0

بانک مقالات جغرافیا

 
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 4 : مدرس علوم انساني زمستان 1383; 8(4 (پياپي 35)):79-112.
 
تحليل نقش روابط متقابل شهر و روستا در تحول نواحي روستايي استان قزوين
 
طاهرخاني مهدي*,ركن الدين افتخاري عبدالرضا
 
* گروه جغرافيا، دانشگاه تربيت مدرس
 
 

روابط متقابل و پيوند ميان شهرها و نواحي روستايي، به طور گسترده اي به عنوان عامل اصلي در فرايند تغييرات اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي شناخته شده است. علي رغم اين واقعيت، بيشتر نظريه هاي توسعه و رويه هاي اجرايي تلويحا به دوگانگي، جمعيت و فعاليتهاي نواحي شهري و روستايي تاکيد دارند.
برنامه ريزان شهري گرايش بيشتري به مسائل شهري و توجه اندکي به کشاورزي و توسعه روستايي دارند؛ در حالي که برنامه ريزان مربوط به توسعه روستايي نواحي روستايي را تنها شامل روستاها و اراضي کشاورزي و مجزا از مراکز شهري تعريف مي کنند.
اين مقاله نشان مي دهد که چگونه روابط متقابل روستا- شهر مانند پيوندهاي فضايي (جريان کالاها، پول، سرمايه، مردم، اطلاعات، پسماندها، توليد و فناوري) و همچنين روابط متقابل بخشي بر تغييرات اجتماعي و اقتصادي نواحي روستايي و شهري اثر مي گذارند.
اين تحقيق به مطالعه موردي در عملکرد متقابل و پيوندهاي فضايي بين شهر قزوين و 65 سکونتگاه روستايي آن پرداخته است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهند که روابط متقابل روستا و شهر، بيشتر در بروز تغييرات غير ارگانيک در مراکز روستايي استان قزوين موثر بوده اند.
در صورتي که توسعه شهري و روستايي نيازمند آن است تا به عنوان فرايندهاي مکمل براي کسب منابع کمياب مورد توجه قرار گيرد. منافع چنين رويکرد يکپارچه اي مطمئنا از هزينه هاي آن بيشتر است.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:06 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 3 : مدرس علوم انساني بهار 1384; 9(1 (پیاپی 38) ويژه نامه جغرافيا):47-76.
 
كاربرد تكنيكهاي جديد براي طبقه بندي و تحليل مخاطرات ژئومورفولوژي در گسترش شهر تبريز
 
رضايي مقدم محمدحسين*,ثقفي مهدي
 
* گروه ژئومورفولوژي دانشگاه تبريز
 
 

تبريز داراي تنگناهاي خاصي در توسعه فيزيكي است. از نقطه نظر ژئومورفولوژي، شهر در توسعه فيزيكي با مشكلاتي مانند: زمين­لرزه، حركات دامنه­اي و سيلاب مواجه مي­باشد. در اين مقاله مخاطرات ژئومورفولوژي شهر بررسي شده اسـت. هدف از چنـين مطالعـه­اي طبقه­بـندي كـردن منـاطق پـايدار و ناپـايدار شهر تبـريز اسـت. بـراي دستـيابي به ايـن هـدف از سيستم اطـلاعات جـغرافياييGIS، مدل ارتفاعي رقومي شده DEM و شاخص نرمال شده پوشش گياهي NDVI در طبقه­بندي استفاده شده است. همچنين بـراي افـزايش دقـت داده­هاي مـورد نيـاز از تصـاوير ماهواره­اي نوع TM استفاده شده است. بنابراين از تركيب تـمامي اطلاعات در محيط GIS، نقشه­هاي محدوديت توسعه شهر و نواحي مخاطره آميز تهيه شد. لازم به ذكر است كه نقشه­ها در دو گروه قابل طبقه بندي مي باشد:
الف) نقشه ناهمواريهاي شهر و حومه؛

ب) نقشه­هـاي مخاطـرات ژئومـورفولوژيكي توسعه شهر مانـند: نقشه مخاطرات
هيدرولوژي، محدوديتهاي پوشش­طبيعي زمين، ناپايداريهاي مربوط به شرايط ليتولوژي و پراكنش گسها در شهر و حومه
.
نقشه­هاي ذكـر شـده در برنامه­ريزي توسـعه قابل استفاده مي باشد. نتايج نشان مي دهد كه كرانه هاي مهرانه­رود، نواحي باغميشه و وليـعصر از مناطق مخاطره ­آميز تبريز محسوب مي شوند. با اين حال مخاطرات زمين لرزه در شهر و حومه به دليل پراكنش گسلها در تمامي شهر  برابر است
.

 
كليد واژه: شهر تـبريز، ژئـومورفولوژي، سيـستم اطلاعـات جـغرافيايي، مدل ارتفاعي رقومي شده، شاخص نرمال شده پوشش گياهي
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:06 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 4 : مدرس علوم انساني بهار 1384; 9(1 (پیاپی 38) ويژه نامه جغرافيا):77-96.
 
بررسي مفهوم ايران زمين و نقش آن در علت وجودي دولت - ملت ايران
 
شمس اسماعيل,يزداني سهراب*
 
* دانشكده ادبيات، دانشگاه تربيت معلم تهران
 
 

علت وجودي يكي از مهمترين مفاهيم جغرافياي سياسي است. سابقه اين مفهوم به ديدگاههاي «فردريك راتزل» بر مي‌گردد. هر چند در مورد علت وجودي دولت ـ ملتهاي اروپايي كارهاي گسترده‌اي صورت گرفته است ولي در مورد ايران تا زمان حاضر كار چنداني انجام نشده است.در اين پژوهش با استفاده از مفهوم علت وجودي تلاش شده است تا ريشه پيدايش، استقرار و تداوم دولت و ملت ايران در طول تاريخ ـ كه به ايجاد دولت ـ ملت ايران در قرون جديد منجر شد بررسي شود.

پاسخ به پرسش علت وجودي دولت ـ ملت مدرن ايران كه يادگار و بازمانده  ايران كهن است، موضوع اصلي اين پژوهش است.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:07 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 6 : مدرس علوم انساني بهار 1384; 9(1 (پیاپی 38) ويژه نامه جغرافيا):111-150.
 
تبيين نظريه‌اي عوامل موثر بر شناخت و آگاهي روستاييان از توانشهاي خود و محيط پيرامون
 
فاضل نيا غريب,ركن الدين افتخاري عبدالرضا*
 
* گروه جغرافيا و سنجش از راه دور، دانشگاه تربيت مدرس
 
 

بررسيها نشان مي‌دهد كه در دهههاي گذشته بخشي از تلاشها و رويكردهاي توسعه روستايي بر اقدامات ترويجي ـ اطلاع‌رساني روستايي متمركز بوده است. با گذشت زمان و طي بررسيها، برخي از كاستيهاي رهيافت كلاسيك ترويج و اطلاع‌‌رساني روستايي مشخص شد. در تلاش براي بازسازي و ارائه الگوي بهينه برنامه‌ريزي ترويج و اطلاع‌رساني روستايي سوال اساسي اين است كه بنيانهاي نظري و ديدگاههاي مرتبط در تبيين عوامل، عناصر و شرايط تاثيرگذار بر شناخت و آگاهي روستاييان، چه معرفهايي را معرفي و ارائه مي‌كنند تا در هنگام تهيه و تدوين استراتژيهاي ترويج و اطلاع‌رساني روستايي مورد توجه قرار گيرند؟

مقاله حاضر با رويكردي تبييني و از طريق كنكاش در متون علمي به مطالعه برخي از عوامل، عناصر و شرايط تاثيرگذار بر شناخت و آگاهي روستاييان از توانشهاي خود و محيط پيرامون مي‌پردازد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد، در تهيه و ارائه الگوي بهينه برنامه‌ريزي ترويج و اطلاع‌رساني روستايي، توجه به اصول چندگانه ذيل ضروري است:

اصل جريان دو سويه اطلاعات، اصل انطباق با شرايط محيطي و جغرافيايي، اصل سازگاري با ويژگيهاي فرهنگي جوامع روستايي، اصل بهره‌گيري از توان نهادهاي محلي در برنامه‌هاي اقدام براي ترويج و اطلاع‌رساني روستايي، اصل پوشش همگاني (دانستن حق همه است) و اصل پايداري محيطي.

 

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:07 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 

 8 : مدرس علوم انساني بهار 1384; 9(1 (پیاپی 38) ويژه نامه جغرافيا):169-196.
 
تحليل سينوپتيكي دو نمونه از الگوي بارشهاي زمستانه جنوب شرق ايران
 
لشكري حسن*
 
* گروه جغرافيا، دانشگاه شهيد بهشتي
 
 

با وجود اينكه وقوع بارش در زمستان (در جنوب شرق ايران) يك پديده اتفاقي است ولي در شرايط سينوپتيكي خاصي، در اين منطقه بارشهاي نسبتا خوبي ريزش مي‌كند. اين بارشها هر چند اندك ولي از نظر اهالي منطقه بسيار ارزشمند است. مطالعه انجام شده روي هشت سامانه باران‌زا در طول سالهاي 1380 تا 1382 هـ . ش. نشان مي‌دهد كه در دو الگوي كلي، سامانه‌هاي باران‌زا روي جنوب شرق ايران بارش مي‌كنند. در الگوي نوع A، دو مركز واچرخندي، يعني يكي روي شمال درياي سياه و شرق اروپا و ديگري در شرق درياچه آرال بسته شده است كه زبانه‌هاي اين دو مركز با هم ادغام مي‌شوند و زبانه جنوبي آن شرق مديترانه تا شمال آفريقا را فرا مي‌گيرد. در الگوي نوع B، واچرخندي روي درياچه آرال و واچرخند ديگري روي اقيانوس اطلس و غرب مديترانه بسته شده است كه زبانه آن تمام مديترانه و شمال آفريقا را تا مصر در بر مي‌گيرد. لازم به ذكر است كه در هر دو حالت و با توجه به وضعيت جوي ترازهاي بالاتر، شرايطي فراهم مي‌شود تا كم فشار سودان كاملا به سمت شرق رانده شده و از جنوب شرق وارد ايران ‌شود.  

 

 

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:07 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 2 : مدرس علوم انساني بهار 1384; 9(1 (پیاپی 38) ويژه نامه جغرافيا):17-46.
 
تحليل جايگاه دانش بومي در توسعه پايدار روستايي
 
بوذرجمهري خديجه,ركن الدين افتخاري عبدالرضا*
 
* گروه جغرافيا و سنجش از دور، دانشگاه تربيت مدرس
 
 

دانش، سنگ بناي توسعه است؛ ولي متاسفانه دانش بومي ‌تا اين اواخر مفاهيم «واپسگرايي» و «ايستايي» را به ذهنها متبادر مي‌كرد كه آن هم ناشي از افكار، رويكرد‌ها و نظريه‌هاي كلاسيك توسعه از جمله نوسازي و رهيافتهاي انتقال فناوري به كشاورزان كشورهاي در حال توسعه بود. اما مي‌توان گفت كه با بروز مشكلات اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي ناشي از كاربرد فناوريهاي نسنجيده و استفاده جانبدارانه از فرهنگ غربي در كشور‌هاي در حال توسعه، رويكردهاي درونزا، نظريه‌هاي روستايي پايدار و راهبرد‌هاي كشاورز- نخست، مطرح شد. تحت تاثير اين رويكردهاي جديد، مردم روستايي، ظرفيتهاي محلي، دانشها و مهارتهاي آنها در اولويت واقع شد و مورد توجه متخصصان امور توسعه قرار گرفت. در اين مقاله سعي شده است تا با توجه به ادبيات موضوع و روش شناختي ـ توصيفي ـ تحليلي و با شيوة اسنادي به اين دو سوال پاسخ داده شود:

1-    چه تفاوتهايي بين دانش بومي ‌و رسمي ‌وجود دارد؟

2-    نقش و جايگاه دانش بومي در توسعه روستايي پايدار چيست؟

يافته‌ها نشان مي‌دهد كه گرچه بين دانش بومي ‌و رسمي تفاوتهايي وجود دارد، اما نبايد آنها را در مقابل هم قرار داد؛ زيرا آنها مكمل يكديگرند و از تلفيق آنها مي‌توان به موفقيتهايي رسيد كه براي هيچكدام به تنهايي امكانپذير نيست. براساس پارادايمهاي جديد توسعه روستايي به منظور حل مشكلات روستايي، ابتدا بايد به راه‌حلهاي بومي رجوع كرد، اگر كارساز بود، آنها را تقويت و بهبود بخشيد؛ در غير اين صورت از راهحلهاي بيروني استفاده و آنها را آزمايش كرد.

 

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:07 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 3 : مدرس علوم انساني زمستان 1383; 8(4 (پياپي 35)):69-78.
 
تحليل كاركردي مرز بين المللي: مرز ايران و افغانستان
 
حافظ نيا محمدرضا*
 
* گروه جغرافيا، دانشگاه تربيت مدرس
 
 

مرزهاي بين المللي، عامل تشخيص و جدايي يک واحد متشکل سياسي- فضايي مي باشند که مستقل از ديگر واحدهاي مجاور خود هستند. کارکرد اصلي مرزها در تعاملات بين کشورهاي پيرامون آن آشکار مي شود و در بستر زمان تحول پيدا مي کند. مرز مشترک ايران و افغانستان از جمله مرزهاي جديدي است که در فرايند کشورسازي دو قرن اخير در داخل فلات ايران شکل گرفته و تثبيت شده است. عبور خط مرزي از مسيري که فاقد مرزهاي ساختاري طبيعي و انساني مي باشد، کارکرد کنترلي و امنيتي آن را به چالش کشيده است.
اين مقاله ضمن بررسي وضعيت مرز مشترک ايران و افغانستان، کارکرد آن را طي دو دهه گذشته بررسي مي کند و تاثيري را که بر مناسبات دو کشور گذاشته است، مطالعه و تجزيه و تحليل مي کند. در پايان اين نتيجه به دست مي آيد که مرز مزبور در مقام انجام وظايف کنترلي خود توفيق لازم را به دليل اقدامات يک طرفه و مشکلات ساختاري به دست نياورده است. شايان ذکر است که رفتار افغانها نسبت به مرز از نوع کنشي و بحران زا است و رفتار ايرانيها نسبت به آن از نوع واکنشي و تقابل با بحران مي باشد.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:08 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 2 : مدرس علوم انساني زمستان 1383; 8(4 (پياپي 35)):31-68.
 
حوزه جغرافيايي - فرهنگي جازموريان در بررسيهاي باستان شناسي ايران
 
چوبك حميده,كياني محمديوسف*
 
* گروه باستان شناسي، دانشگاه تهران
 
 

باستان شناسي، علم چند دانشي و ميان دانشي است. مهمترين شاخه از علم که به آن ارتباط پيدا مي کند، جغرافيا است؛ زيرا زمين و محيط زيست مهمترين عوامل در شکلگيري فرهنگها و تمدنها به شمار مي آيند که موضوع خاص باستان شناسي است. بنابراين در باستان شناسي اين موضوع مطرح مي شود که بايد هر پرسش باستان شناسي با يک پرسش جغرافيايي آغاز شود؛ زيرا علوم جغرافيايي، شاخه هاي آن و زمين شناسي يکي از راهکار هاي تحليلهاي باستان شناسي هستند.
از ديدگاهي ديگر، باستان شناسي مانند جغرافيا به شناخت سرزمينها، اقوام و تاريخ فرهنگهاي جوامع با نگرش به شرايط توسعه محيطي و جغرافيايي خاص هر منطقه مي پردازد. در مفهومي ديگر باستان شناسي: شناسايي، بازيابي و بازنمايي کردن جغرافياي فرهنگي است که خود ميتواند شاخه اي از مطالعات جغرافيايي به شمار آيد. بنابراين مي توان گفت که در حال حاضر شاخه اي به نام زمين- باستان شناسي به وجود آمده است.
براي مطالعات باستان شناسي ايران، 9 حوزه جغرافيايي در پارادايم باستان شناسي شناخته شده است. هر يک از اين حوزه ها داراي حوزه هاي جغرافيايي- فرهنگي مستقلي هستند. يکي از اين حوزه هاي جغرافيايي، حوضه آبريز جازموريان در حوزه جغرافيايي- فرهنگي جنوب شرق ايران است. اين حوزه يکي از ناشناخته ترين حوزه هاي جغرافيايي است که لازم است تا مطالعات ميداني وسيع در باره آن صورت بگيرد.
حوزه جغرافيايي جازموريان بخشهايي از سه استان کرمان، سيستان و بلوچستان و هرمزگان را شامل مي شود. از نظر جغرافيايي تاريخي باستان شناسي منطبق با مکن، گدروزيا و اکوفاجيا است که بين سکستان و کرمانيا قرار داشته است. دو رود عمده بمپور در شرق و هليل رود در غرب که به مرداب جازموريان مي ريزند، در اين حوزه جريان دارند. شايان ذکر است که عامل اصلي شکلگيري تمدنها و فرهنگها طي هزاران سال گذشته در اين بخش بوده است.
در اين مقاله کوشش شده است تا ويژگيهاي جغرافيايي و زمين شناسي را که بستر به وجود آمدن يکي از مهمترين و شکوفاترين حوزه هاي فرهنگي ايران شده است، جمع آوري، مطالعه و معرفي شود.
بخشي از اين مقاله نتايج مطالعات ميداني و مستند سازي گرفته شده و بسياري ديگر از قسمتهاي آن را مولف از محيط جغرافيايي برداشت کرده است.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  12:08 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 5 : مدرس علوم انساني زمستان 1383; 8(4 (پياپي 35)):113-126.
 
تحليل الگوهاي فضايي استقرارگاههاي باستاني دشت مياناب شوشتر با كاربرد سنجش از دور و سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي
 
كريمي جلال,فرج زاده اصل منوچهر*
 
* گروه سنجش از دور دانشگاه تربيت مدرس
 
 

شناسايي و تهيه نقشه مکانهاي باستاني به طور عمده با روش سنتي انجام مي شود که به هزينه و زمان زيادي نياز دارد. بنابراين استفاده از تکنولوژي جديد مانند سنجش از دور(RS) و سيستمهاي اطلاعات جغرافيايي (ساج) براي اين منظور در مناطق مختلف جهان بررسي شده و استفاده از آن نيز مفيد شناخته شده است. در ايران با وجود داشتن تاريخ کهن و مکانهاي باستاني فراوان تا زمان حاضر کار چنداني در اين زمينه انجام نشده است. اين تحقيق فقط روي 125 مکان باستاني واقع در منطقه مياناب شوشتر (در جنوب غربي ايران) انجام شده است. در اين راستا قابليتهاي تصاوير ماهواره اي ETM,SPOT,IRS,TM براي شناسايي و تهيه نقشه مکانهاي باستاني بررسي شده و روش ترکيب داده ها و ساخت مدل سه بعدي کوچک مقياس در منطقه به کار رفته است. با استفاده از مدلهاي پيش بيني کننده، رابطه بين موقعيت مکانهاي باستاني با عوامل محيطي نيز بررسي شده است. ارزيابي نتايج نشان مي دهد که حدود 90 درصد از مکانهاي باستاني، تنها در 27 درصد از مساحت منطقه مطالعه شده (که در مدل پيش بيني کننده وزني به عنوان مناطق با قابليت باستان شناسي بالا شناسايي شده بودند) قرار دارند. حدود 85 درصد از مکانهاي باستاني به وسيله مدل پيش بيني کننده مبتني بر روش همبستگي منطقي در مناطقي با حساسيت باستان شناسي بالا پيش بيني شده اند.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:36 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 7 : مدرس علوم انساني زمستان 1383; 8(4 (پياپي 35)):147-174.
 
تبيين الگوي فضايي روستاهاي در حال گذار با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي: منطقه شمال غرب ايران
 
گلي علي,عسگري علي*,ركن الدين افتخاري عبدالرضا
 
* گروه شهر سازي دانشگاه تربيت مدرس
 
 

سکونتگاههاي انساني با گذشت زمان در حال تغيير هستند. بسياري از شهرهاي کنوني، روزگاري نه چندان دور به شکل روستاهاي کوچکي بوده اند. عوامل متعدد اقتصادي- اجتماعي، جغرافيايي، سياسي و مقررات رسمي بر سرعت تغيير و تحولات سکونتگاهها و تبديل شدن روستاها به سکونتگاههاي بزرگتر مؤثر هستند. سکونتگاههايي که در سطح بالايي از اين عوامل برخوردارند، اين فرايند گذار را طي مي کنند و در مسير تکامل خود تبديل به شهر مي شوند.
در طبقه بنديهاي غير منعطف و غير پوياي فعلي، سکونتگاههاي انساني يا شهر محسوب مي شوند يا روستا. اين نوع دسته بندي و برنامه ريزي به طور عمده بر مبناي عامل تعداد جمعيت صورت مي گيرد. اين عامل به تنهايي حقايق بسياري را در مورد ماهيت و مفهوم گذار در سکونتگاههايي که در مرحله گذار از روستا به شهر قرار دارند ولي هنوز با توجه به معيارهاي تفکيک سکونتگاهها، شهر تلقي نمي شوند، پوشيده مي دارد. اين سکونتگاهها در طي فرايند گذار ضمن حفظ پاره اي از ويژگيهاي خود، برخي ويژگيهاي جديد سکونتگاههاي شهري را نيز به دست مي آورند. در حقيقت سکونتگاههاي روستايي در حال گذار، سکونتگاههايي محسوب مي شوند که علي رغم شکل گيري ويژگيهاي شهري در آنها، هنوز به صورت مصوب و رسمي شهر خوانده نمي شوند. افزايش کارايي و ثبات فعاليتهاي برنامه ريزي، نيازمند توجه خاص به اين دسته از سکونتگاهها است و شناخت ماهيت اين سکونتگاهها و الگوي توزيع فضايي آنها گام اساسي در اين زمينه محسوب مي شود. هدف اين مقاله تبيين مفهوم سکونتگاههاي روستايي در حال گذار و کاربرد آن به صورت نمونه در منطقه شمال غرب کشور (استانهاي آذربايجان شرقي و غربي و استان اردبيل) به منظور شناخت الگوي فضايي حاکم بر اين سکونتگاهها در منطقه است که با بهره گيري از شيوه هاي مختلف تحليل فضايي مبتني بر سيستم اطلاعات جغرافيايي صورت مي گيرد.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:36 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 8 : مدرس علوم انساني زمستان 1383; 8(4 (پياپي 35)):175-190.
 
به كارگيري مدل تلفيقي پانل در ارتباط با ميزان عملكرد گندم ديم و پارامترهاي اقليمي: استان لرستان
 
ياراحمدي داريوش,نصيري بهروز*
 
* دانشکده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه لرستان
 
 

تاثير آب و هوا بر کشاورزي مخصوصا در نواحي ديم خيز از اهميت ويژه اي برخوردار است. ميزان توليد محصولات ديم، صرفنظر از خصوصيات ژنتيکي نوع گندم، شرايط خاکشناسي، فناوري کاشت، داشت و برداشت ...، بشدت تابع وقوع رويدادهاي اقليمي است. در اين ميان کيفيت نزول بارش و چگونگي همزماني آن با دما، فاصله بين بارشها و نوسانهاي درجه حرارت در طول دوره رشد گياه از اهميت زيادي برخوردار است. بر اين اساس و با اين فرض، امکان دستيابي به روابط يا سيستمي که به کمک داده هاي هواشناسي بتواند ميزان محصول يک منطقه را پيش بيني کرده و با دقت کافي براورد کند، دور از ذهن نيست. در اين تحقيق با استفاده از مدل تلفيقي پانل، ارتباط بين پارامترهاي اقليمي و عملکرد گندم ديم مشخص شده است. در اين تحقيق با استفاده از ضرايب به دست آمده از مدل و آمار مربوط به فاکتورهاي استفاده شده در آن، ميزان توليد محصول را در هر سال مي توان تخمين زد.
نتايج به دست آمده از مدل تلفيقي پانل نشان مي دهد که 71.57درصد از تغييرات عملکرد گندم ديم (متغير وابسته) به وسيله متغيرهاي مستقل (تاريخ اولين بارش موثر، تاريخ آخرين بارش موثر، تعداد بارش بيش از يک ميلمتر و کمتر از 20 ميلمتر در يک روز، تعداد بارشهاي بيش از 20 ميليمتر در يک روز، ميزان بارش بهاره، ميزان بارش پاييزه، تعداد روزهاي بارندگي بيش از يک ميليمتر، تعداد روزهاي يخبندان بهاره، بارشهاي با تداوم 5 روز و بيشتر تبيين مي شود.

 
كليد واژه: 
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:36 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 1 : مدرس علوم انساني بهار 1383; 8(1 (پياپي 32)):1-22.
 
برنامه ريزي ارتباطي، رويكردي انتقادي به نظريه برنامه ريزي (با تاكيد بر برنامه ريزي توسعه روستايي)
 
ركن الدين افتخاري عبدالرضا*,بهزادنسب جانعلي
 
* گروه جغرافيا دانشگاه تربيت مدرس
 
 

تحقيق اهداف توسعه روستايي همانطور كه به اتخاذ رويكردهاي مناسب توسيعه اقتصادي، اجتماعي و فيزيكي متكي است، نيازمند استفاده از رويكردي سازگار و مؤثر در فرايند برنامه ريزي توسعه (تهيه و اجراي طرحهاي توسعه) نيز است. تا كنون دو رويكرد "عقلايي گرايي" و "ارتباطي" درباره چهارچوب و فرايند برنامه ريزي توسعه مطرح بوده اند كه در نظام برنامه ريزي ايران استفاده از رويكرد عقلايي گرايي در فرايند مذكور غلبه داشته است و رويكرد ارتباطي كه از اواخر قرن بيستم در ادبيات برنامه ريزي جهان مورد توجه قرار گرفته، كاربرد چنداني پيدا نكرده است. ارائه پاسخي مناسب به اين پرسش كه رويكرد غالب در فرايند برنامه ريزي توسعه ايران داراي چه كاستيها و نقاط ضعفي است و با توجه به شرايط كنوني كدام رويكرد مي تواند گزينه مناسبي براي فرايند برنامه ريزي توسعه روستايي در ايران باشد؟ هدف اين مقاله است كه با روش توصيفي - تحليلي به انجام مي رسد. نتايج بررسيها نشان مي دهد كه رويكرد عقلاني گرايي به دليل "تخصص محوري" و "خصيصه غير مشاركتي" با ناكاميها و ضعفهاي زيادي رو به رو بوده؛ در شرايط كنوني اتخاذ رويكرد ارتباطي از ضرورتهاي مهم فرايند برنامه ريزي توسعه روستايي كشور محسوب مي شود.

 
كليد واژه: نظريه برنامه ريزي، رويكرد عقلاني گرايي، رويكرد ارتباطي، رويكرد انتقادي
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:37 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 2 : مدرس علوم انساني بهار 1383; 8(1 (پياپي 32)):23-44.
 
بررسي علل وقوع زمين لغزش در روستاي نصيرآباد ورزقان (استان آذربايجان شرقي) با استفاده از روشهاي كمي
 
روستايي شهرام*
 
* گروه جغرافيايي طبيعي دانشگاه تبريز
 
 

در بهار سال 1374 زمين لغزش بزرگي در دامنه مشرف بر بستر رودخانه، در نزديكي روستاي نصيرآباد شهرستان ورزقان واقع در هفتاد كيلومتري شمال شرق تبريز به وقوع پيوست. روستاي نصيرآباد در اثر اين حادثه خسارت عمده اي متحمل شد و بخش غربي روستا نسبت به بخش شرقي آن حدود 4 متر، اختلال ارتقاع پيدا كرد. در اين تحقيق، داده هاي زمين شناسي و عوامل ژئومورفولوژيكي موثر در ناپايداري اين دامنه، مورد بررسي قرار گرفته و براساس داده هاي مورفومتري، نقشه پهنه بندي زمين لغزش و شناخت ويژگيهاي كمي آن صورت گرفته است كه با تحليل مكانيسمهاي فعال در حركات توده اي مواد، طرحهاي ايمني جهت كنترل آن ارائه شده است. بررسيهاي ميداني و داده هاي جمع آوري شده در رابطه با زمين شناسي، اقليم، پوشش گياهي، نوع خاك و كاربرد روشهاي مورفومتري نشان مي دهد كه بارشهاي ناگهاني و شديد در منطقه و نفوذ آبهاي سطحي در بالاست دامنه به داخل مواد نهشته اي از قبيل مارن، توف، رس ماسه دار و ضخامت زياد نهشته هاي سطحي در روي دامنه هاي با شيب متوسط، علت اصلي وقوع رانش زمين بوده است.

 
كليد واژه: زمين لغزش، مورفومتري، ژئومورفولوژي، پهنه بندي، آذربايجان شرقي
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:37 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 3 : مدرس علوم انساني بهار 1383; 8(1 (پياپي 32)):45-70.
 
شواهد ژئومورفولوژيكي در سن سنجي زمين لغزه بزرگ سيمره (كبير كوه) زاگرس، جنوب غربي ايران
 
شايان سياوش*
 
* گروه جغرافيا دانشگاه تربيت مدرس
 
 

زمين لغزه سيمره (كبيركوه) يكي از بزرگترين لغزشهاي دنياست كه از ديرباز توجه بسيار از دانشمندان داخلي و خارجي را به خود جلب كرده است. در تعيين علت وقوع و زمان آن بين دانشمندان مختلف، اختلاف نظر وجود دارد. در اين مقاله ضمن بررسي وضعيت مكاني و ويژگيهاي ديناميكي و ژئومورفولوژيكي، فرضيه هايي براي چگونگي وقوع و زمان آن ارائه وبه آزمون گذاشته شده اند.نظريات دانشمندان مختلف داخلي و خارجي نيز مورد بحث قرار گرفته وسپس با استفاده از داده هاي هيدرو- اقليمي و محاسبات ديناميك لغزش، مشخصات عمومي جزيي لغزش سيمره ارائه شده است. داده هاي حاصل از شواهد ژئومورفولوژيكي همچون نرخ گسترش شبكه آبهاي سطحي روي لايه زيرين يا سطح لغزش، چگونگي گسترش رگوليت، ميزان وقوع فرايندهاي انحلالي (ايجاد لاپيه، حفره ها، درزها و شكافها) در سنگهاي آهكي ريزشي، گردآوري اندك در دانه ها و قعطات لغزش يافته، گسترش جزيي افقهاي خاك در پهنه ريزش و محدوديت نهشته گذاريهاي رود سيمره بر كناره هاي منطقه لغزش سبب شده است كه سن زمين لغزه سيمره، جديد تشخيص داده شود. همچنين در تأييد اين مطالب، برري اسناد و مدارك تاريخي نيز زمان وقوع لغزش را در سال 872 م، مطابق با 258 ه.ق، نشان داده است. به اين ترتيب نظريه هايي كه دربار وقوع آن در حدود 10000 سال قبل عنوان شده بود، رد شد. لغزش سيمره به هنگام وقوع با صداي عظيم همراه بوده و سبب ايجاد لرزش در منطقه و نواحي دور دست شده است. به همين علت برخي محرك وقوع آن را زمين لرزه دانسته اند. اين مقاله به بحث و بررسي لرزه خيزي منطقه مورد نظر مي پردازد و نتيجه گرفته مي شود كه وقوع لغزش عظيم سيمره باعث ايجاد زمين لرزه شده است نه برعكس.

 
كليد واژه: لغزش سيمره (كبيركوه)، سن سنجي ژئومورفولوژيكي، زمين لغزه هاي زاگرس، حركات دامنه اي، ژئومورفولوژي كاربردي
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:37 PM
تشکرات از این پست
mehdi0014
mehdi0014
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1389 
تعداد پست ها : 287351
محل سکونت : آ.غربی-سولدوز

پاسخ به:بانک مقالات جغرافیا

 

 4 : مدرس علوم انساني بهار 1383; 8(1 (پياپي 32)):71-98.
 
سازوكارهاي مشاركت شهروندان در تهيه طرحهاي توسعه شهري
 
شكويي حسين*,حسيني سيدعلي
 
* دانشگاه تربيت مدرس
 
 

طي دهه چهل و پنجاه ميلادي، روشهاي برنامه ريزي سنتي (از كل به جزء)، در عمل توانايي حل مشكلات جامعه شهري را از طريق تهيه، اجرا و ارزيابي طرحهاي توسعه از دست داد و از سوي ديگر اعتماد عمومي نيز نسبت به كارآيي اين طرحها سلب شد. مردم خواستار پارادايم جديدي در راستاي كارآمدي، مشاركتي بودن، انعطاف پذيري و مردمي بودن طرحها شدند. براي پاسخگويي به اين واكنشها، برنامهريزي مشاركتي شكل گرفت. اساس روشهاي مشاركتي مبني بر تبديل خواسته به هدف و هدف به عمل است. هدف از اين پژوهش بررسي و تبديل روندها، روشها و ابزارهاي مشاركت شهروندان در تهيه طرحهاي توسعه شهري است. سؤالات اين تحقيق، عبارت است از اينكه، روشهاي مشاركت شهروندان در تهيه طرحهاي توسعه شهري كدام است؟ آيا تكنيكهاي خاص و منحصر به فردي براي حصول به اولويت بندي و ايجاد ارتباط آسانتر از ظرفيتهاي بيشتري برخوردار است؟ روش تحقيق در اين پژوهش "توصيفي" است. بهترين روش مشاركتي آن است كه طرحها با اهداف، ارزشها و قابليتهاي جوامع هماهنگ باشند. يافته هاي پژوهش بيانگر آن است كه برنامه ريزي در سطح واحدهاي همسايگي مناسبتر از ساير روشهاست، زيرا بر دو هدف عمده تاكيد دارد: 1- نزديكتر كردن سازمانهاي محلي به مردم 2- تنظيم عملكردهاي شهري با نيازهاي حوزه هاي خاص. در اين مقاله، به بررسي هر يك از اين متغيرها پرداخته مي شود.

 
كليد واژه: برنامه ريزي مشاركتي، برنامه ريزي دموكراتيك، روشها و ابزارهاي مشاركتي، برنامه ريزي با مردم
 
 

 نسخه قابل چاپ

 
 
چهارشنبه 20 اردیبهشت 1391  1:37 PM
تشکرات از این پست
دسترسی سریع به انجمن ها