درس ششم
1
ـ صفات اصلی: صفاتی هستند که دارای صفت ضد
خود نیز هستند؛
2
ـ صفات فرعی: صفاتی هستند که فاقد صفت ضد
خود می‌باشند
.
اسامی صفات اصلی
1
ـ جَهر
ضد
آن
!
2
ـ
هَمس
3
ـ شِدّه
ضد آن
!
4
ـ رخوَه
5
ـ استعلاء
ضد آن
!
6
ـ
استفال
7
ـ اطباق
ضد آن
!
8
ـ انفتاح
9
ـ اصمات
ضد آن
!
10
ـ
اِذلاق
صفت استعلاء
کلم
ۀ
استعلاء بر وزن استفعال
, از ریشه
عَلا
به معنای برتری طلبی است. استعلاء در تجوید, عبارت است از: میل ریش
ۀ
زبان به سوی
کام بالا در هنگام تلفظ حرف. در اثر این صفت, حرف, صدایی پرحجم و درشت به خود
می‌گیرد. این نوع حالت را تفخیم گویند. پس استعلاء, در حروف موجب تفخیم آنها
می‌شود
.
حروف استعلاء
:
حروف
استعلاء هفت حرف‌اند که عبارت‌اند از
:
ص
-
ض
-
ط
-
ظ
-
خ
-
غ
-
ق
اطباق
در لغت به معنای روی هم قرار دادن دو سطح
,
منطبق کردن؛ و در تجوید, عبارت است از: منطبق کردن سطح زبان با شکل سقف دهان؛ البته
اطباق لزوماً به معنای چسبیدن زبان به کام بالا نیست, بلکه زبان به شکل سقف دهان در
می‌آید (دقت کنید)
.
حروف اطباق که چهار حرف اول حروف
استعلاء هستند, عبارت‌اند از
:
«
ص»، «ض»، «ط» و «ظ». این صفت با کمک استعلاء
,
تفخیم بیشتر و قوی‌تری به حروف چهارگانه
فوق می‌بخشد
.
انفتاح
ضد اطباق و به معنای
باز شدن و جدا شدن و در تجوید عبارت است از
:
عدم انطباق سطح زبان با سقف
دهان. حروف انفتاح, بقی
ۀ
حروف
, غیر از حروف
مُطبَقه
هستند
.
ادامه دارد
