مقالات مطالعات برنامه درسی

هدف اين پژوهش بررسي رابطه باورهاي فراشناختي با سلامت رواني و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پسر مدارس متوسطه شهر اشنويه (N = 1588) در سال تحصيلي 85-86 بوده است كه از ميان آنان 210 نفر به روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شده اند (n = 210). براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه هاي – پرسشنامه فراشناخت (كارت رايت – هاتن و ولز، 1997)، مقياس سلامت عمومي GHQ (گلد برگ و هيلير، 1981) و براي تجزيه و تحليل داده ها از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل واريانس يك طرفه، استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان داده است كه فراشناخت با سلامت رواني و پيشرفت تحصيلي همبستگي مثبت و معنادار دارد (P<0.01). همچنين ميان نمرات سلامت رواني دانش آموزاني كه در سطوح مختلف فراشناخت قرار داشتند، تفاوت وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

فناوري اطلاعات همچون آخرين دستاورد فناورانه، با توجه به حضور گسترده در تعليم و تربيت همانند ساير جنبه ها و رويدادهاي تعليم و تربيت، نيازمند پرسش خردمندانه يا فلسفي است. در اين پژوهش ديدگاههاي گوناگون فلسفي درباره فناوري اطلاعات در حوزه تعليم و تربيت مورد بررسي و تحليل قرار گرفته و با توجه شباهتها و تفاوتهايي كه در مباني نظري اين ديدگاهها وجود دارد، به سه گروه تقسيم شده اند.
ديدگاه نخست يعني مدرنيزم، فناوري اطلاعات را وسيله فكر آدمي مي داند كه به سبب نگاه مشتاقانه و آرماني به فناوري، در اين مقاله به اين ديدگاه لقب نگاه "رويايي" داده شده است. ديدگاه انتقادي در تقابل با ديدگاه مدرنيزم و با نظر به مشكلات ناشي از بي طرفي ارزشي اين ديدگاه در به كارگيري فناوري اطلاعات شكل گرفته است. ديدگاه مذكور به بررسي و تحليل پيامدهاي منفي و مخرب فناوري اطلاعات مي پردازد و معتقد است كه نگاه مدرنيزم به فناوري اطلاعات نادرست و تاسف بار است. از اين رو به آن لقب نگاه "تراژيك" داده شده است. ديدگاه پست مدرنيزم با درنورديدن مرزهاي سنتي، فراسوي ساختارهاي ثابت و تقسيم بنديهايي چون سوژه و ابژه، جنسيت، طبقه اجتماعي و نژاد مي رود و براي اين منظور از شيوه هايي چون تفسير مدد مي گيرد. به همين دليل در اين مقاله به آن لقب نگاه "دگرگوني" داده شده است. به نظر مي رسد ديدگاهها در روندي تكاملي شكل گرفته اند، اما حتي نگاه "دگرگوني" نيز به تنهايي راهگشا نيست؛ از اين رو در با هم نگري و در پيش گرفتن الگوي چرخه اي مركب به ديدگاهها (به جاي الگوي خطي تكاملي) استلزاماتي براي سياستگذاري و طراحي فناوري اطلاعات در آموزش پيشنهاد شده است.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي اثربخشي طرح ارزشيابي توصيفي و با توجه به ويژگيهاي شناختي، عاطفي و رواني- حركتي دانش آموزان پايه سوم ابتدايي شهر تهران انجام گرفت. طرح ارزشيابي توصيفي با استفاده از ارزشيابي تكويني، ارزشيابي عملكردي و دادن بازخورد توصيفي از سال تحصيلي 1382 -83 تا كنون در چهار منطقه شهر تهران (مناطق 1، 5، 9 و 16) به صورت آزمايشي اجرا شده است. بنابراين، جامعه آماري پژوهش حاضر محدود به اين مناطق بوده است. در اين پژوهش 96 دانش آموز پايه سوم ابتدايي از مدارس مشمول طرح ارزشيابي توصيفي به عنوان گروه آزمايش (48 دختر و 48 پسر) و همچنين 96 دانش آموز از مدارس هم سطح آنها كه تحت پوشش طرح ارزشيابي توصيفي نبودند، به صورت تصادفي، به عنوان گروه گواه (48 دختر و 48 پسر) انتخاب شدند. ابزارهاي اندازه گيري مورد استفاده در اين پژوهش عبارت بودند از: (1) آزمون پيشرفت تحصيلي رياضي، (2) آزمون پيشرفت تحصيلي علوم تجربي، (3) آزمون پيشرفت تحصيلي زبان فارسي، (4) پرسشنامه آگاهي فراشناختي براي سنجش ويژگيهاي شناختي، (5) پرسشنامه كيفيت زندگي در مدرسه براي سنجش ويژگيهاي عاطفي و (6) آزمونهاي عملكردي علوم و رياضي براي سنجش ويژگيهاي رواني- حركتي. براي تحليل داده ها از روشهاي آماري تحليل واريانس چند متغيري (MANOVA) و تحليل واريانس يك سويه (ANOVA) استفاده شد. نتايج نشان داد كه سطح پيشرفت دانش آموزان پايه سوم ابتدايي مدارس مشمول طرح ارزشيابي توصيفي در متغيرهاي شناختي از قبيل دانش رياضي، علوم تجربي، زبان فارسي و همچنين ميزان آگاهي فراشناختي، به طور معناداري، بيشتر از دانش آموزان پايه سوم ابتدايي مدارس عادي هم سطح آنهاست. بين گروههاي آزمايشي و گواه در متغيرهاي حوزه عاطفي، از قبيل رضايت كلي از مدرسه، عاطفه منفي نسبت به مدرسه، نگرش در مورد معلمان، همبستگي اجتماعي، فرصت (باور نسبت به مفيد بودن مدرسه)، موفقيت (احساس اطمينان به توانايي براي كسب توفيق در انجام كارهاي مدرسه) و ماجرا (احساس خودانگيختي و لذت بردن از يادگيري) تفاوت هاي معني داري مشاهده نشد. در متغيرهاي حوزه رواني- حركتي بين دانش آموزان مدارس مشمول طرح ارزشيابي توصيفي و دانش آموزان مدارس عادي تفاوت هاي معني داري به دست آمد. نتايج تحليل هاي تكميلي نشان داد كه دانش آموزان مدارس مشمول طرح در آزمون درخت و برگ، نسبت به دانش آموزان مدارس عادي، عملكرد بهتري دارند. در آزمون هاي عملكردي ديگر، از قبيل آزمون اشياي دور ريختني و آزمون دماسنج، دانش آموزان مشمول طرح ارزشيابي توصيفي، در مقايسه با دانش آموزان مدارس عادي، عملكرد بهتري داشتند؛ اما اي تفاوت ها از نظر آماري معني دار نبودند. در اين مقاله ضمن بحث درباره يافته ها، پيشنهادهايي نيز براي پژوهشهاي بعدي مطرح شده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر، مقايسه دو نظريه كلاسيك اندازه گيري و مدل سوال- پاسخ غير پارامتريك از نظر ويژگي هاي سوال بوده است. روش تحقيق از نوع كاربردي- توصيفي بوده و براي دستيابي به اين هدف، پژوهش توصيفي انجام شده است. در بررسي عملي، براي آزمون اختصاصي رياضي، از پاسخنامه هاي داوطلبان رشته رياضي- فيزيك در آزمون ورودي دانشگاههاي كشور در سال 1384 استفاده شد. از بين كليه داوطلبان رشته رياضي- فيزيك شركت كننده در آزمون سال 1384، به روش نمونه گيري سيستماتيك، يك گروه نمونه 3000 نفري انتخاب شد و سه سوال اين پژوهش، مورد بررسي قرار گرفت. براي تحليل داده ها از روشهاي آماري مورد استفاده در مدل كلاسيك (شامل ميانگين يا درجه دشواري سوالات، واريانس سوالات و همبستگي دو رشته اي) استفاده شد. براي تحليل داده ها در نظريه غير پارامتريك سوال- پاسخ، از روش آزمون t وابسته، ضريب همبستگي و آزمون معني داري استفاده شد. نتايج تحقيق نشان داد كه پارامترهاي محاسبه شده سوال در مدل غير پارامتريك سوال- پاسخ، برعكس مدل كلاسيك، وابسته به سوال است نه به آزمودني. بنابراين، مي توان نتيجه گرفت كه نظريه سوال- پاسخ غير پارامتريك هم از لحاظ نظري و هم از لحاظ عملي بر نظريه كلاسيك مزيت و برتري دارد.

 نسخه قابل چاپ

يكي از پي آمدهاي هدايت آگاهانه فرآيند يادگيري به سمت كسب حد نصاب قبولي در امتحانات پاياني و نيز فراگيري سطحي و بدون مفاهيم و مهارت ها و ترك واقع پرورش نامناسب ذهن و فكر يادگيرندگان، زياد بودن آمار مردودي ها و ترك تحصيلكردگان است. براي رفع اين معضل، دفتر آموزش و پرورش راهنمايي، پنج توصيه اساسي دارد كه در پژوهش حاضر، ميزان تاثير آنها بررسي شده است. نتايج نشان داد كه در ميان 70 سر گروه آموزشي و 458 معلم منتخب استانها، به ترتيب، آمار موافقان با «طرح سوالات امتحاني از محتواي تدريس شده در هر نوبت» 37.1 درصد و 39.7 درصد با «تاثير دادن نمرات ارزشيابي مستمر در امتحانات شهريور ماه» 51.4 درصد و 56.11 درصد، با «حذف امتحانات نهايي از پايه سوم راهنمايي» 18.6 درصد و 22.5 درصد و به طور كلي با اين سه راه كار 14.3 درصد و 13.8 درصد است. نمره هاي فرضي به دست آمده از دخالت دادن نمرات ارزشيابي مستمر نوبت دوم مردود شدگان پايه هاي اول، دوم و سوم در نمره امتحانات دروس تجديدي شهريور ماه آنان، به ترتيب برابر با 6.711، 6.044 و 8.03 و به مراتب كمتر از حد نصاب قبولي است.

 نسخه قابل چاپ

يکي از دغدغه هاي مفهومي و ذهني بين المللي جديد در عرصه آموزش و پرورش طي چند سال اخير مساله آموزش ارزش هاي شهروندي است. اساسا اشتياق براي آموزش ارزش هاي شهروندي متناسب با فرهنگ و اعتقادات خاص هر جامعه، علاوه بر نياز به ترتيب افراد آگاه و مسوول، به دليل ارتباط هاي روزافزون، گسترش فرهنگهاي مختلف و ارايه الگوهاي متعدد شهروندي به وجود آمده است آموزش ارزش هاي شهروندي در صورت عدم تناسب با فرهنگ خودي و ملي به مفهوم و عمل شهروندي صدمه زده و گاه هويت يابي و همزيستي جوانان را با مشکل مواجه مي سازد. هدف اين پژوهش شناخت نظام ارزش هاي شهروندي براي لحاظ کردن در برنامه هاي درسي با توجه به موازين ديني در ايران، متناسب با فرهنگ کشور و آموزش و تدريس در دوره دبستان است.
ماهيت پژوهش کاربردي و در بعد کمي و توصيفي از نوع پيمايشي است. به دليل لزوم متخصص بودن پاسخگويان، جامعه آماري شامل متخصصان امر تعليم و تربيت و برنامه ريزي - که احاطه کامل به موضوع داشتند - مي باشد از بين پاسخگويان تعداد 31 نفر به صورت تصادفي ساده انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش به صورت پرسشنامه براي تدوين و سپس با نظرخواهي از متخصصين اعتباريابي شده است.
تجزيه و تحليل نتايج به دست آمده حاکي از آن است که: ارزش هاي ارايه شده براي نظرخواهي - که در هفت مقوله يا متغير اساسي مطرح شده بود - به صورت منسجم براي آموزش در دوره دبستان با توجه به سن و پايه تحصيلي توصيه و تاييد مي شود.
لحاظ کردن ارزش ها در پايه مختلف و روش هاي مناسب تدريس نيز متناسب با سن و ارزش مورد نظر مشخص شدند.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اجراي اين پژوهش، بررسي اثربخشي فعاليتهاي آموزش از راه دور به منزله يكي از شيوه هاي نوين و رويكرد جديد آموزشي در كشور است كه موسسه آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش آن را هدايت و اجرا مي كند. اثربخشي فعاليت هاي آموزشي اين شيوه بر اساس مصوبات موسسه دستيابي به اهداف آموزش از راه دور مانند دستيابي به هدف هاي توسعه انعطاف در روشهاي آموزشي، تاثيرگذاري فناوري بر نحوه ارايه آموزش ها، ميزان خوداتكايي و خودآموزي دانش آموزان، اجراي آيين نامه ها و دستورالعمل هاي آموزشي و اجرايي و تعريف شده است. براي اجراي اين پژوهش پرسشنامه اي شامل 35 سوال در گروهي 290 نفري از مديران و دبيران مقطع متوسطه مراكز آموزش از راه دور سراسر كشور استفاده شده است.
نتايج به دست آمده از اين پژوهش توصيفي نشان مي دهد كه فعاليتهاي آموزشي اين موسسه تا حد بسيار مطلوب، منجر به دستيابي اهداف آموزش از راه دور در كشور شده است. علاوه بر آن در تجزيه و تحليل پاسخهاي هر سوال نتايجي جالب از ديدگاه مديران و دبيران به دست آمده است كه از آن جمله مي توان به عدم توسعه بي رويه مراكز مجري در كشور، اهميت منابع و كتابهاي خودآموز در مراكز نسبت به ساير منابع آموزشي متنوع، ضرورت و اهميت نظارت بر فعاليت هاي مراكز مجري و ... اشاره كرد. از يافته هاي تحقيق چنين برمي آيد فعاليتهاي آموزش از راه دور با اهداف تعريف شده و مصوب موسسه و وزارت آموزش و پرورش مطابقت دارند.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين مطالعه، بررسي تطبيقي چگونگي تلفيق فاوا در برنامه درسي آموزش و پرورش كشورهاي فنلاند، انگلستان، استراليا، كره جنوبي و سنگاپور به منظور ارايه الگوي مناسب براي ايران است. دليل انتخاب كشورهاي مورد مطالعه، تلفيق كامل فاوا در برنامه درسي آنها مي باشد. اين پژوهش توصيفي – پيمايشي از نوع تطبيقي است و محقق با مراجعه به اسناد و مدارك مربوط به برنامه درسي تلفيق شده با فاوا در كشورهاي مورد مطالعه از طريق جستجو در سايتهاي اينترنتي مرتبط مانند يونسكو، ديزرتيشن، پروكوئست، سايتهاي وزارت آموزش و پرورش كشورهاي مورد مطالعه و مراجعه به اسناد و مدارك مربوط به برنامه درسي ايران در زمينه توسعه كاربرد فاوا بر اساس روش مطالعه تطبيقي جرج بردي به سوالهاي تحقيق پاسخ داده است. جامعه آماري اين مطالعه، برنامه درسي با رويكرد تلفيق فاوا در كشورهاي جهان و نمونه آماري، برنامه درسي تلفيق شده با فاوا در كشورهاي منتخب است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه در چشم انداز كشورهاي مورد مطالعه رويكرد تلفيق فاوا در برنامه درسي مورد تاكيد قرار گرفته و بر اساس آن اهداف و برنامه هاي اجرايي خاصي در نظر گرفته شده است. با توجه به اين مطالعات، محقق براي طراحي الگوي تلفيق فاوا در برنامه درسي دوره آموزش عمومي آموزش و پرورش ايران، تجربيات كشورهاي موفق را مورد ملاحظه قرار داده و چشم انداز تلفيق فاوا در برنامه درسي با رويكرد تلفيق پيشنهاد كرده است. سپس به تدوين ارزشها و اصول حاكم بر برنامه درسي با رويكرد تلفيق فاوا و استراتژيهاي آن پرداخته و يك نمونه برنامه درسي با اين رويكرد را در درس علوم براي دوره ابتدايي و راهنماي ارايه كرده است.

 نسخه قابل چاپ

يکي از مباحث مهم در حيطه مطالعات اجتماعي، مفهوم شهروندي است. اين مفهوم در صدد اشاعه اصول اساسي دموکراسي در بين افراد جامعه است. از اين نظر، مسايل تربيت شهروندي از اهميت خاصي برخوردار است، به طوري که اغلب اين مسايل نقش حياتي را در فرايند تشکيل يک ملت و تحکيم پايه هاي دموکراسي بازي مي کند و سبب مي شوند بين نظام مدرسه و محيط اجتماعي - سياسي کنش متقابل بوجود آيد. نظام آموزش متوسطه از ابتداي قرن بيستم توجه خاصي به مفهوم شهروندي داشته است، چنان چه که از مهم ترين اهداف نظام تعليم و تربيت، پرورش شهرونداني آگاه به حقوق و وظايف خود و همچنين متعهد در قبال جامعه باشد. بدون ترديد مدارس در عرصه نقش مهمي را دارا هستند و برنامه هاي درسي به گونه اي بايد طراحي شوند که از يک سو دانش آموزان را در جهت رسيدن به چنين هدفي ياري دهند و از سوي ديگر عواملي را که مانع رسيدن به چنين هدفي مي گردند شناسايي کرده و در جهت رفع آنها بکوشند، چرا که برنامه هاي درسي (برنامه درسي پنهان) مدارس مي توانند با ايجاد موانع بر سر راه تربيت شهروندي حامل خطراتي باشند. مقاله حاضر از طريق بررسي ها و مطالعات ميداني در تلاش است تا ضمن شناسايي اين آسيب ها، راهکارهايي را براي بهبود آنها پيشنهاد نمايد. در اين راستا از طيف وسيعي از مطالعات انجام شده در حيطه شهروندي و تربيت شهروندي مدد گرفته شده است. اين مطالعات براي جامعه ايراني بومي سازي شده است و سرانجام آسيب هاي خطرآفرين در قلمرو برنامه هاي درسي مدارس (برنامه درسي پنهان) براي تربيت شهروندي شناسايي نموده که عبارت از جو اجتماعي با ميانگين 3.72 و انحراف استاندارد 0.65، ساختار سازماني با ميانگين 3.47 و انحراف استاندارد 0.77، تعامل ميان معلم و دانش آموز با ميانگين 3.57 و انحراف استاندارد 0.68. مقياس ميانگين ها با طيف سه درجه اي آسيب قوي، آسيب متوسط و آسيب ضعيف بيانگر آن است که سطح آسيب زايي مولفه جو اجتماعي در سطح قوي و سطح آسيب زايي دو مولفه ديگر در سطح متوسط مي باشد. در پايان اين نوشتار راهکارهايي براي مقابله و بهبود وضعيت تربيت شهروندي ارايه مي دهد.

مقاله حاضر با توجه به مفهوم کلي فرهنگ، فرهنگ هاي قومي و مردمي، جايگاه فرهنگ ها در برنامه هاي آموزش و پرورش رسمي در جهت سازگاري اجتماعي و تجلي فرد آموزش ديده به عنوان يک شهروند، تنظيم شده است. اين مقاله با توجه به اهميت موضوع، به ويژه نقش فرهنگ در «شدن» کودک و نوجوان، فرهنگ و اقسام آن را تحليل کرده و رابطه فرهنگ با اجتماع پذيري فرد و نقش فرهنگ هاي قومي را به منظور تربيت شهروند از طريق برنامه درسي بررسي کرده است. هم چنين در فرايند بررسي، شاخص هايي را براي فرهنگ، هويت ملي و شهروندي به دليل تحول در برنامه ريزي درسي ارايه داده است.
از طرفي، با توجه به وجود اقوام در کشور که همه از تبار ايراني هستند و تحت لواي يک قانون در يک حکومت به نام ملت زندگي مي کنند و با علم به اين که برابري حقوق آحاد ملت در قانون اساسي مندرج است؛ لذا در مقاله سعي شده است که مبتني بر مباني نظري، براي برنامه ريزي و تنظيم برنامه هاي درسي در آموزش و پرورش رسمي، به جهت همراه ساختن راه فهميدن و چگونه تميز دادن يادگيرنده و آمادگي او براي شهروندي، که ريشه در تفهيم فرهنگ قومي او و ساير اقوام دارد، پيشنهادهايي ارايه شود.

 نسخه قابل چاپ

آينده، به موضوعي جدي براي مطالعه و پژوهش، بويژه از دهه آخر قرن بيستم به بعد، تبديل شده است. در کنار مسايل متعددي که در آينده پژوهشي مورد بررسي قرار مي گيرد، تربيت آينده، شهروند آينده و خصوصيات شهروند آينده، بسيار مورد توجه قرار گرفته است. چه، تصور مي شود، آينده را با هر رويکردي که بنگريم، توسط شهروندان رقم زده مي شود. اين مقاله به روشن سازي اين مفاهيم پرداخته است. نظر به اينکه شهروند آينده، خصوصيات وي و نحوه پرورش آن از روندهاي عومي تري اثر مي پذيرد. در بادي امر، آينده، روندهاي آن، پيش فرض ها، اهداف، گرايش ها، تصويرپردازيهاي آينده، پيشرفتها و مشکلات آينده و مجموعه اقدامات در برابر گزينه هاي آينده مورد بررسي قرار گرفته است. سپس بستگي شهروندي و تربيت و مفهوم شهروندي توضيح داده شده است. به منظور احصا ديدگاه هاي مختلف درباره شهروندي و خصوصيات شهروند آينده مجموعه پژوهشهاي انجام شده مدنظر قرار گرفته است. مجموعه بررسي ها نشان مي دهد تربيت شهروند آينده از سه پديده جهاني شدن، روندهاي دموکراتيک و فناوري اطلاعات متاثر است، به همين لحاظ مي توان گفت شهروند آينده بايد حداقل داراي سه خصوصيت جهاني، دموکراتيک و فناوري باشد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش از نوع پژوهشهاي توصيفي، کاربردي و ارزشيابي است که با هدف ارزشيابي کيفيت عملکرد (بروندادها) هنرستانهاي کاردانش منطقه 2 شهر تهران اجرا شده است. منابع گردآوري اطلاعات در مرحله «تدوين معيارهاي قضاوت» شامل متخصصان و اساتيد، هنرآموزان، مديران و معاونان هنرستانها، کارشناسان کاردانش و فني… حرفه…اي و در مرحله «ارزشيابي کيفيت بروندادها» شامل سه زير جامعه: مديران هنرستانها، دانش آموختگان و کارفرمايان است که با بهره گيري از روش سرشماري و نمونه گيري تصادفي ساده مورد بررسي قرار گرفته است. براي انجام دادن پژوهش، با اقتباس از «تجارب موجود در سطح ملي و بين المللي»، «الگوي عناصر سازماني» و «نظام نشانگرهاي آموزش و پرورش»، عوامل (7 عامل) و نشانگرهاي مورد نياز (45 نشانگر) در دو طبقه «بروندادهاي اقتصادي» و «بروندادهاي غيراقتصادي»، تدوين شده است. سپس با بهره گيري از «پرسشنامه معيارهاي قضاوت» و کاربرد «فن دلفي» «معيارهاي قضاوت»، تدوين شده است. با بهره گيري از عوامل و نشانگرهاي تدوين شده، ابزارهاي پژوهش شامل سه پرسشنامه، با در نظرگرفتن روايي (روايي محتوا) و پايايي (آلفاي کرونباخ) تهيه شده است. پس از گرد آوري داده ها، با بهره گيري از معيارهاي قضاوت، وضع موجود بروندادها ارزشيابي شد. در نهايت از 7 عامل مورد بررسي، 5 عامل «برونداد واسطه اي (پيشرفت و افت تحصيلي)»، «تحقق اهداف اجتماعي ـ آموزشي»، «دانش آموختگان (دانش، مهارت، خلاقيت)»، «اشتغال» و «کارآفريني» در سطح «نامطلوب» و 2 عامل «ادامه تحصيل » و «رضايت کارفرمايان» نيز در سطح «نسبتا مطلوب» ارزشيابي شده است و در هر دو طبقه «بروندادهاي اقتصادي» و « بروندادهاي غير اقتصادي» وضعيت موجود در سطح «نامطلوب» و در نهايت عملکرد اين هنرستانها در سطح «نامطلوب» ارزشيابي شده است. در ادامه، براي بهبود وضعيت موجود، پيشنهادها و راهکارهايي ارايه شده است. از نتايج اين ارزشيابي مي توان در برنامه ريزيهاي آتي هنرستانهاي کاردانش و بهبود کيفيت همه جانبه آنها استفاده کرد.

 نسخه قابل چاپ

متخصصان بزرگ تعليم و تربيت با تاكيد بر اهميت تفكر، پرورش آن را يكي از هدفهاي اصلي تعليم و تربيت مي دانند. بر اين اساس، نظام آموزشي بايد، به جاي انتقال صرف اطلاعات به دانش آموزان، موقعيتهاي مناسب براي پرورش تفكر كودكان را فراهم آورد.
تفكر، به ويژه تفكر انتقادي، خود به خود رشد نمي يابد بلكه ضروري است كه به صورت نظري و عملي تدريس شود. اين مقاله به بررسي ماهيت و مولفه هاي تفكر انتقادي و چگونگي تدريس و شكوفاسازي آن پرداخته است.

 نسخه قابل چاپ

هدف اصلي اين پژوهش بررسي رابطه جو مدرسه با روحيه كارآفريني در دانش آموزان دختر پايه هاي دوم و سوم مقطع متوسطه شهر اصفهان بوده است. روش پژوهش با توجه به ماهيت تحقيق، توصيفي از نوع همبستگي بوده است. نمونه هاي آماري شامل، 180 مدير و دبير زن شاغل در دبيرستانهاي دخترانه شهر اصفهان و150 دانش آموز دختر پايه هاي دوم و سوم متوسطه بوده كه از طريق نمونه گيري چند مرحله اي انتخاب شده است. به منظور گردآوري داده ها از دو پرسشنامه جو سازماني و پرسشنامه محقق ساخته روحيه كارآفريني استفاده شده است. ضريب پايايي پرسشنامه ها به ترتيب 0.84 و 0.87 برآورد شده است. تجزيه و تحليل داده ها در دو سطح آمار توصيفي و استنباطي و از طريق نرم افزار SPSS انجام پذيرفته و نتايج نشان داده است:
1) ميان جو سازماني و روحيه كارآفريني در سطح P£0.05 رابطه مثبت و معني دار وجود دارد.
2) جو مدارس دخترانه مقطع متوسطه شهر اصفهان در سال تحصيلي 85-84 بيشترگرايش به باز بودن دارد.
3) شاخصهاي روحيه كارآفريني (خلاقيت، عزت نفس، انگيزه پيشرفت، منبع كنترل دروني، آينده نگري و خطرپذيري) در دانش آموزان بالاتر از ميانگين است.
4) ميان شاخصهاي جو سازماني (صميميت، عدم جوشش، بازدارندگي) با روحيه كارآفريني درسطح p£0.05 رابطه معناداري وجود دارد، اما ميان ساير شاخصهاي جوسازماني (روحيه، كناره گيري، نفوذ، تاكيد بر توليد، مراعات) با روحيه كارآفريني رابطه معنادار وجود ندارد.
5) ميان جو هنرستانها و دبيرستانها در ايجاد روحيه كارآفريني رابطه معنادار وجود ندارد.

 نسخه قابل چاپ

هدف از مقاله حاضر، مقايسه كيفيت آموزش و پرورش مدارس دولتي و غيرانتفاعي استان چهارمحال و بختياري بوده است كه در دو بخش كمي و كيفي صورت پذيرفته است. در بخش كمي، براي محاسبه نرخهاي آموزشي، دانش آموزان مدارس ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان در يك دوره شش ساله مورد مطالعه قرار گرفتند كه جامعه و نمونه برابر بودند. در بخش كيفي، 8 مدرسه راهنمايي و متوسطه به صورت هدف دار انتخاب شدند و 76 دانش آموز و 74 معلم به صورت نمونه گيري در دسترس، در اين تحقيق شركت كردند.
پرسشهاي پژوهش به بررسي نرخ ثبت نام دانش آموزان، نرخ قبولي و مردودي، نرخ ماندگاري و ترك تحصيل دانش آموزان مدارس دولتي و غيرانتفاعي مي پردازد.
فرضيه هاي پژوهش به بررسي ميزان سلامت رواني معلمان، ميزان رضايت دانش آموزان و ويژگيهاي معلمان مدارس دولتي و مدارس غيرانتفاعي اختصاص يافته است.
ابزار پژوهش در بخش كمي، پرسشنامه 28 سوالي سلامت عمومي روان، آزمون 21 سوالي ارزيابي شخصيت آيزينگ و آزمون 24 سوالي رضايت مراجع است كه از روايي و پايايي مناسب برخوردارند. در بخش كيفي چهار پژوهشگر آموزش ديده ضمن حضور، در مدارس و مشاهده وضعيت، با افراد مصاحبه كردند. يافته هاي پژوهش عبارتند از:
1. ميان ميزان سلامت رواني معلمان مدارس دولتي و غيرانتفاعي تفاوت معنادار وجود ندارد.
2. دانش آموزان مدارس غيرانتفاعي از كيفيت خدمات ارايه شده در اين مدارس راضي تر از دانش آموزان مدارس دولتي هستند.
3. ميان ويژگيهاي فردي معلمان مدارس دولتي و غيرانتفاعي تفاوت معنادار وجود ندارد.
4. نرخ ثبت نام در مدارس دولتي در هر سه مقطع بيشتر از مدارس غيرانتفاعي مي باشد.
5. نرخ قبولي و نرخ ماندگاري در مدارس غيرانتفاعي در هر سه مقطع بيشتر از مدارس دولتي است.
6. نتايج حاصل از مشاهده و مصاحبه نشان داده كه كيفيت فضاي آموزشي و كلاسها، برنامه صبحگاهي، فعاليت هاي انجمن اوليا و مربيان و برگزاري امتحانات در مدارس دولتي بهتر از مدارس غيرانتفاعي بوده است، اما كيفيت رابطه اوليا با مدرسه، كيفيت درس ورزش و آزمايشگاهها در مدارس غيرانتفاعي از مدارس دولتي بهتر است

 نسخه قابل چاپ