پاسخ به:بانک مقالات علوم ارتباطات اجتماعي
امروزه جهاني شدن و فن آوري هاي نوين - از جمله اينترنت - ارتکاب جرايم مرتبط با مواد (مخدر) را به تسهيل کرده است. اگر چه، مجرماني که از فضاي رايانه اي و اينترنتي براي اهدف سودجويانه خود استفاده مي کنند، به طور عمده بر سو استفاده جنسي از کودکان و جرايم اقتصادي نظير کلاهبرداري متمرکز شده اند. ليکن، نشانه هايي دال بر اين که از فن آوري هاي نوين به طور فزاينده اي براي عمليات توليد، توزيع و قاچاق مواد (مخدر) استفاده مي گردد، نيز ديده مي شود. گزارش هاي سازمان ملل متحد نشان دهنده اين است که تعداد بسيار زيادي از وب سايت ها در سراسر جهان وجود دارد که از آنها به منظور فروش مواد غير قانوني - از حشيش گرفته تا هرويين، اکستسي و کوکايين - استفاده مي شود. به اين منظور دلالان مواد (مخدر) از گپ خانه هاي خصوصي (چت روم هاي خصوصي) در وب سايت ها استفاده مي کنند.
نسخه قابل چاپ
يکي از دغدغه هاي نظري مهم در عرصه جامعه شناسي فرهنگ اين است که چه عواملي نوع و ميزان مصرف فرهنگي مردم را تعيين مي کنند. به ميزاني که محصولات فرهنگي در جوامع گسترش مي يابند و مصرف فرهنگي نقش مهمتري در خلق هويت ها و همچنين اقتصاد فرهنگ ايفا مي کنند، طرح اين پرسش نيز اهميت بيشتري مي يابد. به همين ترتيب، پاسخ به آن بخشي از تلاش براي روندنمايي تغييرات اجتماعي و فرهنگي جامعه نيز هست. مقاله حاضر نيز به طرح اين پرسش مي پردازد که نوع و ميزان مصرف موسيقي تحت تاثير چه عواملي است. براي پاسخ دادن به آن نيز از منظر تحليل طبقاتي به مصرف موسيقي نگريسته شده است. طبقه اجتماعي و سرمايه فرهنگي به عنوان دو متغير کليدي نظريه هاي کلاسيک تبيين مصرف فرهنگي طرح شده اند و سپس بر مبناي مطالعه تجربي مصرف موسيقي در شهر تهران، تلاش شده است تا سهم اين عوامل در تبيين ذائقه موسيقايي مشخص شود. در اين مقاله بر اساس شواهد تجربي، نظريه هاي طبقاتي تبيين کننده ذائقه موسيقايي نيز نقد مي شود.
نويسندگان مقاله حاضر، رمان تاريخ گراي شوهر آهو خانم را از زاويه ساز و کار بازسازي حافظه جمعي و روايت بازخواني مي کنند. ابتدا، اشاراتي به تکيه گاه هاي نظري اين نوشتار خواهد شد. سپس شرحي از حقايق داستاني شوهر آهو خانم ارايه خواهد شد. آنگاه، در بخش نهايي و اصلي مقاله، خصلت گفت و گويي رمان، سطوح روايتي آن و نيز چگونگي بازسازي گذشته اجتماعي بر مبناي مولفه گفتماني عصر نگارش آن تحليل خواهد شد.
در مقاله حاضر، ريشه مفهوم امر روزمره در ادبيات علوم اجتماعي وارسي مي شود. هدف نويسنده آن است که دلايل اهميت زندگي روزمره را در مطالعات فرهنگي نشان دهد. نويسنده ضمن توجه به پروبلماتيک زندگي روزمره غربي در علوم اجتماعي و مطالعات فرهنگي به اين پرسش مي پردازد که اين سنت نظري تا چه اندازه براي جوامعي چون ايران مي تواند کارا باشد. در اين مقاله تاکيد مي شود که مطالعات فرهنگي ايراني بايد به نحوي متفاوت مسايل زندگي روزمره خود را صورتبندي کند. از اين رو به تفاوت هايي از زندگي روزمره ايراني با جوامع غربي اشاره مي شود.
بر اساس اسناد و بخش نامه هاي موجود، نظام آموزش و پرورش ايران درصدد پرورش نوع خاصي از سوژه هاي سياسي و مذهبي است. در اين مقاله سعي شد تا نحوه حضور نهادي ايدئولوژيک نظير آموزش و پرورش در مدارس و خلاقيت دانش آموزان در مصرف فضاي ايدئولوژيک آن بررسي شود. بر اساس يافته هاي اين تحقيق که به شيوه کيفي در مدارس دولتي و پسرانه منطقه دوازده و منطقه يک تهران انجام شده به نظر مي رسد که عدم انطباق دو سطح توليد پيام هاي ايدئولوژيک و سطح مصرف يا رمزگشايي پيام ها وجه مسلط رابطه ميان نهاد مدرسه و مخاطبان آن است. وضعيت ياد شده محصول دو پديده مقاومت يا بي اعتنايي دانش آموزان نسبت به پيام هاي ايدئولوژيک در مدرسه است. در اينجا گفتمان سياسي– مذهبي حاکم، گفتماني ناکارآمد و گاه در نزاع گفتماني عرصه را به گفتمان هاي رقيب واگذار نموده است.
اين مقاله به بررسي و تحليل بازانديشي مصرف کنندگان و مصرف تظاهري آنان در محيط ارتباطات سيار مي پردازد. تلفن همراه با عنوان وسيله ارتباطي سيار و همراه موجب بازانديشي مصرف کننده و همچنين بروز رفتارهاي تظاهري در بين آنان شده است. در اين مقاله استدلال مي شود که چگونه مصرف کننده ايراني تلفن همراه نوع تازه اي از رفتار مصرف کننده را به نمايش گذاشته و چگونه امکان استفاده از تلفن همراه به ارزشي اجتماعي تبديل شده است. در اين مقاله برخي موضوعات در خصوص ماهيت تغيير يابنده سبک زندگي ايرانيان مورد توجه قرار مي گيرند که به خاطر ورود تلفن هاي همراه به بازار مصرف ايران بروز کرده است: اينکه آيا مردان بيشتر از زنان وقت خود را با صحبت هاي تلفني مي گذرانند؛ اينکه آيا استفاده از تلفن هاي همراه فقط به گروه هاي سني مشخصي اختصاص دارد؛ اينکه آيا طبقه و ثروت در تملک تلفن هاي همراه نقشي اساسي دارد يا نه؛ و اينکه آيا گسترش فرهنگ استفاده از تلفن هاي همراه موجب کاهش استفاده از باجه هاي تلفن همگاني خواهد شد؟ نويسنده خاطرنشان مي کند که تلفن همراه با از بين بردن سلسله مراتب قديمي موجب ايجاد فضاي فردگرايانه گسترده تري مي گردد.
فيلم چهارشنبه سوري يکي از موفق ترين فيلم هاي سال 85 بود که با استقبال مردم و منتقدان روبرو شد. از آنجا که هر اثر هنري داراي رگه اي از حقيقت است، نويسنده مقاله مي کوشد که بنيان هاي فلسفي اين فيلم را روشن سازد و اين رگه ها را روشنايي بخشد. چهارشنبه سوري خود تاملي است بر اين بنيان ها و نتايج فردي و اجتماعي اي که به دنبال آن مي آيد. گفتمان «علم» در دهه هاي هفتاد و هشتاد مدعي شد که مي تواند مسايل فردي و اجتماعي در ايران را حل کند. چهارشنبه سوري تاملي است بر اين ادعا. نويسنده مي کوشد که با برجسته ساختن اين تامل نقش علم و قدرت را در زندگي روزمره ايرانيان در اين دو دهه بررسي کند.
نويسنده ژانر 21 رمان عامه پسند ايراني در دهه 70 را بررسي مي کند و با استفاده از مدل شانس که بدوا براي بررسي سينماي آمريکا تدوين يافته بود همه ژانرهاي موجود را به دو دسته نظم و سازگاري تقسيم مي نمايد. اين مقاله با تلفيق مشخصه هايي که شاتس براي ژانر سازگاري و رادوي براي ژانر رمانس قائل شده بود، 14 مولفه را به عنوان شاخص هاي اصلي ژانر سازگاري در ادبيات، شناسايي و از يکديگر تفکيک مي کند. نتيجه آنکه عمده مشخصه هاي ژانر سازگاري در عمده آثار مورد بررسي تحقق يافته است. اين يافته نشانگر آن است که زنان خانه دار به مقام رهبران فکري بازار ادبيات داستاني عامه پسند نائل آمده اند که اين پيامد براي صنعت نشر و سياستگزاران امور فرهنگي مي تواند از اهميت خاصي برخوردار باشد.
شناخت جامعه هم از طريق شناسايي ويژگي هاي مشابه و همگرايانه آن ممکن است و هم از طريق ويژگي هاي فرهنگي واگرايانه، همچنين براي شناخت جامعه هم مي توان از ساختارها شروع کرد و هم مي توان از سطح خرد به جامعه نگريست. نويسندگان مقاله در پي شناختي واگرايانه از جامعه و آن هم از منظر زندگي روزمره هستند. در اين مقاله با بهره مندي از الگوي تبييني بورديو به بررسي تطبيقي دو سبک زندگي اصول گرايي انقلابي و پسامدرن مي پردازيم. جامعه آماري، جوانان منطقه 3 تهران هستند که به طور متناوب به کافي شاپ ها يا بسيج مساجد اين منطقه مراجعه مي کنند. در اين پژوهش از دو روش پيمايش و مشاهده استفاده شده است و تاثير متغيرهاي مستقل سرمايه اقتصادي، سرمايه فرهنگي، نوع گرايش ديني و سياسي و همچنين ميزان اعتقاد به نگرش پدرسالارانه در خانواده بر گزينش سبک زندگي بررسي شده است.
در اين مقاله در ابتدا با تاسي به انديشه هاي الکسي دو توکويل ويژگي هاي بنيادي جامعه مدرن (که ميل به برابري خواهي است) توضيح داده مي شود. يکي از پيامدهاي روند و ميل به برابري، شکل گيري «قدرت اجتماعي» است. سپس نشان داده مي شود که در جامعه جديد اين «قدرت اجتماعي» با اشکال گوناگون (چون بي حسي شهروندان، جباريت عقيده عمومي و نظرات کارشناسان) خود را بر افراد جامعه تحميل مي کند. ظريف اينکه توکويل برخلاف استاد محبوبش مونتسکيو راه هاي متداول کنترل قدرت را (مثل قدرت دادگستري؛ روزنامه ها؛ فعاليت محافل فرهنگي، هنري و ادبي؛ و انتقادات روشنفکران) کافي نمي داند و داروي شفابخش بيماري استبداد جمعي را در فرد اخلاقي و ايمان مذهبي جست و جو مي کند. در پايان مقاله، نگارنده با تکيه بر پنج دليل نشان مي دهد چرا بصيرت هاي جامعه شناسانه توکويل براي فهم و مهار آسيب هاي «قدرت اجتماعي» در جامعه ايران سودمند است.
تکنولوژي هاي نوين ارتباطي و اطلاعاتي (ICTs) تغييرات بسياري را در جوامع معاصر و تمام ارکان آن ايجاد کرده است. از مهمترين عرصه هايي که اين تکنولوژي ها در آن تاثيرگذار بوده اند، حوزه مربوط به تعامل بين رسانه ها و ساختارهاي اجتماعي بوده است. در اين مقاله سعي داريم به بررسي تاثيرات اينترنت در حوزه بازنمايي گروه هاي اجتماعي و به ويژه گروه هاي خاموش بپردازيم. بدين منظور از مفاهيمي چون نظريه «گروه هاي خاموش» و «ايده صدا» استفاده نموده و با تلفيق آنها با برخي مفاهيم کلاسيک مطالعات اجتماعي و فرهنگي (نظير سرمايه اجتماعي و توانمند سازي) به چگونگي بازنمايي گروه هاي خاموش و صدادار شدن اين گروه ها خواهيم پرداخت. همچنين امکانات و کاربردهايي که اينترنت در اختيار اين گروه ها قرار مي دهد مورد بررسي قرار خواهند گرفت.
