پاسخ به:بانک مقالات الهیات و معارف اسلامی
| 4 : الهيات و معارف اسلامي (مطالعات اسلامي ) زمستان 1382; -(62):77-110. |
| |
| ماهيت استدلال مستند به متن قرآن كريم در اسلام |
| |
| ساشه دينا عبدالعزيز |
| |
| |
| استدلال مستند به قرآن كريم در اسلام تاريخي بس شگفت دارد. قران كلام خداوند است كه به پيامبرش محمدبن عبدالله(ص) وحي شده است. بدان هدف كه آن را در جزيرهالعرب ميان مردم بگستراند. قرآن كريم در گوهر و روش خود ميطلبد كه پيامبر (ص) نخستين و يگانه مرجع در تبليغ و تعليم اين كتاب باشد. از همين جاست كه رويكرد عقلاني ديريني در گشودن نمادهاي قرآن كريم و قرينههاي تاريخي آن شكل رفته است. طبيعي است گروهي كه دست به كار برپايي نظام خويش برپايه خواست خداوند ميشود نميتواند سادهنگرانه و سادهانگارانه به قرآن بپردازد، زيرا اثرگذاري متن مقدس آسماني در اين كه سرچشمه بنيادين در تعيين روشهاي زيستن است در مقايسه با درونمايههاي سياسي ـ اجتماعي جوامع اسلامي در دورههاي گوناگون خويش از اهميت و حساسيت فراوانتري برخوردار است. مهمتر از آن اين كه اگر مشروعيت يك نظام براسلام مبتني باشد، لازم خواهد بود سامانهها و ساز و كارهايي براي تأثيرگذاري متن در شكل دادن به برنامهها و اصول اين نظام فراهم شود به گونهاي كه بتواند همه ابعاد زندگي انسان را پوشش دهد. درست همين جاست كه عقل و وحي هر دو نيازمند آنند كه به هدف به دست دادن راهحلهايي بنيادين و براي دشواريهاي روزانه در زمينه نظام کلي اجتماع با يکديگر همسويي و همگامي داشته باشند. عالمان مسلمان در طول تاريخ اجتماعي و سياسي خود و در برخورد با وحي يا همان قرآن كريم اصول وحياني تفسير و تأويل را بنياد نهادهاند تا به راههايي دست يابند كه ميتواند نسبت به اين حقيقت اطمينان و اعتماد بيافريند که خداوند ـ جل و علاـ هدايتگر مطلق جامعه بشري است. اما در اين مرحله، مسلمانان در چارچوب تلاش براي ايجاد نظامي آرماني در زمين، از بيم اين كه مبادا طرحهايي فراروي گذارند كه احتمالاً در آنچه مستقيماً به وحي مربوط ميشود با بدعتگذاري درآميزد، امكانات عقلي خويش را محدود به كار گرفتند. اين ترديد در رويارويي با تهديدهايي كه با بازنگري در چگونگي برداشت از متن همراه است بدان نيز انجاميده است كه با عرف به هم انباشته موروث از عالمان مسلمان نسلهاي بسيار پيشين به مانند خود وحي برخورد شود. پديدهاي كه به محروم كردن خود از نزديك شدني دوباره به قرآن كريم از رهگذر تجربه معاصر عالمان از زندگي كه در بستر زمان و مكان در دگرگوني است انجاميده است. |
| |
| كليد واژه: |
| |
 |
|
نسخه قابل چاپ
|
پنج شنبه 31 فروردین 1391 9:38 PM
تشکرات از این پست