گردآوري :فرانک پيراصغري
دانشجوي سال چهارم دانشکده دامپزشکي دانشگاه تهران
طبق اعلام سازمان جهاني بهداشت ، پژوهشگران اين سازمان پس از آزمايش هاي بسيار دقيق متوجه شده اند که ويروس آنفولانزاي خوکي ترکيبي است از ويروس هاي سه بيماري " آنفولانزا " پرندگان ، خوک و انسان ، ترکيبي که تا به حال ديده نشده بود و مي تواند براي افراد بيست و پنج تا چهل و پنج ساله مرگبار باشد .
دکتر جمشيد رزم يار معاون بهداشت ، آموزش و توسعه سازمان نظام دامپزشکي در رابطه با ويژگي هاي آنفولانزاي خوک ، بيان کرده است که : ويروس آنفولانزاي خوک HIN1 تحت تيپي از ويروس هاي آنفولانزاي پرندگان است که در خوک سانان منجر به عوارض تنفسي مي شود و بيماري حاد تنفسي واگيري را در خوک ها ايجاد مي کند . در خوک ها واگيري بالا ولي مرگ و مير پايين و حدود يک تا 4 درصد است .اين ويروس در جمعيت خوک و گراز توسط آئروسل ها و تماس مستقيم و غير مستقيم منتقل مي شود و بعضي از خوک ها بدون علامت حامل اين ويروس هستند . البته در خوک ها علاوه بر HIN1 ، تحت تيپ هاي H3N2,H3N1,HIN2 نيز به ميزان کمتري نقش دارند در برخي موارد نيز اين ويروس ها با تغييرات ژنتيکي امکان آلودگي انسان را نيز پيدا مي کنند .
اين بيماري در انسان تک گير ، انفرادي و گاهي حالت اپيدمي پيدا مي کند و علايم آن مشابه سرماخوردگي است که درجات آن ضعيف و گاهي بدون علامت تا پنوموني شديد و مرگ است .
مردم در صورت تماس با خوک سانان آلوده مبتلا مي شوند ولي مواردي از ابتلاي انسان بدون تماس با خوک نيز گزارش شده است . ابتلاي انسان به انسان نيزدر تماس نزديک افراد اتفاق مي افتد و در مواقع خطر پاندمي ، پرورش ندادن خوک در يک کشور هرگز تضمين کننده منتشر نشدن اين ويروس در آن کشورها نيست . از سوي ديگر مردمي که با خوک سانان در تماس نيستند به دليل ايمن نبودن در برابر ويروس به طور طبيعي بيشتر در معرض خطر هستند تا جوامعي که پرورش خوک دارند .
وي با بيان اينکه واکسني براي اين ويروس در حال حاضر وجود ندارد ، خاطر نشان کرده :متاسفانه در بهترين حالت شش ماه طول مي کشد تا واکسن همين سويه ويروس ساخته شود در حالي که سرعت انتشار ويروس بسيار بيش تر است و همانطور که مي دانيد در چند روز پس از شيوع اين ويروس در جهان ، امروزه علاوه بر آمريکايي شمالي و جنوبي ، اروپا و آسيا و اقيانوسيه نيز درگير شده اند .
وي در عين حال تاکيد کرده : البته براي اين بيماري داروهاي نظير ، آمانتادين و ريمانتادين وجود دارد که از ورود ويروس به سلول ها جلوگيري کنند و همچنين اسلتامي وير و زانامي وير که از انتشار ويروس در بدن جلوگيري مي کنند هر چند در مورد آنفلونزاي فوق حاد پرندگان مواردي از مقاومت ويروس نسبت به اين داروها گزارش شده است .
تا کنون 367 مورد تاييد شده انساني در 13 کشور که 141 نفر در آمريکا ، 156 نفر درمکزيک ، 34 نفر کانادا ، 14 نفر آلمان ، 13 نفر اسپانيا ، 8 نفر انگليس ، 4 نفر نيوزلند ، 2 نفر فلسطين اشغالي و يک نفر در اتريش ، دانمارک ، هلند ، سوئيس ، چين و هنگ کنگ که از ميان 9 نفر در مکزيک و تنها 1 نفر در آمريکا مرگ داشته ايم .
وي تماس نداشتن با افراد داري تب و سرفه را از جمله راه هاي پيشگيري از مبتلا نشدن به اين ويروس را بر شمرده و افزوده : شستشوي چند باره در طول روز با صابون (دست ها ) ، استفاده از ماسک دهان و بيني ، شستشوي دست و صورت پس از هر بار تماس با عضو بيمار خانواده ، ايجاد جريان هوا در محلي که بيمار خوابيده و استفاده از هواي آزاد و در صورت مشکوک بودن به علائم سرماخوردگي از رفتن به سر کار يا مدرسه و جمعيت ها اجتناب کنيد .
رزم يار مفهوم فاز پنج هشدار بهداشت جهاني را اين طور تشريح کرده :فاز يک تا سه از لحاظ پاندمي شدن درگيري جمعيت حيواني است و تعداد کم موارد انساني که ما از اين مرحله گذاشته ايم .فاز چهار که انتقال انسان به انسان هست و در فاز پنج حداقل در دو کشور انتقال انسان به انسان تاييد رسمي شده است فاز شش درگيري سراسري جهان است و اميدواريم که ما شاهد فاز شش نباشيم به ويژه که ما فصل گرما را در پيش داريم و اين ويروس به نور و حرارت و مواد ضد عفوني بسيار حساس است .
در سال 1919 ـ 1918 در همه جهان حدوداً 500 ميليون نفر مبتلا و 50 ميليون نفر جان خود را از دست داده اند که عامل آن تحت HIN1 بود . به طور کلي عقيده بر آن است که در اثر جهش در ويروس مبتلا کننده خوک در هر قرن ، امکان انتشار بيماري در انسان وجود دارد . اما وقوع تنها 10 مرگ از 367 مورد ابتلا ، نشان از توانمندي بشر قرن بيست و يک در مقابله با بيماري هاي واگير است و مهار بيماري با همکاري مداوم و مستمر و موثر همه کشورها و اطلاع رساني صحيح و دقيق دست يافتني است .
آنفولانزاي خوکي و اقدامات بين المللي :
ارائه خدمات مشاوره به مسافران
بسياري از کشورهاي اروپايي به منظور پيشگيري از شيوع اين بيماري مهلک در اروپا به کساني که قصد سفر به آمريکا و آمريکاي لاتين را دارند خدمات مشاوره ارائه مي دهند . اجتناب از ديدن بازارها و يا کارخانه هايي که در آنها امکان تماس با خوکها وجود دارد ، اجتناب از مصرف غذاهايي که محتوي فرآورده هاي گوشتي خوک هستند و اجتناب از تماس دستها با چشم ، بيني و دهان ، شستن دستها با آب و صابون و يا ضد عفوني کردن آنها با الکل مواردي از مشاوره هايي است که مقامات بهداشتي کشورهاي اروپايي به شهروندان خود پيش از سفر به مناطق در معرض خطر مي دهند . همچنين واکسيناسيون با واکسنهاي ضد آنفولانزاي فصلي نيزتوصيه شده است .
نظارت بر مرزها :
وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکي در اطلاعيه اي با توجه به اينکه اين بيماري در حال حاضر درقاره هاي آمريکا و اروپا شيوع پيدا کرده ، از مردم ايران خواست در حد امکان از سفرهاي غيرضروري به اين دو قاره خودداري کنند .
اين وزارت خانه در عين حال از سازمان گردشگري خواسته است به مسافران مکزيک و قاره آمريکا هشدارهاي لازم را براي پيشگيري از آنفولانزاي خوکي ارائه دهند و در فرودگاه هاي بين المللي ايران نيز افراد مشکوک را به بهداري فرودگاه ارجاع دهند .
در آمريکا تمام بيماراني که در مناطق مرزي با مکزيک زندگي مي کنند تحت نظارت مستقيم وزارت دفاع آمريکا قرار دارند . پنتاگون اعلام کرد که فرماندهي شمالي درحال بررسي و کنترل مناطق شيوع بيماري و ارزيابي اندازه هاي پيشگيري براي نظاميان مناطق مرزي است .
در کشورهاي جنوب شرقي آسيا که پس از اپيدمي هاي " ذات الريه " و آنفولانزاي مرغي " در سال 2003 نسبت به شيوع بيماري هاي جديد بسيار حساس شده اند ، تدابير امنيتي و بهداشتي جدي تري را در نظر گرفته اند و حتي کشورهاي چين و تايلند ، گذشته از ممنوعيت واردات گوشت خوک از مکزيک ، واردات گوشت خوک از آمريکا را هم ممنوع کرده اند .
منبع:فصلنامه بهداشت حيوانات،شماره 24.
