بانک مقالات زنان

تصميم گيري در دنياي پيچيده امروز به چالشي براي مديران و سازمان ها تبديل شده است. تعدد شاخص هاي تصميم گيري، تنوع معيارهاي كمي و كيفي و لزوم در نظر گرفتن هم زمان آنها، اهميت اثرات و پيامدهاي تصميم و عواملي نظير آن بر پيچيدگي تصميم ها مي افزايد. از اين رو، بالاخص در دو دهه اخير، روش هاي رياضي و دانش كامپيوتر در حل مسايل تصميم گيري به ياري آنان شتافته و تكنيك ها و فنون «تصميم گيري چند معياره» و «سيستم هاي پشتيبان تصميم گيري» (كه از جمله تخصص هاي مهندسين صنايع، كامپيوتر و مديران صنعتي به شمار مي رود) را ايجاد نموده اند. در اين مقاله با انجام يك پژوهش بين رشته اي و با تركيب دو روش تصميم گيري چند معياره (UTA و پرموتاسيون) نرم افزاري را توسعه داده ايم كه مي تواند به كاربر در اتخاذ تصميم مناسب در خصوص انتخاب همسر (با در نظر گرفتن شاخص هاي وي) كمك نمايد و بهترين فرد را از ميان افرادي كه در نظر دارد برگزيند. كاربرد اين نرم افزار به حضور كارشناس يا مهارت خاصي نياز ندارد.

 نسخه قابل چاپ

توجه به جايگاه و سيماي زن در ادبيات از ضرورت هاي عصر ماست. ادبيات آيينه اجتماع است و متاسفانه مي توان گفت اين آيينه تاکنون تصوير زيبايي از زن به نمايش نگذاشته است. هرچند بر اين حکم مي توان موارد استثنا را ياد کرد. اما به هرحال اغلب نگرش ها و نمودها منفي و نازيبا بوده است.
موضوع مقاله حاضر بررسي نمودها و جلوه هاي زن در مجموعه حکايت ها و داستان هاي قرن ششم تا دهم هجري است. جامعه آماري انتخاب شده شامل کتاب هاي طوطي نامه، سندبادنامه، كليله و دمنه، جوامع الحكايات، سمک عيار، بختيارنامه، مرزبان نامه، گلستان، بهارستان جامي و لطايف الطوايف است که چهار اثر نخست کتاب هايي هستند که ترجمه حکايت هاي هندي هستند و يا در آن سرزمين و تحت تاثير فضاي فکري آنان نوشته شده اند و آثار بعدي اصلا ايراني هستند که گاه گاه جلوه هايي از آثار دسته نخست در آن ها هم ديده مي شود. با توجه به اينکه در آيين هندو با زن ستيزي و مردسالاري رو به رو هستيم بسياري از رسوم اين آيين درباره زنان نشان از خوار داشت زن در اين مكتب دارد. زنان در كتاب هاي قانون آيين هندو نازل ترين شان شخصيتي و اجتماعي را دارند و از حضور در فعاليت هاي اجتماعي و مذهبي محروم شده اند و چون ماخذ بعضي حکايت هاي پارسي، آثار كهن هندوان است، مي توان اين گونه نتيجه گرفت كه آنچه از فرهنگ اين مردم به ايران رسيده، زن ستيزي و پست انگاشتن زنان را به همراه داشته است. اما درباره دسته اي از حکايت ها و داستان هاي ادب فارسي که ريشه ايراني دارند بايد گفت در اين آثار زن ستيزي وجود ندارد بلكه نگاه و نگرش در اين آثار مردانه است. در داستان هايي چون بختيار نامه، سمك عيار، گلستان، بهارستان و لطايف الطوايف. زنان جنس دوم تلقي مي شوند، ولي زن خوب فرمانبر پارسا ستايش مي شود. در اين نوع آثار حيله گري و مكاري زنان از آن نوع كه در داستان هاي با ريشه هندي ديده مي شود وجود ندارد.

 نسخه قابل چاپ

هدف مقاله حاضر، بررسي زاويه اي از جنگ تحميلي هشت ساله بين دو کشور ايران و عراق است که تا کنون کمتر بدان پرداخته شده است. در اينجا از زاويه تجارب زناني جنگ را مي بينيم که با جنگ مواجه شده، در اثر جنگ خانه و کاشانه خود را از دست داده اند، به کارهايي نظير پرستاري و امدادگري، خبرنگاري، کمک هاي پشت جبهه و ... پرداخته؛ يا حتي در مواردي سلاح به دست گرفته و با دشمن جنگيده اند. تجربيات اين زنان ذيل شش مفهوم دسته بندي شده است که عبارتند از؛ تجربه ازجاکندگي، انفجار در ساختار خانواده، تغيير در خويشتن زنانه، تجربه بدن زنانه، تعليق و تجربه، بازجاي گيري در زندگي روزمره. اين کار با کمک بررسي و تحليل حدود هجده خاطره از اين زنان انجام شده و بر آن است که تجربه زنانه از جنگ، تجربه اي ويژه و در خور تامل بوده و دربردارنده ابعاد تازه اي از اين پديده اجتماعي است که کمتر مورد بازبيني واقع شده اند.

 نسخه قابل چاپ

بسياري از شاعران در اشعار خود به نوعي به مقوله زن پرداخته و يا به آن اشاره اي داشته اند. طرز تلقي و نوع نگاه آنها به زن متاثر از ديدگاه عام تر جامعه نسبت به زن و نيز تجربيات شخصي ايست که اين افراد در زندگي با آن مواجه بوده اند. در اين مقاله نيز سعي شده است با بررسي توصيفات مربوط به زن در رابطه با مرد از منظر احمد شاملو و نظامي گنجوي، دو نگاه عام و متفاوت به نقش و ويژگي هاي زن را معرفي کنيم. نظامي در شعر خود اگرچه کوشيده است زن را از جايگاه فروتري که در جامعه آن زمان برايش درنظر گرفته مي شد برهاند، با اين وجود نتوانسته است از حصارهاي گفتمان جامعه فراتر برود و با وجود توصيفات ناب و درخشان او باز هم زن شعر او صفات برتري جويانه اي را با خود دارد که حاکي از ضعف درونيش هستند. رابطه عاشقانه نيز در اين شعر بر مبناي زيبايي هاي ظاهري عاشق و معشوق و دلبستگي و شيفتگي آنها به صورت و اندامي منحصر به فرد شکل مي گيرد.
در مقابل، زن شعر شاملو اگرچه به لحاظ ظاهري داراي آن صفات برجسته نمي باشد، ولي در نهايت روح بسيار بزرگي دارد، که او را در اوج گمنامي و معمولي بودن به ساير زنان و ساير انسان ها برتري مي دهد. او نه فاتح جهان به زور قهر و ناز، که فاتح وجود انسان ها به واسطه فروتني و انسانيت خود است. در اينجا رابطه عاشقانه نه پيامد ميلي شورانگيز به وصال يک اسطوره زيبايي، که محصول همدلي و يگانگي دو انسان ظاهرا معمولي است که درون بسيار بزرگي دارند. در راستاي انجام اين تحقيق کتاب خسرو و شيرين نظامي و مجموعه اشعار احمد شاملو مطالعه شده و مقوله زن در اين اشعار مورد تحليل قرار گرفته است. اسناد ديگري نيز که به نوعي به اين موضوع اشاره اي داشته اند در فرآيند تحقيق به کار گرفته شده اند.

 نسخه قابل چاپ

هنرستان هاي فني حرفه اي با اهداف مختلف، به ويژه تدارک زمينه هاي هدايت دانش آموزان به اشتغال و ادامه تحصيل تاسيس شده اند. اما کيفيت پايين آنها و نبود ظرفيت هاي لازم در جامعه و وجود انواع نابرابري هاي جنسيتي در بازارکار، موانعي جدي در راه تحقق اين اهداف در هنرستان هاي دخترانه بوده و ذهنيت نامطلوبي بروندادهاي آنها را تقويت کرده است. اين پژوهش، با هدف بررسي مستند و علمي اين ذهنيت، در سه مرحله، بروندادهاي هنرستان هاي دخترانه شهر تهران را ارزشيابي نموده است. در مرحله «پيش ارزشيابي»، با پيمايش 236 خبره، 7 عامل و 45 نشانگر بروندادي، در ابعاد «فردي، اجتماعي و اقتصادي» 16 معيار قضاوت در سطوح «نامطلوب، نسبتا مطلوب و مطلوب»، تدوين شد. در مرحله «ارزشيابي»، با استفاده از عوامل و نشانگرهاي تدوين شده، از 3 پرسشنامه براي پيمايش 226 نفر شامل مديران، دانش آموختگان و کارفرمايان دانش آموختگان شاغل در مشاغل متناسب با رشته تحصيلي، استفاده شد. نتايج نشان داد که در بعد فردي، کيفيت «پيشرفت و افت تحصيلي» در هنرجويان و «دانش، نگرش، مهارت، خلاقيت» در سطح «نسبتا مطلوب» و «ادامه تحصيل» در سطح «نامطلوب»، در بعد اجتماعي، کيفيت «تحقق اهداف اجتماعي ـ آموزشي» در سطح «نسبتا مطلوب» و در بعد اقتصادي کيفيت «اشتغال» و «کارآفريني» در سطح «نامطلوب» و «رضايت کارفرما» در  سطح «نسبتامطلوب» قرار دارد. ابعاد «فردي» و «اقتصادي» در سطح «نامطلوب» و بعد «اجتماعي» در سطح «نسبتا مطلوب» ارزشيابي شد. نهايتا، بروندادهاي هنرستان ها، در سطح «نامطلوب»، ارزشيابي شد. در مرحله «پس ارزشيابي»، ضمن استفاده از نتايج تحليل محتواي سوالات بازپاسخ پرسشنامه هاي دانش آموختگان و کارفرمايان و مصاحبه با هنرجويان، هنرآموزان و مشاوران، علل نتايج مرحله ارزشيابي بحث شد و راهکارهاي بهبود وضع موجود، پيشنهاد گرديد.

 نسخه قابل چاپ

چكيده: جامعه ايران معاصر، در حال گذار از نگرش هاي سنتي به ايستارهاي نوين است. ويژگي دوران گذار، بهم ريختگي اوضاع عمومي جامعه و آشفتگي هاي كرداري و انديشه اي است. ساختار سياسي به همراه ساختارهاي حقوقي، اقتصادي و اجتماعي، نيز به عنوان بخشي از جامعه، در حال گذار از اقتدار سنتي به اقتدار عقلاني و قانوني است. مشاركت سياسي به عنوان چهره عيني مشارکت اجتماعي، نيز با ويژگي آنوميك جوامع در حال گذار، سرنوشتي همانند مي يابد. در اين ميان زنان جايگاهي شايسته در عرصه مشاركت سياسي نيافته و به عنوان موجود ناكامل سياسي مورد قضاوت قرار گرفته اند. نگارنده با پي جويي آسيب هاي اجتماعي زنان، بر اين باور است كه به دلايل گوناگون که ريشه در باورها و ساختارهاي ديرينه اجتماعي و اقتصادي دارد، زنان از شبكه تعاملات اجتماعي دور شده اند و راه نيل آنان به سطوح عالي قدرت سياسي دشوار شده است. بنابراين مي بايست فرصت ها و امكان هاي برابر پديد آيد تا زنان نيز بتوانند به شيوه اي بهينه وارد شبكه پيوندهاي متقابل جامعه گردند تا كليشه رايج فرادستي مردان و فرودستي زنان رو به زوال رود.

 نسخه قابل چاپ

چكيده: تداوم فقر و تبعيض جنسيتي عليه زنان به علت وجود موانع و محدويت هاي گوناگون تاريخي و فرهنگي در سر راه پيشرفت و تحول وضعيت اقتصادي و اجتماعي آنان موجب طرح رويكردها و تدابير مختلف از جمله توانمندسازي زنان در ادبيات توسعه و جنسيت شده است. اين مقاله در چارچوب مفهومي فقر و توانمندسازي و با بهره گيري از روش پژوهش ميداني به بررسي ابعاد توانمندي زنان سرپرست خانوار، به عنوان يكي از گروه هاي مهم در معرض خطر فقر، در شهر تهران مي پردازد. بررسي نشان مي دهد كه ويژگي هاي فردي زنان نقش بسزايي را در فقر آنان دارد و فقر زنان داراي ابعاد چندگانه اقتصادي، اجتماعي و رواني است. مطابق يافته هاي اين پژوهش به رغم برخي تلاش ها كه در قالب طرح هاي حمايتي انجام شده است؛ توانمندي آنان همچنان در سطحي پايين قرار دارد. علل اين مساله را مقاله حاضر، در ماهيت و رويكرد حاكم بر اين تلاش ها، كميت پايين آنها و همچنين فقر قابليتي زنان ذكر مي كند. با توجه به يافته هاي پژوهش، مقاله نتيجه مي گيرد كه براي از بين بردن فقر زنان و نابرابري جنسيتي و تحول در پايگاه اقتصادي و اجتماعي آنان تحولات ساختاري ضروري است.

 نسخه قابل چاپ

چکيده: در اين مقاله نقش جنسيت در چگونگي تصور افراد شاغل متاهل، اعم از زن و مرد از وظايف خانوادگي شان، عملکرد آنها در اين زمينه و شكاف احتمالي ميان نظر و عمل ايشان مورد بررسي قرار گرفته است. هدف توضيح اين نکته است که چه تفاوت هايي بين نقش هاي خانوادگي زنان و مردان (نقش مورد انتظار) و آنچه آنها عملا انجام مي دهند (نقش كاربسته) وجود دارد. تحقيق با روش پيمايشي اجرا شده است. جامعه آماري متشکل از مردان و زنان شاغل، متاهل و تهراني کارگر و متخصص است. محل تحقيق مراکز دانشگاهي دولتي و مراکز صنعتي شهر تهران است. مهمترين يافته هاي تحقيق عبارتند از: الف- نقش زنان و مردان در مورد کارهاي منزل به شيوه اي جنسيتي تقسيم شده است. ب- نگرش زنان و مردان در مورد وظايف و نقش هايشان در خانواده با يکديگر متفاوت است. در نتيجه فاصله ميان نظر و عمل در زنان بيشتر از همين فاصله در مردان است. ج- مردان بيش از ساير مسووليت هاي خانوادگي در حوزه تصميم گيري در باب چگونگي هزينه کردن درآمد خانواده به تنهايي فعال هستند. د- اگر چه در مورد فرزندان همواره نقش كاربسته و مورد انتظار زنان مهم تر است، اما به طور نسبي مي توان گفت كه هرچه فرزندان بزرگتر مي شوند نقش مردان در رابطه با آنها بيشتر مي شود.

 نسخه قابل چاپ

چكيده: در اغلب فرهنگ‌ ها فرايند زنانگي در دختران جوان كمتر با ‌اهميت تلقي شده و به عنوان موضوعي در حوزه مطالعات جنسيت كمتر مورد توجه قرار‌ گرفته است. طرز تلقي دختران از زنانگي، نحوه پذيرش و ايفاي ارزش ‌هاي زنانگي توسط دختران از موضوعات قابل تامل در بررسي زنانگي در ميان دختران جوان است. در اين پژوهش با شيوه نمونه ‌گيري تصادفي هدفمند و تغييرات بيشينه و تعيين حجم نمونه به شيوه ايدئال نمونه ‌گيري، به توصيف برداشت دختران از ارزش ‌ها، عمل به كليشه ‌ها، نقش‌ ها و هنجارهاي جنسيتي در آنان پرداخته ‌ايم. يافته‌هاي اين پژوهش مقدماتي با توجه به رويكرد كيفي (مصاحبه ‌هاي گروهي و فردي) نشان مي ‌دهد زنانگي در دختران جوان با پذيرش نقش ‌ها و هنجارهاي متناسب با موقعيت اجتماعي و مقتضيات سني تعريف مي‌ شود. علاوه بر اين تصويري كه آن ‌ها از ارزش‌ هاي زنانگي و نقش‌ هاي زنانه ارايه مي‌ نمايند مبتني بر تصورات قالبي و برداشت ‌هاي رايج در اين ‌باره است. دختران جوان به موازات توجه به نقش ‌ها و فعاليت ‌هاي اجتماعي زنان به نقش‌ هاي رايج زنانه مبتني بر تقسيم كار جنسيتي و تعريف زن از منظري مردانه گرايش دارند.

 نسخه قابل چاپ

در وضعيت کنوني جامعه ايران، پديده ازدواج تحت تاثير تحولات ساختاري و ارزشي جامعه از يکسو و شرايط بي ‎سازماني و ناهماهنگي خرده‎ نظام ‎هاي اجتماعي از سوي ديگر، بعنوان يك مساله اجتماعي نمود يافته است. با توجه به اهميت موضوع و ساختار جوان جمعيتي ايران، اين مقاله به بررسي نگرش و ديدگاه جوانان مجرد پيرامون ازدواج، ابعاد و جهات آسيب زاي آن مي پردازد. يافته ها نشان مي دهد که حدود 90 درصد جوانان معتقدند موقعيت ايده آل ازدواج براي پسران، بعد از اشتغال به كار و دارا بودن شرايط مالي مناسب بوجود مي آيد، همچنين حدود نيمي از جوانان پاسخگو مناسب ترين موقعيت ازدواج براي دختران را بعد از اتمام تحصيلات دانشگاهي و كسب استقلال اقتصادي بيان نموده اند كه در واقع بيانگر نوعي تغيير ارزشي در جامعه و ظهور نقش‎ هاي اجتماعي جديد براي زنان مي باشد. همچنين نتايج نشان داد كه مدرنيزاسيون و ابعاد آن همراه با اعتقادات و ارزش ‎هاي قومي فرهنگي از عوامل تعيين كننده نگرش ها و ايده‎آل ‎هاي ازدواج جوانان مي باشند. در خصوص تبديل‎ شدن ازدواج به يک مساله اجتماعي، جوانان بر اين عقيده بوده اند كه عوامل مختلفي مانند مشکل دستيابي جوانان پسر به فرصت ‎هاي اقتصادي و نداشتن شغل دايم، پيدا نکردن فرد مناسب، نابرابري جنسيتي در فرايند ازدواج (نداشتن حق انتخاب همسر توسط دختران) و... زمينه ‎ساز مساله ازدواج شده است. با توجه به مساله ‎شدن ازدواج و آسيب ‎هاي اجتماعي ناشي از آن، ازدواج موقت بعنوان يك راه ‎حل براي برون رفت از اين وضعيت پيشنهاد شده و مورد توجه قرار گرفته است. حال آنكه اعتبارسنجي اين راه ‎حل در ميان جوانان نشان داد که ازدواج موقت بعنوان ‎حل مساله، از اعتبار و پذيرش اجتماعي برخوردار نيست و با مخالفت شديد ارزشي جوانان همراه مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

چكيده: هدف از انجام اين پژوهش، توصيف ميزان پذيرش كليشه هاي جنسيتي توسط مردان و زنان جوان در استان مازندران و تحليل عوامل خانوادگي و اجتماعي موثر بر آن مي باشد. تحقيق حاضر با استفاده از روش پيمايش انجام گرديده و براي گردآوري داده ها از پرسش نامه هاي خود اجرا استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق 10944 نفر از کارآموزان جوان در مراکز ثابت آموزش فني و حرفه اي استان مازندران بوده است که با استفاده از شيوه نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي و بر اساس فرمول نمونه گيري کوکران، حجم نمونه اي برابر با 425 نفر از آنان به عنوان پاسخگويان تحقيق انتخاب شدند. متغير وابسته تحقيق، «ميزان پذيرش كليشه هاي جنسيتي» بوده است كه رابطه آن با برخي از متغيرهاي اجتماعي و خانوادگي به عنوان متغيرهاي مستقل مورد بررسي قرار گرفته است. يافته ها نشان مي دهد كه گرچه تفاوت هاي جنسيتي معناداري در ميزان پذيرش كليشه هاي جنسيتي مشاهده شده است؛ اما در مجموع، ويژگي هاي شخصيتي ابزاري يا سازمانده نظير فعال، پرانرژي، مستقل، پرخاشگر، مدير، قوي و توانا به مردان و ويژگي هاي شخصيتي بياني يا روحيه بخش نظير عاطفي، حساس، جذاب، آرام، صبور، مضطرب، وابسته به ديگران و نگران به زنان نسبت داده شده اند. همچنين مشخص گرديد كه بين جنسيت، محل سكونت، ميزان تحصيلات، ميزان درآمد خانواده و ميزان سختگيري والدين با ميزان پذيرش كليشه هاي جنسيتي رابطه معناداري وجود داشته است؛ و متغيرهايي نظير پايگاه اجتماعي- اقتصادي خانواده، نگرش جنسيتي سنتي، نگرش شغلي سنتي و وضع تاهل بر ميزان پذيرش کليشه هاي جنسيتي تاثير گذار بوده اند.

 نسخه قابل چاپ

چکيده: در اين مقاله به بررسي بازنمايي زنان در يک آگهي بازرگاني تلويزيوني پرداخته مي شود. سوال اصلي در اين جا چگونگي ارايه تصوير زن به گونه اي است که بازتوليد فرهنگي «فناي نمادين» آنها را در جامعه به دنبال دارد. بخش بزرگي از بازنمايي ها در آگهي هاي تجاري زنان را در قالب نقش هاي کليشه اي فرهنگي به تصوير مي کشد. ما در اين مقاله به مطالعه يک آگهي تجاري مي پردازيم که برخلاف ساير آگهي ها، زن را در نقش هاي جديد به نمايش مي گذارد؛ در عين حال در اين شکل از بازنمايي همچنان با زني مساله دار مواجه ايم. در اينجا سوژه اي از «زن مدرن ايراني» بر ساخته مي شود که کاملا منطبق با شرايط سوژگي «زن سنتي ايراني» است. نتيجه آنكه علي رغم تغييرات ظاهري در زندگي زنان، همچنان زنانگي به مثابه «ديگري مردانگي» تعريف مي شود.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

چكيده: اين مقاله به بررسي جايگاه زنان در بنياد جايزه نوبل طي سال هاي 1901 تا 2006 و 20 فرهنگستان علوم در 20 كشور جهان مي پردازد. تحليل داده هاي بدست آمده از صفحه خانگي بنياد مذكور در فضاي وب و همچنين داده هاي جمع آوري شده از طريق پرسشنامه الكترونيكي نشان مي دهد كه در نهادهاي علمي و تخصصي مذکور سهم بسيار اندكي از دانشمندان نخبه را زنان تشكيل مي دهند؛ بطوريكه، طي سال هاي 1901 تا 2006، صرفا 4.4 درصد برندگان جايزه نوبل و بطور متوسط حدود 10 درصد اعضاي پيوسته 20 فرهنگستان علوم در 20 كشور جهان در سال 2006 زن بودند. اگر چه بررسي پيشينه مطالعات نشان از وجود تلاش هاي نظري و تجربي در تبيين جايگاه زنان در علم دارد، با وجود اين، يافته هاي اين مقاله خلا پژوهش هاي مقايسه اي بين فرهنگستان هاي علوم در كشورهاي جهان و تنوع كوشش هاي نظري براي بررسي دلايل حضور اندك زنان در علم را به تصوير كشيده است. پيشنهاد «الگوي چند سطحي براي تبيين اجتماعي جايگاه زنان در علم» از ديگر يافته هاي اين پژوهش است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ