بانک مقالات زبان و ادبیات عربی

صنعت گردشگري در جهان امروز جايگاهي ويژه دارد و طي نيم قرن به يکي از بازيگران اصلي تجارت بين الملل تبديل شده و از منابع درآمدي مهم بسياري از کشورهاي توسعه يافته و درحال توسعه به شمار مي آيد. هر کشوري سياست مناسب براي جذب گردشگر خارجي را تعريف مي کند. در سياستگذاري گردشگري کشورمان بايد الگوي مطلوب گردشگري از ديدگاه هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي تعريف شود و بر آن پايه به برنامه ريزي و سرمايه گذاري و اقدام پرداخت. با توجه به اينکه فرهنگ در شکل گيري، رشد و توسعه گردشگري نقش اساسي داشته و سنگ بناي توسعه گردشگري است و با عنايت به آثار و پيامدهاي مثبت و منفي گردشگري، در اين مقاله گردشگري فرهنگي به عنوان الگوي مطلوب گردشگري براي جامعه ايران بررسي مي شود و با توجه به بين بخشي بودن صنعت گردشگري تاکيد مي شود که بايد به سطوح محلي و ملي، منطقه اي، بين المللي و تعاملات اين سطوح توجه کرد.

 نسخه قابل چاپ

شرکت هاي چندمليتي کنش گراني مهم و تاثيرگذار در جهان کنوني به شمار مي آيند. گسترش دامنه تاثيرگذاري هاي منفي و مثبت اين شرکت ها در وراي مرزهاي ملي در حيات بيش از پنج دهه اي آنها موجب گسترش مسووليت آنها نيز گرديده است. سوال اصلي مقاله پيرامون چگونگي تحول اين مسووليت است که ضمن بررسي تحول در دو سطح عمودي و افقي، جديدترين تحولات حقوقي مورد تاکيد قرار مي گيرد. مقاله بر اين باور است که با گسترش حوزه هاي فعاليت شرکت هاي چندمليتي، مسووليت آنها در بعد عمودي از اقتصاد تا اخلاق و در بعد افقي از نيروي کار تا کل بشريت را در بر گرفته است. همچنين ضمن تبيين ميثاق جهاني ملل متحد در اين زمينه به اهميت اصول ده گانه آن اشاره خواهد شد.

 نسخه قابل چاپ

يکي از حوزه هاي مهم در سياست گذاري عمومي، سياست گذاري شهري است. شهرها از مکان هايي کوچک و کم شمار در گذشته به مکان هايي بزرگ، کلانشهرها و شهرهاي غول آسا تبديل شدند و از پي آن، اداره آنها نيز نيازمند روش هاي جديد و سياستگذاري هاي نوين گرديد. امروزه حضور روش هاي مابعد شهري در اداره اين مراکز دين، دولت، تجارت و فرهنگ، ابعادي جديد را در سياستگذاري هاي شهري از نگاه اقتصادي، سياسي و اجتماعي بوجود آورده است. آنچه از پي مي آيد، تلاشي است براي شناسايي مولفه هاي بهينه گي سياستگذاري شهري به ويژه در شهرهايي بزرگ که مي تواند در اداره و توسعه آنها نقشي موثر ايفا نمايد.

 نسخه قابل چاپ

جلال آل احمد از مهم ترين و تاثيرگذارترين روشنفکران معاصر است. در اين پژوهش با استفاده از الگوي نظري اسپريگنز، فرآيند شکل گيري انديشه سياسي او تبيين خواهد شد. فهم فرآيند شکل گيري انديشه سياسي آل احمد مستلزم راهيابي به انديشه او است. هرمنوتيک روشي مولف محور اسکينر يکي از معتبرترين رهيافت ها در فهم متون و آرا سياسي بشمار مي رود. طبق اين روش در نظر گرفتن آثار "غرب زدگي" و "در خدمت و خيانت روشنفکران" به عنوان يک کنش گفتاري قصد شده، در ارتباط با فضاي گفتاري دوران نوشته شدنش، نشان مي دهد که اين آثار پاسخي به مساله "بحران هويت" در دهه چهل در ايران بوده است. از اينرو اگر انديشه سياسي را به عنوان آرا و عقايد درباره سامان وجه سياسي حيات انساني تعريف کنيم، مي توان انديشه سياسي جلال آل احمد در سال هاي دهه 40 را "بازگشت به خويشتن" ناميد.

 نسخه قابل چاپ

حق توسعه، مفهومي بحث انگيز، مبهم و تا حدودي انتزاعي که با توجه به جوهره سياسي آن، صف بندي هاي مختلف ميان کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه ايجاد کرده است. با وجود اين، بين صاحبنظران و همچنين دولت ها در درک مفهوم حق توسعه اجماع حاصل نشده است. يکي از پژوهشگران هفت رويکرد را به حق توسعه معرفي کرده و نهادهاي بين المللي مرتبط با امر توسعه نيز به طور مستقيم خود را با حق به توسعه درگير نمي کنند. از اين رو به نظر مي رسد که اين حق هنوز در مرحله شناسايي قرار داشته و روند پذيرش آن در جريان است. شفاف سازي اين مفهوم مي تواند روند پذيرش آن را سرعت ببخشد. اين مقاله در صدد است تا با دامن زدن به مباحث نظري به فهم بهتر مفهوم حق به توسعه کمک کرده و در مسير اجراي آن را هموار کند.

 نسخه قابل چاپ

اروپاييان در قرن نوزدهم بازيگران اصلي صحنه جهاني بودند. فرانسه در دوره ناپلئون قصد داشت بر ساير رقيبان پيشي گيرد، اما اتحاد ساير قدرت هاي اروپا، سبب شکست او، تغيير نقشه سياسي اروپا و تاسيس کشور آلمان شد. استراتژيست هاي آلماني با وارد شدن در معادلات بين المللي، برتري ساير بازيگران را به چالش کشيدند. با تدوين راهبرد نگاه به شرق، ساير قدرت هاي اروپايي، براي مقابله با آن ها اختلافات را کنار گذاشتند، و بر عليه آن کشور متحد شدند حاکمان ايران که از نفوذ روس و انگليس به ستوه آمده بودند معتقد بودند با واگذاري امتيازات تجاري و اقتصادي آلمان ها را در امور ايران درگير کنند و استقلال و تماميت ارضي کشور حفظ گردد. بهره گيري از چنين وضعيتي مي توانست شرايط بهتري را براي کشور ايجاد کند.

 نسخه قابل چاپ

اين مقاله با رويکردي تلفيقي که هم عوامل ساختاري و هم عوامل انساني (کارگزاري) را در برمي گيرد به دنبال بررسي وضعيت گذار دموکراتيک در ايران در دوره اصلاحات است. نويسنده مقاله در اين راستا به نقد رويکردهاي ساختارگرا و اراده گرا مي پردازد و هردوي اين رويکردها را تقليل گرا ارزيابي مي کند. اين اثر پس از بيان کليات مقاله به ارزيابي انتقادي آن مي پردازد.

 نسخه قابل چاپ

اين مقاله به صورت جداگانه و منسجم (از ميان مولفه هاي ديگر ناسيوناليسم چون دين و مذهب، سرزمين و تاريخ مشترک)، به موضوع "رابطه بين زبان و ناسيوناليسم" پرداخته است. اين موضوع به گونه اي يادآور"نظريه قوميت زباني" نيز هست که در زمان شکل گيري دولت - ملتهاي اروپايي نقشي مهم در تشکيل اين کشورها و بعضي از ملت-هاي خاورميانه ايفا کرد. با فروپاشي امپراتوري عثماني نقش زبان در تشکيل هويت ملي اين کشورها مطرح و برجسته شد و تعدادي از کشورهاي عربي و ترکيه جديد نيز بر پايه اين ناسيوناليسم شکل گرفتند. هدف اصلي اين تحقيق، مطالعه و تحليل تاثير هويت زباني و نقش آن در تشديد و شکل گيري جنبش ناسيوناليستي عرب مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش، اهداف کلان دو کشور ايران و عربستان سعودي، مورد بررسي قرار مي گيرد. از نظر نويسندگان، واکاوي روابط دو کشور با توجه به اين اهداف که شکل دهنده سياست خارجي آنها مي باشد مي تواند به ما در تبيين اهداف فوق کمک کند. در اين پژوهش، ابعاد نظري شکل دهنده به ساختار ذهني حاکم بر اين روابط به صورت تحليلي و بر پايه استشهاد به وقايع گذشته روابط دو کشور، بدون تمرکز بر دوره اي خاص، مورد بررسي قرار مي گيرد. در اين پژوهش همچنين موانع ساختاري موجود که مانع بهبود روابط دو کشور مي شود مورد توجه قرار مي گيرد. در پايان ميزان توانايي دو کشور در گذار از وضعيت تعارض و رقابت به همکاري و تعامل عقلاني پايدار در قالب نتيجه گيري مطرح مي شود.

 نسخه قابل چاپ

«خرد» را مي توان مهم ترين مفهوم مطرح شده در شاهنامه فردوسي دانست. اين مفهوم هنگامي كه در عرصه اداره كشور و اعمال حكمرانان قرار مي گيرد رنگ و بوي سياسي مي يابد و مي توان از آن به عنوان «خرد سياسي» تعبير كرد. لازمه پرداختن به خرد سياسي و جوانب و كاركردهاي آن آگاهي از مباني و ساختارهاي آن است. اين مباني قابل استخراج از متون كهن ايران باستان كه شاهنامه فردوسي تا حد زيادي متاثر از آنها مي باشد، عبارت است از: 1- زمان، 2- فضا ـ مكان، 3- آفرينش، 4- بخت، 5- خير و شر. مفاهيم ياد شده كليت تفكر و انديشه فردوسي و از جمله مهمترين آنها؛ خرد در مفهوم كلي و چند بعدي و سيال آن و خرد سياسي را به معناي منش و شيوه اداره كشور شامل مي شود.

 نسخه قابل چاپ

از حيث معرفت شناسي، شايد مهم ترين دغدغه دانشمندان علاقه مند به حيات دموکراتيک در چند سده اخير يافتن مبنا و پايه اي تزلزل ناپذير براي دموکراسي بوده است. تقريبا ويژگي اصلي تمام نظريه هاي توسعه را همين امر تشکيل مي دهد. در اين ميان، يکي از برجسته ترين اين تلاش ها از آن آنارشيسم نظري است. اين مکتب فکري مي کوشد با طرد انواع دستگاه هاي سلطه و سرکوب ـ به ويژه علم سالاري و تکنوکراسي ـ مبنايي واقعي براي يک جامعه آزاد و دموکراتيک به وجود آورد. مقاله حاضر مي کوشد با تمرکز بر اين تلاش فکري، به بررسي اين موضوع و امکان پذيري آن بپردازد.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش در پاسخ به پرسش از ادعاهاي دو روايت از وظيفه گرايي قاعده نگر، شامل سازندگرا و بازنمودي در باب بنيان هاي اخلاقي عدالت اجتماعي، اين فرضيه را مطرح مي كند كه هر يك از اين دو روايت، به استلزامات منطقي وظيفه شناسي حق گراي خود وفادار نمانده اند. روايت سازندگرا با پذيرش توافق گرايي قراردادي، ادعاي بنيان گرايي خود را با چالش روبرو مي سازد و با توجيه پذيرسازي نابرابري هاي اقتصادي و اجتماعي –آنگاه كه به نفع همگان باشد- از وظيفه شناسي اخلاقي به سود غايت گرايي نفع طلبانه دست مي كشد. و روايت بازنمودي، نهايتا به ارزش هاي خاص و محلي فروكاسته مي شود و با طرد عملي جهان شمولي، بنيان گرايي خردباورانه خود را همسو با غايت گرايي تفسير مي كند. اين مقاله به رويارويي اين دو روايت در محورهايي مانند منشا ارزش هاي اخلاقي به طور کلي، و عدالت اجتماعي به طور خاص، بنيان گرايي، شمول گرايي و غايت گرايي اين ارزش ها، تقدم حق يا خير بر يکديگر، شکل گيري هويت اخلاقي فرد، جايگاه و كاربرد مفهوم عدالت، و معيارهاي نقد اجتماعي مي پردازد.

 نسخه قابل چاپ

انديشه سياسي اسلام که ساختار تئوريک نظام سياسي ايران را صورت بندي مي نمايد متاثر از ارزش هاي توحيدي و جهان شمولي اسلام و مدعي صورت بندي و شيوه سازماندهي خاصي براي دست يابي به اهدافي متعالي است. از مهم ترين اين ارزش ها اصل عدالت را بايد نام برد که خداوند هدف از بعثت پيامبران (ليقوم الناس باالقسط) و تمامي انسان ها بويژه اهل ايمان بر پا داشتن عدل و قسط اعلام مي دارد. جمهوري اسلامي ايران در اصول متعدد قانون اساسي اجراي اصل عدالت در عرصه هاي مختلف داخلي و بين المللي را يکي از اهداف و آرمان هاي نظام اسلامي مي داند. اين اصل در سياست خارجي به سياستي انتقادي از سلسله مراتب ژئوپوليتيک قدرت در نظام جهاني، هنجارهاي حاکم بر سياست بين الملل، نقش شوراي امنيت درحفظ وضع ناعادلانه موجود و جايگاه سازمان ملل و مواضع آن که جمهوري اسلامي ايران و ساير کشورهاي مستضعف را متاثر مي سازد مي پردازد.

 نسخه قابل چاپ

انديشه و نظر نائيني در حوزه اصلاح طلبي و نو انديشي ديني در شرايطي که جامعه ايراني احساس عقب ماندگي مي کند و خود را در مواجهه با انديشه ها و شرايط قدرتمند غرب مي بيند، قابل طرح است؛ در اين وضعيت است که در جامعه ايران خصوصا در ميان نخبگان از يک طرف خود را عقب مانده و از طرف ديگر غرب را پيشرفته مي بينند. نائيني با نگاهي به وضع جامعه ايراني و شرايط به اصطلاح «ملل متمدنه» به اين اعتقاد مي رسد که انديشه هايي که باعث پيشرفت و تمدن در غرب شده در داخل منابع، تاريخ و انديشه هاي اسلامي وجود دارد اما اين غربي ها بودند که آنها را به کار بردند و از آنها استفاده کردند و در نتيجه به پيشرفت و ترقي و قدرت رسيدند. لذا نائيني روي کرد اصلاح طلبي و نوانديشي ديني را اتخاذ مي کند و انديشه اش در جرگه جريان نو انديشي ديني قرار مي گيرد. با مطالعه آرا نائيني مشاهده مي شود که وي در انديشه ورزي متناسب با شرايط جديد، توانا ظاهر شده است. اين توانايي نائيني، ناشي از روش و منطق فکري وي است. اين روش و منطق فکري «اصولي گري» نام دارد. بازنمود اصولي گري در آرا نائيني ايجاد حلقه ارتباط بين منابع سنتي و فرهنگي و تاريخي و مباني ديني با شرايط و اقتضائات داخلي و خارجي به صورت ارزشي و محيطي جديد است. در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي - تحليلي و چارچوب نوانديشي ديني، آرا نائيني نسبت به مفاهيم و آموزه هاي جديد بررسي مي شود.

 نسخه قابل چاپ

تاريخ و فرهنگ جامعه ايران با دين آميخته است. جامعه ايران يک جامعه ديني است که در آن فقها و مراجع تقليد بعنوان پيشوا و الگوي مذهبي در سياست نقش بارز داشته اند. بخش عمده اي از تحولات تاريخ ايران اختصاص به تعاملات ميان علماي ديني و حکام سياسي دارد. شايد عمده ترين چالش و قابل توجه ترين برخورد ميان فقها و حکومت در زمان پهلوي دوم رخ داده است که منجر به سقوط آن حکومت شد. شيوه عملکرد رژيم پهلوي و واکنش علماي ديني در رخداد چنين سرانجامي محل تامل است. اين مقاله قصد دارد با بررسي روند تعاملات ميان محمدرضا شاه پهلوي و برجسته ترين علماي ديني وقت، نگرش و کنش و واکنش هاي فقها را در مقاطع مختلف مورد تحليل قرار داده و در نهايت به دسته بندي مواضع اتخاذ شده بپردازد.

 نسخه قابل چاپ