بانک مقالات رشته علوم تربیتی

در پژوهش حاضر، ديدگاههاي فلسفي – عقيدتي (دلائل گرايش) دانش آموزان پسر پايه سوم متوسطه شهر اهواز در مورد اقامه نماز مورد بررسي قرار گرفت. جامعه آماري اين پژوهش کليه دانش آموزان پسر پايه سوم متوسطه شهر اهواز مي باشد. در اين پژوهش از دو نمونه استفاده گرديد. نمونه اول شامل 120 نفر جهت ساخت پرسشنامه مقدماتي و نمونه دوم 320 نفر بودند که به صورت تصادفي چند مرحله اي انتخاب شدند. جهت تجزيه و تحليل داده ها از تحليل عاملي استفاده گرديد. نتايج پژوهش نشان داد که چهار عامل در گرايش دانش آموزان به نماز مؤثر بوده اند. اين عوامل عبارتند از: فردي – روانشناختي، عبادي – تکليفي، فرهنگي – اجتماعي و رستگاري – فلاح.

هدف از انجام اين پژوهش بررسي رابطه ساده و چندگانه پيشايندهاي مهم هدفگرايي تبحري و رابطه اش با عملکرد تحصيلي در دانش آموزان پسر سال اول دبيرستانها اهواز مي باشد. در اين پژوهش عزت نفس مثبت، هدف مسئوليت پذيري اجتماعي، تعلق به مدرسه، نگرشهاي مثبت دربار? تعليم و تربيت، ادراکات دانش آموزان از هدفهاي تبحري معلم، والدين و ساختار کلاس به عنوان متغيرهاي پيش بين و هدفگرايي تبحري دانش آموزان به عنوان متغير ملاک محسوب مي شوند. از سوي ديگر هدفگرايي تبحري دانش آموزان به عنوان متغير مستقل و عملکرد تحصيلي، به عنوان متغير وابسته محسوب مي شوند. نمونه تحقيق مشتمل بر 360 دانش آموز پسر پايه اول دبيرستانهاي اهوازند که در سال 80-79 به تحصيل اشتغال داشتند: براي گزينش نمونه تحقيق از روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي استفاده به عمل آمد. از چندين مقياس از مجموعه مقياسهاي الگوهاي يادگيري سازگار براي سنجش متغيرهاي مورد نظر استفاده شد. بر اساس نتايج اين پژوهش، کليه متغيرهاي پيشايند با هدفگرايي تبحري رابطه مثبت معني داري نشان دادند. همچنين ترکيب متغيرهاي پيشايند با هدفگرايي تبحري همبستگي چندگانه داشتند. از سوي ديگر هدفگرايي تبحري با عملکرد تحصيلي، رابطه مثبت معني دار داشت. 

تحقيق حاضر اثر بخشي درمانهاي شناختي، تن آرامي و رفتاري را در گروهي از دبيران شهر اهواز که مبتلا به کمردرد مزمن بودند مورد ارزيابي قرار داد. روش اين تحقيق آزمايشي بود. جمعيت هدف اين تحقيق را دبيران مرد شهر اهواز تشکيل مي دادند. نمونه تحقيق شامل 100 نفر بيمار مبتلا به کمردرد مزمن مي باشد که به طور تصادفي از بين بيماران مبتلا به کمردرد مزمن انتخاب و به گروههاي آزمايشي (شناخت درماني، رفتار درماني، تن آرامي) و گروه گواه گمارده شدند (هر گروه 25 نفر). شيوه هاي مداخله (درمان) در اين تحقيق عبارت بودند از: الف) مصون سازي در مقابل درد (ميکنبام و ترک، 1976)، ب) کنترل محرک (کانفر، 1980)، ج) تن آرامي عضلاني پيشرونده (جاکوبسن، 1962). چهار شاخص بهبودي در تحقيق حاضر در نظر گرفته شد که شامل بهبود باورهاي درد، بهبود رفتار درد، بهبود خودکفايي درد و بهبود افسردگي بود. ابزارهاي درد (زارکوفسکا، 1988)، آزمون خودکفايي درد (نيکولاس، 1989)، آزمون افسردگي (بک، 1961) و آزمون درد مزمن (اصغري مقدم، 1374) بودند. نتايج مرحله اول تحقيق بيانگر پايايي و اعتبار مطلوب و رضايت بخش اين آزمونها مي باشد. نتايج آماري نشان داد که روشهاي درمان در بهبود کمردرد مزمن در آزمودنيها مؤثر بوده اند.  تحليل واريانس يک راهه تفاضل ميانگين نمره هاي آزمودني هاي گروه هاي مختلف، در دو مرحله اجراي آزمودني هاي مربوط به درد مزمن، حاکي ازتفاوت معني دار بين گروه هاي درماني در شاخص هاي بهبودي بود. آزمون توکي، نشان داد که گروه شناخت درماني و گروه تن آرامي عضلاني در بهبود باورهاي درد و کاهش افسردگي تفاوت هاي معني داري با گروه گواه ظاهر ساختند. حال آن که، چنين يافته اي در گروه رفتار درماني ديده شد. وانگهي، هر سه گروه درمان شناختي، تن آرامي و رفتاري در خودکفايي درد و بهبود رفتارهاي درد، تفاوت هاي معني داري با گروه گواه نشان دادند. افزون بر آن چه گفته شد، نتايج آماري حاصل از بررسي مقايسه اي روش هاي درماني نشان داد که اين روش ها از لحاظ ميزان کارايي تفاوت هاي معني داري با يکديگر داشتند. 

پژوهش حاضر به منظور بررسي وضعيت هويت از نظر نحوه توزيع افراد در چهار حالت هويت سردرگم، زودهنگام، مهلت خواه و کسب شده در دانشجويان دانشگاه شهيد چمران اهواز طراحي و اجرا شد. فرضيه اصلي اين پژوهش يعني تفاوت معني دار در فراواني چهار نوع هويت ذکر شده در کل نمونه و دانشجويان دختر و پسر با استفاده از روش آماري مجذور خي مورد تحليل قرار گرفت و فرضيه پژوهشي در کل نمونه و در دانشجويان دختر و پسر تأييد گرديد. همچنين در ابعاد هويت – اعتقادي و روابط بين فردي در کل نمونه و دانشجويان دختر و پسر تأييد گرديد. نتايج با توجه به ديدگاه اريکسون و مارسيا مورد بحث قرار گرفت.

در اين پژوهش با استفاده از روش آماري تحليل عوامل، يک مقياس 10 ماده اي موسوم به مقياس تحريف واقعيت اهواز (ARDI)براي سنجش سازه تحريف واقعيت ساخته شد که از ضرايب همساني دروني و بازآزمايي رضايت بخشي برخوردار مي باشد. اعتبار مقياس ARDI به وسيله اجراي همزمان آن با مقياسهاي مقبوليت اجتماعي مارلو – کران، تعريف سازه اي مقياس تحريف واقعيت، خرده مقياس دروغ سنج مقياس شخصيتي آيزنک، خرده مقياس دروغ سنج پرسشنامه شخصيتي چند وجهي مينه سوتا، و خرده مقياس دروغ سنج آزمون عزت نفس کوپر اسميت در بين دانشجويان دانشگاه شهيد چمران اهواز سنجيده شد. نتايج اين مطالعه نشان مي دهند که ARDI از خصوصيات روانسنجي بسيار رضايت بخشي برخوردار است و در نتيجه مي تواند ابزار مناسبي براي ارزيابي تحريف واقعيت باشد.

در اين پژوهش تاثير مشاوره بر کاهش افسردگي و نااميدي نوجوانان لوسميک افسرده در بيمارستان شفاي دانشگاه علوم پزشکي اهواز بررسي شده است. بدين منظور 100 نفر دختر و پسر بيمار (20-11 ساله) مورد بررسي قرار گرفتند که از اين تعداد 26 نفر افسرده تشخيص داده شدند. نوجوانان لوسميک افسرده به طور تصادفي به دو گروه آزمايشي و گواه تقسيم شدند. گروه آزمايشي به مدت 8 جلسه مشاوره شدند. فرض بر اين بود که ميزان افسردگي و نااميدي نوجوانان لوسميک بعد از مشاوره به طور معني داري کاهش مي يابد. آزمودنيها به سه پرسشنامه: افسردگي بک، افسردگي کودکان و نااميدي بک، پاسخ دادند. پرسشنامه افسردگي بک براي تشخيص مورد استفاده قرار گرفت. براي تحليل داده ها از روش آماري – تحليل واريانس با اندازه هاي مکرر استفاده شد. نتايج نشان داد که، پس از مشاوره، بين ميزان افسردگي و نااميدي گروه آزمايشي و گواه تفاوت معني دار وجود دارد. اين يافته ها بر اهميت مشاوره در کاهش افسردگي و نااميدي بيماران لوسميک افسرده تأکيد دارد. 

بخش مرجع در کتابخانه ها از مهمترين بخشهاست و خدمات مرجع نمود عيني کليه تلاشهايي است که در يک کتابخانه به عمل مي آيد. تاريخچ? خدمات مرجع به قرنها پيش مي رسد، ليکن خدمات مرجع به مفهوم امروزي از اواخر قرن نوزدهم ميلادي متداول شد. ارائه مناسب اين خدمات علاوه بر مهارتهاي فني و دانش، ارتباط فردي صحيح را مي طلبد. توسعه دانشگاهها و به ويژه تأکيد بر امر پژوهش از عوامل شکوفايي خدمات مرجع در امريکا بوده است و کتابداران مرجع را از موقعيت و اعتبار خاصي برخوردار نموده است. امروزه با پيدايش تکنولوژي جديد اطلاعاتي اين بحث پيش آمده است که کتابداران مرجع چگونه مي توانند علي رغم ظهور امکانات الکترونيکي جديد که امکان جستجوي اطلاعات توسط کاربر را به طور مستقيم فراهم آورده است، موقعيت و پايگاه اجتماعي خويش را حفظ نمايند. مقال? حاضر، ضمن بررسي سير تاريخي پيدايش و گسترش خدمات مرجع و نشان دادن تأثير پيشرفتهاي اخير فناوري اطلاعات بر خدمات مرجع پيشنهادهايي در اين ارتباط ارائه نموده است. 

با توجه به تأثير نگرش در رفتار در عملكرد مديران، پژوهش حاضر به بررسي رابطه نگرش مديران صنايع استان اصفهان نسبت به علوم رفتاري مهم در فاصله سالهاي 79-1377 اختصاص يافته است. مرور پژوهشها بيانگر اهميت هر دو مبحث مديريت و نگرش بود، ولي مرور مزبور فقدان تحقيقات مشابه، چه در ايران و چه در ساير كشورها، را نيز نشان داد. بر همين اساس، پرسشنامه محقق ساخته اي براي سنجش نگرش مديران نسبت به علوم رفتاري به همراه دو پرسشنامه ديگر تنظيم گرديد. پايايي و روايي پرسشنامه در مرحلة مقدماتي تحقيق مورد سنجش و تأييد قرار گرفت و سپس پرسشنامه ها اجرا گرديد.
جامعة آماري پژوهش را كليه مديران صنايع استان در نيمه اول سال 1379، و نمونه مورد بررسي را مديران مراكز صنعتي داراي حداقل يكصد نفر كارمند يا كارگر، تشكيل داد. پژوهش حاضر، توصيفي و از نوع پيمايشي بوده است. داده هاي توصيفي مربوط به 124 نفر از مديران كه پرسشنامه ها را تكميل و اعاده كرده بودند مورد محاسبه قرار گرفت. تحليل داده ها در رابطه با يافته هاي جانبي و به ويژه سه فرضية اصلي پژوهش انجام پذيرفت. بررسي فرضيه اول، بيانگر وجود تفاوت معني دار بين نگرش مديران فارغ التحصيل رشته هاي دانشگاهي مديريت با مهندسي – فني (0.05=?) و همچنين بين نگرش مديران فارغ التحصيل رشته هاي دانشگاهي مديريت با مديران ديپلمه بود (0.01=?). فرضيه دوم تحقيق تأييد نشد؛ بنابراين، نگرش متفاوت مديران داراي سوابق خدمت و مديريت متفاوت مورد تأييد قرار نگرفت. آزمون فرضيه سوم، بيانگر وجود نگرش متفاوت مديراني بود كه ميزان آشنايي آنان با علوم رفتاري متفاوت بود. در راستاي يافته هاي اصلي پژوهش، محدوديتهاي تحقيق و همچنين پيشنهادهاي سودمند براي پژوهشگران و مسؤولان، مديران، و برنامه ريزان ارائه گرديده است.

اين طرح با هدف گسترش اطلاعات موجود در زمينه عادات كتابخواني و مطالعه آزاد در جامعه به اجرا در آمده است. جامعه آماري اين تحقيق را دانش آموزان متوسطه استان فارس تشكيل مي دهند و چارچوب نمونه گيري شامل مركز استان به اضافه پنج شهرستان ديگر بوده است كه به طور تصادفي از بين شهرستانهاي استان فارس انتخاب شده اند. نمونه مورد بررسي متشكل از 3585 دانش آموز پايه هاي اول تا سوم متوسطه مي باشد.
نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه در مجموع، بخش زيادي از اوقات فراغت دانش آموزان در ايام تحصيل بيهوده تلف مي شود (36.2 درصد از كل اوقات فراغت)، 22.8 درصد از اوقات فراغت روزانه صرف مطالعه درسي، 17.6 درصد صرف تماشاي تلويزيون و تنها 1.1 درصد صرف مطالعه غير درسي مي شود. به طوري كه سرانه مدت مطالعه آزاد دانش آموزان متوسطه در روز حدود 5.5 دقيقه است. دختران هم از لحاظ مطالعه درسي و هم مطالعه غير درسي مدت زمان زيادتري را گزارش كرده اند.
تحليل رگرسيون به عمل آمده نشان مي دهد كه پس از جنسيت، سرعت مطالعه، عضويت در كتابخانه هاي عمومي، ميزان مطالعه اعضاي خانواده، ميزان برخورداري از كتاب و قصه گويي در دوران كودكي، معدل درسي و سطح شغلي پدر از متغيرهاي مهم و معني دار در زمينه پيش بيني ميزان مطالعه آزاد به حساب مي آيند. 

در تاريخچه آموزش عالي كشور ما، دهه 1370 شاهد توسعه پژوهشهاي علمي در اكثر زمينه ها و از جمله علوم تربيتي و رفتاري بوده است. در پژوهشهاي تربيتي – رفتاري كه در كشور ما عمدتاٌ جنيه توصيفي، ميداني و نيمه آزمايشي دارند، فرضيه آزمائي كه معمولاٌ با بهره گيري از آزمونهاي معني داري آماري انجام مي شود،جايگاه ممتازي يافته است. اما در خصوص شيوه هاي فرضيه آماري و نيز ميزان كارايي آزمونهاي معني داري در پژوهشهاي علوم تربيتي و رفتاري نه تنها اتفاق نظر كافي وجود ندارد، بلكه مناظره هايي هم در جريان است. در اين مقاله كوشش شده است تا پژوهش در علوم تربيتي – رفتاري در چشم انداز تئوريك وسيعي مورد بررسي قرار گيرد تا موقعيت فرضيه آزمايي در آن با توجه با ديدگاههاي شناخت شناسي و روش علمي مشخص شود. براي حصول اين نتيجه، نخست تعريف و تبيني از مفهوم فرضيه عرضه مي شود و ديدگاههاي دو مكتب تجربه گرايي و عقلگرايي و دو رويكرد متناظر با آنها يعني استقرايي گري رايشنباخ و استنباطي گري پوپر در اين خصوص بررسي و مقايسه خواهد شد. سپس به برخي از انتقادات وارده به فرضيه آزمايي از طريق اعمال آزمونهاي معني داري اشاره خواهد شد. مطالب و تحليلهاي اين مقاله برخي از ضعف هاي مبنايي و تئوريك پژوهش در علوم تربيتي و رفتاري را نشان مي دهند و ضمناٌ مدلل دارند كه اگر بنا باشد اين علوم به طور بنيادي پيشرفت حاصل كنند بايد برخي از وجوه متدلوژي تحقيق مورد بازانديشي قرار گيرد. 

اين پژوهش به منظور مقايسه اثر بخشي سه روش روان درماني تعليم خود آموزي كلامي به كودكان، تعليم رفتار درماني و خود آموزي كلامي به مادران كودكان، در كاهش بي توجهي و تكانشوري كوركان مبتلا به اختلال نقص توجه – بيش فعالي انجام شده است. جامعه آماري مورد مطالعه، مشتمل بر دانش آموزان پسر كلاس سوم و چهارم ابتدائي مدارس دولتي شهرستانهاي شيراز بوده است. از جامعه مورد نظر به شيوه تصادفي چند مرحله اي 2863 دانش آموز جهت تشخيص ADHD مورد غربالگري قرار گرفتند. بدين ترتيب، مجموعاٌ 160 آزمودني ADHD در چهار گروه 40 نفري به طور تصادفي گمارده شدند. از همان كلاسها، 40 كودك بهنجار به طور تصادفي جهت گروه گواه بهنجار انتخاب شد. پژوهش به شيوه آزمايشي با طرح پيش آزمون پس آزمون با پنج گروه انجام شد. چهار گروه متعلق به كودكان ADHD است و يك گروه مربوط به كودكان طبيعي است. نوع مداخله در گروههاي ADHD به روش تصادفي تعيين شد. متغيرهاي وابسته (بي توجهي و تكانشوري) با فرم فارسي آزمون عملكرد پيوسته ارزيابي شد. نتايج نشان داد، گروه تعليم خود آموزي كلامي به كودك بيشترين را بهبودي را در عملكرد نشان مي دهد. تحليل واريانس چند متغيري و تحليل واريانس يك راهه، و روش پيگيري توكي، تفاوتهاي معني داري بين گروه هاي تعليم خود آموزي كلامي به مادر و كودك از يك سو و گروههاي گواه از سوي ديگر در پاسخهاي صحيح و حذف نشان داد گروه تعليم رفتار درماني به مادر با هيچ كدام از گروه هاي گواه تفاوت معني داري نشان نداد. 

هدف از انجام اين پژوهش تعيين رابطه سلسله مراتب نيازهاي مزلو با اضطراب آموزشگاهي و عملكرد تحصيلي در دانش آموزان پايه دوم دبيرستانهاي شهرستان ايذه است. در اين مطالعه، 311 دانش آموز (156 پسر و 155 دختر) كه با روش نمونه گيري تصادفي ساده از جامعه آماري مورد نظر برگزيده شدند. به عنوان گروه نمونه تحقيق مورد بررسي قرار گرفتند. فرضيه هاي تحقيق به طور كلي عبارت از اين بودند كه بين سلسله مراتب نيازهاي مزلو و اضطراب آموزشگاهي و عملكرد تحصيلي رابطه ساده و چندگانه وجود دارد. براي سنجش فرضيه ها از پرسشنامه سلسله مراتب نيازها، مقياس اضطراب آموزشگاهي فيليپس، نمره هاي تحصيلي و پرسشنامه كوتاهي جهت تعيين وضعيت اجتماعي – اقتصادي. رابطه نيازها با اضطراب آموزشگاهي و عملكرد تحصيلي همچنان ثابت و معني دار باقي مي ماند.