مقالات زبان های خارجی

 نسخه قابل چاپ

ارنست يونگر، مبلغ، نظريه پرداز و پيشرو حركت نئوناسيوناليسم در آلمان، خط فكر ناسيوناليستي خود را در دهه بيست، در قالب خاطرات جنگ جهاني اول، بعد متافيزيكي بخشيد و با ژرف نگري به پديده جنگ، پرچمدار شعار «جنگ پدر ناسيوناليسم است»، شناخته شد. اگر چه نگرش گاه بسيار افراطي نويسنده به جنگ و ناسيوناليسم، موج جديدي از جنبش هاي ملي را در آلمان ايجاد كرد، اما خود او با فاصله گرفتن منطقي از احزاب ناسيوناليستي كه به مبارزه افراطي با قدرت حاكم – جمهوري وايمار – پرداخته و در صدد سرنگوني آن بودند، تكروي در مسايل سياسي پيش گرفت و تنها راه مبارزه را مبارزه ايدئولوژيكي دانست. پرداختن به ادبيات جنگ ارنست يونگر در دهه بيست، بيانگر دوران پر تلاطم و حاكي از روح ماجرا جويانه سركش فردي است كه بر عليه نظام خشك و بي روح بورژوازي آلمان دست به شورش مي زند، اين شيوه فكري نمودي عيني در آثار نويسنده در دهه بيست كه به ادبيات جنگ مشهور است، داشت.

 نسخه قابل چاپ

اگر پذيرفته باشيم كه ادبيات مخلوق اجتماع است، بايد اين را نيز بپذيريم كه هدف هاي آن نمي تواند از هدف هاي مردمي كه آن را مي سازند، جدا باشد. قصه و افسانه در ادبيات، زمان شروع معيني ندارد. ميل به تربيت نسل جوان و انتقال تاريخ قوم به آنان، شايد دليل به وجود آمدن داستان هاي حماسي و قهرماني باشد و افسانه ها و قصه ها همسفران داستان گويان، ساربانان و كاروانيان شرق و غرب و شمال و جنوب بوده است. هر بار كه افسانه اي و قصه اي در گوشه اي از دنيا بازگو مي شد با سنن و آداب قوم جديد آميخته مي شد، تا بدانجا كه امروز ديگر بازشناختن يكي از ديگري كاري دشوار است. سادگي و اصالت افسانه ها، متعلق به هر جا كه باشند، شنونده را به خود جلب مي كنند. شايد به همين علت است كه در زير و بم هاي تاريخ زنده مانده اند و از گزند انواع يورش هاي نظامي و فكري جان سالم به در برده اند و فقط آثار جراحات تاريخ بر آن ها هويداست. مطالعه همين قصه ها و افسانه ها به ما ياد آور مي شود كه بن مايه و ساختار اين گنجينه عظيم بشري داراي نظم واحدي است.

 نسخه قابل چاپ

فناوری ارتباطات و اطلاعات در كنار بسترهای فنی، بخش آموزش را نیز متحول ساخته و به طور پیوسته و فزاینده، در حال تغییر محیط متعارف آموزشی و یا ارائه بسترهای مختلف یادگیری است. این فناوری، نه تنها تحولی عمیق در ابزارهای كمك آموزشی ایجاد كرده، بلكه در ساختار آموزش كلاسیك نیز نفوذ كرده و نوع جدیدی از آموزش را امكان پذیر ساخته است، به طوری كه نتیجه چنین تحولاتی، محیط آموزشی با موقعیت متفاوت متعلم و نقش جدید معلم مواجه شده است. بخش آموزش در یك نگاه تقابلی، با سه نوع بستر در قالب: آموزش كلاسیك، آموزش الكترونیكی و آموزش نوین حضوری روبرو است كه در هر كدام نوع متفاوتی از ارتباط طرفین آموزش (معلم و متعلم) مطرح است. تدریس و تحصیل (زبان) در هر كدام از این بسترها، تغییر نگرش در رفتار آموزشی، تعریفی دوباره از ساختار تحصیلی و بحث و پژوهش در زمینه چگونگی ارائه محتوای مناسب و متناسب با نوع آموزش را می طلبد. در مقاله حاضر، قابلیت های هر كدام از انواع آموزش بر اساس فاكتورهای تعریف شده در طرح، با نگرشی تقابلی به نگارش در آمده است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

از قرن يازدهم ميلادي، واژه عربي «عنبر» به دو معني «سنگ كهربا» و «ماده خوشبو» در زبان هاي اروپايي به كار مي رود. تصور واژه نگاران معاصر اين است كه پيشينيان، اين دو ماده را خلط كرده اند و واژه «عنبر» دستخوش دوگانگي معنايي شده است، آنان فرايند اين تشتت لفظي را به روشني بيان نكرده اند. منشاء اين خلط، استنتاجي منطقي به نظر مي رسد، زيرا شيوه استحصال موم عنبر و سنگ كهرباي خام و طبيعي از دريا در دنياي كهن به گونه اي است كه بروز چنين خلط واژگاني در زبان را بديهي جلوه گر مي سازد. بررسي متون كهن نشان مي دهد كه اين اطلاق دوگانه و گزينش نام واحدي براي نامگذاري اين دو ماده گوناگون، نه تنها بديهي به نظر نمي رسد، بلكه شگفت آور جلوه مي كند، زيرا از يك سو، اروپاييان، كهربا را از درياي شمال اروپا به دست مي آوردند و اين سنگ را نيك مي شناختند و طبعاٌ نام هايي بومي بر آن نهاده بودند و از سوي ديگر، مؤلفان قرون وسطاي اروپا به طور عمده از جواهرنامه و قرابادين عربي ترجمه شده به زبان لاتيني در وصف عنبر و كهربا بهره جسته اند، در حالي كه در واژگان عربي و فارسي معرب، اين دو ماده را همواره به دو نام گوناگون شناخته اند.

 نسخه قابل چاپ

در زبان روسی و فارسی، قید یكی از انواع كلام است كه از لحاظ حالات صرفی تغییر نمی كند. از لحاظ نحوی، قید در هر دو زبان می تواند در كنار خود متمم داشته باشد. برخی از زبان شناسان، قید تفضیلی را همان قید تغییر یافته محسوب می كنند و معتقدند كه قید در زبان روسی تغییر می كند. در زبان فارسی نقش نحوی واژه در جمله می تواند وجه تمایز قید از صفت باشد. در هر دو زبان، قید گاهی واژه ای یا گاهی كل معنی جمله را به مفهوم معینی محدود می سازد. در زبان فارسی، اعضای اصلی جمله نیز می توانند در كنار خود وابسته (متمم) داشته باشند. قید در هر دو زبان هیچگاه با واژه دیگر در حالت مضاف و مضاف الیه قرار نمی گیرد، بلكه ارتباط نحوی مجانبت برقرار می كند. مقایسه قید در هر دو زبان نشان می دهد كه برخی ساختار ها، در هر دو زبان، از لحاظ اعضای جمله، از یكدیگر متفاوت اند كه در این مقاله بدان پرداخته خواهد شد.

 نسخه قابل چاپ

هر نوشته ادبی در جریان پیام رسانی به خواننده، شیوه بیان ویژه خود را با توجه به صورت های ساختاری و معنایی زبان خود دارد، ولی تعداد بی شماری از این صورت های ساختاری، در گذر از صافی ترجمه، قلب یا تعدیل می شوند، اگر چه غالبا معنا به جای خود باقی می ماند. در ترجمه بسیاری از آثار ادبی، از جمله نوشته های شكسپیر، مترجم در برگردان واژه ها معنا را حفظ می كند، ولی برای حفظ زیبایی كلام نویسنده، همیشه با متن در كشمكش است. نیاز به تغییر عناصری در متن اصلی، برای دستیابی به ترجمه ای مطلوب از آن متن، ناگزیر ترجمه ادبی را با اقتباس ادبی در هم می آمیزد، تا آنجا كه هیچ ترجمه زیبایی بدون این اقتباس امكان پذیر نیست. اصالت گرایی لازمه هر ترجمه است، ولی چنانچه بخواهیم قالب هایی را عیناٌ وارد زبان مقصد كنیم، به نظر خواننده ناهنجار و غیر قابل درك جلوه خواهد كرد. از این رو تعدیل زبانی و بلاغی در ترجمه، به نحوی كه آسیبی به معنای جمله نرسد، قابل پذیرش است.

 نسخه قابل چاپ

در گراديوا، داستان ويلهلم ينسن، دکتر باستان شناسي به نام نوربرت هانولد، از روي يک نقش برجسته باستاني، مجسمه اي براي خود تهيه مي کند که زني را در حال راه رفتن نشان مي دهد و خود نام «گراديوا» بر آن مي نهد. نوربرت علاقه فراواني به اين مجسمه پيدا مي کند و به تحقيق درباره شيوه راه رفتن زني مي پردازد که شبيه به گراديوا قدم بردارد. سرانجام آن زن را مي يابد و «زوئه»، دوست دوران کودکي نوربرت با جادوي عشق، باعث درمان او مي شود؛ در عروسک پشت پرده، اثر صادق هدايت نيز جواني به نام مهرداد به عروسک بزرگي که در ويترين مغازه اي در پاريس مي بيند، علاقه مند مي شود، عروسک را خريداري مي کند و با خود به ايران مي آورد. درخشنده، نامزد مهرداد، سر از راز او، که عروسک را پشت پرده اي مخفي مي کند، در مي آورد و با محبت بي دريغ خود سعي در درمان مهرداد مي کند، ليکن سرانجام، خود اوست که قرباني عشق مي شود. در اين دو اثر، شباهت هاي عميقي در احساسات و رفتار اين دو شخصيت وجود دارند که مورد بحث قرار مي گيرند.

 نسخه قابل چاپ

ادبيات تطبيقي علمي است متحول که در طول حياتش در اروپا و آمريکا تعاريف و گرايش هاي گوناگوني داشته است. بحث بر سر اروپا محوري گروهي از تطبيقگران، در مقابل موضع گيري گروهي ديگر، که تا چند صباحي موجبات تشتت را فراهم کرده بودند، در اواخر قرن بيستم بُعد جديدي يافت و در نتيجه، زمينه بعضي از مطالعات تطبيقي دوباره متحول شد و مفاهيم جديدي ارائه گرديد. در همين زمينه، مليت گرايي، که محلي از اعراب نداشت، به شکل گرايش هاي گوناگوني ظاهر شد. حوزه تطبيقي بعضي از بخش هاي ادبيات تطبيقي، که وسيع شده است، مثل ادبيات ترجمه، هم اکنون زمينه هاي تطبيقي چندي، از جمله جايگاه مترجم و ترجمه را فراهم کرده است. در مقاله حاضر به بررسي اين روند تا به امروز پرداخته شده است و در مقاطع زماني گوناگون هم، تعاريف ادبيات تطبيقي مورد بحث قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ

داستان کوتاه که نوع اروپايي آن ريشه در قرن هاي گذشته دارد و به دکامرون بوکاچيو مي رسد به شکل امروزي خود از قرن نوزده، با صنعتي شدن اروپا و کم شدن فرصت مطالعه در جامعه کتابخوان حضور پيدا کرد. شايد نگارش داستان کوتاه، از نگاه نويسنده اي مبتدي و نوپا و خوانندگان معمولي، کاري نه چندان پر زحمت به نظر برسد و چنين انگاشته شود که مي توان با قرار دادن يک يا چند شخصيت، در بطن کنشي يگانه، داستان کوتاه نوشت؛ اما در عمل، نگارش اين نوع ادبي – همچون ساير انواع ادبي – گذشته از استعداد، قريحه، ذوق، انگيزه، آگاهي و دانش، هنر و ديگر ويژگي هاي نويسندگي، نياز به راهبردهايي دارد که معمولاً پس از مطالعه تعداد قابل توجهي از داستان هاي کوتاه و تجزيه و تحليل آنها و استخراج عناصري که ساختار داستان کوتاه را تشکيل مي دهند، به دست مي آيد. در اين مقاله، با استفاده از نظريه هاي صاحبنظران در زمينه نگارش داستان کوتاه، ويژگي هاي کلي آن برشمرده و راهبردهايي ارائه مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

هر رويداد با داستاني را مي توان به يکي از اين سه روش بازگويي کرد: گونه روايي گزارشگرانه (داناي کل)، گونه روايي با من راوي (اول شخص راوي) و، آخرين و جديدترين روش، گونه روايي با سوم شخص مفرد يا راوي شخصي. سه انگيزه باعث اهميت و برتري رمان با ايستمان و وضعيت روايي شخصي شده است: خواست و تلاش نويسنده براي واقعي و بي طرف جلوه دادن داستان، نوآوري در فن روايت و سرانجام موضوع يا هشته تازه در ادبيات يعني ضمير آگاه و ضمير ناخودآگاه انساني. نويسنده در اين گونه روايي که موضوع اين مقاله مي باشد، بجاي اين که به عنوان داناي مطلق گزارشگرانه وارد پهنه داستان بشود و يا به گونه من راوي سخن بگويد، در پشت شخصيت هاي رمان پنهان شده، روايت مي کند. او رمان را به تصويربرداري و نگارگري از دنياي داستاني به خود وا مي گذارد، يعني شخصيت هاي داستان چنين برداشتي را به دست مي دهند، انگار آنها بالغ و مستقل از خالقشان باشند.

 نسخه قابل چاپ

افزایش مطالعات در حوزه ترجمه و نضج رویکردهای نوین، در کنار انتشار روزافزون منابع علمی به زبان های مختلف، افزایش تعاملات، تعداد اندک مترجمان و در نتیجه، عدم تأمین نیازهای کمی و کیفی، مراکز آموزشی را بر آن داشته است تا با تدوین و یا بازنگری برنامه های درسی دوره های آموزش ترجمه و تربیت مترجم، نسبت به رفع نیازها بکوشند. از جمله انتظاراتی که از برنامه های (نوین) درسی می رود، کسب بیشترین میزان دانش در کمترین زمان ممکن و حصول قابلیت های نظری و عملی گوناگون است. ضمن آن که برنامه درسی رشته های مترجمی در ایران همواره باید در بطن خود دو وجه «آموزش زبان» و «آموزش ترجمه» را داشته باشد. در مقاله حاضر چگونگی تعین این وجوه، از طریق تشریح کلیات و مختصات برنامه نوین رشته مترجمی زبان آلمانی، مورد بررسی قرار می گیرد.

 نسخه قابل چاپ

يکي از مسائل مشکل و پيچيده زبان روسي، وجود جملات منفي است. ساخت اين جملات با توجه به معاني مختلفشان، نه تنها براي افراد غير اسلاو که براي سخنگويان ملت هاي اسلاو غير روس نيز مشکل ساز و قابل بحث و بررسي است. گاهي اوقات با توجه به محل قرار گرفتن ادات نفي، دانشجويان دچار سر در گمي شده و چندين جمله متفاوت روسي را توسط يک جمله فارسي ترجمه کرده و جمله به دست آمده را معادل آنها مي پندارند. در بعضي موارد، وقتي ساختار جمله منفي است، چه در سبک محاوره اي و يا کتابت، براي بيان مفعول مستقيم به طور گريز ناپذير به جاي حالت مفعولي از حالت اضافي استفاده مي شود. اين مقاله بر آنست تا با مقايسه انواع جملات منفي، ساخت و معاني متفاوت آنها را در زبان روسي و معادلشان در زبان فارسي مورد بررسي قرار دهد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ