پهنه بندي آمايشي با رويکرد ارزيابي چند عامله و استفاده از مدل AHP به منظور توسعه گردشگري در محيط GIS

حوضه آبريز گلمکان در دامنه هاي شمالي زون کوهستاني بينالود و در جنوب غربي کلان شهر مشهد واقع است و در سال هاي اخير براي توسعه الگوهاي تفرجي مورد توجه توسعه گران بوده است به طوري که با گرايش روز افزوني براي تغيير کاربري و توسعه فعاليت هاي ساختماني و شبکه هاي ارتباطي مواجه شده است. از سوي ديگر حساسيت واحدهاي سنگي فيليتي گسترش يافته در سطح حوضه و وجود اراضي پرشيب شرايطي را فراهم کرده که انواع ناپايداري هاي دامنه اي از قبيل لغزش ها و حركات توده اي مشاهده مي شود. ما در اين مقاله بر اساس داده هاي مختلف محيطي، مدلي براي پهنه بندي آمايشي توسعه گردشگري توليد کرديم که متکي بر رويکرد ارزيابي چند عامله مي باشد. البته اين مدل را با وزن دهي پارامتريک در AHP و تحليل هاي فضايي در GIS همراه کرديم تا امکان نمايش بهينه توان سرزمين در سه درجه مجاز، ممنوع و مشروط، براي توسعه گردشگري، فراهم شود. نتايج در سه طبقه کيفي مجاز، ممنوع و مشروط محاسبه شد و نشان داد که تنها حدود 12 درصد از حوضه واجد قابليت براي توسعه گردشگري به طور مجاز مي باشد و در حدود 46 درصد از حوضه، قابليت توسعه فقط به صورت مشروط با رعايت جوانب اکولوژيکي ميسر است و در 42 درصد باقي حوضه هم توسعه گردشگري تحت هر شرايطي ممنوع مي باشد. نحوه پراکندگي اين پهنه ها نيز مشخص مي کند که محدوده هاي پايين دست و مياني حوضه قابليت و توان بهتري را براي توسعه گردشگري از خود نشان مي دهد. در اين محدوده ها نوع کاربري باغي و وجود فضاهاي نسبتا هموار قابل مشاهده است. در حالي که عمده اراضي بالا دست حوضه از حساسيت بالاتري براي توسعه برخوردار است. مطالعات ميداني هم نشان داد که اين محدوده ها به دليل شيب اراضي و نوع واريزه ها به شدت در معرض خطر زمين لغزش مي باشند بنابراين براي توسعه گردشگري توصيه نمي شوند.