مقالات نقش اخلاق در علوم و فناوری

زمينه: طي سالهاي اخير بر نقش و مسووليت هاي اجتماعي سازمانهاي دانش محور تاکيد فراواني شده است. پارک هاي علم و فناوري نيز از جمله سازمانهاي دانش محوري هستند که با هدف تجاري سازي دانش و حذف فاصله بين دانشگاه و جامعه به وجود آمده اند. هدف از مقاله حاضر بررسي مسووليت هاي اجتماعي و اخلاقي در فرايند توسعه پارکهاي علم و فناوري است.
روش کار: بدين منظور از روش تحليل محتوا استفاده شده و اسناد راهبردي (شامل بيانيه ماموريت ها و چشم اندازهاي سازماني) 16 پارک فعال در سطح جهاني مورد بررسي قرار گرفت.
يافته ها: نتايج پژوهش حاکي از آن است که الگوي توسعه پارک هاي علم و فناوري در سطح جهان نشان دهنده حاکميت نوعي الگوي زباني سرمايه داري بر آنهاست که علم در خدمت منويات نظام سرمايه داري قرار مي گيرد. در انتهاي مقاله با تاکيد بر رويکرد اخلاقي به نقش سياستگذاران فناوري در تنظيم چشم اندازهاي مناسب جهت توسعه پارک هاي علم و فناوري در راستاي منافع عامه اشاره ميشود.
نتيجه گيري: با استفاده از يافته هاي اين پژوهش فرضيه بيطرفي دانش و فناوري نقد و مشاهده شد که ميزان توجه به مسووليت هاي اجتماعي پارک هاي منتخب در برابر اهداف تجاري سازي دانش بسيار اندک بوده است.

 نسخه قابل چاپ

هرچند توجه به موضوع پارکهاي علم و فناوري و مراکز رشد در ايران به اوايل سالهاي دهه 70 برمي گردد، ليکن تجربه اجرايي ما در اين زمينه کمتر از يک دهه است. در اين مدت کوتاه، شاهد رشد کمي اين زيرساختهاي مهم براي توسعه مبتني بر دانايي بوده ايم. در حال حاضر بيش از 60 مرکز رشد و بيش از 20 پارک علم و فناوري در ايران ايجاد شده است. اين پارکها و مراکز رشد در مراحل مختلف توسعه فيزيکي و محتوايي هستند. تجربه به دست آمده در طي اين سالها در قالب مقالات متعدد توسط متخصصين در همايشهاي ملي و بين المللي ارايه شده است. حضور گسترده و فعال کارشناسان و مديران پارکها و مراکز رشد علم و فناوري ايران در مجامع بين المللي باعث شد که شاخه غرب آسيايي انجمن بين المللي پارکهاي علمي با حضور پررنگ ايران ايجاد شود. در طي 6 سال گذشته، رييس اين شاخه هميشه از ايران انتخاب شده است. دستاوردهاي مثبت پارکها و مراکز رشد در کشور به معني فقدان نقاط ضعف نيست. با توجه به شرايط موجود از نظر اقتصادي، سياسي، اجتماعي و علمي در کشور ما، اين مراکز با مشکلات عديده اي روبرو هستند. مقاله حاضر به موضوع مهم رويکرد اخلاقي در توسعه پارکهاي علم و فناوري توجه نموده است. هرچند هويت و کارکردهايي که براي پارکهاي علم و فناوري در اين مقاله فرض شده است با هويت اصلي پارکها در ايران و دنيا کمي فاصله دارد، ليکن جامعه علمي و کارشناسان پارکها و مراکز رشد نيازمند طرح اين نوع مسايل هستند. اميد است انتشار اين مقاله باعث توجه صاحبنظران به اين موضوع مهم گردد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: عدالت به عنوان يكي از بارزترين نمودهاي ارزشهاي اخلاقي، بر نگرشها و ادراكات افراد در حوزه هاي مختلف تاثيري انكارناپذير به جاي مي گذارد. بر همين اساس طي اين پژوهش، نقش عدالت بر نگرشهاي معلمان نسبت به سازمان و رضايت از رسيدگي به شكايات، مورد بررسي قرار گرفت.
روش كار: روش پژوهش، الگوسازي معادله ساختاري بود و جامعه آماري پژوهش را معلمان زن و مرد شاغل به كار در دبيرستانهاي شهر اصفهان تشكيل دادند. از جامعه آماري مذكور، 246 معلم به شيوه نمونه گيري سهل الوصول از بين مدارس نواحي مختلف براي پاسخگويي به پرسشنامه هاي پژوهش انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه عدالت بين فردي با 4 سوال، عدالت اطلاعاتي با 5 سوال، عدالت رويه اي با 7 سوال، عدالت توزيعي با 4 سوال، رضايت از رسيدگي به شكايات با 3 سوال و نگرش نسبت به سازمان با 10 سوال بودند. داده هاي حاصل از پرسشنامه هاي پژوهش با استفاده از الگوسازي معادله ساختاري و رگرسيون ميانجي تحليل گرديد.
يافته ها: نتايج تحليل رگرسيون ميانجي حاكي از آن بود كه رضايت از رسيدگي به شكايات و عدالت رويه اي، نقش متغير ميانجي گشت پذير را براي يكديگر در رابطه با نگرش به سازمان ايفا مي كنند. الگوسازي معادله ساختاري نيز نشان داد كه عدالت بين فردي و عدالت اطلاعاتي با هيچيك از دو متغير رضايت از رسيدگي به شكايات و نگرش نسبت به سازمان، رابطه مستقيم ندارند. اما عدالت رويه اي تاثير خود را بر نگرش به سازمان از طريق رضايت از رسيدگي به شكايات اعمال مي كند و عدالت توزيعي بر نگرش نسبت به سازمان، تاثير مستقيم دارد.
نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش، الگوي ويژه اي را در باب نقش ابعاد عدالت بر رضايت از رسيدگي به شكايات و نگرش نسبت به سازمان به دست داد. بدين شكل كه عدالت توزيعي، نقش مستقيمي در نگرش به سازمان دارد ولي عدالت رويه اي نقش خود را بر نگرش نسبت به سازمان از طريق رضايت از رسيدگي به شكايات اعمال مي نمايد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: پيچيده تر شدن روزافزون سازمان ها و افزايش ميزان كارهاي غيراخلاقي، غيرقانوني و غيرمسوولانه در محيط هاي كاري، توجه مديران و صاحبنظران را به بحث اخلاق كار و مديريت اخلاق معطوف ساخته است؛ در اين راستا بسياري از سازمان ها به صورت رسمي اصول اخلاقي تعريف كرده اند و نظام هاي آموزشي براي اين امر ايجاد شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسي وضعيت سازمان ها در ارتباط با تدوين و اجراي منشور اخلاقي است. در اين خصوص، پس از بررسي جايگاه اخلاق در تعالي سازمان، به اهميت منشور اخلاقي به عنوان راهکاري در پياده سازي و اجراي اصول اخلاقي در سازمان پرداخته و نقش آن در عملکرد سازمان را مورد بررسي قرار مي دهد. در پايان نيز با توجه به نتايج حاصل از بررسي نمونه ها، برخي دلايل ناموفق بودن منشور اخلاقي در سازمان ها مورد بررسي قرار مي گيرد.
روش كار: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت و روش توصيفي- پيمايشي مي باشد. در اين پژوهش 42 نمونه از شرکت هاي زير نظر وزارت فناوري اطلاعات و ارتباطات، از نظر تدوين و عملياتي نمودن منشور اخلاقي مورد بررسي قرار گرفته است.
يافته ها: در بين نمونه شرکت هاي مورد ارزيابي تنها 47 درصد شرکت ها داراي منشور اخلاقي بوده اند. که از اين ميان نيز 85 درصد آنها در زمينه تدوين منشور موفق بوده اند. در زمينه اجراي منشور نيز 80 درصد از شركت هاي موفق در تدوين، تمام امتياز مربوط به آموزش و عملياتي کردن منشور اخلاقي را کسب نموده اند.
نتيجه گيري: نتايج آماري حاکي از آن است که با وجود تاکيد بر اخلاق هنوز سازمان ها در اين عرصه سرمايه گذاري چنداني ننموده اند، از طرفي تدوين منشور اخلاقي از سوي سازمان ها نيز الزاما تضمين كننده استقرار اخلاقيات در سازمان و اجراي منشور نيست.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: تعامل اخلاقي پزشک و جامعه از جمله موضوعاتي است که از هزاران سال قبل مورد توجه قانونگذاران بوده است. آنچه از متون باز مانده ايران باستان به دست مي آيد آن است که در جامعه طبقاتي آن روزگار، با وضع قوانيني سعي نموده بودند تا حقوق پزشک و بيمار را حفظ نمايند. پزشکان، ملزم به گذراندن آزمونهاي دشوار براي دريافت مجوز بودند و جامعه نيز در قبال تخصص آنان، موظف به پرداخت دستمزدهاي مصوب بود. در مقاله حاضر، اساس پژوهش بر رساله پزشکي موجود در مجلد سوم دينکرد نهاده شده که تا کنون بر مبناي آن، تحقيق مستقلي صورت نگرفته است.
روش کار : در اين پژوهش با استفاده از روش استنادي و جمع آوري شواهد، يافته ها، طبقه بندي و تحليل گرديدند.
نتيجه گيري : با توجه به متون بازمانده مذهبي زرتشتي، در ايران باستان قوانين متقني در باره تعامل پزشک و بيمار وجود داشته که سرپيچي از آن قوانين، جرم محسوب شده، مجازات در پي داشت. اين قوانين که خاستگاهي شرقي داشته و از اقوام پيشتر به ايرانيان رسيده بود در تمدن ايراني، کاملتر شد و از طريق جنگها و رفت و آمدهاي ايرانيان و يونانيان به تمدن يونان منتقل و به نام آنان شهره گرديد؛ ولي مکتوبات موجود، تقدم ايرانيان را بر يونانيان در حوزه اخلاق پزشکي به اثبات مي رساند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اخلاق در حسابداري اهميت خاصي دارد زيرا، اين رشته نيز همانند رشته هاي ديگر داراي الزامات اخلاقي خاصي تحت عنوان «آيين رفتار حرفه اي» است. از طرفي، با توجه به اينکه بسياري از حوزه هاي حسابداري از جمله بحث مديريت سود، نيازمند انجام قضاوتهاي اخلاقي است، لذا، هدف اين تحقيق بررسي نقش قضاوتهاي اخلاقي در مديريت سود مي باشد.
روش کار: براي اين منظور پرسشنامه بين 200 نفر از دانشجويان مقطع کارشناسي رشته حسابداري توزيع گرديد. اين پرسشنامه شامل 6 سناريو مي شود که در هر يک از سناريوها، انگيزه مديريت سود و روش مديريت سود خاصي، مطرح شده است. انگيزه مديريت سود شامل دو سطح «فرصت گرايانه» و «افزايش ارزش شرکت» و روش مديريت سود، شامل سه سطح «تغيير در روشهاي حسابداري»، «دستکاري اقلام تعهدي»، و «تغيير در زمان بندي مبادلات اقتصادي» مي باشد. به منظور آزمون فرضيات از تحليل واريانس دو عامله و آزمون تي استيودنت استفاده گرديد.
يافته ها: بر اساس نتايج حاصله انگيزه مديريت سود و روش مديريت سود در سطح اطمينان 99 درصد، تاثير قابل ملاحظه اي بر قضاوت اخلاقي دارد. بر اساس اين نتايج، مي توان چنين استنباط کرد که فرضيه اول و دوم، هر دو در سطح اطمينان 99 درصد تاييد مي شوند.
نتيجه گيري: نتيجه اينکه، انگيزه مديريت سود حايز اهميت است. بدين معني که، مديريت سود با انگيزه «فرصت گرايانه» غيراخلاقي تر از مديريت سود با انگيزه «افزايش ارزش شرکت» است. علاوه بر اين، روش مديريت سود نيز با اهميت است. به اين صورت که روش «دستکاري اقلام تعهدي» از ساير روشها، غيراخلاقي تر بوده و سپس روش «تغيير در زمان بندي مبادلات اقتصادي» است. روش «تغيير در روشهاي حسابداري» نسبت به دو روش ديگر، ميزان غيراخلاقي بودن کمتري دارند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: در اين پژوهش تلاش شد تا بر اساس تحليل محتواي كتابهاي درسي پايه اول دوره راهنمايي، تصويري از آموزش اخلاق در اين پايه ارايه شود. بدين منظور ابتدا چارچوب نظري تهيه شد. در اين چارچوب نظري دو شيوه ارايه (مستقيم و غير مستقيم)، دو نحوه خطاب (فردي و گروهي) و چهار نوع پيام اخلاقي «در ارتباط با خدا، در ارتباط با خود، در ارتباط با جامعه و در ارتباط با جهان» از يكديگر تفكيك شدند.
روش: تمامي كتابهاي درسي پايه اول دوره راهنمايي در سال تحصيلي 87-86 به استثناي كتابهاي رياضي و زبان، با استفاده از سياهه جمع آوري داده ها تحليل شدند و مفاهيم و آموزه هاي اخلاقي آنها شناسايي و طبقه بندي شد. براي اطمينان از صحت برداشت محقق، از معلمان پايه اول دوره راهنمايي درخواست شد تا مطالب استخراج شده را با متن كتابها تطبيق دهند و بدين ترتيب به تاييد دقت تحليل انجام شده بپردازند.
يافته ها: نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه مفاهيم اخلاقي در ارتباط با خود، در ارتباط با جامعه در ارتباط با ديگران و در ارتباط با جهان به ترتيب بيشترين فراواني را به خود اختصاص داده اند. همچنين، نحوه خطاب پيامهاي اخلاقي، بيشتر گروهي بوده است تا فردي. در عين حال، براي ارايه آموزه هاي اخلاقي از روش مستقيم بيشتر از روش غير مستقيم استفاده شده است، روش ارايه آموزه هاي اخلاقي در ارتباط با خدا و خود بيشتر به شيوه مستقيم و روش ارايه آموزه هاي اخلاقي در ارتباط با جامعه و جهان بيشتر به شيوه غير مستقيم بوده است.
نتيجه گيري: بهتر است مفاهيمي مانند راستگويي، رازداري، دوري از غيبت و حسد و خودنمايي، مورد عنايت بيشتري قرار گيرند. همچنين، پيشنهاد مي شود علاوه بر آموزش نظري مفاهيم اخلاقي، آموزشي عملي اخلاق از طريق به كارگيري بيشتر روشهاي فعال، مورد توجه واقع شود.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اخلاق نظري هر چند افق هاي روشني را فراروي محققان در حوزه هاي علمي گوناگون قرار مي دهد، اما يک الگوي قابل مراجعه براي سنجش ميزان حصول اخلاقيات ارايه نمي دهد. الگوي معرفي شده در پژوهش حاضر، فعاليت در حوزه پژوهش و کاربرد نانوفناوري را مورد بررسي قرار داده و از نظر رعايت شئون اخلاقي با داشتن ابزاري براي ارزيابي، بازخورد و بازبيني مانند يک سامانه مميزي عمل مي کند.
روش: در مطالعه حاضر به منظور اعتبار يابي الگوي ارايه شده، علاوه بر مرور مطالعات موردي، پيمايشي نيز بر نظرات خبرگان عرصه نانوفناوري در مورد توانايي علمي و اجرايي چارچوب مورد بحث در هريك از مراحل فرايندي آن صورت گرفت. جامعه آماري تحقيق، اعضاي هيات علمي عضو ستاد نانو کشور مي باشند. اين جامعه 1957 محقق دارد. بر اساس شيوه نمونه گيري طبقه بندي شده، تعداد 174 نمونه انتخاب و از طريق پست الكترونيك، پرسشنامه طراحي شده در اختيار آنها قرار گرفت.
يافته?ها: نتايج حاصل از پيمايش نشان داد که الگوي ارايه شده اعتبار بالايي براي ارزيابي خطر در حوزه نانوفناوري دارد.
نتيجه?گيري: با توجه به تحقيق ميداني انجام گرفته در روند اين پژوهش مي توان نتيجه گرفت که الگوي معرفي شده الگويي بسيار کارآمد است که مي تواند به دستاندرکاران و مسوولان امر در زمينه معيارين سازي نانو کمک فراواني بکند. پويايي، جامع بودن، استفاده از متخصصين رشته هاي علمي مختلف براي بکارگيري آن، انعطاف پذيري و کاربردي بودن، ويژگي هاي منحصر به فردي هستند که استفاده از الگوي مذکور را مورد توجه متخصصين قرار داده است.

 نسخه قابل چاپ

اگر بخواهيم بين دانشمندان بزرگ علم پزشکي که تاثيرگذاري آنها در جامعه نتايج فراواني داشته کسي را معرفي کنيم بايد به تصديق بزرگان نام ردولف ويرشو را در صدر شخصيتهاي پزشکي جهان قرار دهيم. با اينکه بيش از يک قرن از فوت او مي گذرد ولي نام وي با انتشار 132 مقاله در ISI به عنوان بنيانگذار پاتولوژي، پاتولوژي سلولي، پاپ پاتولوژي، بنيانگذار طب اجتماعي و علم اجتماعي، فرد انقلابي در تغييرات اجتماعي، مرد سياسي، آنتروپولوژيست و معمار و جانورشناس در فاصله هاي زماني مختلف در مجلات پزشکي چند دهه گذشته ياد گرديده است که او را به عنوان يک شخصيت پيشرو و نابغه بزرگ دانسته اند.

 نسخه قابل چاپ

از الزامات رشد بازارهاي مالي، بهكارگيري ابزارهاي مالي جديد است. در طراحي اين ابزارها، بايد عدالت و كارايي در كنار هم ديده شود. در اين مقاله كوشش مي شود با استخراج مباني اخلاقي (ممنوعيت ها) و اصول اخلاقي (الگوهاي عملياتي)، نهايتا معيارهاي لازم براي طراحي محصولات مالي جديد تحت عنوان الگوي اخلاق اسلامي در مهندسي مالي ابزارهاي مالي، مبتني بر كارايي و عدالت تدوين شود.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اگرچه فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي نقش سازنده اي در افزايش كارايي و اثر بخشي سازماني داشته اند ولي مشكلات اخلاقي متعددي نيز به بار آورده اند. سازمانها همواره در به كارگيري همه جانبه اين فناوري با ترديدهايي مواجه بوده اند. با وجود اين به دليل نقش و اهميت انكارناپذير اين فناوري ها لزوم شناسايي عوامل موثر بر اخلاقيات جهت برطرف نمودن مشكلات مرتبط، ضروري است. مرور تحقيقات گذشته مبين اين مطلب است كه مطالعات اندكي در مورد اثر رفتار شهروندي سازماني بر اخلاقيات فناوري، اطلاعات صورت گرفته است. هدف اصلي شناسايي عوامل موثر بر اخلاقيات فناوري اطلاعات با رويكرد رفتار شهروندي سازماني مي باشد.
روش: روش تحقيق از لحاظ هدف، كاربردي و از لحاظ نحوه جمع آوري داده ها، توصيفي-پيمايشي مي باشد. داده هاي مورد استفاده از 119 نفر از كاركنان و مديران شركت هاي فناوري اطلاعات واقع در تهران جمع آوري گرديده و الگو علي پيشنهادي بر اساس فن الگو سازي معادلات ساختاري، مورد آزمون قرار گرفته است.
يافته ها: اين الگو با توجه به داده هاي جمع آوري شده به خوبي، شاخص هاي تناسب را برآورده نمود. معناداري اجزاي الگو هم مناسب بوده و همبستگي بين متغيرهاي الگو در سطح معنادار و مناسبي است.
نتيجه گيري: نتايج نشان مي دهد كه اخلاقيات فناوري اطلاعات مي تواند از ارزشهاي اخلاقي سازمان تاثيرپذير باشد كه در اين اثر، تعهد سازماني و ابعاد رفتار شهروندي سازمان به عنوان متغير ميانجي عمل مي كنند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: حسابداران مسووليت حساس و دشواري درتفسير مبادلات و ارايه آنها به شكل گزارش هاي مالي كه قابل استفاده براي گروههاي ذينفع جهت ارزيابي عملكرد شركتها دارند. بنابراين انجام اعمال حرفه اي غيراخلاقي شامل ارايه اطلاعات مالي با كيفيت نامطلوب و مقلوب مي تواند اعتماد عموم را به حسابداران از بين برده و به حيثيت كل حرفه لطفه وارد سازد. با افزايش توجه جهاني به مبحث اخلاق و نيز اهميت كيفيت اطلاعات در حرفه حسابداري، در اين تحقيق سعي شده است تا گوشه اي از خلا تحقيقاتي موجود در تبيين اثر ديدگاه اخلاقي مديران مالي بر كيفيت گزارش هاي مالي پرشود.
روش كار: در اين تحقيق، ديدگاه اخلاقي مديران مالي با استفاده از پرسشنامه موقعيت اخلاقي سنجيده شد. سپس، ضابطه كيفيت گزارشگري مالي با استفاده از متغيرهاي مشاهده پذير كمي شد. در نهايت، اثر ديدگاه اخلاقي مديران مالي بر كيفيت اطلاعات در 105 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسي قرار گرفت. براي داده پردازي نيز از روش الگوي معادلات ساختاري، مبتني بر روش حداقل مربعات جزيي استفاده گرديد.
يافته ها: نتايج تحليل آماري نشان مي دهد كه ديدگاه اخلاقي مديران بر كيفيت گزارش هاي مالي موثر است به طوري كه 18% تغييرات اين متغير را تبيين مي نمايد. به علاوه، آرمان گرايي اثر مثبت معني داري بر كيفيت گزارش هاي مالي دارد.
نتيجه گيري: با توجه به اثر مثبت ديدگاه آرمانگراي مديران بر كيفيت اطلاعات مالي، بنظر مي رسد ضروري است كه نهادهاي حرفه اي و مراجع مسول درجهت تقويت آرمان گرايي مديران و درنتيجه، ارتقاي كيفيت گزارش هاي مالي برنامه ريزي نمايند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: با امكانات و گزينه هاي فراواني كه رسانه هاي جديد در عصر اطلاعات در اختيار افراد جامعه قرار مي دهند، كاربران دائما با محرك هاي جديد و انواع مختلف رفتارهاي اجتماعي و اخلاقي آشنا مي شوند. اين فضا هويت نامشخص و پيوسته متحولي را مي آفريند، و بيشترين تاثير آن براي نسلي است كه در مقايسه با نسل قبل با محرك هاي فراواني مواجه است. همچنين از طريق رسانه هاي نوين و فناوري اطلاعات، افراد جامعه خط مفروض ميان فضاي عمومي و خصوصي را تجديد سازمان مي كنند و اين امكاني است كه جامعه فعالانه از آن استفاده مي كند.
روش كار: با بررسي تعداد 80 نفر از كاربران عمومي فناوري اطلاعات و آسيب هاي اجتماعي، هنجارها و تهديدهاي اخلاقي شبكه جهاني و ابزارهاي ارتباطي رايانه اي بر آنها، الگوي براي اخلاق كاربري ارايه شده است.
يافته ها: در اين پژوهش مشخص گرديد بيش از 85% كاربران در معرض آسيب هاي اخلاقي و ناهنجاري هاي فناوري اطلاعات قرار داردند كه سهم كودكان و نوجوانان در اين نمونه گيري از سايرين بيشتر است.
نتيجه گيري: اخلاق حرفه اي به دليل اين كه متخصصان تنها با تسلط بر كار و فعاليت حرفه اي خود و فلسفه و نقش آن در زندگي مردم، به درك اخلاقي نايل مي آيند و عينيت گرايي و بي طرفي علمي و عدم جانبداري سياسي كه مهمترين اصل اساسي علم و فناوري است، در رابطه با اخلاق علمي حرفه اي مورد تاييد قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اين پژوهش در صدد بوده است كه موضوع مسووليت پذيري اجتماعي شركتها را مطالعه كرده و نحوه اثرگذاري بازاريابي اخلاقي بر رفتار خريد مصرف كنندگان را مورد بررسي قرار دهد. از اين رو چگونگي تاثير ارزش هاي اخلاقي و اجتماعي رعايت شده توسط شركت را در فرايند تصميم گيري خريد مصرف كنندگان مواد غذايي، مساله خود قرار داده است.
روش كار: با توجه به ماهيت پژوهش، روش تحقيق در آن، توصيفي و از بعد نحوه گردآوري داده ها، از نوع پيمايشي است. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه استفاده شده و نمونه گيري به روش تصادفي خوشه بندي انجام گرفته است. براي پاسخ به سوالات مطروح، 372 نفر از مشتريان مواد غذايي فروشگاه هاي زنجيره اي رفاه به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند.
يافته ها: نتايج پژوهش نشان مي دهد كه بين آميخته هاي بازاريابي و رفتار خريد مصرف كنندگان مواد غذايي مورد بررسي در اين پژوهش، رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. همچنين بين عوامل موقعيتي و رفتار خريد مصرف كنندگان رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. علاوه بر آن، نتايج حاكي از آنست كه در جامعه آماري مورد بررسي، بين بازاريابي اخلاقي و رفتار خريد مصرف كنندگان مواد غذايي رابطه مثبت و معني داري وجود دارد.
نتيجه گيري: رعايت ارزش هاي اجتماعي توسط شركت ها بر رفتار خريد مصرف كنندگان مواد غذايي اثر گذاشته به طوري كه در اثر مطابقت اين ارزش ها با ارزش هاي مصرف كنندگان (جامعه)، آنان را به انتخاب نام و نشان تجاري آن شركت ها ترغيب كرده است.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اين مقاله در چارچوب نظريه اخلاق اطلاعات به تعبير لوسيانو فلوريدي و به عنوان حوزه توسعه يافته اي از اخلاق رايانه ارايه مي گردد و به ضرورت طبقه بندي مسايل اخلاقي مطرح در حوزه اخلاق اطلاعات پرداخته و رويكردي روش مندانه در تحليل هر طبقه از اين مسايل عرضه مي نمايد. فلوريدي در نظريه توسعه يافته اخلاق اطلاعات، استدلال مي كند كه قلمرو اخلاق رايانه بايستي به مراتب بيش از دربرگيرندگي موجودات انساني، فعاليت ها، تمايلات و خصوصيات آنان گسترش داده شود. وي اخلاق اطلاعات توسعه يافته را به منزله اخلاقي كلان طرح مي نمايد و بر آن است تا در تمامي موقعيت هاي اخلاقي، كاربست پذير باشد.
روش كار: ابتدا با نگاهي مساله محور به معرفي برخي از مسايل اخلاقي شاخص در عصر اطلاعات پرداخته و روند تكامل و توسعه حوزه اخلاق رايانه به حوزه اخلاق اطلاعات مورد تصديق قرار مي گيرد. در خصوص معرفي تفصيلي اخلاق اطلاعات و تبيين هر طبقه از مسايل مطرح در آن، به طور كلي به معرفي چهار رهيافت بنيادين ممكن به علم اخلاق (اخلاق فلسفي، اخلاق هنجاري، اخلاق توصيفي، و اخلاق كاربردي) پرداخته مي شود، سپس اخلاق اطلاعات به مثابه حوزه بررسي مسايل اخلاقي متاثر از فناوري اطلاعات و ارتباطات در عصر اطلاعات تلقي شده و چنين مسائلي از رهيافت اخلاق كاربردي در سه ديدگاه متمايز (اخلاق اطلاعات از ديدگاه هاي اخلاق فلسفي، اخلاق حرفه اي و اخلاق توصيفي) به همراه موضوعات شاخص و مثال هايي ارايه و معرفي مي شود.
نتيجه گيري: با ارايه جدولي، ديدگاه هاي مذكور در اخلاق اطلاعات، طبقه بندي و رشته هاي تخصصي مورد مشاركت، زمينه هاي موضوعي شاخص و روش تحليل موضوعات مرتبط با هر طبقه از مسايل مذكور بر اساس رهيافت هاي ممكن به علم اخلاق به طور خلاصه گردآوري، تبيين و ارايه مي شود.

 نسخه قابل چاپ