بانک مقالات علوم اجتماعی

اين مقاله به دنبال نشان دادن كاربرد نظريه بازي در تحليل رفتار روزمره است. براي اين منظور، ابتدا شرح مختصري از نظريه بازي ها، از جمله بازي دوراهي زنداني، بازي بزدلانه و بازي هاي دوراهي اجتماعي آمده است. آن گاه سعي شده يك نمونه از رفتارهاي روزمره كه با نظريه بازي تحليل شدني است، نشان داده شود. اين مورد، به بررسي تعامل رانندگان و مأموران عرضه بنزين در جايگاه هاي توزيع بنزين در تهران پرداخته است تا بر اساس آن، علل اجتماعي اتلاف بنزين را در اين جايگاه ها با نظريه بازي نشان دهد. رفتار بنزين زدن رانندگان در سه حالت رفتار پاياپايي، رفتار منصفانه و رفتار غير منصفانه بررسي شده و نشان داده شده كه اتلاف بنزين، به سبب قرار گرفتن رانندگان در موقعيت بازي دوراهي اجتماعي، و تعامل رانندگان و ماموران پمپ بنزين در تركيبي از بازي دوراهي زنداني و بازي بزدلانه است و نتيجه اي است از بي توجهي رانندگان قرار گرفته در موقعيت اول، و يا حاصلي است از قصد انتقام گيري رانندگان از كاركنان و كم كردن زيان هاي وارده به خود در موقعيت دوم.

 نسخه قابل چاپ

مهم ترين دستاورد بشر در قرن بيستم افزايش اميد به زندگي بود. در ايران براساس آخرين آمار سرشماري كشور، جمعيت سال مندان بالاي 60، سال نزديك به 4 ميليون نفر بوده است. گروهي از اين جمعيت سال مند، افراد شاغل در بخش دولتي بودند كه اكنون به مرحله بازنشستگي رسيده اند. بازنشستگان در مقايسه با ديگران عموما از وقت آزاد بيشتري برخوردارند و گذران اين وقت آزاد براي آنان اگر به صورت مفيد و رضايت بخش نباشد، عمدتاً كسالت، افسردگي و نااميدي به دنبال خواهد داشت. بررسي چگونگي دسترسي و بهره مندي اين قشر از جامعه به اين گونه فعاليت ها، به منظور سامان بخشيدن به اين اوقات، يك اولويت به نظر مي رسد. به اين منظور مطالعه اي با حضور 384 نفر از بازنشستگان كشوري شهر تهران با استفاده از پرسش نامه طراحي و اجرا شد.
دسترسي به بستگان و آشنايان با 65.9 درصد، و سينما با 9.4 درصد، به ترتيب بيش ترين و كم ترين فراواني را داشت؛ اين در حالي است كه بهره مندي از اين دو فعاليت به ترتيب 72.7 و 3.1 درصد بود. در تجزيه و تحليل چند متغيره بهره مندي از ديدار بستگان با هيچ كدام از فاكتورهاي تحت بررسي ارتباط معني داري يافت نشد. حال آن كه بهره مندي از سينما با جنسيت بازنشستگان رابطه معني داري داشت (P=0.002) به طوري كه زنان بيش تر از سينما بهره مند شده بودند. در بين عوامل مختلف شغل پس از بازنشستگي، حقوق ماهيانه و مقدار فراغت طي 24 ساعت بيش ترين ارتباط را با خدمات ويژه اوقات فراغت داشت. علي رغم تمام اين مسائل به نظر مي رسد عدم برنامه ريزي صحيح براي زمان فراغت مهم ترين نقش را در اين هنگام ايفا مي كند.

 نسخه قابل چاپ

مقاله حاضر معضل بيكاري دانش آموختگان و مهاجرت نخبگان را با كاربرد نظريه توسعه ناموزون آموزش عالي تحت بحث و بررسي قرار مي دهد. نظريه پردازان آموزش عالي در غرب توسعه آموزش عالي را با استفاده از مفهوم توده اي شدن آموزش عالي توضيح مي دهند. افزايش مشاركت مردم در آموزش دانشگاهي بعد از جنگ جهاني دوم به گسترش كمي آموزش عالي در غرب انجاميد و با توجه به چرخش هاي ده گانه تنوع كاركردها، تغيير نيم رخ اجتماعي جمعيت هاي دانشجويي، آموزش حرفه اي، تنش بين آموزش و پژوهش، هم چنين تنوع منابع تأمين اعتبارات آموزش عالي، و پيدايش ديوان سالاري اثربخش در اداره دانشگاه ها، يك شيوه پويا و جديد توليد دانش شكل گرفت كه از حيث شاخص هاي اجتماعي (جنسيتي، طبقاتي، جغرافيايي، سازماني، بخشي و …) توزيع يافته بود. بدين ترتيب توسعه آموزش عالي و نظام توليد دانش در غرب از ويژگي توزيع متعادل اجتماعي برخوردار است. اين مقاله با بررسي آمارهاي آموزش عالي ايران نشان مي دهد كه در دو دهه اخير آموزش عالي از حيث كمي به طور شتاباني گسترش يافته است؛ در حالي كه از حيث شاخص هاي توزيع اجتماعي داراي وضعيت نامطلوبي است. الگوي ويژه توسعه آموزش عالي در ايران، با ابداع مفهوم "توده اي شدن متراكم آموزش عالي" بيان مي شود و به عنوان يك الگوي ناموزون توضيح داده مي شود. توسعه ناموزون نظام دانش به نوبه خود از الگوي ناموزون توسعه كشور تاثير پذيرفته است. اين مقاله علاوه بر توصيف ويژگي هاي توسعه آموزش عالي و نظام دانش در ايران، تاثير ويژگي عدم توزيع اجتماعي دانش را در ناتواني بخش هاي اقتصادي ـ اجتماعي (به منظور جذب سرمايه هاي انساني)، تجزيه و تحليل مي كند. بخش پاياني اين مقاله ضمن نتيجه گيري از مباحث نظري و بررسي هاي آماري،‌ براي رفع ناموزوني هاي موجود، راه كارهايي را براي پيوند آموزش عالي با فرآيندهاي توسعه اجتماعي ـ‌ اقتصادي كشور پيشنهاد مي كند.

 نسخه قابل چاپ

اين مقاله به توضيح نقش جهاني شدن در مهاجرت نيروي انساني متخصص و بررسي اين موضوع در ايران مي پردازد. براساس يافته هاي اين مقاله اگر جهاني شدن را به مثابه گسترش روابط اجتماعي به سطح جهاني در ابعاد مختلف اقتصادي، سياسي و فرهنگي تعريف كنيم، جهاني شدن بازار كار را مي توانيم به معناي شكل گيري يك بازار كار جهاني بدانيم كه در آن زمينه ها و امكانات لازم براي دسترسي و برقراري ارتباطات آسان ميان عرضه و تقاضاي نيروي كار در سطح جهاني فراهم آمده است. بنابراين جهاني شدن بازار كار زمينه مهاجرت متخصصان را فراهم مي آورد. در اين شرايط نگاهي به تجربه بين المللي در خصوص مهاجرت نيروي انساني ماهر نشان مي دهد كه با گسترش روند جهاني شدن به ويژه در حوزه اقتصاد در واقع ميزان مهاجرت متخصصان نيز افزايش يافته است. اين مقاله نشان مي دهد كه جمهوري اسلامي ايران در يك مقايسه بين المللي، در منطقه آسيا و اقيانوسيه با  16درصد مهاجرت متخصصان داراي دومين رتبه به لحاظ ميزان مهاجرت افراد داراي تحصيلات عالي بالاي 25 سال به آمريكا مي باشد. هم چنين به لحاظ مهاجرت نيروي انساني متخصص به مقصد كشورهاي عضو سازمان همكاري اقتصادي و توسعه (OECD) ايران با از دست دادن  30درصد از نيروي انساني ماهر خود داراي رتبه دوم در منطقه آسيا و اقيانوسيه است.
با توجه به حجم بالاي مهاجرت متخصصان از جمهوري اسلامي،‌ اين مقاله ضمن تشريح دقيق تر تركيب دروني اين مهاجرت ها به لحاظ رشته هاي علمي و كشورهاي مقصد چنين نتيجه گيري مي كند كه براي مواجه شدن با چالش هاي جهاني شدن در زمينه مهاجرت نيروي انساني متخصص بايد راه كارهاي جدي در برنامه هاي ملي توسعه پيش بيني شوند. از جمله مهم ترين اين راه كارها در كوتاه مدت ايجاد شبكه هاي متخصصان ايراني خارج از كشور براي جلب همكاري پاره وقت آن ها با مراكز علمي داخلي و در بلند مدت ايجاد فضاي مناسب در ابعاد مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي براي حفظ متخصصان كشور و جلوگيري از مهاجرت آن ها به خارج مي باشند.

 نسخه قابل چاپ

سال هشتاد و دو، سال اول برنامه پيش گيري از اعتياد كه در سطح اجتماعات كوچك محله ها به اجرا درآمد، سال تجربه و تجربه آموزي بود. در مقاله حاضر نخست به بررسي تجربه فعاليت هاي مشاركتي در شهر پورتو آلگره (Porto Alegre) در جنوب برزيل كه از تجارب زبان زد برنامه هاي مشاركت مردمي است، پرداخته خواهد شد؛ سپس تجربيات به دست آمده از مرحله آغاز اجراي برنامه در چهار محله صفاييه، حسن آباد، نعيم آباد، و مريم آباد در سطح شهر يزد و يك روستاي دو هزار نفري به نام روستاي نصر آباد از توابع شهرستان تفت، در جاده يزد ـ شيراز، معرفي و بررسي خواهد شد. در بررسي اين پنج تجربه، پنج الگوي مشاركتي كه ماحصل تعامل خودجوش شرايط با ايده برنامه بود، استخراج و در الگوي واحدي جمع بندي شد. در بعد اجرايي نيز متغيرهاي انساني مؤثر در اجراي اين تجارب كارشناس مجري برنامه، رهبران محلي، تسهيل گران و مؤسسات غير دولتي هم كار با برنامه ـ از دو بعد ثبات و توانايي تحليل و بررسي شدند. ماحصل اين تحليل ها و جمع بندي نحوه اجراي برنامه در سال دوم، به معرفي الگوي عملياتي انجاميد كه به نظر نگارنده نه تنها قابليت اجرا در سطح محلات مختلف با فرهنگ هاي مختلف و در استان هاي مختلف را دارد، بلكه قابليت استفاده در محيط هاي كار، مدارس و خانواده ها را نيز دارا است. در اين الگوي عملياتي جديد،‌ جاده ارتقاي سلامت، از تسهيل گران آغاز شده و به سازمان هاي مبتني بر اجتماعات كوچك (Community-based Organization) ختم مي شود. در اين راه، به منظور ايجاد قابليت توان مند سازي مردم عليه سوء مصرف مواد مخدر و وابستگي به آن، هم چنين دست يابي به هدف "ايجاد جنبش فراگير اجتماعي عليه سوء مصرف مواد مخدر"، تسهيل گران يا گروه مركزي اجراي برنامه، سازمان دهي مدون مشاركت مردم را با تكيه بر سنت هاي بومي و فرهنگي آن ها، حول مفاهيم خانه و زندگي و توان مندسازي اجتماعات كوچك را در پيش گرفتند؛ چرا كه اين طريق و توان مندسازي اجتماعي در اين الگوي پيشنهادي را با قابليت بازسازي هويت اجتماعي، بهبود سرحالي (Wellbeing) و آموزش مهارت هاي زندگي اجتماعي،‌ را ممكن مي سازد.

 نسخه قابل چاپ

در دو دهه اخير به دنبال ناتواني نظام‌هاي سلامت در پاسخ‌گويي به نيازها و انتظارات جديد بهداشتي و درماني، گرايشي بين‌المللي قوي در خصوص اصلاح نظام سلامت، با استفاده از سازوكار بازار، شكل گرفته است. نتايج حاصل از مطالعات اين سيستم حاكي از آن است كه در اغلب موارد نتايجي كه انتظار مي‌رفت حاصل نشده است. خلط بحث محتواي اصلاح با فرآيند اصلاح يكي از علل عمده شكست اين برنامه است. در حالي كه محتواي اصلاح به حوزه‌هاي كاركردي نظام‌هاي سلامت اشاره دارد (موضوع چيستي)، فرآيند اصلاح در باب راهبردهاي نيل به اهداف اصلاحي به بحث مي‌پردازد (موضوع چگونگي) اصلاح سازماني در مركز يك فرآيند اصلاح قرار دارد و به عبارت ديگر بحث فرآيند اصلاح يك موضوع مديريتي است تا سياسي واقتصادي.
بنابراين لازمه اجراي موفقيت‌آميز اين فرآيند، اتكا به يك برنامه و تفكر مديريتي جامع و كاربردي است. به هر اندازه كه اين برنامه در سطوح بالاتر به اجرا گذاشته شود، امكان موفقيت و تاثيرگذاري آن افزايش مي‌يابد؛ چرا كه با فرآيند‌هاي كليدي بين بخشي ارتباط پيدا مي‌كند. اين تفكر بايد از يك طرف پاسخ‌گوي نيازها و تقاضاهاي جديد ودر حال تغيير جامعه باشد و از طرف ديگر تغيير و اصلاح سازماني را در بطن خود پيش ببرد. برنامه و تفكر «مديريت جامع كيفيت»، واجد چنين خصوصياتي است. از اين رو شايد تنها گزينة ما براي اصلاحي موفق در نظام سلامت، استقرار اين پارادايم مديريتي باشد.

 نسخه قابل چاپ

هر چند بررسي جامع برنامه هاي بهداشت روان با توجه به اهميت، پيچيدگي و گستردگي آن ها در يك مقاله امكان پذير نيست، اما مروري كوتاه بر اين برنامه ها مي تواند تا اندازه اي در جهت تبيين پيشرفت ها و دستاوردها و مشخص نمودن نيازها و چالش ها مثمرثمر باشد. از اين رو، هدف اين مقاله مروري كوتاه بر تاريخچه بهداشت روان در ايران بوده و تلاش شده كه سير تغيير و تحولات، پيشرفت ها، دستاوردها، نيازها، و چالش هاي موجود مورد بررسي قرار بگيرند. نگاهي به تاريخچه بهداشت روان در ايران نشان مي دهد كه در 50 سال اخير پيشرفت هاي چشم گيري در زمينه بهداشت روان در كشور حاصل شده است كه مهم ترين آن ها طرح ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه باشد. موفقيت هاي به دست آمده در اين زمينه موجب شده كه در سال هاي اخير، برنامه ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت هاي بهداشتي اوليه در ايران به عنوان الگويي براي ساير كشورهاي منطقه پذيرفته شود. علاوه بر اين، در زمينه هاي ديگر، از جمله بهداشت روان كودكان و نوجوانان، پيش گيري از خودكشي، درمان اعتياد، و بهداشت روان در بلاياي طبيعي نيز پيشرفت هاي قابل ملاحظه اي حاصل شده است. اما علي رغم اين پيشرفت ها و دستاوردهاي مهم، نواقص، كمبودها و نيازهاي بسياري وجود دارند كه در جهت بر طرف نمودن آن ها، تلاش هاي جدي و مستمر، عزم ملي و مشاركت گسترده متخصصين و مردم، سازمان ها و نهادهاي دولتي و غيردولتي ضروري خواهد بود. علاوه بر اين، با توجه به گستردگي و پيچيدگي مسئله بهداشت روان، تقويت ساختار تشكيلاتي سيستم بهداشت روان و حمايت از آن و تلاش در جهت ارتقاي كمي و كيفي تحقيقات و پژوهش هاي علمي و ارزيابي هاي ميداني ضروري مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

خشونت پديده اي تاريخي و جهاني است كه در همه جوامع و تمام ادوار وجود داشته است. توجه به اين پديده از دهه 70 ميلادي آغاز شد و پژوهش هاي متعددي در اين حوزه انجام گرفت. بررسي در باب خشونت با مشكلاتي همراه است. در اين پژوهش ها محقق وارد حوزه خصوصي و صميمي خانواده مي شود و در خصوص رفتاري حساس از افراد سئوال مي كند. وجود خشونت در خانواده از طرف قرباني به علل مختلف پنهان نگاه داشته مي شود، فراموش مي شود و يا در بيان آن اغراق مي شود. نبود آمار در خصوص افراد در معرض خشونت، مشكل ديگري در راه دست يابي به نمونه معرف است. مشكل ديگري كه در بررسي هاي خشونت مشاهده مي شود تبيين هاي نظري موجود است. بسياري از ديدگاه هاي نظري موجود عوامل موثر در بروز خشونت را در سطح ويژگي هاي «فردي مانند» و يا در سطح «خانوادگي مانند» در نظر مي گيرند. كليه اين عوامل در شناخت صحيح از پديده تأثير دارند.
نظريه پردازان فمينيست تبيين هاي فردي يا خانوادگي را در باب خشونت، براي توضيح كافي نمي دانند. هر چند معتقد هستند اين عوامل مي تواند به مثابه عاملي تشديدكننده رفتار خشن عمل كند، تأكيد آنان بر وجود ساختار نابرابر روابط قدرت ميان زنان و مردان در جامعه و نهادهاي آن است. توجه آنان متوجه ساختار مردسالارانه اي در جامعه است كه به مردان اجازه اعمال قدرت بر زنان را مي دهد. از اين ديدگاه خشونت عمل انفرادي يك مرد عليه يك زن نيست كه با استفاده از ويژگي هاي فردي تحت بررسي قرار گيرد، بلكه خشونت رفتاري است كه از جانب مردان جامعه بر روي زنان جامعه اعمال مي شود. خشونت يك ابزار نظارتي مهم است كه هم بازتاب روابط نابرابر قدرت در جامعه است و هم به حفظ روابط نابرابر قدرت كمك مي كند.
با نگاهي به تحقيقات انجام شده در ايران ناهماهنگي ميان داده هاي كسب شده مشخص مي شود. هم چنين مشخص مي شود كه در اكثر بررسي ها عوامل موثر بر خشونت به صورت متغيرهاي فردي و خانوادگي بحث و بررسي شده اند. اين مقاله با توجه به ديدگاه فمينيستي سعي در مشخص كردن اهميت ساختار نابرابر قدرتي دارد كه در حوزه هاي اقتصاد، قوانين، نيروهاي نظارتي جامعه و نهادهاي حمايتي جامعه حضور دارد و بر توجه به ساختار جامعه كه مردان را تشويق به اعمال خشونت و زنان را وادار به تحمل آن مي كند تاكيد مي كند.

 نسخه قابل چاپ

هيجان پديده جان بخش زندگي و اساس فراز و نشيب هاي تجارب روزانه، غنا و فقر لحظات به يادماندني حيات انسان است. امروزه در نظر گرفتن مفاهيم نظري و كاربردي مطالعات مرتبط با رابطه هيجان و شناخت و نيز يافته هاي پژوهشي حوزه هوش هيجاني، هم چنين سازگاري (رضامندي) زناشويي و رابطه ساختاري بين اين دو مفهوم، دست مايه و مبنايي براي طرح ريزي راه بردها و برنامه هاي پيش گيري از ناسازگاري زناشويي شده است. در اين راستا، پژوهش ها نشان مي دهند كه هوش هيجاني سازه اي بنيادين و اثرگذار بر روند بهبود و تقويت روابط زناشويي رضامندانه است، به ويژه از اين نظر كه نقش اساسي آن در ارتباط با مولفه هايي مانند ادراك، استدلال و كنترل هيجاني، روابط ميان فردي و همدلي، ارتباط و حل و فصل تعارض هاي زناشويي، و حل مسئله بارزتر است. زيرا، زوج ها با كاربرد اين مهارت ها در زندگي مشترك خود مي توانند توانايي بيش تري در تطابق و مقابله با فشارهاي رواني زندگي زناشويي كسب كنند. با توجه به چنين اثرات كاربردي،  مدل هاي حال حاضر هوش هيجاني با تاكيد بر مؤلفه هاي سازه اي گوناگون آن مي تواند از طريق ادغام در راه بردهاي مداخله پيش گيرانه، در حوزه هايي مانند مشكلات زناشويي به كار گرفته شود. استفاده از فنون موجود شيوه هاي روان درماني خانواده و زناشويي، و محتواي مرتبط با برنامه هاي آموزشي موجود كه از لحاظ معيارهاي تجربي و پژوهشي به دقت وارسي شده اند، نيز موجب افزايش كارآمدي و اثربخشي آن مي شود. بنابراين، هدف مقاله حاضر تصريح نقش هوش هيجاني در حوزه روابط بين فردي و زناشويي در قالب روي كردها، راه بردها و برنامه هاي آموزش رواني، به منظور مداخله در رفع يا تخفيف مسائل همسران ناسازگار است.

 نسخه قابل چاپ

ارتباط و مهارت هاي ارتباطي در زندگي انسان ها، به خصوص در زندگي زناشويي، اهميت فراوان دارد و مانند بستري است که ساير ابعاد زندگي زناشويي را در بر مي گيرد. بنابراين تحقيق حاضر به بررسي نقش مهارت هاي ارتباطي در کارآيي خانواده مي پردازد. نمونه اين تحقيق 16 زوج (8 زوج گروه آزمايش و 8 زوج گروه گواه) از دانشجويان متاهل دانشگاه تهران ساکن خوابگاه جلال آل احمد است. طرح تحقيق، روش پيش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. تجزيه و تحليل داده ها نشان مي دهد که فرضيات اين تحقيق همگي با سطح آلفاي p<0.05 تاييد شد. بنابراين آموزش مهارت هاي ارتباطي باعث بالا رفتن کارآيي خانواده در مقوله هاي حل مشکل، ارتباط، نقش ها، همراهي عاطفي، آميزش عاطفي، کنترل رفتار و عملکرد کلي خانواده شده است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور شناخت ميزان سلامت روان شناختي نوجوانان و جوانان 15 تا 30 ساله تهراني، 464 نفر از آنان با روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي چندمرحله اي از مناطق بيست ودو گانه شهرداري تهران انتخاب شدند. آزمون 28 ماده اي «سلامت عمومي كلدبرگ(Goldberg) » به صورت انفرادي بر روي پاسخ گويان اجرا شد. پس از جمع آوري داده ها و تجزيه و تحليل آن ها نتايج نشان داد، 29.3 درصد افراد، بيمار يا مشكوك به بيمار رواني هستند؛ اختلال در كاركرد اجتماعي، شايع ترين اختلال در بين پاسخ گويان بوده است؛ سلامت رواني مردان بيش از زنان و افراد مجرد بيش از متاهل بوده است؛ با افزايش سن از ميزان سلامت رواني افراد كاسته شده است؛ دانش آموزان از بيش ترين سلامت رواني و افراد بيكار و خانم هاي خانه دار از كم ترين سلامت رواني برخوردار بوده اند.

 نسخه قابل چاپ

آن چه در دنياي امروز در زمينه اعتياد به مواد مخدر توجه برانگيز شده، اتخاذ سياست هاي مبتني بر كاهش صدمه است كه از رهگذر آن، اقدام هايي سازمان دهي مي شوند كه تا حد ممكن، از وسعت و شدت گرفتن صدمه هاي ناشي از اعتياد ـ چه در بعد سلامت فردي و چه سلامت جمعي ـ بكاهد. اين برنامه ها در پي شكست سياست جنايي عدم مدارا (Zero tolerance)، كه سال هاست اعمال مي شود، در كانون توجه قرار گرفته است.
در سال هاي اخير سياست كاهش آسيب هاي مواد مخدر توجه قانون گذار را جلب كرده است. در خصوص سياست جنايي قضايي ايران در برخورد با آسيب ها، مي توان از يك سياست پيشرو ـ حتا فراتر از سياست جنايي تقنيني ـ سخن به ميان آورد.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر تعيين ميزان شيوع افكار خودكشي و اقدام به خودكشي در دختران مقيم مناطق پرخطر كشور بوده است. ابتدا، با مراجعه به آمار مرگ و مير ناشي از خودكشي در كشور، مناطقي كه بالاترين ميزان مرگ ناشي از خودكشي را در سال 1380 به ثبت رسانده بودند شناسايي شدند. سپس از 65887 دانش آموز مؤنث مناطق مذكور در دو مرحله با روش هاي نمونه گيري خوشه اي و نمونه گيري تصادفي ساده 2650 نفر در مطالعه شركت داده شدند (دامنه سني 14 تا 21 سال با ميانگين سني 16.27 و انحراف معيار 1.30). به منظور جمع آوري داده ها از:
الف) پرسش نامه جمعيت شناختي.
ب) شاخص نشانگان افسردگي ـ خرده مقياس خودكشي (Depressive Symptom Index-Suicidality Subscale /DSI-SS)
ج) آيتم هاي غربال گر مقياس خودكشي مركز مطالعات همه گيرشناسي خودكشي (The Center for Epidemiologic Studies-Depression (CES-D) Scale-Suicidality Screening Items (SSI).
د) يك مجموعه چهار آيتمي محقق ساخته براي سنجش اقدام به خودكشي، استفاده شد.
با توجه به نقاط برشي كه براي هر يك از نمرات در شاخص هاي ذكر شده تعيين شده بود شيوع نقطه اي افكار خودكشي و اقدام به خودكشي در مناطق تحت مطالعه، برآورد شد. بر اساس يافته هاي پژوهش، بالا بودن ميزان افكار خودكشي و اقدام به خودكشي در شهرهاي مطالعه شده، پرداختن به برنامه هاي پيش گيري را ضرورت مي بخشد.

 نسخه قابل چاپ

هدف مقاله حاضر واكاوي تجربي يكي از تبيين هاي رايج در خصوص خشونت و پرخاش گري بين طرف داران تيم هاي فوتبال است. در اين مقاله، ابتدا پرخاش گري و خشونت ورزشي تعريف و دسته بندي مي شود، سپس با تلقي خشونت و پرخاش گري، به مثابه امري رواني ـ اجتماعي، تلاش شده است تا با استفاده از تئوري ناكامي ـ پرخاش گري واكنش هاي طرف داران تيم هاي فوتبال در شهر تهران در مواجهه با وضعيت هايي كه منجر به ناكامي آنان در دستيابي به هدف هاي ورزشي شان مي شود، تحت بررسي و تحليل قرار گيرد. فرضيه اصلي پژوهش اين است كه «ناكامي طرف داران تيم هاي فوتبال در دستيابي به اهداف ورزشي شان سبب گرايش آنان به انجام رفتار پرخاش جويانه و خشونت آميز مي شود». جمعيت آماري پژوهش حاضر را 284 نفر از طرف داران دو تيم استقلال و پرسپوليس تشكيل مي دهد و اطلاعات مربوطه با شيوه پيمايش در خلال برگزاري جام برتر باشگاه هاي ايران در سال 81-1382 گردآوري شده است. يافته هاي پژوهش حاكي از اين است كه ناكامي تنها بخشي از پرخاش گري و خشونت ورزشي طرف داران تيم هاي فوتبال را در هنگام برگزاري مسابقه تبيين مي كند.

 نسخه قابل چاپ

هدف پژوهش حاضر بررسي ارتباط ويژگي هاي جمعيت شناختي (سن، جنس و وضعيت اقتصادي خانواده) با ميزان شيوع افسردگي در دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان ري بود. بدين منظور 388 نفر (166 پسر و 222 دختر) به شيوه نمونه گيري طبقه اي تصادفي انتخاب شدند. دامنة سني اين دانش آموزان بين 14 تا 18 سال بود. داده هاي پژوهش با استفاده از پرسش نامه ويژگي هاي جمعيت شناختي و پرسش نامه افسردگي بك (Beck) جمع آوري شد و به كمك روش هاي آمار توصيفي، تحليل واريانس، آزمون تعقيبي شفه (sheffe) و آزمون t تجزيه و تحليل شد. يافته هاي پژوهش نشان داد كه28.8 درصد دانش آموزان فاقد افسردگي، 27.2 درصد دچار افسردگي خفيف، 12.6 درصد افسردگي خفيف ـ متوسط، 19.5 درصد داراي افسردگي متوسط ـ شديد، 11.6 درصد نيز دچار افسردگي شديد هستند. دختران نسبت به پسران به طور معناداري از افسردگي بيش تري برخوردار بودند. تفاوت معناداري بين سنين مختلف از نظر ميزان شدت افسردگي يافت نشد، اما در دختران دانش آموز، اين تفاوت معنادار بود؛ يعني دختران 17 و 18 ساله نسبت به دختران 15 ساله از افسردگي بيش تري برخوردار بودند. هم چنين ميزان افسردگي در ميان خانواده ها (به لحاظ سطوح مختلف اقتصادي آن ها) تفاوت معناداري وجود داشت؛ بدين معنا كه دانش آموزان متعلق به خانواده هاي خيلي ضعيف، ضعيف و متوسط در مقايسه با دانش آموزان متعلق به خانواده هاي با سطوح خوب و خيلي خوب اقتصادي، از افسردگي بيش تري برخوردار بودند. و نتيجه اين كه ميزان شيوع افسردگي در نوجوانان دانش آموز بسيار بالاست و ويژگي هاي جمعيت شناختي در اين ميزان نقش مهمي ايفا مي كنند.

 نسخه قابل چاپ