي اين المپيک را آغاز کرده است. کميته برگزاري اين المپيک داراي يک تيم کاملا مجهز براي فناوري اطلاعات است که برنامه‌هايي از جمله پخش همگاني برنامه‌ها بر بستر وب را فراهم کرده است.
اصولا تماشاي يک مسابقه از تلويزيون صفحه گسترده با کيفيت بسيار بالا به‌صورت همزمان آن‌هم با فيلمبرداري حرفه‌اي از چندين زاويه بسيار ديدني‌تر از يک جاي دور در يک استاديوم شلوغ خواهد بود. در المپيک آينده تمام مسابقات با کيفيت HD در داخل انگلستان روي شبکه اينترنتي قابل دريافت است. اين کار مي‌تواند حجم قابل توجهي از ترددها را كاسته و از تراکم جمعيت در مبادي عبور و مرور کم کند تا نقل و انتقال در محل برگزاري راحت‌تر انجام شود.
بازي‌خورها در المپيک
به‌عقيده برخي از محققان علوم ورزشي بازي‌هاي رايانه‌اي مي‌تواند آمادگي ذهني براي مقابله با شرايط را در فرد بالا ببرد. به همين دليل بازي‌هاي رايانه‌اي مي‌توانند نقش همکار و مربي را براي ورزشکار ايفا کنند.
کميته سازماندهي بازي‌هاي المپيک و پارالمپيک لندن که به اختصار LOCOG خوانده مي‌شود برنامه‌اي براي توليد بازي‌هاي متناسب با اين المپيک تدارک ديده است که اطلاعات کامل آن را مي‌توانيد از سايت المپيک دريافت کنيد. اين کار نيز مي‌تواند ابعاد مجازي‌سازي و توليدات ديجيتال را بسيار گسترش دهد. پيش‌بيني اين کميته حضور 70 هزار بازي‌ساز در اين مسابقات است.
المپيک سبز
مسوولان برگزاري اين المپيک سعي دارند المپيک 2012 را به کم‌زيان‌ترين رويداد ورزشي براي طبيعت تبديل کنند. لذا تلاش زيادي براي کم شدن استفاده از رايانه‌ها که منبع برق آنها يکي از عوامل آلودگي شناخته شده است، انجام گرفته است.
در اين المپيک شبکه‌اي ويژه اطلاع‌رساني المپيک افتتاح خواهد شد که بر اساس تمام قواعد ديجيتالي فعاليت خواهد کرد. بر اساس گفته‌ها و شواهد فعلي، المپيک 2012 لندن بيش از دوره‌هاي پيشين خدمات الکترونيکي و مجازي از راه دور در اختيار مفسران ورزشي قرار خواهد داد که به‌واسطه سيستم‌هاي اطلاعاتي نتايج لحظه به لحظه مسابقات و نيز اطلاعات ورزشکاران در اختيار مفسران قرار خواهد گرفت تا ديگر نيازي به حضور فيزيکي آنها در ورزشگاه يا استوديوهاي خبري نباشد.
شرکت مخابراتي (British Teleom (BTبرنامه خود براي اشتراک مخابراتي‌ـ‌ارتباطاتي بازي‌هاي المپيک 2012 لندن را ارائه داد که در آن از پروژه
London 2012 نام برده شده است و برنامه‌هاي مختلفي براي ارائه خدمات ويژه روي موبايل خواهد داشت. شرکت Atos Origin نيز که توليد کننده محصولات رايانه‌اي سبز است، محصولات و خدمات خاصي را در اين المپيک ارائه خواهد کرد. اين برنامه‌ها پيش از المپيک حدود 20هزار ساعت آزمايش خواهند شد تا هيچ نوع خللي در کار پيش نيايد.
المپيک بدون کاغذ
بر اساس آمارها در جريان مسابقات المپيک پکن بيش از 50 ميليون کاغذ توسط چاپگرها به چاپ رسيده که قرار است در 2012 لندن اين مقدار به حداقل برسد.
خدمات پردازشي
نرم‌افزارهاي ورزشي نيز به‌طور کلي براي تمام رشته‌ها تهيه شده‌اند و مربيان و متخصصان در شاخه‌هاي مختلف از اين نرم‌افزارها استفاده مي‌کنند.
خدماتي که گفته شد در ظاهر نوعي خدمات تفريحي است اما پشت پرده سرويس‌هاي اطلاعاتي و امنيتي، پردازشي و مطالعاتي زيادي مي‌توانند از اين فرآيند بهره ببرند و همه چيز را تحت کنترل خود داشته باشند.
اين کار بدون مديريت فناوري اطلاعات ممکن نيست. از طرفي مديريت اطلاعات در بخش‌هاي ديگر نيز مديريت اين رويداد و ساير وقايع ورزشي را کنترل مي‌کنند، يعني تاثير در لايه آخر که همان لايه مديريت است در ورزش، مديريت مدرن ورزشي نام دارد و فناوري اطلاعات را به خدمت مي‌گيرد تا بتواند بهتر، ارزان‌تر، دقيق‌تر و سريع‌تر بر امور ورزشي مديريت کند.
براي كسب اطلاعات بيشتر به‌سايت‌هاي زير مراجعه كنيد:
http://www.zebris.de
http://www.sportsmotion.com
http://www.motionanalysis.com
http://www.innovision-systems.com
http://www.motionprosoftware.com
سعيد نوري آزاد
