بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

شاعري نيازمند استعداد خاصي است که هرکسي از آن بهره مند نيست. تاثير شگرف شعر بر اذهان و انديشه ها، زمينه ساز پيدايش اسطوره ها و باورهاي خاصي نسبت به شاعران شده است، به طوري که اين باور در ميان بسياري از ملل به وجود آمده که سخنان شاعران از دنياي ديگري سرچشمه مي گيرد و موجودات برتري اين سخنان را به آنان تلقين مي کنند و در حقيقت شاعر سخنگوي آن موجود برتر است. اين شيوه تفکر را در اساطير يونان و برخي ملل ديگر همچنين در انديشه هاي اعراب جاهلي و شاعران پس از دوران جاهليت مي توان ديد.

در اساطير يونان و روم «آپولون» فرزند زئوس رب النوع هنر و شعر به شمار مي آيد و «موزها» که الهه هاي نه گانه هنر هستند زير نظر «آپولون» الهام کننده شعر به شاعران و راهنماي آنان در سرودن حماسه و غزل محسوب مي شوند.

در ايران باستان نيز ماني بر اين باور بود که فرشته اي به نام «توم» يا «همزاد» سخناني را به او الهام مي کند.

همچنين اعراب دوره جاهلي بر اين باور بودند که هر شاعر «جن» يا «شيطاني» مخصوص به خود دارد که شعر را بر زبان شاعر تلقين مي کند.

در شعر فارسي نيز برخي از شاعران از «فرشته»، «جن» يا «تابعه»اي نام برده اند که شعر را به آنان تلقين يا الهام مي کند.

 نسخه قابل چاپ

دستورنويسان زبان فارسي متفق القول اند که کاربرد مفعول مطلق در زبان فارسي تحت تاثير نحو زبان عربي پديد آمده است. در مقاله حاضر نگارنده کوشيده است تا با ارائه شواهدي از متون باستاني زبانهاي ايراني نشان دهد که راي دستورنويسان در اين مورد صائب نيست و اين حالت دستوري نه تنها يکي از حالت هاي رايج نحوي در زبان پارسي است، بلکه چنان که قراين موجود نشان مي دهد، سابقه کاربرد آن به دوره هند و ايراني مي رسد و نتيجتا کاربرد آن در زبان فارسي بازمانده همين حالت نحوي زبانهاي هند و ايراني است.

 نسخه قابل چاپ

در اين مقاله ضمن برآورد خط فقر غذايي براي مناطق شهري و روستايي استان آذربايجان شرقي با استفاده از اطلاعات درآمد و هزينه خانوارهاي شهري و روستايي در سال 1374 شاخصهاي مهم فقر ارايه شده است. همچنين در اين تحقيق با استفاده از سيستم تقاضاي هزينه هاي خطي به برآورد کششهاي قيمتي و درآمدي اقلام عمده هزينه خانوار پرداخته شده است. گر چه شاخص شکاف فقر به طور سنتي ميزان اعتبارات لازم براي ريشه کني فقر را مشخص مي کند، لکن مطالعه تقاضاي مصرفي خانوارها از طريق کششهاي درآمدي و قيمتي بيانگر اين واقعيت است که خانوارهاي فقير سهم کوچکي از افزايش درآمدشان را به خريد کالاهاي خوراکي اختصاص مي دهند و در نتيجه زدودن فقر غذايي به مراتب مشکل تر و پر هزينه تر از زدودن فقر مالي خواهد بود.

 نسخه قابل چاپ

مقاله حاضر مروري بر شرح احوال و آثار جنيد بن محمد بن جنيد بغدادي صوفي برجسته قرن سوم هجري است، جنيد از چهره هاي درخشان تاريخ تصوف اسلامي است. او در زهد و تقوي سرآمد روزگار بود و صوفيه او را شيخ المشايخ و طاووس الفقرا مي خواندند و بسيار محترم مي شمردند. جنيد در بيان آرا و مبادي صوفيه اهتمام بسيار به کار برد. آثاري که از وي به جا مانده معدود است با اين همه وي صوفيي است که بيشترين سخنان از وي روايت شده است. وي موسس مکتب بغداد به شمار مي رود. او اولين کسي است که به شرح شطحيات صوفيه خصوصا با يزيد بسطامي پرداخت. در حفظ اسرار صوفيه بسيار کوشيد و از رازدارترين صوفيان بشمار مي رود. مريدان بسياري در مکتب وي تعليم ديده اند. حلاج، شبلي و جريري از جمله شاگردان وي هستند. به سبب نقل و روايت احاديث فراواني که از وي در بيان نظريات صوفيان بازمانده وي را زبان فاخر تصوف ناميده اند.

 نسخه قابل چاپ

مقاله حاضر پژوهشي است که به بررسي و مقايسه عزت نفس و پيشرفت تحصيلي دانشجويان علوم پايه و علوم انساني مراکز تربيت معلم پرداخته است. براي انجام اين تحقيق با توجه به فرضيه ها و سوالات مطرح شده، از روش پيمايشي و همبستگي استفاده شده است. از روشهاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و آزمون T براي تجزيه و تحليل داده ها استفاده و محاسبات آماري با نرم افزار SPSS انجام شده است. افراد مورد مطالعه 329 دختر و 168 پسر از رشته هاي علوم پايه و علوم انساني مراکز تربيت معلم اند که با روشهاي نمونه گيري تصادفي طبقه اي و تصادفي خوشه اي انتخاب شده اند. جمع آوري اطلاعات از طريق دو پرسشنامه اطلاعات فردي و تحصيلي و فرم کوتاه عزت نفس کوپراسميت که شامل 35 سوال است صورت گرفت. نتايج به دست آمده، نشان مي دهد که بين عزت نفس و پيشرفت تحصيلي دانشجويان مراکز تربيت معلم رابطه معناداري وجود دارد. بدين معنا که حداقل با 99 درصد اطمينان مي توان قضاوت کرد که بين نمره عزت نفس و نمره پيشرفت تحصيلي دانشجويان مراکز تربيت معلم يک رابطه واقعي و معتبر وجود دارد. هر چه نمره عزت نفس دانشجويان بالاتر است انتظار مي رود که پيشرفت تحصيلي آنان نيز بيشتر باشد.

ميان عزت نفس دانشجويان دختر و پسر مراکز تربيت معلم تفاوت معناداري مشاهده نشد؛ در حالي که بين پيشرفت تحصيلي دانشجويان دختر و پسر مراکز تربيت معلم تفاوت، معني دار است، بدين معني که پيشرفت تحصيلي دانشجويان دختر از دانشجويان پسر بيشتر است. همچنين بين عزت نفس و پيشرفت تحصيلي دانشجويان علوم پايه و علوم انساني تفاوت معني داري مشاهده نشد.

 نسخه قابل چاپ

عقايد مذهبي نوجوانان معمولا در سنين 12 تا 18 سالگي شکل مجرد و مجازي به خود مي گيرد. نظرات مذهبي نيز سهل گيرانه تر مي شوند. ظاهرا در تغيير ارزشهاي مذهبي هم عوامل فرهنگي و هم عوامل سني تاثير دارند.

تحقيقات گالوپ نشان مي دهد که افزايش تفکر صوري و انتزاعي در نوجوانان موجب گسترش درک و فهم آنان از طبيعت مذهب مي شود همچنين نوجوانان نسبت به موضوعات معنوي علاقه نشان مي دهند ... همين بررسي ها نيز نشان دهنده علاقه شديد نوجوانان به موضوعات معنوي است ... در هيچ دوره اي به اندازه دوره نوجواني ارزشها و استانداردهاي اخلاقي براي انسان مطرح نمي شود. توانايي هاي شناختي فزاينده نوجوانان بيشتر آنان را متوجه مسايل و ارزشهاي اخلاقي مي کند و آنان راه هاي پيچيده تري براي کنار آمدن با اين مسايل مي يابند.

در اين مقاله، نخست با ذکر اهميت و جايگاه دوره نوجواني از ديدگاههاي متفاوت، بحران ارزشهاي و روند تحول و دگرگوني در ارزشهاي نوجوانان، با استناد به نتايج و تحقيقات انجام گرفته در اين زمينه، مورد بررسي قرار گرفته و سپس گرايشهاي مذهبي و ديني نوجوانان و چگونگي رشد مفاهيم مذهبي در آنان و فرايند تحول و دگرگوني در اعتقادات مذهبي نوجوانان با توجه به تحقيقات انجام يافته مربوطه مطرح و در پايان پيشنهادهاي لازم ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ

براي بررسي رابطه جدايي هاي موقت روزانه مادر - کودک با تحول دلبستگي و وضعيت رفتاري/ اجتماعي کودکان طيف سني 4.11-4.0 ساله، 208 زوج مادر - کودک از مناطق متوسط اقتصادي - اجتماعي شهر تهران انتخاب شدند. کودکان بر اساس تاريخچه جدايي کودک از مادر، سطح اقتصادي - اجتماعي، ميزان تحصيلات و شغل مادران برگزيده شدند. به منظور به دست آوردن اطلاعات، پژوهش در سه محور مادر - کودک - مربي اجرا شد. مادران به فهرست رفتاري کودکان مک گوار و ريچمن (1986) (فرم والدين)، کودکان به آزمون اضطراب جدايي اسلو و همکاران (1988) و مربيان کودک به فهرست رفتاري کودکان مک گوار و ريچمن (فرم مربي) و مقياس توانايي سازش اجتماعي کودکان پيش دبستاني لوين و همکاران (1969) پاسخ دادند. نتايج نشان داد که کودکان کمتر از 3 سال که بيشتر از 35 ساعت در هفته تحت مراقبت غير مادرانه قرار مي گيرند در معرض خطر ناايمني دلبستگي و مشکلات رفتاري/ اجتماعي (از ديد مربي و نه مادر) قرار دارند. يافته ديگر پژوهش آشکار ساخت که نوع مراقبت (خويشاوندي - مهد کودکي) با شکل گيري دلبستگي/ رفتاري کودک رابطه ندارد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

اين مقاله به بررسي تطبيقي جمعيت شهرنشيني دو استان گيلان و سيستان و بلوچستان پرداخته است و سعي دارد تا به کارگيري تئوريهاي متناسب با موضوع در دو استان مورد مطالعه، قانونمندي هاي حاکم بر فرايند شهرنشيني در اين دو استان را مطالعه کند. از اين رو به مطالعه منابع و اطلاعات نظري موجود در کتاب و مقالات مربوط به شهر و جامعه شناسي شهري پرداخته و با استفاده از داده هاي آماري سرشماري هاي سال هاي 1335 تا 1375 موارد مختلف موضوع شهرنشيني را مورد بررسي قرار مي دهد. مهمترين نکات اين مقاله، ميزان تراکم نسبي و تراکم جمعيت شهرنشين، نقش مهاجرت در ميزان جمعيت شهرنشين استان هاي مورد مطالعه، تعيين عوامل موثر بر نحوه سکونت (شهري يا روستايي) و ... مي باشد.

همچنين اين مقاله، جمعيت شهرنشين استان هاي مورد مطالعه را با همديگر و با جمعيت شهرنشين کل کشور مقايسه مي کند و سپس به پيش بيني جمعيت شهرنشين استان هاي گيلان و سيستان و بلوچستان در سال 1385 مي پردازد که هدف از آن مقايسه درصد جمعيت شهرنشين استان هاي مورد مطالعه در سالهاي مختلف است. در نهايت يک نتيجه گيري کلي از مقاله با توجه به مباحث مطرح شده، ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ

پديده مهاجرت يکي از پيچيده ترين پديده هاي جمعيتي، و رابطه اين پديده با فرايند گسترش شهري و شهرنشيني در جوامع، پديده اي به مراتب پيچيده تر است. پيچيده تر از اينها فرايند سازگاري مهاجران در شهرهاست؛ چرا که زندگي شهري تنها مساله سکونت در شهر نيست بلکه متضمن رعايت اصول و آدابي است که در مجموع زير بناي اجتماعي و اقتصادي و فرهنگ شهري را تشکيل مي دهند. بيگانه بودن مهاجران به ويژه مهاجران روستايي با اين اصول و عدم برخورداري آنان از جايگاه اقتصادي و اجتماعي مشخص، پيامدهاي گوناگون جمعيتي، رفتاري، اخلاقي و رواني دارد. برخورد مهاجران با فرهنگ جوامع شهري و چگونگي سازگاري آنان با محيط هاي ناآشنا و متفاوت شهري موضوع اصلي اين مقاله را تشکيل مي دهد. در اين مقاله، سعي شده است گوشه هايي از فرايند سازگاري مهاجران با محيطهاي جديد به ويژه محيطهاي گسترده شهري که به هر دليل به عنوان مقصدهاي مهاجرتي انتخاب شده اند، در مقياس بين المللي و ملي مورد بررسي قرار گيرند. با توجه به گستردگي موضوع و تنوع مکاني و گوناگوني منطقه اي مهاجرت و تفاوتهاي آشکار فرهنگي در بين گروه هاي مهاجر و جامعه مهاجرپذير و پيچيدگي هاي محيط شهري و برخوردهاي متفاوت مهاجران با مسايل اجتماعي شهرها اين بررسي از نوع کلان بوده، به نکات برجسته و عمومي موضوع سازگاري مهاجران در شهرهاي مناطق مختلف جهان پرداخته شده است. مراحل مختلف مهاجرت به شهر تا تحکيم مواضع اجتماعي و اقتصادي مهاجران برابر نظريه ترنر مورد بررسي قرار گرفته و در پايان نکاتي به عنوان نتيجه گيري ارائه شده است.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه اثرات آب و هوايي ناشي از توپوگرافي محلي و کاربرد مدلهاي خطي و غيرخطي در مطالعه آب و هواي حوضه هاي آبريز رودخانه ارس و درياچه اروميه تواما مورد بررسي قرار گرفته اند. نتايج اين پژوهش با تحليل عنصر رطوبت و بارندگي، ميزان همبستگي هر يک از عنصر اقليمي را با عوامل جغرافيايي (طول و عرض جغرافيايي و ارتفاع) در منطقه مطالعاتي به صورت نمودار نشان داده و تغييرات ماکرو و ميکرو ناشي از توزيع عمودي عناصر آگروکليمايي فوق را در نواحي کوهستاني مشخص کرده و شرايط لازم براي تعيين و ترسيم ساختار عمودي محدوده «آگروتوپوکليماتيک» و طبقه بندي آب و هواي کشاورزي را فراهم نموده است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

رشد تفکر منطقي و قوه قضاوت صحيح يکي از اهداف مهم و بنيادي آموزش و پرورش مي باشد. در برآورد اين هدف عالي، شيوه هاي مختلف آموزشي پيشنهاد گرديده است. حل مساله در قالب راهبردهاي ذهن انگيزي توانسته است در برآورد چنين هدفي نقش عمده اي را ايفا کند. زيرا که راهبردهاي ذهن انگيزي فرآيند يادگيري را در زمينه هاي شناختي، احساسي عاطفي، و رواني - حرکتي متبلور نموده بنحوي که يادگيرنده به ميزاني از پختگي و مهارت مي رسد که قابل انتقال و تعميم به موقعيت هاي جديد مي باشد. لذا، در اين تحقيق تلاش شده تا تاثير راهبردهاي ذهن انگيزي بر يادگيري کيفيت فراگير روشن شود. براي اين منظور چهار گروه از دانش آموزان سال سوم دبيرستان به طور تصادفي انتخاب گرديدند. براي دو گروه از آنها درس روان شناسي به شيوه ذهن انگيزي تدريس گرديد و دو گروه ديگر اين درس را به شيوه سنتي آموختند. يافته هاي اين تحقيق بر مبناي آزمونهاي آماري، نشان داد که شيوه ذهن انگيزي در افزايش دانستيهاي ضروري روان شناسي، ايجاد نگرش مثبت، و مهارتهاي ضروري دانش آموزان تاثير معني داري داشته است. اين شيوه برتري چشمگير و معني داري نسبت به روش سنتي در تدريس درس روان شناسي دارد.

 نسخه قابل چاپ

تبصره 1 ماده 41 قانون مجازات اسلامي مصوب 1370، مجرد قصد ارتکاب جرم را موجبي براي تعقيب و مجازات نمودن مرتکب نمي داند. مفاد برخي از مواد قانون مجازات اسلامي مصوب 1375 از جمله ماده 610 و 511 و ... موهم خلاف قاعده مذکور در تبصره اشعاري است. اين امر موضع قانونگذار جمهوري اسلامي ايران را در پرده ابهام قرار داده است. در مقاله حاضر، اصل و قاعده مورد اشاره در تبصره ماده 41 از منظر فوق الاشعار مورد بررسي قرار گرفته و نهايتا مدلل شده است که اصل غير قابل تعقيب بودن قصد ارتکاب جرم هم در حقوق عرفي و موضوعه و هم از جهت مبناي ديني، اصلي است خدشه ناپذير که هيچ استثنايي ندارد و مواردي که در آنها شبهه استثنا بودن وجود دارد، تعيين مجازات براي تظاهرات و جلوه هاي خارجي آنها است و اينگونه نيست که «تصميم محض» در خور کيفر شناخته شده باشد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ