بانک مقالات رشته کتابداری

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

به کارگيري قابليتهاي مختلف وب در نشر دانش و اطلاعات، ضمن غلبه بر محدوديتهاي زماني و مکاني، حق انتخاب مخاطب را ارج نهاده و بستري مناسب را براي تعاملات اطلاعاتي فراهم نموده است. وبلاگها به عنوان يکي از محبوبترين «رسانه هاي اجتماعي» در جامعه امروزي بويژه جامعه کتابداري ايران، نقش بسيار مهمي را در تحکيم تعامل دو سويه کاربر و کتابخانه ايجاد کرده اند. تحقيق حاضر، با استفاده از شيوه هاي وب سنجي به شناسايي و بررسي فعاليتهاي وبلاگهاي کتابداري ايراني مي پردازد. اين تحقيق با استفاده از موتور کاوش آلتاويستا در ماه آوريل 2006 (اواخر فروردين و اوايل ارديبهشت 1385) صورت گرفته است. يافته هاي تحقيق نشان داده از مجموع 46 وبلاگ کتابداري ايراني، تنها 28 وبلاگ فعال هستند و به طور مستمر روزآمد مي شوند. از شمار اين 28 وبلاگ، 25 وبلاگ فارسي زبان، 2 وبلاگ انگليسي زبان و يک وبلاگ هم دو زبانه است. در اين تحقيق مشخص شد تنها سه وبلاگ «انجمن کتابداران فارس»، «وبلاگ گروهي کتابداران» و «واژه نامه مديريت دانش» به صورت گروهي اداره مي شوند. اغلب وبلاگ نويسان کتابداري ايراني، از «وب سايت بلاگفا» به عنوان ميزبان وبلاگهاي خود استفاده مي کنند و تنها يک وبلاگ است که از وب سايت «بلاگ اسکاي» به عنوان ميزبان استفاده مي کند. اين تحقيق نشان داد در رتبه بندي وبلاگهاي کتابداري ايراني از نظر مجموع پيوندها، وبلاگهاي «کتابداران فردا»، «وبلاگ گروهي کتابداران» و «وبلاگ يادداشتهاي يک اطلاع رسان»، حايز رتبه هاي اول تا سوم بوده و وبلاگهاي «نظريه هاي کتابداري»، «انجمن کتابداران خوزستان» و «انجمن کتابداران قم» در پايين ترين رتبه ها قرار دارند. همچنين در رتبه بندي وبلاگهاي کتابداري ايراني بر اساس پيوندهاي دروني مشخص شد وبلاگهاي «کتابداران فردا»، «وبلاگ کتابداري» و «وبلاگ مديريت دانش و کتابداري» در رتبه هاي اول تا سوم قرار دارند. همچنين، از محاسبه ضريب تاثير گذار وب براي وبلاگهاي کتابداري ايراني مشخص شد وبلاگهاي «کتابداران فردا»، «مديريت دانش و کتابداري» و «کتابدار پارسي» در رتبه هاي اول تا سوم قرار دارند. در بررسي زباني وبلاگهاي کتابداري ايراني، نشان داده شد وبلاگهاي مذکور اکثرا به زبان فارسي، محدود به جامعه کتابداران درون ايران، و عمدتا بيشتر به مسايل عمومي تر کتابداري و اطلاع رساني مي پردازند؛ لذا نتوانسته اند پيوندهاي بسيار گسترده اي را دريافت نمايند و تبادل پيوند آنها محدود به وبلاگهاي کتابداري فارسي زبان داخل کشور است.

 نسخه قابل چاپ

سنجش اثربخشي توليدات و خدمات، همواره يکي از موثرترين روشهاي شناسايي ميزان موفقيت هر سازمان در دستيابي به هدفها و ماموريتهاي خود به شمار مي رود. نتايج تازه ترين تحقيقات نشان مي دهد استفاده از «روش مبتني بر نظرسنجي از گروه هاي ذي نفع» که به «روش مبتني بر شاخصهاي اساسي» نيز شهرت دارد، به دليل اين که چند گروه را مورد توجه قرار مي دهد، موثرترين روش سنجش اثربخشي خدمات هر سازمان و بخصوص سازمانهاي غيرانتفاعي به شمار مي رود. از اين رو، در پژوهش حاضر با همين رويکرد به سنجش اثربخشي توليدات و خدمات چند مورد از مهم ترين مراکز ملي اطلاعات علمي پرداخته مي شود که براي اجراي آن از روش «تحقيق موردي» و از نوع «چند موردي» استفاده شده است. در راستاي اجراي تحقيق «چند موردي» حاضر، از روشهاي «پيمايشي»، «تاريخي» و «کتابخانه اي» نيز استفاده شده است. با توجه به اينکه در «تحقيقات چند موردي»، امکان استفاده همزمان از اطلاعات کمي و کيفي وجود دارد، در تحقيق حاضر نيز هر دو نوع اطلاعات مذکور مورد استفاده قرار گرفت. از طرفي، براي تجزيه و تحليل و تطبيق يافته ها، از «روش تطبيقي» استفاده شد. نتايج هر دو نوع يافته هاي کيفي و کمي تحقيق نشان مي دهد که در بين مراکز ملي اطلاعات علمي مورد مطالعه، توليدات و خدمات «کتابخانه منطقه اي علوم و تکنولوژي شيراز» بيشترين اثربخشي و توليدات و خدمات «پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمي ايران» کمترين اثربخشي را داشته اند.

 نسخه قابل چاپ

اطلاع رساني به عنوان ابزاري اساسي براي توسعه فرهنگي و متعاقب آن زيرساختي براي توسعه در ساير بخشهاي کشور به شمار مي رود. يک جامعه بدون بهره گيري از اهرم توانمند اطلاع رساني، در دستيابي به توسعه با مشکل مواجه خواهد شد. به عبارت ديگر، بهبود شبکه هاي اطلاع رساني عمومي به عنوان پيش نيازِ برنامه ريزي و تصميم گيري، به بهبود و افزايش توسعه يافتگي در تمام جنبه هاي آن منتهي مي شود. بدين منظور، مقاله حاضر با هدف بررسي و تجزيه و تحليل توسعه يافتگي شهرستانهاي استان يزد از نظر شاخصهاي اطلاع رساني عمومي و روند تغييرات آن طي سالهاي 84-1380 و به منظور برنامه ريزي در اين بخش، انجام گرفته است. روش تحقيق در اين پژوهش «توصيفي- تحليلي» است و جامعه آماري آن را شهرستانهاي استان تشکيل مي دهد. براي انجام اين تحقيق، پس از تعيين شاخصهاي توسعه يافتگي اطلاع رساني، آمار و داده هاي آن از سالنامه آماري و سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامي اين استان تهيه گرديده است. به منظور اندازه گيري توسعه يافتگي اطلاع رساني اين استانها، از روش تاکسونومي عددي و با استفاده از 11 شاخص بهره گرفته شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد حدود نيمي از شهرستانهاي اين استان از امکانات اطلاع رساني کافي محرومند. شهرستانهاي ابرکوه، بافق، مهريز و اردکان از نظر شاخصهاي اطلاع رساني طي سالهاي 84-1380، همواره جزء شهرستانهاي برخوردار استان به شمار مي روند. شهرستانهاي خاتم، طبس و صدوق نيز شهرستانهاي محروم از امکانات اطلاع رساني استان بوده اند. ساير شهرستانهاي اين استان نيز در زمره شهرستانهاي نيمه برخوردار به شمار مي روند.

 نسخه قابل چاپ

منابع مرجع چاپي، به عنوان بخشي عظيم از منابع اطلاعاتي برطرف کننده نيازهاي اطلاعاتي، نقش بسيار مهمي در جامعه استفاده کننده دارد. به همين علت و به دليل ضرورت زوديابي اطلاعات، هنگام تاليف و نشر، اهميت زيادي دارد. مقاله حاضر با استفاده از روش پيمايشي و فن تحليل محتوا به بررسي معيارهاي ساختاري منابع مرجع چاپي فارسي منتشر شده در چهار حوزه موضوعي مختلف و در فاصله سالهاي 1383-1374 پرداخته است. ابزار گردآوري اطلاعات، سياهه اي است که توسط پژوهشگر براي هفت نوع منبع مرجع تدوين شد و مورد استفاده قرار گرفت. نتايج مقاله، حاکي از نوع عملکرد پديدآورندگان و ناشران مرجع ايراني در مورد رعايت معيارهاي ساختاري منابع مرجع و شاخصهاي مربوط به آن است. يافته ها حاکي از آن است که معيارهاي ساختاري فيزيکي مانند صفحه آرايي و نوع حروف، به طرز مطلوبي رعايت شده، اما معيارهايي که در زوديابي اطلاعات نقش مهمي دارد (مانند نمايه هاي پاياني) به شکلي مطلوب رعايت نشده است. 

 نسخه قابل چاپ

اين طرح با هدف ارزيابي بخشهاي آموزش و اطلاع رساني موسسات و مراکز تحقيقاتي سازمان تحقيقات و آموزش کشاورزي وزارت جهاد کشاورزي، در زمينه ارتقاي سطح علمي پژوهشگران موسسات و مراکز يادشده و دستيابي آنها به دانش روز، شيوه هاي به کار گرفته شده را بررسي نموده است. روش تحقيق از نوع پيمايشي توصيفي بوده و 512 پرسشنامه به صورت مراجعه حضوري و مصاحبه، تکميل و گردآوري شدند.
نتايج به دست آمده نشان داد شيوه هاي آموزشي و اطلاع رساني نيروها به طور کلي مورد تاثير و تابع مستقيم سرمايه گذاري اعتباري و انساني و نيز توجه مديران و برنامه ريزان به اين دو بخش مي باشد. در بررسيهاي انجام شده، بودجه و اعتبارهاي ناچيز تخصيصي و پرت بالاي سرمايه گذاري موجود، ضعف مديريتي در توجه لازم به اهميت آموزش و اطلاع رساني به عنوان بخشهاي پشتيبان و پيش برنده تحقيقات، نازل بودن نسبي سطح و دوره هاي آموزشي، محدوديت برخورداري از دوره هاي عالي تخصصي و فرصتهاي مطالعاتي در کشورهاي توسعه يافته، عدم کفايت و استمرار دوره هاي آموزشي کوتاه مدت، عدم اختصاص بودجه به منظور تامين اساسي ترين نياز اطلاعاتي اعضاي هيات علمي و پژوهشگران؛ يعني دسترسي به منابع و دانش علمي روز به صورت تمهيد اشتراک آنلاين با کارگزاران و ناشران خارجي براي بهره برداري از بانکهاي اطلاعاتي، کتابها، مجله هاي علمي، پايان نامه ها و گزارشهاي پژوهشي به عنوان مشکلات اساسي تشخيص داده شد. در پايان، راهکارها و پيشنهادهايي براي رفع موانع و بهينه نمودن شيوه ها ارايه گرديد.

 نسخه قابل چاپ

پژوهش حاضر با هدف بررسي زيرساخت خدمات کتابخانه اي آموزش از راه دور در کتابخانه هاي دانشگاه پيام نور و در پيوند با ساختار آموزشي، به روش مشاهده اسنادي (مربوط به دوره پنج ساله 1384-1380) و نيز روش پيمايشي انجام شده است. جامعه آماري شامل 10 مرکز بزرگ که بصورت انتخابي و 10 مرکز کوچک که به صورت تصادفي مشخص شده بود، مي باشد. اين مراکز در 10 منطقه، بر اساس تقسيم بندي دانشگاه پيام نور در سطح کشور، قرار داشت. اعضاي هيات علمي در مراکز بيست گانه مورد بررسي در سال 1385، 220 نفر بودند که 176 نفر (80%) به پرسشنامه پاسخ دادند. جامعه آماري مسوولان کتابخانه (کتابداران) در مراکز مورد بررسي 20 نفر بودند که همگي (100%) به پرسشنامه پاسخ دادند. جامعه آماري دانشجويان نيز در 20 مرکز مورد پژوهش شامل 100/962 دانشجو بود. حجم نمونه دانشجويان بر اساس فرمولهاي آماري، حداقل 1064 نفر تعيين شد تا با شيوه نمونه گيري تصادفي ساده انجام پذيرد. در کل 1400 پرسشنامه ميان دانشجويان مراکز بيست گانه (با تخصيص متناسب در هر مرکز) توزيع گرديد که 1112 نفر به آن پاسخ دادند. يافته هاي پژوهش نشان داد:
1- بين هر يک از عوامل زيرساختي (امکانات، مديريت، کارکنان، مستندسازي، امور مالي، منابع و خدمات) کتابخانه هاي «مراکز» دانشگاه پيام نور مستقر در شهرهاي بزرگ و کتابخانه هاي «مراکز» مستقر در شهرهاي کوچک از ديدگاه کتابداران، تفاوتي معنادار وجود ندارد.
2- در بيشتر موارد بين ميزان رشد کمي ساختار آموزشي دانشگاه پيام نور (دانشجو، عضو هيات علمي، رشته تحصيلي، کارمند، بودجه و هزينه هاي آموزشي) و ميزان رشد کمي امکانات کتابخانه ها (کتابدار، منابع چاپي و ديجيتالي، منابع ديداري- شنيداري، مساحت و ساير امکانات)، رابطه اي معنادار وجود ندارد.
3- بين ميزان استفاده دانشجويان دانشگاه پيام نور از کتابخانه و شيوه هاي رسمي آموزشي (تک کتاب و بدون منبع، خودخوان و بدون منبع، عملي و بدون منبع) تفاوت معنادار وجود دارد.
4- بين نگرش اعضاي هيات علمي و دانشجويان دانشگاه پيام نور درباره تناسب امکانات، منابع و خدمات موجود در کتابخانه هاي اين دانشگاه، تفاوتي معنادار وجود ندارد.
5- بين ميزان دسترس پذيري منابع اطلاعاتي ديجيتالي و منابع اطلاعاتي چاپي کتابخانه هاي دانشگاه پيام نور از ديدگاه اعضاي هيات علمي، تفاوتي معنادار وجود دارد.
6- بين ميزان دسترس پذيري منابع اطلاعاتي ديجيتالي و منابع اطلاعاتي چاپي کتابخانه هاي دانشگاه پيام نور از ديدگاه دانشجويان، تفاوتي معنادار وجود دارد.
7- بين نگرش اعضاي هيات علمي، کتابداران و دانشجويان درباره جايگزيني منابع ديجيتالي بجاي منابع چاپي، تفاوتي معنادار وجود دارد.

 نسخه قابل چاپ

بازاريابي عاملي ضروري براي حيات سازمانها و موسسه هاي تجاري و غير تجاري از جمله کتابخانه هاست. به نظر مي رسد چارچوب مفهومي بازاريابي در کتابخانه ها انسجام و روشني کافي ندارد و کتابخانه ها بويژه در ايران، از عوامل بازاريابي به شکل علمي و به ميزان کافي بهره نمي برند. در همين راستا، اين مقاله به مباحث نظري پيرامون بازاريابي در کتابخانه ها مي پردازد و درصدد است با معرفي چهار «آميخته بازاريابي» گامي موثر در جهت پيشرفت فعاليتهاي کتابخانه هاي کشور بردارد.

 نسخه قابل چاپ

در ادبيات بازرگاني امروز دنيا، بازاريابي به معني کليه تلاشهايي است که يک کارآفرين اقتصادي براي طراحي، توليد، توزيع يا فروش کالا و خدمت به مصرف کننده نهايي و جلب رضايت او متحمل مي شود. امروزه در کنار فروش و عرضه کالاهاي سنتي و مواد طبيعي و مصرفي، کالاها و خدمات فرهنگي نيز جايگاه اقتصادي ويژه اي دارند و ناشران به عنوان توليدکنندگان يکي از شاخص ترين اقلام فرهنگي يعني کتاب، به استفاده از روشهاي بازاريابي نياز دارند. بازاريابي از دو نظام کلي پيروي مي کند: محصول گرا و بازارگرا. با توجه به تمرکز نظام بازارگرا بر مصرف‌کننده و نيازهاي او و خصوصيات کتاب به عنوان يک کالاي فرهنگي، استفاده از نظام بازارگرا براي بازاريابي کتاب توصيه مي شود. بازاريابي کتاب به شيوه هاي گوناگوني قابل اجراست. برگزاري نمايشگاه هاي کتاب، نوآوري در اداره کتابفروشي ها و استفاده از فناوري هاي جديد براي فروش کتاب، آگهي هاي تجاري، توزيع هداياي تبليغاتي، انتشار دوره اي فهرست انتشارات توسط ناشران، نقد و بررسي کتابها در مطبوعات، وبلاگ ها، کتابخانه هاي عمومي و ساير مراکز فرهنگي، توجه بيشتر به وضعيت ظاهري کتاب، برگزاري جشن رونمايي کتاب، چاپ پوستر، اقتباسهاي ادبي و... از جمله روشها و فعاليتهايي است که به رونق بازاريابي کتاب در ايران کمک مي نمايد. بر اساس نمونه هاي موجود، اعمال برخي از اين روشها در ميان ناشران کودک، شايع تر از ناشران بزرگسال بوده است. در عين حال، بسياري از ناشران ايراني تمايلي به سرمايه گذاري و فعاليت گسترده در حوزه بازاريابي کتاب ندارند، زيرا هزينه هاي مترتب بر اين نوع فعاليتها را بيشتر از ميزان سودي که به تجارت آنها باز مي گرداند، مي دانند.

 نسخه قابل چاپ