مقالات نقش اخلاق در علوم و فناوری

زمينه: هدف اصلي اين مقاله بررسي لزوم گنجاندن درس اخلاق حسابداري در برنامه درسي رشته حسابداري است. هر چند که بخشي از اصول اخلاقي حرفه حسابداري در درس حسابرسي مطرح مي شود، اما با توجه به اهميت آن به نظر مي رسد که اين موضوع از حساسيت زيادي برخوردار و نيازمند توجه بيشتري است و لذا بايد در قالب يک عنوان درسي جديد که معادل سه واحد درسي محسوب مي شود، در برنامه درسي رشته حسابداري گنجانده شود.
روش کار: در اين مقاله، نخست يافته هاي حاصل از پرسشنامه اي که ميان صاحبنظران آموزش حسابداري توزيع شده است، براي بررسي لزوم قرار گرفتن اين درس در برنامه درسي دوره کارشناسي رشته حسابداري مورد استفاده قرار گرفت. سپس با روش توصيفي پيمايشي ارايه درس اخلاق حسابداري در دوره کارشناسي دانشگاههايي که دوره کارشناسي حسابداري را برگزار مي کنند و جزء 150 دانشگاه برتر جهان هستند، بررسي و بر اين اساس طرح درس نمونه ارايه شد.
يافته ها: يافته هاي اين تحقيق بيانگر آن است که ارايه درس اخلاق حرفه اي در مقطع کارشناسي يک ضرورت است و مطالب آن از طريق ساير دروس حسابداري پوشش داده نمي شود.
نتيجه گيري: از آنجا که جلب اعتماد عمومي براي حرفه حسابداري بسيار با اهميت است، و با توجه به اين که صاحبنظران و استادان حسابداري مورد پرسش در اين تحقيق، آموزش مفاهيم و اصول اخلاقي به حسابداران را ضروري قلمداد نموده اند، توصيه مي شود که اين واحد درسي به مجموعه دروس مقطع کارشناسي حسابداري افزوده شود.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: از آنجا که تقريبا تمام مفاد حقوقي، اخلاقي هستند و يا به شکلي، غايت آنها به اخلاق مي رسد و از طرف ديگر حقوق مي تواند حامي اخلاق و عامل حفظ آن گردد؛ لذا استفاده بجا و حمايتي از هر يک در مقابل ديگري مي تواند در پيشبرد اهداف کاربردي، موثر باشد. در امور درماني نيز، کاربرد به جاي هر يک از امور اخلاقي و حقوقي مي تواند ضمانت اجراي حاصل از تعامل صحيح آن دو را به همراه داشته باشد و عامل صيانت از انحرافات گردد. در اين خصوص، شناخت رابطه و تعامل صحيح بين اخلاق و حقوق و آشنايي با مباني هر يک از اين علوم مي تواند در هدايت صحيح انتظارات افراد و برنامه ريزي هاي کاربردي، سودمند باشد.
روش کار: در اين مقاله ابعاد گوناگون ارتباط بين حقوق پزشکي و اخلاق پزشکي با توجه به معرفي و شناخت مباني و کليات حقوق و اخلاق و ارتباطات آن دو مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين سعي شده تا ضمن بيان به هم پيوستگي بنيادي حقوق و اخلاق، تفاوتها و شباهتهاي آن دو مطرح گرديده و در پايان نقش تضمين اخلاق پزشکي به وسيله حقوق پزشکي شرح داده شود.
نتيجه گيري: اخلاق پزشکي و حقوق پزشکي در بعضي جنبه ها چون اجراي ارادي، تعالي و ارزش نهايي، هدف، منبع و غيره با هم متفاوتند؛ اما بدون يکي، ديگري نيز ناقص و حتي مي توان ادعا نمود که گاهي بي نتيجه و بي اثر و باطل است. در اين ميان، ورود حقوق پزشکي براي تثبيت و ضمانت اجرايي اخلاق پزشکي بويژه در مواردي که عدم رعايت اخلاق پزشکي منجر به ضايعات جبران ناپذيري به عموم مردم و بدنه سامانه درماني مي گردد، مي تواند بسيار مفيد و لازم باشد. بررسي موردي در ايران، اقدامات دولت را در زمينه تصويب مقررات خاص حوزه سلامت از جمله در مورد پيوند اعضا و نحوه اهداي جنين به زوجين نابارور تاييد مي کند. اين تحقيق بر توسعه اخلاق پزشکي و اندراج اصول اخلاقي در آيين نامه ها و مقررات پزشکي تاکيد مي کند و اين فرايند را منافي با ارزشهاي اخلاقي نمي داند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: وظيفه گرايي يکي از نظريات عمده در اخلاق هنجاري است که به دليل تکثر نظرات وظيفه گرا تعريف واحدي از آن وجود ندارد. معمولا اين نظريه در مقابل با غايتگرايي تعريف مي شود يعني نظريه اي است كه ايجاد بهترين نتايج را ملاک درستي و وظيفه نمي داند. بر خلاف تصور مشهور، هدف قرار ندادن ايجاد بيشترين خوبي، ملاک وظيفه گرايي نيست. برخي معيارهاي ديگر براي وظيفه گرايي ذکر شده است که به نظر ما اصالت ندارند. از جمله اين که وظيفه گرايي متعهد به اصل عدالت، نظريه اي غيربهينه ساز، قاعده محور، مطلق گرا و امر محور است و واکنشي احترام آميز به ارزشها و اشخاص دارد.
روش کار: در اين مقاله با روشي توصيفي-تحليلي ابتدا به تبيين و توصيف تعاريف ارايه شده از وظيفه گرايي پرداخته و پس از تحليل و نقد آنها سعي کرده ايم به تعريفي جامع از وظيفه گرايي برسيم.
نتيجه گيري: وظيفه گرايي ديدگاهي است در مقابل غايت گرايي، که دو اصل مورد قبول غايت گرايي يا يکي از آندو يعني استقلال معناي خوب از درست و تعريف درست به بيشينه سازي خوب را رد مي کند. بنابراين وظيفه گرايي به نظراتي گفته مي شود که درستي اعمال براي آنها مقدم بر خوبي بوده و مستقل از آن است و درست صرفا چيزي که خوب را بيشينه سازي کند نيست. ملاک درستي اعمال در نظريه هاي مختلف وظيفه گرايي چيزي از قبيل اصول عقلي مانند اصل تعميم پذيري، ذات اعمال، امر الهي، قرارداد اجتماعي، اراده و انتخاب فردي يا حقوق است.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: داوري مقاله هاي مجلات علمي سواي اين كه يك كار علمي است يك كار اخلاقي نيز قلمداد مي شود. داوران با پذيرش، رد يا ارايه پيشنهادهاي اصلاحي به نويسندگان مقالات، نقش برجسته اي در فرايند داوري دارند. اين مقاله داوران مجله هاي علمي را در كانون توجه قرار مي دهد و هنجارهاي رايج در ارتباط با داوران مقالات، منابع انتخاب ، معيارهاي انتخاب و عملكرد آنها و نواقص و كاستي هاي رايج در گزارش هاي داوران مجله هاي علمي ايران را بررسي مي نمايد.
روش پژوهش: اين پژوهش اكتشافي و توصيفي و نيز يك مطالعه كمي و كاربردي است. روش اجراي آن پيمايش و ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه است. جمعيت آماري اين پژوهش شامل 245 مجله علمي ايران است.
يافته ها: اين پژوهش نشان مي دهد در مجله هاي علمي ايران از دو منبع «اعضاي هيات تحريريه» و « فهرست اسامي داوران موجود در مجله» براي انتخاب داوران مقالات، بيشتر استفاده مي شود. سه معيار «سرشناس بودن در حوزه هاي موضوعي مجله»، «سابقه گزارش هاي داوري مفيد و سازنده» و «داشتن تجربه در حوزه داوري براي مجله هاي علمي» براي انتخاب داوران بيشتر اهميت دارند. عملكرد داوران جوان در سه ويژگي «نظم و رعايت وقت»، «دقت نظر در داوري مقاله»، «ارايه پيشنهادهاي سازنده براي اصلاح مقاله» بهتر از داوران مسن است. نتيجه ديگر اين كه در مجله هاي علمي ايران تمايل بيشتري به استفاده از داور داخلي نسبت به داور خارجي وجود دارد. و «طولاني بودن زمان داوري» مهم ترين مشكل مجله هاي علمي ايران است.
نتيجه گيري: نتايج اين پژوهش نشان مي دهد مجلات علمي ايران در مجموع تمايل بيشتري به انتخاب داوران داخلي (اعضاي هيات تحريريه) دارند. اين نتيجه گيري با توجه به محوريت اعضاي هيات تحريريه در مجلات علمي ايران حايز اهميت است. همچنين نتايج اين پژوهش نشان مي دهد عملكرد داوران جوان نسبت به داوران مسن بهتر است. ضمن اين كه مجلات علمي ايران براي انتخاب داوران شان بر معيارهاي كيفي (سرشناس بودن، سابقه و تجربه داور) تاكيد دارند. دست آخر اين كه مجلات علمي ايران همچنان با مشكل طولاني بودن زمان داوري مقالات مواجه هستند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: كتابداران، كارشناسان گردآوري و اشاعه اطلاعات هستند كه داشتن مهارتهاي تخصصي و علمي در اين خصوص براي آنان كافي نيست، بلكه مقدم بر آن برخورداري از خصوصيت والاي انساني و كردار اخلاقي است كه شايسته حفظ و توسعه مي باشد. از طريق اين كردارها مي توانيم تشخيص دهيم كه كتابداران و متخصصان اطلاع رساني، كارگزاران اخلاقي هستند و در مقابل خودشان و به طور كلي جامعه، احساس مسووليت مي كنند. از اين رو، اين پژوهش مي کوشد ديدگاه كتابداران عضو انجمن كتابداري و اطلاع رساني کشور را نسبت به اصول اخلاق حرفه اي کتابداران و اطلاع رسانان مورد بررسي قرار دهد.
روش كار: پژوهش حاضر از نوع كاربردي است که با روش پيمايشي توصيفي انجام گرفته است. جامعه آماري اين پژوهش را كتابداران عضو انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران و 10 شاخه استاني انجمن خراسان، اصفهان، خوزستان، فارس، قم، لرستان، كرمانشاه، مازنداران، همدان و يزد تشکيل داده اند. تعداد جامعه آماري با توجه به آمار اخذ شده از انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران 1873 نفر بوده است. براي گردآوري داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. مبناي اين پرسشنامه را برخي مولفه ها و شاخص هاي اخلاق حرفه اي موجود در متون مرتبط و منشورهاي اخلاق حرفه اي کتابداران تشکيل داده اند.
يافته ها: بر اساس يافته هاي پژوهش جهت تنظيم اصول اخلاق حرفه اي کتابداران ايران به ترتيب، مولفه هاي مسووليت در برابر خود، مسووليت در برابر همكاران، مسووليت در برابر حرفه، مسووليت در برابر استفاده كنندگان، مسووليت در برابر سازمان، مسووليت در برابر جامعه، و مسووليت در برابر متخصصان ساير حرفه ها پيشنهاد شدند.
نتيجه گيري: در پايان، قوانين اخلاقي نهايي مورد نظر كتابداران عضو انجمنهاي كتابداري و اطلاع رساني ايران در هفت مولفه که شامل 32 اصل مي باشد ارايه گرديده است.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اخلاق در تحصيل علم و دانش از ديرباز محور توجه بوده، به ترتيبي كه مي توان گفت در كنار پشتكار و تلاش، رعايت اصول اخلاقي و انساني نيز از ضروريات مطرح در علم و تحصيل هستند. بر همين اساس هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه اخلاق و عدالت آموزشي با تعهد و فريبكاري علمي در دانشجويان است.
روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه همبستگي محسوب مي شود. جامعه آماري پژوهش، دانشجويان روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاههاي شهر اصفهان بودند كه از بين آنها 396 نفر به شيوه نمونه گيري آسان انتخاب شدند. ابزارهاي مورد استفاده كه همگي ساخته خود پژوهشگر بودند، شامل پرسشنامه اخلاق تحصيلي (با 8 سوال)، پرسشنامه عدالت آموزشي (شامل دو خرده مقياس عدالت و بي عدالتي با 28 سوال) و دو پرسشنامه تعهد و فريبكاري تحصيلي هر يك با 8 سوال بودند. داده هاي حاصل از پرسشنامه هاي پژوهش با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون واسطه اي مورد تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: نتايج به دست آمده نشان داد كه بين اخلاق تحصيلي با عدالت آموزشي رابطه مثبت، اما با بي عدالتي آموزشي و فريبكاري رابطه منفي معنادار وجود دارد. عدالت آموزشي نيز با فريبكاري، رابطه منفي و معنادار دارد. شواهد حاصل از تحليل رگرسيون واسطه اي نشان داد كه اخلاق تحصيلي، واسطه رابطه بين بي عدالتي آموزشي با فريبكاري است.
نتيجه گيري: شواهد حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد كه در حضور اخلاق تحصيلي، تاثير بي عدالتي آموزشي بر فريبكاري در دانشجويان تضعيف مي شود. اين نقش تضعيف كننده اخلاق تحصيلي بر فريبكاري از زمره موضوعاتي است كه بايد به طور جدي مدنظر قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: مديريت اخلاق پديده اي است که با افزايش رفتارهاي غيراخلاقي در محيط هاي كاري مورد توجه قرار گرفته است. پيدايش مشكلات اخلاقي در سازمان چندين دليل اساسي را به همراه دارد از جمله: عدم احساس مسووليت، فقدان باورهاي اخلاقي، عدم تعهد در قبال سازمان و غيره. در هر حال، مديران الگوهايي قوي به شمار مي آيند و رفتار آنها مي تواند به افزايش عملکرد اخلاقي، كسب اثربخشي و بهره وري و افزايش رضايت شغلي افراد کمک کند. هدف اين تحقيق بررسي رابطه بين رفتار اخلاقي مديران و رضايت شغلي كاركنان واحدهاي دانشگاه آزاد استان كرمان بود.
روش كار: اين پژوهش با استفاده از روش همبستگي در جامعه آماري مديران و كاركنان واحدهاي دانشگاه آزاد استان كرمان (نيمه اول 1387) انجام شد. براي جمع آوري داده ها از دو پرسشنامه بسته استفاده گرديد: پرسشنامه رفتار اخلاقي و پرسشنامه رضايت شغلي. در تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون استفاده شد.
يافته ها: يافته ها نشان داد بين رفتار اخلاقي مديران و رضايت شغلي كاركنان رابطه وجود دارد. از طرفي بين مسووليت پذيري، قاطعيت، رفتار عادلانه و امانتداري مديران با رضايت شغلي كاركنان رابطه مثبت وجود دارد.
نتيجه گيري: مي توان نتيجه گرفت رفتار اخلاقي مديران در محيط كار سبب كاهش تنشها و افزايش رضايت شغلي و اثربخشي مي شود. لذا پيشنهاد مي گردد رفتارهاي اخلاقي در محيط كار نهادينه گردد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: برون سپاري به عنوان مهمترين روش انجام طرحهاي توسعه اي سازمانها (به ويژه سازمانهاي دولتي) مي باشد. اين رويكرد در طرحهاي توسعه فناوري اطلاعات بسيار متداول است. هدف اين تحقيق استخراج و اولويت بندي موارد ناسازگار با اخلاق حرفه اي در مراحل آغازين، اجرا و پس از اجراي طرحهاي برنامه ريزي معماري سازماني مي باشد.
روش كار: در اين پژوهش از روش تحقيق آميخته استفاده شده است. با توجه به كمبود مطالعات در اين زمينه، در مرحله اول 3 سازمان داراي تجربه اجراي پروژه معماري سازماني، جهت استخراج موارد رفتارهاي مغاير اخلاق حرفه اي شركتهاي مشاور مورد بررسي قرار گرفتند. بر مبناي اطلاعات استخراج شده، پرسشنامه اي از موارد تنظيم گرديده و با روش نمونه گيري هدفمند ميان 35 نفر از کارشناسان حوزه فناوري اطلاعات كه داراي تجربه مشارکت در طرحهاي معماري سازماني بودند، توزيع و 21 پرسشنامه تكميل شده دريافت شد. بر مبناي ميانگين نظرات پاسخ دهندگان، آسيبهاي شناسايي شده اولويت بندي شده و مبناي تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: بررسيهاي انجام شده از طريق مطالعات موردي منجر به شناسايي 20 مورد آسيب اخلاق حرفه اي در 3 دوره زماني پيش از آغاز، اجرا و پس از اجراي برنامه هاي معماري سازماني مرتبط در حوزه شركتهاي مشاور شد. نتايج ارزيابي پرسشنامه بيانگر درصد بالاي موافقت پاسخ دهندگان با موارد نقض اخلاق حرفه اي توسط شرکتهاي مشاور فناوري اطلاعات به ويژه در مراحل آغازين و پس از اجراي طرحها مي باشد.
نتيجه گيري: مبناي اصلي تصميمات و رفتارهاي شرکتهاي مشاور، بيش از آنكه مبتني بر حل مشكل سازمانها باشد، معطوف به تامين منافع اقتصادي خودشان است. بيشترين موارد رفتارهاي غيراخلاقي مربوط به موقعيتهايي است که منجر به کاهش هزينه ها و يا افزايش درآمد شده و نتايج اقتصادي براي مشاوران به همراه دارد. شركتهاي مشاور، منافع كوتاه مدت حاصل از طرحها را به منافع بلند مدت ارتباط با مشتريان و حسن شهرت در ميان شركتهاي مشاور و مشتريان ترجيح مي دهند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: هيچ شکي نيست که امروز اخلاق در اقتصاد، بازرگاني و صنعت يک موضوع اساسي است. در بين حوزه هاي عملياتي بازرگاني، بازاريابي و فروش بيشتر مورد انتقاد اخلاقي واقع شده اند. کارکنان خدمات پس از فروش تحت نظارت دايم و مستقيم نيستند. لذا توسط هزاران فرصت که ناشي از موقعيتشان است، با وسوسه هاي بيشتري جهت انجام رفتار غير اخلاقي مواجهه مي شوند. تصميمات کارکنان براي رفتار کردن به صورت اخلاقي يا غير اخلاقي توسط عوامل فردي و سازماني گوناگوني تحت تاثير قرار مي گيرد. در اين تحقيق اين عوامل تحت عنوان عوامل تعيين کننده رفتار اخلاقي فردي و حرفه اي در تعميرکاران شرکتهاي ايران خودرو و سايپا مورد مطالعه قرار گرفته است. عوامل فردي مورد بررسي شامل سن، تحصيلات و ارزشهاي اخلاقي و عوامل سازماني نيز شامل نظام پاداش و تنبيه، جو اخلاقي سازمان و ترک خدمت مي باشد.
روش کار: با توجه به ماهيت پژوهش، روش تحقيق در آن توصيفي و از نوع همبستگي است. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه 19 سوالي استفاده شده است. براي پاسخ به سوالات مطروح 165 نفر از تعميرکاران نمايندگيهاي مجاز ايران خودرو و سايپا در شيراز به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و تعيين کننده هاي رفتار اخلاقي با کمک آنها مورد آزمون قرار گرفت.
يافته ها: نتايج تحقيق نشان داد که ارزشهاي اخلاقي، نظام پاداش و تنبيه، جو اخلاقي سازمان و ترک خدمت، تعيين کننده هاي مهم رفتار اخلاقي هستند درحالي که سن و تحصيلات رابطه معناداري با رفتار اخلاقي نداشتند.
نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي تحقيق ضروري است مديران سازمانها با تاکيد بر عوامل فردي و سازماني جهت ارتقاي رفتار اخلاقي فردي و حرفه اي تلاش نموده و سازوکارهايي براي بهبود و تقويت آن در پيش گيرند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: امروزه، سازمانها در محيط جهاني بسيار رقابتي عمل مي کنند و مديران براي ارتقا بهره وري سازمانهايشان، سازوکارهاي مختلفي از جمله کوچک سازي سازمانها و خودکار کردن امور را به کار مي گيرند. درحالي که اين سازوکارها مي تواند موثر باشد اما يکي از مهمترين عوامل، نيروي انساني کيفي و متعهد است. رفتار شهروندي سازماني در طي چند سال اخير به عنوان عاملي موثر در به دست آوردن تعهد کارکنان مورد توجه قرار گرفته و تحقيقات نسبتا چشمگيري بر روي شناسايي عوامل موثر در ارتقا اين رفتارها متمرکز شده وعوامل مشترکي مانند هنجارهاي گروهي، ساختار سازماني و فرهنگ سازماني به عنوان متغيرهاي زمينه اي جهت توسعه اين نوع رفتارها شناسايي شده اند. در اين تحقيق، تاثير برداشت کارکنان از عدالت سازماني به عنوان يکي از عوامل تاثيرگذار در ارتقا اين رفتارها در شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي مورد مطالعه قرار گرفت.
روش کار: روش تحقيق از لحاظ هدف، كاربردي و از لحاظ نحوه جمع آوري داده ها، توصيفي- پيمايشي است. در اين تحقيق، عدالت سازماني شامل چهار بعد عدالت (توزيعي، رويه اي، مراوده اي و اطلاعاتي) و نقش هر کدام در ارتقا رفتارهاي شهروندي سازماني از ديدگاه کارکنان مورد سنجش قرار گرفت. داده هاي مورد استفاده از طريق پرسشنامه از كاركنان شركت مذكور، جمع آوري گرديد و فرضيات تحقيق بر اساس آزمون دو جمله اي مورد آزمون قرار گرفت.
يافته ها: نتايج تحقيق نشان داد که برداشت کارکنان از عدالت سازماني شامل هر چهار بعد مذکور بر رفتارهاي شهروندي آنان در سازمان تاثيرگذار است. در رتبه بندي اين ابعاد، برداشت کارکنان از عدالت مراوده اي در رتبه اول، عدالت توزيعي در رتبه دوم، عدالت اطلاعاتي در رتبه سوم و عدالت رويه اي در رتبه چهارم قرار داشت.
نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي تحقيق مي توان نتيجه گرفت که رفتارهاي شهروندي سازماني مي تواند از برداشت كاركنان از عدالت سازماني تاثير پذيرد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: شواهد تحقيقاتي نشان داده كه پايبندي به ارزشهاي اخلاقي، مشخصه رهبراني با اثر بخشي بالا است. اين رهبران از طريق رفتارهاي منصفانه با كاركنان خود آنها را ترغيب به بهبود عملكرد و تمايل به نوآوري و خلاقيت مي كنند. با همين زمينه، اين پژوهش با هدف بررسي رابطه بين رهبري اخلاق مدار با انگيزش دروني براي نوآوري و خلاقيت در كار به مرحله اجرا درآمد.
روش كار: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهاي همبستگي است كه جامعه آماري آن را كاركنان كارخانه حاير تشكيل داده است. از اين جامعه آماري، 332 نفر براي شركت در پژوهش از طريق نمونه گيري طبقه اي انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه 6 سوالي رهبري اخلاق مدار، پرسشنامه 5 سوالي انگيزش دروني براي نوآوري و پرسشنامه 9 سوالي خلاقيت در كار بودند. داده هاي حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون، الگوسازي معادله ساختاري و تحليل رگرسيون ميانجي مورد تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: شواهد حاصل از تحليل داده ها نشان داد كه رهبري اخلاق مدار با انگيزش دروني براي نوآوري و خلاقيت در محيط كار داراي رابطه مثبت است. نتايج حاصل از الگوسازي معادله ساختاري و تحليل رگرسيون ميانجي نيز نشان داد كه انگيزش دروني براي نوآوري ميانجي كامل رابطه رهبري اخلاق مدار و خلاقيت در كار است.
نتيجه گيري: شواهد حاصل از اين تحقيق نشان داد كه ابتدا رهبري اخلاق مدار باعث تاثير بر انگيزش دروني در نوآوري مي شود و سپس انگيزش دروني در نوآوري طي يك فرايند زنجيره اي باعث تقويت خلاقيت در محيط كار مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: سرقت علمي (سرقت علمي يا ادبي) جعل و تحريف اصلي ترين مصاديق سوء رفتار و تقلب در پژوهش و کار علمي به شمار مي روند. نياز به شفاف سازي اين مفاهيم ضروري است تا پژوهشگران در مراحل مختلف پژوهش آنان را رعايت کنند. هدف اين مقاله، مطالعه مفاهيم سرقت علمي، جعل و تحريف در پژوهش است.
روش کار: اين پژوهش مبتني بر رويکردي نظري است و داده ها با روش اسنادي گردآوري شده است. در جريان گردآوري داده ها، سرقت علمي، جعل و تحريف در پژوهش و کار علمي مفهوم سازي گرديده و سپس به تلقيق هر يک از اين مفاهيم پرداخته شده است. در ارتباط با اين واقعيت هاي اجتماعي، در کنار مفاهيم، توجيهات و تحليل هايي از جامعه شناسي علم ارايه شده است.
نتيجه گيري: يافته ها نشان مي دهد سرقت علمي، تصاحب عمده يا جزيي انديشه ها، فرايندها، نتايج، حرف ها يا مالكيت معنوي چاپ شده يا چاپ نشده نويسندگان، دانشمندان و پژوهشگران ديگر و ارايه آنها به عنوان متعلقه خود بدون دادن انتساب يا اعتبار مناسب به باني و مبدع آنان است. انواع جعل و تحريف عبارت اند از: خود سرقت علمي، سرقت علمي ثانوي و سرقت علمي سايبر. دو نوع رايج خود جعل و تحريف شامل قطعه قطعه سازي و انتشار مجدد اثر است. سرقت علمي سايبر مي تواند تام يا الصاق باشد. جعل، ساخت و توليد کامل يا جزيي داده ها و نتايج اصلي و جايگزيني آنان با داده ها و نتايج تصنعي و ارايه گزارش است. جعل مي تواند تام يا جزيي باشد. تحريف، دستکاري تعمدي مواد، تجهيزات و فرايندهاي پژوهش و يا تغيير يا حذف تعمدي داده ها و نتايج و ارايه سوگيرانه گزارش پژوهش و يا تفسير غلط هدفدار شواهد و مدارک، داده ها، يافته ها، نتيجه گيري و يا پيام علمي، با دادن اعتبار غلط به دانشمند ديگر است. دست بردن در اسناد، فراموشي انگاري ارجاع، پيرايش و تفسير غلط از رايج ترين انواع تحريف به شمار مي روند. وجه مميزه اساسي سوء رفتار و تقلب در پژوهش و کار علمي (جعل و تحريف) از خطا و سهل انگاري در پژوهش داشتن نيت فريب است. در اين مقاله، چارچوب هاي اخلاق فردي، گروهي (اجتماع علمي) و اجتماعي (کل جامعه) در ارتباط با سوء رفتار و تقلب علمي بحث و نتيجه گيري خواهد شد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: دنياي نوين در ايجاد پيشرفتهاي علمي و تامين رفاه نسبي آدمي موفق بوده است، اما آنچه نتوانسته انجام دهد، پيشبرد اخلاق بشر مي باشد. با توجه به خلاهاي باطني و اخلاقي در جوامع امروزي و نيز دلمشغولي هميشگي بشريت به معناي زندگي، طرح معنويت يکي از مهم ترين موضوعاتي است که امروزه براي ايجاد پيوند ميان ارزشهاي دنياي سنتي و دنياي نوين در حوزه هاي مختلف مورد توجه قرار گرفته است. سازمانها به عنوان وجه غالب جوامع امروز، يکي از گسترده ترين حوزه هايي مي باشند که اخيرا شاهد شکل گيري و توسعه رويکرد هاي معنوي در آنها مي باشيم.
روش کار: در اين مطالعه به روش کتابخانه اي سعي شده است که ضرورت توجه به مقوله معنويت در سازمانها و محيط کاري نشان داده شود. در اين خصوص ابعاد، مزايا و نحوه توسعه معنويت کاري در سازمانها مورد بحث قرار گرفته است.
نتيجه گيري: با توجه به حضور گسترده سازمانها در جوامع و پيامدهاي خواسته و ناخواسته اي که سازمانها منشا شکل گيري آن هستند، حضور معنويت در حوزه سازماني ناگزير مي نمايد. به دليل حاکميت الگوهاي ماشيني و عقلايي، محيطهاي کاري به شدت نيازمند شکوفايي معنويت در خود مي باشند. نتايج تحقيقات مختلف حاکي از استقبال سازمانها از اين الگو هاي جديد و تلاش براي توسعه آن در محيطهاي کاري است. آنچه که مقاله حاضر بر آن تاکيد دارد لزوم انجام تحقيقات تجربي و نيز اقدامات عملي در اين زمينه در کشور مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: اين مقاله به بحث پيرامون مفهوم عقلانيت اقتصادي متعارف و انتقادات وارد شده به آن مي پردازد و سعي مي نمايد با مدنظر قرار دادن اين انتقادات، آن مفهوم را تعديل نمايد طوري که عوامل اقتصادي با واقعيات زندگي هماهنگي بيشتري داشته باشد.
روش: در اين مقاله به روش کتابخانه اي و با مطالعه و بررسي منابع اقتصادي موجود، نظريات برخي از اقتصاددانان مشهور پيرامون تغيير اين مفهوم مطرح شده و مفهوم عقلانيت اقتصادي توسعه يافته از آنها استخراج گرديده است.
يافته ها: يافته هاي اين مقاله که حاصل تحليل مقايسه اي اثرات به کارگيري دو مفهوم عقلانيت اقتصادي است نشان مي دهد که ورود اخلاق به مباحث و تحليلهاي اقتصادي مانند فرضيه دوران زندگي و کارايي ماليات بر آلودگي- مي تواند آنها را تحت تاثير قرار داده و راه حلهاي جديد يا تغييرات کمي و کيفي را در آنها ايجاد نمايد.
نتيجه گيري: در پايان نيز اين طور نتيجه گيري مي شود که جهت عينيت بخشيدن به پيش فرض عقلانيت توسعه يافته بايد از طريق فرهنگ سازي ارزشهاي اخلاقي و هنجارهاي انساني، فرهنگ عمومي را اصلاح نمود طوري که اخلاقيات در رفتارهاي عوامل اقتصادي نمود بيشتري داشته باشد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه: طي سالهاي اخير بر نقش و مسووليت هاي اجتماعي سازمانهاي دانش محور تاکيد فراواني شده است. پارک هاي علم و فناوري نيز از جمله سازمانهاي دانش محوري هستند که با هدف تجاري سازي دانش و حذف فاصله بين دانشگاه و جامعه به وجود آمده اند. هدف از مقاله حاضر بررسي مسووليت هاي اجتماعي و اخلاقي در فرايند توسعه پارکهاي علم و فناوري است.
روش کار: بدين منظور از روش تحليل محتوا استفاده شده و اسناد راهبردي (شامل بيانيه ماموريت ها و چشم اندازهاي سازماني) 16 پارک فعال در سطح جهاني مورد بررسي قرار گرفت.
يافته ها: نتايج پژوهش حاکي از آن است که الگوي توسعه پارک هاي علم و فناوري در سطح جهان نشان دهنده حاکميت نوعي الگوي زباني سرمايه داري بر آنهاست که علم در خدمت منويات نظام سرمايه داري قرار مي گيرد. در انتهاي مقاله با تاکيد بر رويکرد اخلاقي به نقش سياستگذاران فناوري در تنظيم چشم اندازهاي مناسب جهت توسعه پارک هاي علم و فناوري در راستاي منافع عامه اشاره ميشود.
نتيجه گيري: با استفاده از يافته هاي اين پژوهش فرضيه بيطرفي دانش و فناوري نقد و مشاهده شد که ميزان توجه به مسووليت هاي اجتماعي پارک هاي منتخب در برابر اهداف تجاري سازي دانش بسيار اندک بوده است.

 نسخه قابل چاپ