بانک مقالات گوناگون از کلیه رشته ها

راهبرد تسليحاتي هر کشوري، پاسخي به تهديدهاي منطقه اي و بين المللي محسوب مي شود. در برخي از مقاطع تاريخي، تهديدهاي ماهيتي فراپيراموني پيدا مي كند و کشورهايي که در معرض تهديدهاي منطقه اي قرار دارند، اغلب با چنين تهديدهايي روبه رو مي شوند. ج.ا.ايران در مناسبات و روابط سياسي - امنيتي خود با کشورهاي منطقه، همواره تلاش کرده است نظر مساعد، اعتماد و اطمينان خاطر آنان را نسبت به ج.ا.ايران جلب نمايد، اما رخدادهاي نظامي - امنيتي در چند دهه اخير از جمله تهديدهاي منطقه اي پيرامون ج.ا.ايران مي باشد. هدف اين مقاله، بررسي راهبرد تسليحاتي و امنيتي ايران و يافتن پاسخي مناسب به اين مساله است که با توجه به تهديدهاي منطقه اي پيرامون و فرصت هاي پيش رو، ايران براي ارتقاي جايگاه و حفظ امنيت در سطوح منطقه اي و جهاني، در راهبرد تسليحاتي و امنيتي خود چه نوع راهبردي را در پيش گرفته و خواهد گرفت.

 نسخه قابل چاپ

قدرت نرم زيرساخت هاي لازم براي توليد امنيت ملي را فراهم مي سازد. شکل گيري تحولات منطقه اي خاورميانه در چارچوب جنبش بيداري اسلامي و هويت گرايي تابعي از مولفه هاي قدرت نرم بازيگران تاثيرگذار در سياست منطقه اي و بين المللي محسوب مي شود. بدون ترديد، تحولات خاورميانه تحت تاثير قالب هاي ادراکي، تحليلي و گفتماني متنوعي مي باشد. اين مقاله بر اساس گفتمان هويت گرايي اسلامي شکل گرفته است؛ گفتماني که مبتني بر رهيافت هاي هنجارگرا در نگرش سازه انگاري مي باشد. بنابراين مي تواند عامل موثري در گسترش انقلاب هاي اجتماعي خاورميانه محسوب شود. نظريه هاي هنجارگرا در شکل گيري انقلاب هاي اجتماعي بر سازه هاي گفتماني تاكيد مي کنند. سازه هاي گفتماني به گونه تدريجي شکل گرفته و بر اساس تراکم و انباشت ناشي از تجارب ساير کشورها خواهد بود. گسترش هويت مقاومت، نمادي از قدرت نرم براي شکل گيري جنبش هاي اجتماعي و انقلاب هاي منطقه اي در بهار عربي محسوب مي شود.

 نسخه قابل چاپ

اين مقاله رابطه بين «ديپلماسي عمومي نوين» و «دفاع همه جانبه» را بررسي مي كند. رسانه هاي نوين ارتباطي به ويژه آنچه به «وب 2» مشهور شده و زمينه تشکيل شبکه ها و جنبش هاي اجتماعي مجازي را فراهم کرده اند، مهم ترين فناوري هايي هستند که ماهيت بسياري از مفاهيم و کارکردها از جمله «ديپلماسي» و «دفاع» را متحول کرده اند. اين رسانه ها داراي ويژگي هايي هستند که با بهره برداري صحيح از آنها، دفاع همه جانبه در شرايط جديد، امکان پذير است. در ديپلماسي عمومي نوين، طيف گسترده اي از افراد با عضويت در شبکه هاي اجتماعي مي توانند در حوزه دفاع از منافع و امنيت ملي کشور خود، ايفاي نقش کنند. اگر در ديپلماسي رسمي، بين نمايندگان رسمي دولت ها، رابطه برقرار مي شود و در ديپلماسي عمومي سنتي، يک دولت، گروه ها، سازمان ها و افراد جامعه خاصي را مخاطب قرار مي دهد، در ديپلماسي عمومي نوين، شبکه گسترده اي از افراد در دو جامعه و يا در عرصه بين المللي يکديگر و حتي ديگران را مخاطب قرار مي دهند. اين مقاله ضرورت توجه به رسانه هاي يادشده و چگونگي بهره برداري از آنها در دفاع همه جانبه را در پرتو ديپلماسي عمومي نوين تبيين مي كند.

 نسخه قابل چاپ

مخاطب شناسي و شناخت هدف ها، سلايق و نيازهاي مخاطبان در موزه هاي جنگ مي تواند ضمن کمک به نحوه انتقال ميراث هاي تاريخي، فرهنگي و ارزش هاي وطن دوستانه و همبستگي ملي، در افزايش جذابيت هاي موزه هاي ياد شده در کنار ساير موزه ها با جذب گردشگران (مخاطبان) موجب درآمدزايي و رونق اقتصاد کشور شوند. هدف تحقيق حاضر، بررسي و شناخت اين هدف ها، سلايق و نيازهاي مخاطبان با مطالعه موردي موزه ملي هوايي در دوران انقلاب و دفاع مقدس است. براي اين منظور، پس از تدوين چارچوب نظري و مفهومي تحقيق، مفاهيم و متغيرهاي اصلي و با ترکيب روش کيو و پيمايشي، داده هاي لازم از مخاطبان خاص (متخصصان امور هوانوردي و پروازي و همين طور دانشجويان و محققان علوم اجتماعي) و همچنين مخاطبان عام (گروه ها و طبقات اجتماعي) با استفاده از نمونه گيري هدفمند، گردآوري شده اند. سپس با تحليل داده ها، علايق، سلايق، نيازها و انگيزه مخاطبان براي توسعه کارآمدي موزه هاي دفاع مقدس به ويژه بخش هوايي آن براي جذب بيشتر مخاطب ارائه شده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف مقاله پيش رو شناسايي عوامل موثر در فرايند نظامي شدن خزر است. سياست خزر با نظامي شدن اين دريا وارد دور جديد شده است، فرايندي که ظهور آن به تحولات سال 2002 باز مي گردد. تا اين سال توان نظامي کشورهاي حوزه خزر به اندازه يک گارد ساحلي بود، اما در سال 2002 متعاقب افزايش تنش ها بر سر کيفيت رژيم حقوقي دريا و به ويژه رزمايش بزرگ دريايي روسيه، گرايش به شکل دهي نيروي دريايي در کشورهاي همسايه جان گرفت. از آن زمان به اين سو ميزان سرمايه گذاري ها و ابتکارهاي اين کشورها براي توسعه توان نظامي در دريا افزايش يافته است. افزون بر آن، کشورهاي غربي، به ويژه آمريکا در اين فرايند تاثيرگذار بوده اند. با توجه به گرايش اين کشورها به تضعيف موقعيت روسيه و ايران در خزر از طريق تقويت کشورهاي آذربايجان، قزاقستان و ترکمنستان، واشنگتن تلاش کرد تا سرمايه و ادوات لازم را در اختيار آنها قرار دهند. در مجموع اختلاف بر سر رژيم حقوقي درياي خزر، رقابت هاي منطقه اي و در نهايت، رقابت هاي روسيه و آمريکا مهم ترين متغيرهاي تاثيرگذار در نظامي شدن درياچه خزر بوده است.

 نسخه قابل چاپ

سند الگوي پيشرفت اسلامي- ايراني، نخستين سند راهبردي بلندمدت کشور است که نه تنها بايسته هاي سياستگذاري و برنامه ريزي هاي ملي در افق يک سده آينده را تعيين خواهد کرد، بلکه همه اسناد کوتاه مدت (برنامه هاي توسعه پنج ساله) و ميان مدت (سند چشم انداز) جاري را نيز متحول خواهد نمود. از مهم ترين ابعاد تحليلي اين سند، آن است که چگونه و در چه فرايندي مي توان اين سند را تنظيم نمود و در اين الگو، امور دفاعي چه جايگاهي دارند و ملاحظه هاي دفاعي در طرح ريزي اين الگو چيست؟ هدف اين نوشتار، ادراک ارتباط کلان مجموعه مفاهيم، اصول و ارزش هاي شناخته شده در تدوين اسناد راهبردي کشور و همچنين ترسيم ارتباط الگوي ايران 1490 در پرتو سياست هاي کلي نظام در امور دفاعي است. قانون برنامه پنجم توسعه، چارچوب هايي حقوقي را به منظور تدوين اين سند ارايه کرده که با وجود انعطاف پذيري و گستردگي موضوعي، مي توان عمليات درياپايه، بازدارندگي پيشرفته، دفاع همه جانبه، توليد فکر و ارتقاي فرهنگ راهبردي را مي توان از مولفه هاي برجسته آن در عرصه دفاعي دانست.

 نسخه قابل چاپ

قدرت ملي هر کشور متاثر از عناصري مانند قدرت نظامي، قدرت اقتصادي، قدرت سياسي، اجتماعي، فرهنگي، فناوري و مانند آن مي باشد که در اين ميان قدرت نظامي از اهميت بسزايي برخوردار است، زيرا امنيت هر کشور و هر ملتي در درجه اول در گرو قدرت نظامي آن کشور و آن ملت است و در صورت استقرار امنيت در مرزها و به دنبال آن در سطح کشور، امکان ايجاد امنيت لازم در ساير زمينه ها و افزايش قدرت اقتصادي، سياسي و غيره فراهم مي آيد. در اين رابطه قدرت نظامي از سه بخش، سرچشمه مي گيرد که شامل عوامل فيزيکي توان رزمي يا عوامل محسوس، عوامل غيرفيزيکي توان رزمي يا عوامل نامحسوس و سوم عوامل برترساز توان رزمي که هدف اصلي از تدوين اين مقاله تحقيقي، آن است که مولفه هاي نظري عوامل غيرفيزيکي اثرگذار بر توان رزمي نيروهاي نظامي تبيين گردد که در واقع پرداختن به اين موضوع توجه و اهميت به نيازهاي تربيتي، آموزشي و مهارتي نيروي انساني در محيط نظامي مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

سازمان هاي طلايه دار امروزي در تلاش دامنه دار براي ايجاد و توسعه مزيت هاي راهبردي و پيشي گرفتن از رقيبان، موضوع توسعه ظرفيت هاي انساني و ارتقاي درجه تعهد سازماني کارکنان را در دستورکار خويش قرار داده و در اين مسير از تمامي سازوکارهاي ممکن بهره مي جويند. در اين ميان، سبک رهبري تحول آفرين به مثابه يکي از قوي ترين عوامل، درجه اثربخشي خود را به اثبات رسانيده است. با وجود اين، خلا متغيرهاي ميانجي در تبيين اثرات غيرمستقيم سبک رهبري تحول آفرين بر رفتار سازماني کارکنان، دغدغه بسياري از دانشمندان اين عرصه مي باشد. اين مقاله، در نظر دارد تا با توجه به نقش بي بديل فرهنگ سازماني بر رفتار سازماني کارکنان، موضوع اثرات مستقيم و غيرمستقيم سبک رهبري تحول آفرين بر تعهد سازماني کارکنان يکي از سازمان هاي دفاعي را با بهره گيري از متغير ميانجي فرهنگ سازماني مورد تحقيق قرار دهد. نتايج حاصل از تحليل داده ها حاکي از آن است که رهبري تحول آفرين قادر است از راه ترويج فرهنگ هاي کارآفريني و سلسله مراتبي بر روي تعهد سازماني کارکنان در سازمان مورد مطالعه اثرگذار باشد.

 نسخه قابل چاپ

گرايش آمريکاستيز در ميان کشورهاي اسلامي، از مهم ترين جريان هايي است که در دهه هاي اخير و به ويژه پس از وقوع انقلاب اسلامي بر روند تحولات منطقه تاثيرگذار بوده است. در اين ميان، دو واقعه پايان جنگ سرد و حادثه يازدهم سپتامبر از نقش پيش برنده اي در ابعاد نظري و کاربردي اين مقوله (آمريکا ستيزي) برخوردار مي باشند، به گونه اي که از يک سو محافل علمي نسبت به روند فزاينده امواج آمريکاستيزي در جهان سوم و به ويژه جهان اسلام به حساس شده اند، و از سوي ديگر، آثار دامنه دار اين جريان، بخش عمده اي از مناسبات سياسي درون منطقه اي را تحت تاثير قرار داده است، آنچه که در سطوح تعامل ميان ايالات متحده و جوامع و رژيم هاي سياسي منطقه نيز قابل مشاهده است. در اين نوشتار، روند تحول در رويکردهاي ضدآمريکايي به ويژه در ميان مردم و نخبگان کشورهاي اسلامي از دهه پنجاه تا سال هاي اخير بررسي شده و تلاش گرديده که تصوير با معنايي از ريشه هاي بروز و تقويت اين حرکت در دوره هاي زماني مختلف ارايه گردد.

 نسخه قابل چاپ

دولتمردان براي اتخاذ تصميم ها و راهبردهاي مناسب، نيازمند تحليل هاي معتبر بوده و ضمن آگاهي از بازخورد سياست هاي تدوين شده گذشته، بايد توان انتخاب بديل هاي مناسب جهت سياست ها و برنامه هاي خود را داشته باشند. از جمله سازوکارهايي که مي تواند کمک قابل توجهي به دولت ها براي سياستگذاري نمايد، اتاق هاي فکر هستند. اين مقاله در صدد پاسخگويي به اين پرسش است که اتاق هاي فکر چه نقشي مي توانند در سياستگذاري هاي دفاعي– امنيتي ايفا نمايند؟ نويسندگان براي پاسخگويي به اين پرسش، مطالبي را با روش اسنادي– کتابخانه اي و با استفاده از منابع معتبر فارسي و لاتين گردآوري نموده اند. يافته اين مقاله آن است که اتاق هاي فکر مي توانند به روش هاي گوناگون به فرايند سياستگذاري دفاعي کمک نمايند. در پايان اين نکته مورد اشاره قرار مي گيرد که افزايش ضريب بهره وري از ظرفيت هاي اتاق هاي فکر در سياستگذاري دفاعي منوط به شبکه سازي آنهاست. از آنجا که تصميم هاي راهبردي بخش دفاع، ماهيتي چندرشته اي دارد، يکپارچه سازي مراکز فکري پراکنده موجود در کشور، ما را به گونه اي سريع تر و بهره ورتر موفق به آزادسازي اين ظرفيت ها و بهره برداري از آنان خواهد نمود.

 نسخه قابل چاپ

سياست ايران در آسياي مرکزي، از يک سو بر پايه عوامل همگرايي در حوزه هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي، از فرصت ها و زمينه هاي نفوذ و همکاري، برخوردار است و از سوي ديگر با توجه به عوامل واگرايي، با چالش ها و تهديداتي مواجه مي باشد که بر آيند اين امر، همواره در جهت گيري سياست ايران در منطقه آسياي مرکزي، تاثيرگذار بوده است. در اين مقاله تلاش شده به ترتيبات امنيتي منطقه اي حاکم بر آسياي مرکزي پرداخته شود. به نظر نويسندگان، کمک ايران به شکل گيري دولت هاي قدرتمند و توانمند براي مديريت منازعه ها و بي ثباتي هاي دروني، اهميتي اساسي دارد. همچنين افزايش همکاري و مشارکت بين دولت هاي منطقه و شفاف سازي و تبادل اطلاعات مي تواند به بهبود امنيت منطقه منجر شود. در اين چارچوب، محدود ساختن نفوذ و نقش قدرت هاي فرامنطقه اي در نظام امنيتي منطقه به منظور کمک به ايجاد نظام امنيتي بومي در رويکرد ايران مهم تلقي مي شود.

 نسخه قابل چاپ

پيشرفت هدفدار جوامع در گرو برخورداري از الگويي بومي است. طرح موضوع «الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت» از سوي مقام معظم رهبري در نخستين جلسه «انديشه هاي راهبردي»، بيانگر اهميت اين موضوع است.
اين الگو، به عنوان سندي بالادستي، ابعاد و حوزه هاي گوناگون هر جامعه اي را در برمي گيرد، از جمله اين حوزه ها، حوزه دفاعي است. با توجه به جايگاه و اهميت فراوان دفاع، اين حوزه از منزلت ارزنده اي در الگوي پيشرفت برخوردار است. انديشه ورزي و طراحي الگويي براي پيشبرد امور مربوط به حوزه دفاعي، نيازمند توجه به برخي از الزام هاي نظري مي باشد. دراين مقاله، نويسندگان تلاش نموده، ارکان، مباني، انگيزه ها و کارکردهاي الگوي بومي پيشرفت دفاعي را مورد بحث قرار دهد. به عقيده نگارندگان، الگوي پيشرفت بايد «چگونگي» نيل به پيشرفت را توصيف نمايد و دراين راستا بايد ساختارها، فرايندها و ارتباطات را بيان کند.

 نسخه قابل چاپ

موضوع تدوين «الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت» مدتي است كه از سوي مقام معظم رهبري مطرح گرديده است. به نظر مي رسد كه عزمي ملي در حال شكل گيري است كه سندي بالادستي فراتر از سند چشم انداز ايران 1404، تحت عنوان الگو يا همان نقشه راهي جامع براي توسعه و پيشرفت كشور تهيه گردد. با توجه به آنكه در اين الگو بايد افزون بر بخش هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي نظام به بخش دفاع نيز توجه ويژه گردد، بنابراين نظاميان و متوليان بخش دفاع و امنيت كشور نيز بايد در تعامل با اين حركت و عزم ملي قرار گرفته تا الگوي دفاعي مناسبي براي پيشرفت شكل بگيرد و همه ابعاد و ويژگي هاي مورد نظر براي طراحي «نظام دفاعي هوشمند همه جانبه» مورد توجه و اقدام قرار گيرد. در اين مقاله با مرور مختصري بر ادبيات مربوط به مفهوم توسعه و رشد اقتصادي و پيشرفت، به بررسي مفهوم و ابعاد الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت پرداخته و الزام ها و ضرورت هاي الگوي مزبور را معرفي مي نمايد. همچنين با مروري بر ساختار و سلسله مراتب برنامه ريزي توسعه در ج.ا. ايران به بررسي نقش نيروهاي مسلح در تدوين الگوي مزبور پرداخته و راهكارها و پيشنهادهايي نيز در انتهاي مقاله ارايه مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

ديپلماسي دفاعي، تلاقي کارکردهاي سنتي دو عرصه مجزا يعني ديپلماسي و دفاعي است که در دوران معاصر در نتيجه همگرايي و تقاطع مسايل و زهيافت هاي معرفت شناختي و راهبردي ايجاد شده است. اين مفهوم در دهه 1380 نيز در ايران همزمان با شکل گيري و آغاز روند بازسازي بنيه دفاعي کشور سازماندهي و نهادينه شده است. کمک به سياست خارجي کشور در دستيابي به منافع حياتي ملي و همچنين به ياري گرفتن ظرفيت ها و اصول ديپلماسي در خدمت به کارويژه هاي دفاعي به ويژه صيانت از تماميت ارضي، اين روند دوسويه و متقابل در هم افزايي سياست دفاعي و سياست خارجي را برجسته نموده است. دراين نوشتار، به بررسي ديپلماسي دفاعي در پرتو شناخت مباني، سطوح و کارکردهاي آن در رويکرد دولت ها و همچنين استلزام هاي تقويت روند طراحي و مديريت نظام مند ديپلماسي دفاعي کشور پرداخته خواهد شد.

 نسخه قابل چاپ