بانک مقالات زنان

مصرف مدار بودن هويت و بدن مدار بودن مصرف در جامعه نوين باعث شده است رفتارهايي چون انجام جراحي زيبايي به يکي از کنش هاي شايع تبديل شود. در اين پژوهش، تلاش شده است با پيوند موضوعاتي چون بدن، زيبايي، مصرف، سبک زندگي، طبقه و پايگاه، انجام جراحي زيـبايي به عنوان يک رفتار مصرفي و اندام هاي جراحي شده به عنوان يکي از نمادها و نشانه هاي پايگاه بررسي شود. حجم 140 نفري نمونه تحقيق شامل افرادي است که بدون داشتن نقص يا مشکل پزشکي، در مقطع دو ماهه اين بررسي اقدام به عمل جراحي زيبايي کرده اند. ابزار گردآوري داده ها در اين پيمايش پرسشنامه بوده است. يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد اکثريت افرادي که به جراحي زيبايي اقدام کرده اند زن، غير متاهل، و متعلق به طبقات و پايگاه هاي متوسط رو به پايين و پايين جامعه بوده ولي واجد سطح متوسط بالا و بالايي از مديريت بدن هستند. بر اساس نظرات راهنما و نتايج اين تحقيق مي توان گفت: (1) انجام جراحي زيبايي به عنوان يک رفتار مصرفي منزلت بخش مختص به اقشار ممتاز جامعه نيست و در ميان اقشار پايين تر جامعه نيز فراگير شده است، (2) اکثريت يافتن اقشار پايين تر از متوسط در بين متقاضيان زيبايي کلينيکي مي تواند بيانگر اهميت اجتماعي زيبايي و تمايل اين افراد جهت کسب موقعيت بالاتر و دستيابي به احترام بيشتر باشد، (3) رفتارهاي معطوف به زيبايي و جذابيت بدني به عنوان بخشي از يک سبک زندگي مي تواند تمايزبخش اقشار مختلفي باشد که واجد تعلق طبقاتي و پايگاهي واحدي هستند.

 نسخه قابل چاپ

مفاهيم زيبايي و آرايش در جامعه معاصر پيوند تنگاتنگي با جنسيت پيدا کرده است. بر اين اساس اغلب نظريه پردازان فمينيست بخشي از تلاش هاي نظري خود را معطوف به همين بحث کرده اند. در اين مقاله با توجه به اهميت اين بحث، مفهوم زيبايي به صورتي مختصر کنکاش شده و سپس با استدلالي در خصوص اينکه به باور عموم مردم زيبايي را مي توان با پول و تلاش فردي به دست آورد به بحث آرايش و جراحي زيبايي و تاريخچه اين دو مقوله در جهان و ايران پرداخته شده است. در بحث ايران به نقش رسانه ها و مطبوعات در خصوص ورود فرهنگ زيبايي غربي به ايران صحبت شده و سپس به آمار مصرف لوازم آرايشي و نيز اقدام به اعمال جراحي در جهان و ايران و روند رو به رشد آن اشاره شده است.
در بخش نظريات، سه رويکرد در ارتباط با فرهنگ مصرف لوازم آرايشي مطرح شده اند سپس در ارتباط با جراحي زيبايي نظريات فمينيستي موافق و مخالف آورده شده اند. در نهايت نتيجه گيري از بحث ها ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ

اهميت يافتن بدن و متعاقب آن بازتابي شدن هويت بدني افراد از پيامدهاي اساسي جامعه مصرفي است که در آن افراد با تغيير ويژگي هاي ظاهري بدن خود مبادرت به ساخت بدن اجتماعي يعني بدني که از نظر وضعيت ظاهري، آرايشي و پوششي مقبول نظام اجتماعي است، مي نمايند. در اين تحقيق عوامل اجتماعي موثر در اين پديده بررسي شده است و با استفاده از روش پيمايشي از مجموع 6000 دانشجوي دختر دانشگاه مازندران بر مبناي فرمول کوکران 400 نمونه به روش خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شده است. ديدگاه هاي نظري فمينيسم سوسيال، نظريه فوکو، گيدنز و گافمن راهنماي آزمون فرضيات تحقيق مي باشد، براي سنجش روايي و پايايي سوالات از ضريب آلفاي کرونباخ و اعتبار صوري استفاده شده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد عوامل مستقيم موثر در مديريت بدن عبارت اند از: مصرف گرايي (56/0=-) فشار اجتماعي (61/0=-) و مصرف رسانه اي (42/0=-) اين سه عامل 83 درصد تغييرات متغير وابسته را تعيين مي نمايند.

 نسخه قابل چاپ

هنر در عام ترين تعريف خود، ظهور و تجلي استعدادهاي فطري و زيبايي طلب انسان در قالب آثار هنري است، مفاهيمي كه به تمامي، ذاتي انسان محسوب مي شوند.
حال آيا مي توان هنر را، كه با مفاهيمي چنين هويت مي يابد، با جنسيت، كه يك عرض محسوب مي شود، مرتبط دانست؟ آيا مي توان جنسيت را عاملي در ايجاد تمايز ميان مفهوم و مصاديق هنر برشمرد؟ و يا مي توان با استناد به جنسيت، به تمايز ميان هنرها قايل شد و هنر را به هنر مردان و هنر زنان تقسيم کرد؟ آيا شرايط فرهنگي، مواضع ايدئولوژيك و جايگاه اجتماعي در مفهوم هنر و نسبت آن با جنسيت (به ويژه زن) تاثيرگذار است؟ آيا قوانين و حدود فقهي در قلمرو هنر، جنسيت را عاملي تعيين كننده در صدور احكام متفاوت نسبت به زن و مرد مي داند؟
اين مقاله با تبيين مفهوم هنر و ماهيت آن در ساحت فلسفه هنر و نيز تعاليم اسلامي سعي دارد، مفاهيم مرتبط با نسبت زن و هنر را مورد بحث و تامل قرار دهد و جوابي براي سوالات فوق بيابد.

 نسخه قابل چاپ

نخستين موج فمينيسم در اواخر قرن نوزده با ويژگي تلاش براي کسب حقوق مساوي به ويژه حق راي پديد آمد. فمينيسم ليبرالي در اين مرحله با استدلال بر اشتراک ماهيت انساني يا «جوهره مشترک انساني» يا برتري ارزش هاي زنانه و با صرف نظر از تفاوت هاي جنسيتي، به دنبال برابري منزلت و نقش زن در مقابل مرد، بود. حوزه فعاليت موج دوم به عرصه هاي مختلف خانواده، کار و نظريه پردازي در حوزه علوم انساني تعميم يافت. موج سوم هم بيشتر از ديدگاه پست مدرن، تحولات نظام سرمايه داري و رويکرد افراطي موج دوم متاثر است. در اين سه موج عدالت جنسيتي جايگاهي ندارد و با تکثرگرايي نمي توان مبنايي براي عـدالت ترسيم نمود. در اين نوشـتار ضمن نقد و بررسي نظريه تساوي به تبيين ديدگاه اسلامي و شاخصه هاي عدالت جنسيتي پرداخته و معلوم مي شود در اسلام درحالي که تفاوت ها ناديده گرفته نشده، تبعيض هم تجويز نمي شود.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف تحليل تطبيقي اثر مهاجرت در سطح دينداري و اولويت هاي ارزشي دختران و پسران انجام شده است. جمعيت آماري مورد پژوهش، دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه شاهين شهر و خميني شهر، در سال تحصيلي 1387 مي باشند. روش تحقيق نيز از نوع توصيفي، علي مقايسه اي است. نتايج به دست آمده نشان داد که ميانگين هاي ابعاد دينداري، سطح دينداري و اولويت هاي ارزشي در بين دو گروه دختر و پسر مهاجر (دانش آموزان شاهين شهر) و دختر و پسر بومي (دانش آموزان خميني شهر) متفاوت و معنادار است. لذا به نظر مي رسد مهاجرت به عنوان يکي از عوامل موثر در سطح و وضعيت دينداري بوده است.

 نسخه قابل چاپ

عدالت جنسيتي به معناي رعايت تناسب زنان و مردان در دسترسي به همه امكانات فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي است به گونه اي كه در حق هيچ كدام ستم يا اجحافي نشود. اشتغال نيز عمدتا به كارهاي تمام وقت، داراي مزد و بيرون از خانه اطلاق مي شود. در اين مقاله با نگاهي علمي به موضوع اشتغال از ديدگاه اسلام پرداخته شده و ديدگاه ها و نظريه هاي جامعه شناسان و فمينيست ها نيز مورد نقد و بررسي قرار گرفته و معلوم مي شود؛ اشتغال زنان حقي است که تحت ضوابط كلي اشتغال مي باشد. اين ضوابط عبارتند از: تناسب شغل با ويژگي هاي زنانه، رعايت حجاب، عفاف و عدم اختلاط، عدم تعارض شغل زن با حقوق شوهر و وظيفه مادري؛ بر اين اساس شاخص عدالت جنسيتي در اشتغال زنان از ديدگاه اسلام همان رعايت معيارها و موازين اسلامي مي باشد. در اين نوشتار الگوي اشتغال نيمه وقت زنان که تناسب با عدالت جنسيتي دارد، براي زنان پيشنهاد شده است.

 نسخه قابل چاپ

اغلب جريانات فکري فمينيستي به ويژه فمينيست هاي فرامدرن بين دانش و معرفت زنانه و مردانه تفکيک کلي قايل مي شوند و معتقدند بسياري از دانش ها و معرفت شناسي هاي رايج با رويکردي مردانه سرشته شده و معتقدند در عدالت جنسيتي بايد همه سطور دانش و معرفت بر اساس توجه به مسايل جنسي و جنسيتي بازخواني شود. در اين نوشتار مباني معرفت شناسي اين دسته از فمينيست ها، با تاکيد بر مباحث قرآني (در حوزه معرفت شناسي قرآني، شناخت شناسي شناختي قرآن و الگوي خاصي از معناشناسي قرآني) نقد گرديده و آرا انديشمندان مسلمان نظير ملاصدرا، سهروردي و ابن عربي، مبناي تفکيک کلي بين دانش و معرفت زن و مرد نقد و تحليل شده و معلوم مي شود عدالت جنسيتي، مقتضي جدا نمودن معرفت زن از معرفت مرد نيست.

 نسخه قابل چاپ

«ليندا نيکلسون» در مقاله خود با عنوان «جنسيت» به تفکيک ميان دو واژه «جنس» و «جنسيت» پرداخته و تعارض بنيادين ميان دو ديدگاه فمينيسم و ذات گروي را مطرح مي کند. وي با طرح چندين ايراد که توسط فمينيست ها مطرح شده است به بحران تعريف «زن» مي پردازد و در نهايت راهي براي برون رفت ارايه مي کند. در بخش دوم ضمن نقد ديدگاه هاي فمينيسم که در مقاله نيکلسون بيان شده، به تبيين ديدگاهي با عنوان «ذات گروي الهي» پرداخته شده است. اين ديدگاه مبتني بر حقوق طبيعي و تفاوت هاي واقعي ميان دو جنس زنانه و مردانه بوده و معتقد است بايد نـقش فطري زنانگي و مردانگي را پذيرفت؛ اين ديدگاه در واقع عبور از ذات گروي طبيعي به ذات گرويِ الهي بوده و تناسب با عدالت جنسيتي را در نظر دارد.

 نسخه قابل چاپ

تصميم گيري و تعيين قوانين و مقررات جامعه ها به فرمان خداوند يکتا و خالق انسان هاست که به عهده پيامبران خود و جانشينان آنها نهاده است تا اوامر الهي و احکام و قوانين را در جامعه پياده نمايند. پذيرش و عدم پذيرش حکمراني فرستادگان الهي، نقش سياسي هر فرد در جامعه است. زنان مسلمان با پذيرش دين اسلام و نبوت و رهبري رسول خدا (ص)، اطاعت آن حضرت را گردن نهاده و در فرمايشات و حرکت هاي سياسي آن جناب با همراهي يا عدم همراهي، مشارکت يا مخالفت خود را ابراز داشتند. اين مقاله به تبيين حرکت هاي سياسي زنان صدر اسلام پرداخته و نمونه هاي همراهي يا عدم آن را با رهبري جامعه نشان داده است.

 نسخه قابل چاپ

«عدالت» از حيث مفهوم شناختي، به معاني: تعادل و توازن، تساوي در شرايط مساوي، تفاوت در شرايط متفاوت، دادن حق هر صاحب حقي و قرار گرفتن هر چيزي در جاي خود مي باشد. در اين نوشتار مفاهيم و مباني «عدالت» و «جنسيت» و ترکيب «عدالت جنسيتي» از منظر علامه طباطبايي و شهيد مطهري مورد بررسي قرار گرفته و معلوم مي شود، يگانه مرجع حقوقي نظام آفرينش، غايت مندي فعل الهي، رابطه وثيق حق و تکليف، حق و عدالت، وحدت انگاري عالم وجود و نسبت طبيعت و فطرت انساني نظام ارزشي اسلام در جريان «عدالت جنسيتي» معنا و مبناي خود را نشان مي دهد؛ مساوات ملازم بلکه متحد با عدالت و عدالت ريشه در تساوي دارد تا نفي تبعيض در آن يک اصل اصيل و قطعي باشد و «تشابه» اساسا موضوعيت ندارد؛ اگر چه مساوات مطلق غيرممکن و مطلوب هم نيست؛ زيرا تفاوت هاي طبيعي و اکتسابي چنين حکم مي کند.

 نسخه قابل چاپ

روسپيگري پديده اي است كه موضوع بررسي بسياري از علوم انساني است. بررسي حقوقي اين پديده در دو حوزه به سامان مي رسد: اول، بررسي چرايي جرم انگاري اين رفتار؛ دوم، بررسي عناصر سه گانه جرم. برخي تفاسير از اصل حمايت گرايي قانوني و نيز اصل اخلاق گرايي قانوني زمينه ساز جرم انگاري اين رفتار است. اين جرم از انواع جرايم به عادت بوده و تحقق آن منوط به ارتكاب رابطه جنسي به نحوي است كه اشتغال مرتكب به آن احراز گرديد. در متون فقهي اصطلاح «المشهوره بالزنا» نزديك ترين واژه به اين جرم است كه احكام مختلفي بر آن بار شده است. بنابراين از آنجا كه روسپيگري جرم خاص مي باشد، لازم است قانونگذاران با توجه به منابع فقهي نسبت به رفع خلاء قانوني آن اقدام نمايند. در انتهاي مقاله پيشنهاد حقوقي جهت رفع خلاء قانوني داده شده است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

مطابق فقه اماميه اگر مردي زني را به عمد بكشد، ولي دم زن با پرداخت نصف ديه به مرد مي تواند،‌وي را قصاص نمايد. اين حكم به ضميمه آنكه ديه در قتل عمد تصالحي است و به رضايت قاتل نياز دارد، در عمل گاه مشكل آفرين است؛ زيرا برخي اوقات ولي دم زن، توانايي پرداخت فاضل ديه را ندارد و قاتل هم حاضر به مصالحه نيست؛ در نتيجه خون زن در معرض هدر رفتن قرار مي گيرد. براي حل اين مشكل چند راه به نظر مي رسد، از جمله تساوي قصاص مرد و زن، پرداخت فاضل ديه زن از بيت المال و تصالحي ندانستن ديه و امكان اجبار قاتل بر پرداخت نصف ديه. در اين نوشتار راه اول و دوم مورد نقد و بررسي قرار گرفته و راه سوم پيشنهاد شده است.

 نسخه قابل چاپ

قاچاق زنان به عنوان يك بزه در ايران، سابقه طولاني قانوني ندارد و جاي پاي آن را بايد در قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب 1383 يافت. با اين حال اين بزه با دو چالش رو به روست، يكي كم رنگ بودن سرزنش اخلاقي و ديگري تن دادن خود خواسته زن بزه ديده به قاچاق شدن. رضايت بزه ديده به قاچاق، سبب مي شود تا هم جامعه و هم مرتكبان، قاچاق را رفتار سرزنش پذيري ندانند و از آنجا كه قاچاق بيشتر در كشورهايي كه فضاي امنيتي يا شرايط بد اقتصادي دارند؛ رخ مي دهد، به گونه اي رهايي براي قاچاق شده به شمار مي رود. بنابراين سركوب كيفري قاچاق به ويژه با ضمانت اجراهاي سنگين هر چند ضروري است؛ ولي از ميان برداشتن پديده قاچاق زنان در گرو فراهم ساختن امكانات رفاهي همه جانبه و قوانين پيشگيري و پيگيري مي باشد.

 نسخه قابل چاپ