آموزش تجوید (4)

درس چهارم

علائم شش‌گانه سجاوند ی

1 ـ « م »
« م» علامت وقف لازم است؛ یعنی وقفْ لازم است و وصل آن موجب تغییر معنی می‌‌شود؛ مثال :

﴿ إِنَّما يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُون َ ۘ وَ الْمَوْتى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ ﴾

2 ـ «ط »
« ط» علامت وقف مطلق است. تأکید می‌‌شود وقف کنید؛ چون موضوع مورد بحث تمام شده است؛ مثال :

﴿ ألَم تَعْلَمْ أنَّ اللهَ لَهُ مُلْکُ السَّم ٰ واتِ وَ الْأرْض ِ‌ ^ط وَ ما لَکُم مِنْ دونِ اللهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصیرٍ ﴾

3 ـ «ج »
« ج» علامت وقف جایز است؛ در واقع وقف و وصل هر دو جایز است؛ مثال :

﴿ نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَق ِّ ^ۚ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدًى ﴾

4 ـ «ز »
« ز » علامت وقف مُجوَّز است؛ در واقع وصل آن بهتر است؛ مثال :
                                                                                                                  ^ز

﴿ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ‌   فَزَادَهُمُ ٱ للهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيُمٌ بِمَا كَانُواْ يَكْذِبُونَ ﴾

5 ـ «ص »
« ص» علامت وقف مرخص است. به علت طولانی بودن نفس، رخصت داده می‌‌شود وقف کنید و از کلم ۀ بعد ابتدا نمایید؛ مثال :

                         ^ص

﴿ ٱ لَّذِى جَعَلَ لَكُمُ   ٱ لأَرْضَ فِر ٰ شًا وَ ٱ لسَّمَاءَ بِنَا ۤ ءً وَ أَنزَلَ مِنَ ٱ لسََّمَا ۤ ءً مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ ٱ لثَّمَراتِ رِزْقًا لَّكُم فَلا تَجْعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادًا وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴾

6 ـ « لا »
« لا» علامت وقف ممنوع است؛ یعنی نباید وقف کرد؛ اگر به هر علت وقف کنید، باید حتماً برگردید و از محل مناسب ابتدا کنید؛ مثال :

﴿ فَلَمَّا اعْتَزَلَّهُمْ وَ م ا یَعْبُدونَ مِنْ دونِ اللهِ‌ وَهَبْنا لَهُ اِسْح ٰ قَ وَ یَعْقوبَ ﴾

1 ـ قلی  
معنای اَلوَقفُ اَولی ٰ است؛ یعنی وقف بهتر از وصل است .

2 ـ صلی
« صلی» به معنای اَلوَصلُ اَولی ٰ است؛ یعنی وصل بهتر از وقف است (مانند وقف مجوّز)

3 ـ :. :.
این دو مجموع ۀ سه‌نقطه‌ای (:. :.) علامت وقف معانقه است و اگر به روی دو کلمه نزدیک به هم واقع شود بدین معنا است که بر هر کدام وقف شود، بر دیگری نباید وقف کرد؛ مثال :

وقف بر پایان آیه جزء سنن نبوی (صلّی الله علیه و آله) است؛ حتی اگر ناقص باشد (هر چند در این موارد، وصل بهتر است) .

 ادامه دارد