قصه اول: «هرگز! هرگز تسلیم نمیشویم.» برادرها فریاد زدند و رو گرداندند طرف كوه كه سیماب صبحگاهی از ستیغش داشت آرام آرام پایین میآمد. مغولها به روستا نزدیك شده بودند، اما برادرها تاب تسلیم شدن نداشتند. پس شمشیرها را برداشتند و روان شدند طرف كوه و در شكاف صخرهها پنهان شدند و تا مدتها با مغولها جنگیدند تا روزی كه سنگهای خاكستری كوه، از خونشان رنگین شد.
اهالی در غم پنج برادر زار گریستند و ریش سپیدهای «ده» گفتند نباید بگذاریم برادرها از یاد نسلهای بعدی بروند و این شد كه نام چشمهای پرآب را در دهشان، «بش قارداش» گذاشتند كه یعنی پنج برادر.
قصه دوم: كوه، پنج غار دارد كه از هر كدام چشمه آبی خنك روان است كه چشمه اصلی از پیوستن آنها به هم در بالادست به وجود آمده است و به همین خاطر به آن «بش قارداش» میگویند كه یعنی پنج شكاف سنگی.
پیشنهاد این هفته ما چشمه «بش قارداش» است و وجه تسمیهاش، همین دو قصهای است كه برایتان تعریف كردیم. اینكه كدام یكی از این قصهها دلیل نامگذاری چشمه هستند، مهم نیست. مهم این است كه پیشنهاد این هفته ما طوری از گردشگرانش دل میبرد كه انگار مهره مار دارد.
چرا نباید به بش قارداش بروید،وقتی اطرافش فضایی جنگلی و باصفا دارد، هوایش خنك و مرطوب است و مردمش آنقدر مشتاق آمدن شما هستند كه همه امكانات را برای اقامتتان فراهم كردهاند؛ از نمازخانه و سرویسهای بهداشتی گرفته تا استخرهای شنای كودكان و بزرگسالان و مغازههای فروش مواد غذایی و اقامتگاههایی برای استراحت
آنها كه به بش قارداش میروند به هر حال عاشقش میشوند، شاید عاشق حوض بزرگش شوند كه چشمه به آن میریزد و وسطش، یك پری دریایی غمگین سرخ در حریم فوارهها نشسته است، شاید عاشق چنارهای كهنسالش شوند كه اگر زبان ما را بلد بودند حتما یك دنیا قصه داشتند برای روایتكردن، شاید هم طرفدار آبش شوند كه محلیها میگویند پرخاصیت است و بیماریهای گوارشی را شفا میدهد.
چرا نباید به بش قارداش بروید”‹ وقتی اطرافش فضایی جنگلی و باصفا دارد، هوایش خنك و مرطوب است و مردمش آنقدر مشتاق آمدن شما هستند كه همه امكانات را برای اقامتتان فراهم كردهاند؛ از نمازخانه و سرویسهای بهداشتی گرفته تا استخرهای شنای كودكان و بزرگسالان و مغازههای فروش مواد غذایی و اقامتگاههایی برای استراحت.
چشمه «بش قارداش» حدود پنج كیلومتری جنوب بجنورد در مسیر اسفراین ـ مركز استان خراسان شمالی ـ قرار دارد و برای دیدار آن باید آنقدر در جاده بجنورد ـ اسفراین برانید تا به یك فرعی برسید كه علامتگذاری شده و شما را میرساند به پیشنهاد آخر هفته ما.
آب چشمه بش قارداش از کوهی سنگی و از پنج شکاف بزرگ و کوچک در پایین کوه بیرون میریزد. که در روزگار دیرین آب چشمه در سمت بالا و میانه کوه بیرون میزده و هم اکنون شکاف ها و مسیرهای آب نیز برروی کوه جای ماندهاست.
در سمت چپ کوه و چشمه بش قارداش یک بنای تاریخی که به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده هم اکنون پابرجاست و در سالهای قبل چندی از خاندان شادلو بجنورد در آن دفن شدهاند. در روبروی استخر اصلی بش قارداش یک دروازه از حدود 200 سال پیش تا کنون پابرجاست.
آب چشمه بش قارداش در آب شناسی پزشکی جهت درمان بیماری های تغذیهای، اشکالات کبدی، صفرایی و ناراحتیهای دستگاه ادراری دارای اهمیت خاصی است. در تحقیقات دکتر محمدرضا غفوری استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران آب معدنی بش قارداش در شمار آبهای بیکربناته، کلسیم و سولفاته کلروره سرد به همراه سیلیس و آثار آهن میباشد.
در اعلامیه بهداشت محیط شهرستان بجنورد به نقل از کتاب ایشان (شناخت آب معدنی و چشمههای ایران) اثرات درمانی آب بش قارداش چنین اعلام شدهاست. در اختلالات دستگاه گوارش معده، کبد، لوزالمعده و روده موثر است در اثرات سوخت و سازکلوسیدها، پروتیدها، کلسترول به ویژه اسید اوریک.
در اعمال تغذیه در مورد بیماریهای معده خاصیت قلیایی این آبها به سبب خنثی کردن اسیدیته و وجود سیلیس اثر حفاظتی و تسکین دهنده دارد. در مورد رودهها بطور مستقیم نیروبخش و بطور غیر مستقیم در اثر سهولت ترشحات صفرایی و لوزالمعده سبب تغییر محتویات شیمیایی و میکروبی محیط میگردند. باید متذکر شد اینگونه آبها در تورم رودهها در اثر تخمیر اثرات نیکویی دارند. در مورد کبد و لوزالمعده از نظر تجربی گذشته از ازدیاد خاصیت، آمیلار، آب دهان و لوزالمعده نیروی اسیدزا، اوره آز، ساکاراز، آنزیمهای کلوتامیک و پیرودیک را بالا میبرند.