هدف: رشد بي رويه جمعيت در مناطق شهري موجب بروز مشکلاتي چون افزايش بزهکاري، حاشيه نشيني، بحران مسکن، شرايط نامطلوب کار، مسائل زيست محيطي، حاشيه نشيني و ... گرديده است. يکي از مسائل مهم در شهرهاي ايران امروز، افزايش ميزان ناهنجاري هاي اجتماعي و ايجاد حس ناامني در بين شهروندان است. همچنين اين امر موجب شده تا طي چند دهه گذشته، توجه و علاقه فزاينده اي به تحليل ابعاد مکاني - زماني بزهکاري با استفاده از سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي (GIS) به عنوان يکي از ابزارهاي کنترلي پليس در مناطق شهري پديدار گردد. تحليل هاي مکاني - زماني دو بعد مهم از وقايع مجرمانه است. اين نوع تحليل، اطلاعات ارزشمندي را براي حل مسايل و پاسخ به مشکلات امنيتي و انتظامي تدارک مي بيند. پژوهش حاضر با هدف تحليل مکاني و زماني ارتکاب جرايم در بخش مرکزي شهر تهران انجام گرفته است.
روش: روش پژوهش با توجه به موضوع و پرسش هاي تحقيق، ترکيبي از روش هاي توصيفي، تطبيقي و تحليلي است. در تجزيه و تحليل داده ها از تحليل هاي آماري و گرافيکي استفاده شده است. جامعه آماري مطالعه حاضر، مجموعه جرايم ارتکابي سرقت به عنف و شرارت و باج گيري است که در دوره زماني پژوهش در محدوده بخش مرکزي شهر تهران واقع شده است.
يافته هاي پژوهش نشان مي دهد وقوع جرايم سرقت به عنف، شرارت و باج گيري در بخش مرکزي شهر تهران از الگوهاي مکاني و زماني خاصي پيروي مي کند و بيشتر جرايم در روزهاي شنبه، يکشنبه و چهارشنبه و غالبا روز و وقت اداري رخ مي دهد. مرکز تمرکز و ثقل اين کانون ها در قسمت هاي مرکزي و شمال شرقي بخش مرکزي شهر تهران شکل گرفته است که اين امر وضعيت نامساعد اين مناطق را از نظر بزهکاري نشان مي دهد.
نتايج: نتايج اين پژوهش نشان مي دهد که مهم ترين کانون هاي جرم خيز بخش مرکزي تهران در قسمت هاي مرکزي و شمال شرقي آن بخش قرار دارد.
