پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا
امروزه توسعه پايدار در تمام ابعاد اجتماع مورد توجه مي باشد که با توجه به اهداف و ابعاد توسعه و ويژگي هاي جوامع مختلف (امکانات، محدوديت ها و ...) براي رسيدن به توسعه پايدار به ويژه پايداري شهري راهکارهايي بايد اتخاذ شود که از جمله مي توان به توسعه در سطح محله با توجه به مشارکت شهروندان مورد نظر باشد. در اين مقاله محله، ويژگي هاي آن، اهميت و ضرورت توسعه محله اي و استفاده از الگوي پايداري محله مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به منظور تعيين جايگاه توسعه در مقياس محله اي، محله اوين به عنوان نمونه موردي مورد بررسي قرار گرفته و ابعاد اجتماعي و اقتصادي توسعه پايدار از طرق پرسشنامه استخراج گرديده است. نتايج نشان مي دهد که در طول مدت تشکيل شوراياري محله اوين، برگزاري نشست با مردم و استفاده از تخصص و مهارت هاي ساکنين در اداره محله افزايش يافته است و کمک به ايجاد بنگاه هاي کوچک و زود بازده در سطح محله تغيير چنداني نداشته است.
نسخه قابل چاپ
فن آوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان عمده ترين محور تحول و توسعه هزاره سوم مطرح شده است. در اين عرصه شهر نيز به واسطه تحول مفهوم فضاي شهري و ظهور زير ساخت نوين فن آوري اطلاعات و ارتباطات متحول مي شود. نگرش به فناوري اطلاعات به عنوان ابزار رشد و توسعه کشورها، جاي خود را به فناوري اطلاعات به عنوان محور توسعه انساني داده است. درک نقش بنيادين اين مهم و سازماندهي مناسب براي نهادينه کردن آن تضميني مناسب براي حضور فعال و مقتدر در جامعه جهاني و تسريع روند جهان شدن است. در اين پژوهش، بررسي نقش فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) در تغييرات برنامه ريزي شهري با تکيه بر ابعاد کالبدي آن مورد نظر است و بر مبناي نتايج آن، تاثير برنامه ريزي مبتني بر توسعه زير ساخت هاي اطلاعاتي و ارتباطي در تسهيل روند جهان شدن بيان مي شود. همچنين با بررسي معيارها و شاخص هاي مقايسه اي به ارزيابي رويکردهاي جديد برنامه ريزي شهري که مبتني بر توسعه زيرساخت هاي اطلاعاتي و ارتباطي هستند، پرداخته شده است. اين مطالعه نشان مي دهد توسعه نقش فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) با افزايش امکان برقراري ارتباط از راه دور ضمن تغيير الگوهاي فعاليتي، تغيير در الگوهاي فضايي و مکاني محلي شهري را فراهم آورده است که بر مبناي توسعه زيرساخت هاي اطلاعاتي و ارتباطي و فرصت هاي ناشي از آن، قابل ارايه هستند. در نتيجه مي توان گفت، بهره گيري از اين رويکردها، تاثيرگذاري بر الگوهاي فضايي و عملکردي شهرها را به همراه داشته و امکان پاسخگويي به نيازهاي شهري در روند جهاني شدن را تسهيل مي کند.
انتخابات بعنوان يك رفتار سياسي، مبين مرتبه اي از مشاركت سياسي است كه هر جامعه و هر فردي در جامعه بر اساس فهم سياسي خود در محيط جغرافيايي جهت حمايت، اصلاح و تغيير در آن شركت مي كند و بخشي از اراده مردم را در اداره امور به حكومت واگذار مي نمايد. در اين فرايند عوامل موثري از جمله عوامل جغرافيايي دخيل هستند. براين اساس جغرافياي انتخابات مطرح مي شود. جغرافياي انتخابات از مباحث نو در علم جغرافيا در ايران است و با شناخت دقيق تر نواحي انتخاباتي به بررسي عوامل مختلف موثر در نتايج انتخابات از جمله عوامل موثر بر رفتار راي دهندگان مي پردازد. اين عوامل در زمانها و مكانهاي مختلف، تاثيرات متفاوتي بر نتايج انتخابات باقي مي گذارد. بررسي و شناسايي اين عوامل هم براي حاكمان سياسي كشور و هم براي احزاب و گروههاي سياسي مفيد خواهد بود و مي توانند در برنامه‌ريزي هاي آينده انتخاباتي از نتايج آن استفاده كنند. تحقيق حاضر ابتدا به بررسي برخي عوامل موثر بر رفتار انتخاباتي مردم ايران پرداخته و سپس به تحليل رفتار انتخاباتي مردم حوزه انتخابيه نوشهر و چالوس در دوره هشتم مجلس شوراي اسلامي مي پردازد. ارزيابي اين رفتار با اين هدف صورت مي گيرد كه تاثير متغيرهاي مختلف موثر در انتخابات، از جمله نقش احزاب، شخصيتهاي محلي، مشخصات تحصيلاتي و سوابق كاري كانديدا و ... مشخص شود.
مقاله حاضر به نقش فن آوري اطلاعات و ارتباطات بر توسعه پايدار روستايي با روش اسنادي مي پردازد. از آنجايي که فن آوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) يکي از شاخص هاي توسعه پايدار محسوب مي شود، و مي توان به پشتوانه ابزارهاي ICT بسياري از نيازهاي جامعه را برطرف نموده و حرکت آن را به سوي توسعه پايدار مهيا ساخت. از آنجايي که در توسعه پايدار بر انسان و نيازهاي انساني تاکيد مي شود، مي توان افزايش آگاهي و سطح آموزش، ارتقاي سطح مشارکت، بهبود بهداشت و سلامت، کاهش فقر و افزايش فرصت اقتصادي و سلامت محيط زيست را از جمله کارکردهايي دانست که به پايداري توسعه روستايي مي انجامد .
تحقيق حاضر با تاکيد بر الگوهاي امنيت و توجه به کاربري فضاهاي مختلف شهر تهران، وضعيت شهروندان را در فضاهاي گوناگون شهر به حسب اولويت امنيتي آنان مورد بررسي قرار مي دهد. امنيت وجودي، امنيت رفاهي، امنيت معنابخش به عنوان سه رکن اساسي امنيت شهروندان برآورد و تفاوت اين ابعاد در مناطق مختلف شهر تهران مورد مقايسه قرار گرفته است.در اين تحقيق از روش پيمايش استفاده شده است که طي آن با 848 نفر از ساکنان مناطق مختلف تهران مصاحبه گرديده و براي تحليل داده ها از آزمون F استفاده شده است. يافته ها نشان مي دهند که ميزان امنيت شهروندان تابعي از اولويت امنيتي آنان در مناطق مختلف شهر تهران مي باشد. چنانکه مناطق کسب و کار، بخش عمده فروشي و صنايع سنگين و سبک توليدي، نيازمند امنيت وجودي بيشتر هستند، که به استناد الگوهاي پوزيتيويستي قابل اجرا مي باشد. در حالي که مناطق مسکوني، چه مناطق مرفه نشين و چه مناطق مسکوني حومه و فقير نشين، بيشتر بر امنيت رفاهي تاکيد دارند، که به پشتيباني الگوهاي سازه انگاران فراهم مي گردد و مراکز فرهنگي و هنري، پارک ها و تفرجگاه ها، دانشگاه ها و مراکز آموزشي بيشتر بر امنيت معنابخش نظر داشته اند، که ابزارهاي اجرايي آن در الگوهاي پست پوزيتيويست وجود دارد.
فروپاشي شوروي پاياني بر سيطره نظام دو قطبي بر جهان و آغازي بر تلاش قدرتهاي جهاني در جهت طرح و پياده کردن نظام نوين ديگري براي جهان سياسي بود. در اين منازعه قدرت، از يکسو ايالات متحده سعي در پياده کردن نظام نوين تک قطبي مورد نظر خود در جهان را دارد و از سوي ديگر قدرتهاي ديگر همچون فرانسه، آلمان، چين، روسيه و... خواهان ايجاد نظامي چند قطبي جهان هستند. نظام نوين جهاني مورد نظر ايالات متحده نظامي هرمي شکل و تک قطبي است ايالات متحده در راس هرم در مقام داور نهايي در جهان ژئوپلتيک بوده و بقيه قدرت ها در رده هاي بعدي قرار گرفته اند. ايالات متحده در راستاي تحقق اين طرح برنامه وسيعي را براي حضور در مناطق مهم و حياتي جهان به ويژه قلمرو رقباي خود تدارک ديده است. در اين بين منطقه ژئوپلتيک خزر به دلايل ژئوپلتيک، ژئواکونوميک و ژئواسترانژک جايگاه ويژه اي را در نظام نوين جهاني مورد نظر ايالات متحده پيدا کرده است.
در اين پژوهش نقش بين المللي ايران در منطقه پس از انقلاب اسلامي (سال 1357) مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته است. براي انجام اين پژوهش، شيوه ها و زمينه هاي مختلفي که ايران از طريق آن تلاش کرده است حوزه نفوذ خود را در منطقه توسعه بخشد، مطرح و بررسي شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه فعاليت هاي ايران عمدتا در ابعاد فرهنگي – مذهبي (اعزام مبلغ به خارج از کشور)، بهداشتي - درماني، توسعه و عمران، رسانه اي و ورزشي انجام شده است و اين اقدامات تا حدي به ايفاي نقش بين المللي ايران در منطقه کمک کرده است. اين گونه اقدامات ايران نشان از علاقه و توانمندي ايران براي حضور در خارج از مرزهايش دارد. شرايط جغرافيايي کشور و آرمانهاي فرامرزي انقلاب اسلامي نيز بستر اين امر را فراهم آورده است. اين تحقيق به روش توصيفي - تحليلي و با استفاده از منابع کتابخانه اي و اسنادي انجام شده و چگونگي حضور ايران در محيط فراملي را براي ايفاي نقش منطقه اي خود تبيين مي کند.
توزيع فضايي عشاير مي رساند که زندگي کوچندگي در ايران از تنوع بسياري برخوردار است و بايد با توجه به شرايط جغرافيايي هر يک از واحدهاي متجانس قطب هاي عشايري برنامه هاي مشابهي ارايه نمود چون در غير اين صورت به نتيجه مطلوب نمي توان دست يافت. امروزه در کشور با سه گروه عمده روبرو هستيم: 1-گروهي که اسکان يافته اند 2- گروهي که در انتظار فرصت براي اسکان هستند. 3- گروهي که در حال حاضر به کوچ ادامه مي دهند. شکل گيري هريک از اين الگوها در منطقه جغرافيايي از کشور تحت تاثير عواملي مانند توپوگرافي، اقليم، پوشش گياهي، عوامل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي مي باشد.در اين پژوهش مشخصه هاي ايل قشقايي در زمينه هاي جمعيتي، اقتصادي به تفکيک توليد و درآمد و هزينه مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج بررسي ها نشان از بنيان هاي ضعيف مالي گروه کوچنده در عشاير است و با ساير گروهها در سطح آماري معني دار است. مهمترين نکته در اين زمينه اين است که شيوه توليد عشايري هماهنگي هاي خود را با مقتضيات زمان از دست خواهد داد و اين شيوه بايد متحول شود. بدين منظور در محيط هاي عشايري بايد مطالعات کارشناسي دقيقي انجام شود و نمي توان براي تمام مناطق عشايري ايران يک شيوه از معيشت را اعمال نمود. بلکه هر قطبي نوعي برنامه ريزي ويژه را مي طلبد. از اين رو علاوه بر شناخت ويژگي هاي ساختاري، معرفت همه جانبه از روحيات، انگيزه ها و تمايلات عشاير در خصوص مقوله تغيير و تحول در شيوه توليد و جايگزيني دامداري هاي بسته و متمرکز شايان هرگونه دقت ويژه مي باشد. پژوهش حاضر نشان داد که عشاير مورد مطالعه با تاکيد بر برخي عدم وابستگي هاي ايلي گرايش در مجموع مثبت براي دگرگوني در شيوه توليد عشايري را دارا هستند.
ابداع و بکارگيري برنامه ريزي متمرکز در راستاي حل مسايل و مشکلات شهري و ايجاد تحولات در توسعه و عمران شهرها و در کل اقتصاد يک سرزمين در نظام جديد سوسياليستي در شوروي انجام پذيرفت که بر اساس کليت عمومي عوامل توليد و مداخله همه جانبه دولت استوار گرديده بود. اين تدارکات در قالب برنامه هاي توسعه به اجرا گذاشته شد که با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي تجربه برنامه ريزي متمرکز سوسياليستي به پايان عمر خود رسيد. در اين مقاله سعي شده است که به ابعاد مختلف تحولات شهري در شوروي از قبيل روند ايجاد و توسعه شهرهاي جديد، تحولات مسکن و توسعه اجتماعي - اقتصادي و کالبدي، مسايل ناحيه اي? ميکرورايون شهري و در کل سياست شهري در قالب برنامه ريزي متمرکز پرداخته شود و تجربيات يک نظام متمرکز سوسياليستي در تحولات شهرسازي شناخته شده و جنبه هاي مثبت آن مورد توجه برنامه ريزان قرار گيرد. هدف اين مقاله بررسي روند تحولات شهرسازي و شهرنشيني و رشد اجتماعي – اقتصادي و توسعه شهري در قالب برنامه هاي سوسياليستي اتحاد جماهير شوروي قبل از فروپاشي و رسيدن به يک شناخت علمي در زمينه برنامه ريزي در يک سرزمين وسيع و آگاهي از تجربيات آنهاست.
حاشيه نشيني و مشكلات آن خصوصا پس از پايان جنگ جهاني دوم بيش از پيش براي مديران شهري معضل ساز شد. نكته مهم در باره حاشيه نشيني اين است كه اين پديده در عين حال كه نتيجه و حاصل معضلات اجتماعي و خصوصا اقتصادي است، موجب بروز مسايل و مشكلات ديگري همچون بزهكاري مي گردد. با گسترش شهرها و تبديل آنها به كلان شهرها لزوم كنترل وضعيت حاشيه نشيني و جلوگيري از گسترش آن بيش از پيش احساس مي شود. در اين مقاله سعي شده است پس از بررسي مفهوم حاشيه نشيني، روند شكل گيري و تاريخچه به اثرات سوء آن اشاره شده و به برررسي راهكارهايي جهت كنترل معضلات بحران حاشيه نشيني در كلان شهرها پرداخته شود .
تحقيق حاضر با هدف شناسايي رابطه جغرافيا گردشگري شهرتهران همراه با ويژگيهاي شهرسازي و معماري آن در صنعت گردشگري، و بازشناسي امکانات و موانع توسعه گردشگري در اين حوزه، انجام شده است. امروزه در شهرهاي بزرگ اقداماتي جهت ارايه نماي زيبايي از آنها به عمل مي آيد، اين اقدامات دردرجه اول براي جلب توجه و تامين نيازهاي ساکنان شهرها صورت مي گيرد، و در درجه دوم مساعد کننده گردشگري شهري، علايق روز افزون افراد نسبت به ميراث فرهنگي و ملي و همچنين بناهاي تاريخي سبک هاي معماري در ادوار تاريخ مي باشد. اهميت اين تحقيق در بازسازي مجدد مناسبات ميان محيط انسان ساخت و محيط طبيعي و ارايه رويکردهاي جديد براي حفاظت از عناصر جغرافيا، شهرسازي، معماري و گردشگري مي باشد. در اين تحقيق از نقطه نظر متدولوژي از روش توصيفي و تحليلي استفاده شده و با بررسي جغرافيا تهران و مطالعه شهرسازي و معماري اين شهر در ادوار تاريخي، به تحليل نقش جغرافيا در شکل دهي شهرسازي و معماري اين شهر و همچنين شناسايي عناصر موثرشهرسازي و معماري در گردشگري آن پرداخته شده است. تحقيق حاضر پيشنهادهاي را به منظور توسعه گردشگري تهران و نقش شهرسازي و معماري در آن ارايه نموده است.
قوانين و مقررات شهري را مي توان به عنوان يکي از مهم ترين نقاط اتصال بين مديريت شهري و شهروندان قلمداد نمود. به تعبير بهتر بازيگران عناصر اصلي مديريت شهري در پرتو قوانين و مقررات شهري ضمن تعريف نقش براي خود و ساير اعضا مي توانند شهروندان را در اداره امور مشارکت دهند و مفهوم شهروندي را محقق سازند. به طور کلي، بحث در خصوص حقوق شهروندي، خود يک بحث مستقل و جامع است. ضوابط و مقررات شهر يا به تعبير ديگر حقوق شهري در صورت انطباق با اصل بهره مندي که در عبارت حقوق شهروندي خلاصه مي گردد، بسيار کارآمد ارزيابي مي شوند .نتايج بررسي مجموعه مقررات شهري و طرح هاي توسعه و عمران مصوب شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران از تاريخ تاسيس تاکنون ،حاکي است که متاسفانه چنين رويکردي در مجموعه ضوابط و مقررات عمومي شهري کمتر ديده شده است .يک شهروند يک عضو رسمي يک شهر،ايالت يا کشور است .اين ديدگاه ،حقوق و مسووليت هايي را به شهروند ياد آور مي شود که در قانون پيش بيني و تدوين شده است. از نظر حقوقي جامعه نيازمند وجود مقرراتي است که روابط تجاري، اموال، مالکيت، شهرسازي،سياسي و حتي مسايل خانوادگي را در نظر گرفته و سامان دهد. از اين رو از ديد شهري موضوع حقوق شهروندي، روابط مردم شهر، حقوق و تکاليف آنان در برابر يکديگر و اصول و هدفها و وظايف و روش انجام آن است. در واقع حقوق شهروندي آميخته است از وظايف و مسووليتهاي شهروندان در قبال يکديگر،شهر و دولت يا قواي حاکم و مملکت و همچنين حقوق و امتيازاتي که وظيفه آن حقوق بر عهده مديران شهري (شهرداري)، دولت يا به طور کلي قواي حاکم مي باشد.به مجموعه اين حقوق و مسووليت ها، "حقوق شهروندي" اطلاق ميشود. در مقاله کامل به مباحث شهر، شهروندي و مفاهيم آنها، حقوق شهري و شهروندي، وضعيت آن در قوانين موجود و در نهايت نتيجه گيري پرداخته خواهد شد.
مناطق ساحلي از نظر فعاليت هاي انساني و يا شرايط ژئوبيوفيزيکي داراي سيستمي بسيار پيچيده هستند، چون اين فعاليت ها ضمن رقابت و برخورد با يکديگر در استفاده از منابع طبيعي ساحلي که اغلب در نواحي محدودي شکل مي گيرد موجب تخريب محيط و عدم پايداري در توسعه اين مناطق مي شود. اين امر بخصوص در درياي مازندران که همراه با تغييرات نوسانات شديد سطح آب و در نتيجه تغيير قابل توجه خط ساحلي مي باشد و حدود ده درصد جمعيت کشور را در نوار ساحلي اين دريا جاي داده و با هجوم مسافران و مهاجران در يک وسعت محدود در کشور همراه است و در آينده نيز تشديد خواهد شد بسيار پيچيده تر است. مديريت يکپارچه مناطق ساحلي integrated coastal zone management ICZM يکي از مسايل مهم در مديريت منابع محيطي در جهان امروز در محيطهاي ساحلي است براين اساس در درياي مازندران نيز مديريت به صورت همه جانبه در نحوه کاربري اراضي در نواحي ساحلي از طريق برنامه ريزي در استفاده از اراضي land use planning و وضع مقررات مناسب و در نتيجه اجراي آن با رعايت محدوديت هاي استفاده از مناطق ساحلي مي تواند در حفظ حريم ساحلي و پايداري ويژگيهاي اکولوژيکي آن اثرگذار باشد. از اين رو به دلايل حساسيت زياد اين گونه مناطق ساحلي و آسيب پذيري آنها نسبت به استفاده هاي انساني، مديريت اين گونه مناطق بسيار ضروري به نظر ميرسد.
فروپاشي اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي خلايي را به وجود آورد که موجب درهم ريختگي نظام دو قطبي شد و دولت مردان آمريکا مدعي شدند که با کناره گيري يکي از دو ابرقدرت، رهبري نظام جهاني برعهده ايالات متحده آمريکا خواهد بود. آمريکا تلاش کرد با ايفاي نقش اساسي در حل و فصل بحران ها و مناقشات بين المللي، از وضعيت موجود نهايت استفاده را برده و خود را به عنوان قدرت برتر به جهانيان معرفي كند. ??سپتامبر ???? فرصتي تاريخي براي دولت آمريکا به وجود آورد تا به نام «جنگ با تروريسم» اين فرآيند را تسريع کند . بازگشت ايالات متحده به خاورميانه باطرح خاورميانه بزرگ،گسترش شبکه پايگاه ها و ائتلاف هاي نظامي،گسترش ناتوبه شرق، برنامه هاي به ظاهر خيرخواهانه درآفريقا، تاثير برافکارعمومي جهانيان ازطرق گوناگون،اقدمات مختلف فرهنگي از ابزارهاي ايالات متحده آمريکا در نوقلمروخواهي قرن بيست و يک است. دراين پژوهش باروش توصيفي و تحليلي پاسخ اين سووال مدنظراست که تفاوت اساسي ميان قلمروخواهي در قرون گذشته و نوقلمروخواهي درقرن بيست ويک چيست؟ نتيجه اين بررسي نشان مي دهد درپايان قرن بيست و آغازقرن بيست و يک تنها يک کشوريعني آمريکا داعيه ابرقدرتي و تصاحب جهان را داشت. استفاده ازشيوه هاي نظامي و جنگ مانند آن چه درعراق و افغانستان رويداد، نشانگراين است که درقرن بيست و يک هنوزاستفاده از روش هاي سنتي قلمروخواهي و تصرف سرزمين رايج است. اما شيوه غالب قلمروخواهي اقتصادي وفرهنگي است که ازآن باعنوان جهاني شدن يادمي شود.البته پس از روي کارآمدن اوباما، استراتژي ايالات متحده امريکا تغيير کرد که اوباما آن را اعلام کرد.
يکي از رويکردهاي توسعه روستايي، برنامه ريزي «پايين به بالا» است كه مشارکت مردم محلي و دخالت موثر آنان در فرآيند برنامه ريزي، محور فعاليت هاي توسعه روستايي محسوب مي شود. شوراهاي اسلامي روستايي در ايران محور مشارکت مردم در امور توسعه محلي است. در اين راستا شناخت نقش شوراها در توسعه روستايي و ارزيابي نظرات مردم در زمينه عملكرد آن ها در اين زمينه اهميت بسيار زيادي دارد. اين موضوع انگيزه اصلي براي مطالعه نقش شوراهاي اسلامي روستايي در دهستان حکيم آباد شهرستان زرنديه استان مرکزي بوده است. براي انجام تحقيق، ديدگاه هاي مردم و اعضاي شوراها درباره عملکرد شوراهاي اسلامي روستايي از طريق پرسش نامه جمع آوري گرديد و مباحثي مانند مشکلات و نيازهاي اساسي روستاييان از ديدگاه مردم و شوراها، عملكرد شوراها در انجام وظايق خود از ديدگاه مردم و ميزان رضايت مردم از عملکرد شوراها مورد کنکاش قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه شوراها در زمينه افزايش مشارکت مردم عملكرد خوبي نسبت به ساير زمينه ها از جمله بهبود وضعيت اقتصادي و اجتماعي روستاها داشته اند. با توجه به يافته هاي تحقيق، روستاييان تمايل به مشاركت بيشتر در امور مختلف روستاها با همكاري شوراها داشته اند. هم چنين اعضاي شوراها در انجام وظايف خود موفق بوده و ميزان همکاري و مشارکت مردم محلي با شورا در انجام کارهاي روستا در وضعيت مطلوبي بوده است. بنابراين تقويت بيشتر شوراها ضروري بوده و مي تواند نقش اساسي در توسعه روستايي داشته باشد.
