پهنه بندي آگروکليمايي مرکبات در استان لرستان با استفاده از مدل همپوشاني شاخص و منطق فازي و مقايسه مد

در بين عوامل مختلف تاثيرگذار در توليد محصولات کشاورزي، شرايط جوي و اقليمي از مهم ترين متغيرهاي محيط طبيعي بوده که انسان در مقياس کوچک و آن هم با صرف هزينه هاي گزاف، قادر به کنترل آن نيست. بنابراين تنها راه ممکن براي مقابله با محدوديت هاي طبيعي به خصوص محدوديت هاي اقليمي، شناخت اين محدوديت ها و سازگاري با آن ها و لحاظ مديريت محصولات زراعي است. در اين مطالعه نيز به پهنه بندي اراضي مستعد باغات مرکبات در سطح استان لرستان پرداخته شده تا بهترين مکان ها براي کاشت مرکبات از لحاظ پارامترهاي محيطي به ويژه عناصر اقليمي در اين محدوده مشخص گردد. در اين بررسي، عناصر اقليمي دما، بارش، درجه روز از 6 ايستگاه سينوپتيک در سطح استان لرستان و پارامترهاي محيطي ارتفاع، شيب، جهت شيب، فاصله از شبکه هيدروگرافي و خاک به عنوان فاکتورهاي موثر در پهنه بندي اراضي مستعد مرکبات استان لرستان، مورد بررسي و استفاده قرار گرفت.
ابتدا داده هاي مربوط به عناصر اقليمي استخراج و اطلاعات موردنظر به دست آمد، سپس نقشه هاي مربوط به اين پارامترها و عناصر در نرم افزار Arc GIS با روش هاي مختلف مانند درون يابي و ... تهيه شده و اين نقشه ها با استفاده از منطق همپوشاني شاخص و منطق فازي و معيارهايي که براي کاشت درخت مرکبات در نظر گرفته مي شود، استاندارد شده و به هر کدام وزن خاصي داده شده است. سپس همه نقشه هاي استاندارد شده با استفاده از مدل AHP با هم تلفيق و نقشه پهنه بندي اراضي مستعد کاشت مرکبات در استان لرستان به دست آمد. بدين ترتيب در نقشه نهايي به روش هم پوشاني شاخص، 56/981523 هکتار از اراضي استان براي کشت مرکبات بسيار مناسب، 14/968921 هکتار داراي قابليت متوسط و 22/922175 هکتار نيز براي کاشت مرکبات نامناسب هستند.
در نقشه نهايي به روش منطق فازي نيز 231/1003218 هکتار از اراضي استان براي کشت مرکبات بسيار مناسب، 982/1018497 هکتار داراي قابليت متوسط و 428/837386 هکتار نيز براي کاشت مرکبات نامناسب هستند. نتايج نهايي نشان مي دهد که نقش هر يک از عناصر اقليمي و زميني، متناسب با مراحل مختلف رشد و در مناطق استان متفاوت است و از طريق تلفيق لايه هاي موثر در فرآيند کاشت مرکبات در محيط GIS، امکان شناخت مناطق جهت کاشت مرکبات وجود دارد.