بانک مقالات زبان و ادبیات فارسی

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

در اين مقاله، بعد از مقدمه‌اي كوتاه نخست به چند معيار كارآيي براي تعريف دستورزبانها و تئوري‌هاي زباني مربوط به آنها پرداخته‌ايم، و در ضمن روشن ساخته‌ايم كه دستورزبانها چرا بايد نه تنها كارآيي مشاهده‌اي، بلكه سطح بالاتر كارآيي توصيفي را نيز دارا باشند. در ضمن تأكيد كرده‌ايم كه اصولا تئوري‌هاي جامع زباني بايد به سطح بالاتر كارآيي توجيهي نيز برسند تا از نظر جهاني معتبر، از نظر بنياد روانشناختي واقعي و در عين حال به حداكثر محدود باشند. در بخش دوم سعي كرده‌ايم روشن سازيم كه همين محدوديت فوق العاده تئوري زباني است كه مي‌تواند منجر به تئوري كار‌آ در مورد فراگيري زبان در كودكان باشد. در اين زمينه سعي كرده‌ايم روشن نماييم كه دستور جهاني در واقع تئوري “حالت آغازين” استعداد زباني فطري و مقدم بر هر نوع تجربة زباني بوده و بر پايه بررسي دقيق دستور زبان‌هاي ويژه، زبان شناس مجموعه جهانيهاي زباني را فرض مي‌كند كه بنياد تئوري پيشنهادي او را از زبان تشكيل مي‌دهد. در بخش سوم، تئوري نشانداري و دستور مركزي مورد بحث قرار گرفته و اشاره شده كه دستور جهاني در واقع با بنيادهاي زيست شناختي موروثي پردازش زبان در كودكان مطابقت دارد. در اين بخش متذكر شده‌ايم كه مفهوم دستور جهاني مبتني بر فرض دستور مركزي بي نشان مي‌باشد. مجموعه قواعد مركزي و بي‌نشان عام در نهاد كودكان به وديعه گذاشته شده و كمك بسيار ارزشمند ژنتيكي دريادگيري سريع نظام پيچيده و انتزاعي زبان به كودكان مي‌باشد. در واقع نقش كودكان در رسيدن به مجموعه قواعد مركزي، انتخاب مجموعه خاص زبان ويژه از مجموعه قواعد ممكن مركزي است كه به وسيله تئوري دستور مركزي تعريف شده‌اند.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

اگر بپذيريم که شعر رستاخيز کلمات است و هنر شاعر نوعي آشنايي زدايي از زبان است، خاقاني شرواني يکي از نوادر شعر جهان به حساب مي آيد. بي گمان خاقاني يکي از شگفتي هاي ادبيات ايران است. هر نوع اطلاعي از زندگي او مي تواند به شناخت بيشتر او کمک کند. در اين مقاله چند نکته مهم از زندگي و روحيات او، بر اساس قديم ترين اسناد براي اولين بار عرضه مي شود.

 نسخه قابل چاپ

نام خاقاني، سخنور بزرگ ادب فارسي، در کنار نام حکيم نظامي، بلافاصله بعد از فحول اربعه ادبيات ايران (فردوسي، مولانا، سعدي و حافظ) در رديف بزرگترين شاعران سرزمين ما جاي دارد و در اين مورد اغلب صاحبنظران و ادب شناسان اتفاق نظر دارند.

شعر خاقاني به دليل حجاب رنگين سبک و شيوه خاص شاعري او، تا دير زماني چنانکه شايسته اوست، مورد توجه و ارزيابي اهل ادب قرار نگرفته بود و ساليان سال بيشتر ايرانيان اين اعجوبه ادب فارسي را تنها با مداينيه مشهور او مي شناختند. خوشبختانه در دو دهه اخير، به دلايل گوناگون، شعر اين سخنور بزرگ از جنبه هاي مختلف و بخصوص صور خيال اعجاب انگيز شاعر، مورد بررسي قرار گرفته است؛ اما هنوز جاي تحقيق در مورد محتواي معنوي و جهان دروني و ذهني او خالي است و به نظر مي رسد که راهي دراز براي دستيابي به اينکه خاقاني چه مي گويد، در پيش رو داشته باشيم و اين کار تنها با همت جمعي دوستداران و پژوهشگران شعر فارسي امکانپذير خواهد بود. از جمله اين موارد، جايگاه خاقاني در قلمرو عرفان و مباحث معرفتي است. هدف نگارنده در اين نوشته اين بوده است که پايگاه اين شاعر بزرگ را در اين زمينه، که از قرن پنجم به بعد، به عنوان بعد پيوسته ادب فارسي شناخته مي شود، در حد توان، روشن کند.

 نسخه قابل چاپ

ديوان حکيم سنايي غزنوي (529-467 هجري) که مجموعا قصايد، غزليات و رباعيات او را شامل مي شود، از جمله ديوانهايي است که تاکنون بيش از يک تصحيح از آن صورت نگرفته است. در اين مقاله ضمن معرفي چاپهاي ديوان سنايي، تصحيح مرحوم مدرس رضوي مورد ارزيابي قرار مي گيرد و به جوانب کار مصحح از لحاظ ارزشيابي نسخه هاي خطي ديوان، کيفيت نسخه اساس، چگونگي مقابله نسخه ها، ذکر نسخه بدلها و قرائت نسخه ها اشاره مي شود. آنگاه شماري از خطاهايي که به سبب کيفيت نامطلوب تصحيح در اين ديوان راه يافته است براي خواننده تشريح مي شود.

 نسخه قابل چاپ