پاسخ به:بانک مقالات زنان
عشق در علم روان شناسي داراي مكاتب و نظريه هاي گوناگوني است. در اين مقاله به توضيح يكي از اين تئوري ها كه توسط رابرت اشتنبرگ روانشناس معروف آمريكايي در سال 1987 ارايه شده است مي پردازيم و سپس سعي مي كنيم آن ها را با عقايد سعدي در خصوص روابط عاشقانه تطبيق دهيم و شباهت ها و تفاوت هاي احتمالي آن ها را بسنجيم. اين بررسي نشان مي دهد كه سعدي در زمينه روان شناسي روابط عاشقانه، فردي آگاه بوده است.
نسخه قابل چاپ
يكي از مهم ترين موضوعات در مطالعه رابطه بين زبان و جنسيت، بحث گسترش و اشاعه ايدئولوژي هاي جنسي از طريق زبان گفتاري است. هدف اين تحقيق نيز ارايه يك سري اطلاعات به منظور آگاه كردن افراد در مورد جنسيت گرايي زباني بوده است. در تحقيق حاضر، جنسيت گرايي زبان فارسي مورد بررسي قرارگرفته است. در ابتداي امر تعاريفي از زبان جنسيت گرا ارايه گرديده و اهميت مطالعه چنين زباني توضيح داده شده است. سپس شيوه هاي متفاوت بروز جنسيت گرايي زباني و حوزه هاي مربوط به آن بيان شده و با استناد به معيارها و ملاك هاي مطرح در مورد جنسيت گرايي زباني و بررسي حوزه هاي مختلف از جمله واژگان، ضرب المثل ها و غيره، زبان فارسي از اين منظر مورد بررسي قرار گرفته است. نتيجه حاصل از اين تحقيق بيانگر اين واقعيت است که زبان فارسي، زباني است که تا حد زيادي از نظر کاربرد اجتماعي تمايلات جنس گرايانه دارد. به عبارتي اين زبان نه تنها منعکس کننده واقعيات مربوط به جنسيت زدگي جامعه است، بلکه در مواردي به آن شکل دهي هم مي کند.
در اين پژوهش به بررسي نقش زنان فلسطيني و جنبه هاي مختلف مشارکت آنان پرداخته مي شود. هم چنين بررسي تاريخ سرزمين فلسطين و چگونگي پيدايش انتفاضه اول و دوم و در نهايت ميزان مشارکت اين زنان مورد مطالعه قرار مي گيرد. روش پژوهش: اين پژوهش در زمره تحقيقات توصيفي و اکتشافي است و از روش کمي (پيمايشي) براي دستيابي به نتايج استفاده مي شود، ابزار اندازه گيري، پرسشنامه و مصاحبه است. جامعه آماري اين پژوهش از سه اردوگاه يرموک، سبينه و سيده زينب در کشور سوريه با استفاده از جدول مورگان نمونه گيري شده است. نتيجه کلي: به نقش موثر اين زنان در ابعاد فرهنگي، اجتماعي، مذهبي و ايدئولوژيک و تعليم و تربيتي پي مي بريم و آن ها را عواملي تاثيرگذار در تداوم انتفاضه اقصي تا به امروز به شمار مي آوريم.
پژوهش حاضر به بررسي تحولات دانش باستان شناسي در نيمه دوم قرن بيستم مي پردازد. در اين زمان تحت تاثير جنبش هاي آزادي زنان و تحولات انجام شده در ساير علوم انساني و اجتماعي مطالعات زنان به صورت يک دغدغه مطالعاتي وارد قلمرو مطالعات باستان شناسي شد. نگارش حاضر به بررسي سير تاريخي شکل گيري و تحول روي کردهاي مطالعات زنان در دانش باستان شناسي، اهميت آن در گسترش چارچوب نظري دانش باستان شناسي و ارايه قابليت هاي تحليلي نوين مي پردازد. روزآمد شدن چارچوب هاي نظري دانش باستان شناسي، تغيير نگرش نسبت به نقش زنان در جوامع گذشته و ارتقا جايگاه پژوهشگران زن در جامعه باستان شناسي از مهم ترين دستاوردهاي پرداختن به مطالعات زنان بوده است. نکته اي که ذکر آن در اين جا ضروري است اين است که مفهوم جنسيت در حوزه مطالعات علوم اجتماعي با آن چيزي که در باستان شناسي از آن استفاده مي کنيم اندکي تفاوت دارد. در علم باستان شناسي واژه «باستان شناسي جنسيت» اغلب به رويکرد نويني اطلاق مي گردد که مباني آن را مطالعه و تحليل نقش زنان يا مردان (اغلب زنان) در فرايند و توسعه جوامع گذشته تشکيل مي دهند و ما در اين مقاله به موضوع جنسيت از ديدگاه باستان شناسي آن توجه کرده ايم.
پروين اعتصامي شاعري است که از دوران نوجواني با بهره گيري هنرمندانه از نظم و ادبيات فارسي، به انتقاد از شرايط موجود و بيان کاستي هاي جامعه خويش مي پردازد، ديوان اشعارش به عنوان تنها يادگار از او، سرشار از مناظره ها، تمثيل ها و کنايه ها با مضامين اجتماعي است. در اين مقاله به بررسي جامعه شناختي نابرابري هاي اجتماعي و طبقاتي از نگاه پروين اعتصامي پرداخته و سعي در معرفي اجمالي ديدگاه او در اين مورد مي شود. هم چنين از شرايط سياسي و اجتماعي که پروين از آن ها متاثر بوده صحبت شده و از نگاه او به زن و نظريه اش در باب رهايي زنان و ظلم ستيزي پروين، مطالبي ارايه مي شود.
پس از روي کار آمدن رضاخان و تشکيل حکومت قدرتمند مرکزي، زمينه برنامه ريزي براي انجام اصلاحات در ايران فراهم شد. از جمله اين اصلاحات بهبود وضعيت زنان در جامعه بود که با هدف شبيه سازي ايران به غرب انجام مي گرفت و از اين رو کشف حجاب و تغيير وضعيت ظاهري مردم در اين راستا قابل فهم و توضيح است. در پژوهش حاضر پس از بررسي چگونگي مخالفت مردم با دستور کشف حجاب با استفاده از روش کتابخانه اي و تطبيق آن با شاخصه هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، رواني و اقتصادي مقاومت در برابر تغييرات، اين نتيجه حاصل شد که پايبندي مردم به اعتقادات و ارزش هاي ديني و ديگر عوامل فرهنگي اصلي ترين دليل مخالفت مردم ايران با کشف حجاب بوده است. ضمن آن که شاخصه هاي اجتماعي، رواني و حتي اقتصادي نيز در رده هاي بعدي تاثير گذاري در عدم استقبال از کشف حجاب در ايران بوده اند.
استفاده از مفاهيم اساطيري به ويژه اسطوره هاي انبيا و پيام آوران الهي در ميان شعراي زن فلسطيني كاربرد فراواني دارد و در موارد بسياري منبع الهام آنان بوده است. گرچه اسطوره ها خاستگاهي باستاني دارند، اما به افكار و انديشه هاي شاعر معاصر گستره اي ژرف مي بخشند و شاعر نيز با پردازشي جديد مي كوشد تا رنگ زمان و مكان خود را بر آن ها فرو ريزد. از اين رو در اكثر چكامه هاي بلند سرايندگان زن فلسطيني مي بينيم كه فكر و خيال شاعران آكنده از انگاره ها و آموزه هاي اساطيري است، انگاره هايي كه از آغاز ترين لحظات در صبح دم آفرينش شروع مي شوند و تا واپسين لحظات عمر شاعر ادامه مي يابند. لذا اين پژوهش به تبيين جهان شناسي اساطيري شعر زنان فلسطيني و نحوه كاربرد اسطوره هاي پيامبران الهي در سروده هاي آنان مي پردازد.
نظريه فمينيسم به عنوان يکي از نظريه هاي مطرح عصر حاضر، تلاش دارد مطالعات جهان پيرامون خود را در معرض پرسشي اساسي قرار دهد: «درباره زنان چه مي دانيم؟» از درون اين پرسش سوال هاي مهم ديگري مطرح مي شود: موقعيت زنان چگونه است؟ و زنان در اين موقعيت ها، چه تاثيري دارند و چه مي کنند؟ در اين مقاله به نقد و بررسي ادبيات نمايشي دفاع مقدس با تاکيد بر جايگاه زن در شش نمايشنامه شاخص از اين جريان هنري معاصر ايران خواهيم پرداخت. با آن که دفاع مقدس ملت ايران بدون هيچ گونه تمايز جنسيتي، زنان و مردان را درگير خود ساخته بود، اما جايگاه زنان در نمايشنامه هاي دفاع مقدس متزلزل و ميزان تاثيرگذاري آنان در زندگي فردي و اجتماعي در دنياي متن آثار نمايشي، کم اهميت تصوير شده است. تحليل کارنامه سي ساله ادبيات نمايشي دفاع مقدس چه از نظر کمي و چه از نظر کيفي، بر اساس روي کردهاي ليبرال فمينيسم تا فمينيسم اسلامي، نشان مي دهد اين آثار نتوانسته اند بازتاب دهنده جايگاه واقعي زن و نقش غيرقابل انکار او در دوران جنگ و پس از آن، باشند.
نجيب کيلاني اولين نويسنده اي است که در داستان هاي خود به مشکلات مسلمانان فراتر از مرزهاي جهان عرب پرداخته و رمان هاي آوانگاردانه خود مثل «ليالي ترکستان»، «عذرا جاکرتا» و «عمالقه الشمال» را به اين موضوعات اختصاص داده است که حوادث آن ها - به ترتيب - در ترکستان، اندونزي و نيجريه اتفاق مي افتد. او در اين رمان هاي آوانگارادنه مبارزه ملت هاي معاصر مسلمان را ضد استعمار به تصوير كشيده است و در اين مبارزات سهم فراواني را به زنان مسلمان داده كه هم پاي مردان مبارزه مي كنند و بر عقيده و مذهب خود پافشاري مي کنند. زندگي آن ها، فقط در چهارچوب خانه منحصر نمي شود، بلکه پابه پاي مردان مبارزه مي کنند. مبارزه آن ها يا شفاهي، يا مسلحانه و يا عقيدتي است. در هر رمان، يک شخصيت اصلي زن وجود دارد، شخصيت هر سه زن، مرکب است. کيلاني، براي شخصيت پردازي از دو شيوه مستقيم و غيرمستقيم استفاده کرده است. وي براي شخصيت هاي اصلي بيشتر از عنصر راوي، گفت وگو و توصيف اعمال و رفتار، و براي شخصيت هاي فرعي بيشتر از شيوه غيرمستقيم، توصيف رفتار، چهره و گفت وگو بهره برده است. هم چنين کيلاني توانسته انسجامي ويژه بين عملکرد اشخاص داستاني با اسم شان برقرار کند، چنان که اعمال و رفتار شخصيت هاي داستان، شاهدي گويا بر نامشان مي باشد. او توجه زيادي به توصيف سيماي ظاهري زنان ندارد، بلکه بيشتر خصوصيات باطني شان را به تصوير کشيده است، جزيياتي که در توصيف شخصيت هاي زن ارايه داده، بيانگر اطلاعات وسيعش از جايگاه زن در اسلام است.
بسياري از نويسندگان و محققين معاصر از جمله بارتلمه، نويسنده کتاب «زن در حقوق ساساني» و کريستن سن نويسنده کتاب «ايران در زمان ساسانيان»، معتقدند که وضعيت زنان در دوره ساساني بسيار بد بود و با آن ها مانند بردگان و اشيا برخورد مي شد. با مطالعه منابع مذهبي و غيرمذهبي مربوط به دوره ساساني، از جمله اوستا و ماتيکان هزارداتستان، متوجه مي شويم که زن در دوره ساساني مي توانست در دادگاه شهادت بدهد، هنگام ازدواج نظر دختر را جويا مي شدند و پدر حق نداشت دختر خود را به زور شوهر دهد، حتي دختر مي توانست بدون اجازه والدين خود با شخص مورد علاقه ازدواج نمايد، زن وقتي ازدواج مي نمود مي توانست به کارهاي اقتصادي بپردازد و حتي شوهر خود را طلاق دهد. بنابراين مشخص مي شود که زن در آن دوره داراي مقامي مناسب در جامعه بوده است.
اين که چه تلقي و فهمي از تمدن وجود دارد و با توجه به متغيرهاي جمعيتي مثل سن، جنس، شغل، سطح سواد و طبقه اجتماعي چه پيوندي با تمدن ايراني برقرار مي شود و تمدن چه رابطه اي با علوم و به طور خاص علوم انساني برقرار مي کند، موضوع پژوهش پيمايشي بوده است که نگارنده در سال 1386 تا سال 1388 آن را دنبال کرده است. در اين مقاله به بخشي از نتايج اين پژوهش که اولا بيان کننده درک و تفاوت زنان و مردان از مفهوم تمدن و در ثاني تفاوت هاي جنسيتي در ارتباط با مقوله هاي تمدني است، پرداخته خواهد شد. در اين مقاله ابتدا ابعاد مفهومي و نظري تمدن و شکل گيري حس تمدني در پرتو ميراث مادي و معنوي تمدني مورد بحث قرار خواهد گرفت، سپس روش تحقيق و نمونه مورد مطالعه تبيين مي شود و در بخش بعدي به گزارش و تحليل مطالعه موردي از بعد تعاريف شکل گرفته در ذهن پاسخگويان نسبت به تمدن، رابطه جنسيت و تعلق تمدني، رابطه جنسيت و جايگاه علوم در تمدن سازي پرداخته مي شود و در پايان به بحث پيرامون نگرش تمدني ديروز، امروز و فردا و تفاوت هاي جنسيتي پرداخته خواهد شد.
بر پايه نوشتار تاريخي گرايان جديد، تاريخ، ساخته از سخن ها و گفتمان هاي جامعه است. يک متن ادبي نيز، فقط يک نوع از انواع متفاوت متن است. تمامي متن ها نشانه هايي از شگردهاي فرهنگي و گفتار اجتماعي خويش را بازمي تابانند. گزينش «تاريخ بيهقي» و «سمک عيار» به اين برهان است که اين دو متن در نظام ادبي کشور، از نظر کاوش هاي زباني، ادبي و فرهنگي نقش کليدي دارند. اين گزارش مي پندارد، زن برخاسته از توده مردم، در داستان «سمک عيار» بسيار درخشان بازتابيده است. از سويي ديگر «ابوالفضل بيهقي» در زماني نه چندان دور از فرامرزبن خداداد، تاريخي روايت گونه نگاشته، که به دربار و زندگي بزرگان زمان خويش پرداخته است. از آن جا که تاريخ، خود ساخته شده از سخن ها و گفتمان هاي جامعه است، اين گزارش مي کوشد رفتار و کردار زنان عيار را رو در رو با زن اشرافي بنگرد و تا آن جا که فضاي متن اجازه مي دهد، زن عوام در داستان سمک عيار را با بزرگان دربار در تاريخ داستان محور ابولفضل بيه قي، بسنجد و گفتمان زنانه آن روزگار را بکاود. هدف در تراز نهادن دو «زن» است و به هر دو متن تنها به عنوان آوند و ظرفي نگريسته مي شود که اين دو گونه زن را پرورانده است. از دل اين متن ها مي توان زن پويا يا ناپويا را به در کشيد و پيامدهاي باروري يا ناباروري زنان را نگريست. اين جستار به گفتمان اجتماعي اي مي پردازد که اين زنان در آن گفتمان رشد کرده، درخشيده يا سرکوب شده اند.
هدف پژوهش حاضر بررسي تفاوت هاي جنسيتي و تاهل بر نگرش و پاي بندي نسبت به نماز و ادراک موانع و عوامل بازدارنده فردي و اجتماعي و محيطي آن در دانشجويان بود. بدين منظور 1100 نفر از دانشجويان دانشگاه شيراز با روش نمونه گيري طبقه اي انتخاب شدند و پرسش نامه محقق ساخته 77 سوالي را تکميل کردند نتايج نشان داد که دختران بيشتر از پسران گرايش به اقامه نماز به صورت فرادي داشتد در حالي که پسران دانشجو به خواندن نماز به صورت جماعت علاقه بيشتري ابراز نمودند هم چنين يافته هاي پژوهش حاضر حاکي از نگرش مثبت تر دختران نسبت به نماز بود در حالي که بين نگرش دختران و پسران نسبت به تاثير داشتن ويژگي هاي امام جماعت در گرايش افراد به نماز خواندن و شرکت در نماز جماعت و نيز بين اشتياق و علاقه اجتماعي دو جنس نسبت به نماز و آشنايي آنان با احکام و فلسفه نماز تفاوت معناداري وجود نداشت. علاوه بر اين دختران در مقايسه با پسران محدوديت هاي اجتماعي، محيطي و فردي بيشتري در مورد نمازخواندن گزارش نمودند. عدم تفاوت دانشجويان مجرد و متاهل از لحاظ نگرش و پاي بندي نسبت به نماز و ادراک محدوديت هاي اقامه آن، از ديگر نتايج پژوهش حاضر بود.
پرده برگرفتن از چهره زن در جامعه اي باستاني، پس از گذشت هجده سده، چندان آسان نمي نمايد. با اين همه، بررسي ادبيات و آثار به جا مانده از مانويان و تامل در آن ها، ما را در يافتن گوشه هايي روشن از حضور زنان پيرو آيين ماني در جامعه، ياري مي کند. ادبيات مانوي دربرگيرنده مجموعه اي از متن هاست که پيروان او طي سده ها به زبان هاي گوناگوني چون پارسي ميانه، پارتي، سغدي، ترکي باستان، چيني، سرياني، قبطي و يوناني نگاشته اند و از آغاز سده گذشته، زبان شناسان تاريخي به رمزگشايي، ترجمه و تفسير آن ها پرداخته اند (بهبهاني 1384: 59-60). در اين گفتار نگارنده کوشيده است تا بررسي هاي خود را با استناد به متن هاي مانوي انجام دهد، اما براي پرهيز از تخصصي شدن بيرون از حد اين گفتار، از آوردن متن ها به زبان هاي باستاني، خودداري کرده است (بويس 1384: 47-232).
ملت عرب در ديدگاه زنان اديب فلسطيني به مثابه امت واحدي به شمار مي رود که در طول تاريخ عوامل مختلفي از جمله زبان، فرهنگ، تاريخ و سرنوشت مشترک، ميان آنان وحدت و همبستگي ايجاد کرده است. از اين رو ناسيوناليسم عربي در ادبيات معاصر زنان فلسطيني نمود فراواني دارد و در بردارنده افکار، انديشه و مفاهيم ملي گرايانه ايشان در قبال امت عربي است. آنان همواره سرزمين خود را بخش تفکيک ناپذيري از «وطن بزرگ عربي» مي دانند و پيوسته در آثار خود مي کوشند تا جهان عرب را به آزادسازي فلسطين از چنگال اشغالگران ترغيب نمايند.
