مقالات کنفرانس بين المللي شهر الکترونيک تهران

دگرگوني هاي جهان به واسطه تكنولوژي و فناوري اطلاعات، اينترنت و به تبع آن تجارت الكترونيك كه آن نيز به نوبه خود از فناوري اطلاعات مشتق مي شود، تحول ژرف و عميقي در ارتباطات و فرايند انتقال اطلاعات ايجاد كرده است. به طوري كه در حال حضار افراد مي توانند بدون حضور فيزيكي در محل كار خود و تنها با استفاده از يك رايانه شخصي و يك مودم، كار خود را در محيط خانه انجام دهند و اين عوامل، زمينه اي را براي تسهيل انجام امور تجاري و خريد و فروش ايجاد نموده كه منجر به افزايش رقابت بين شركت ها شده است. ميزان اين رقابت به حدي است كه اگر شركتي نسبت به شركت ديگر مزيت رقابتي كمتري داشته باشد به ناچار بايد صحنه را تك نمايد. بانك ها نيز به عنوان موسساتي كه در حوزه هاي مختلف پولي و مالي فعاليت مي كنند از اين امر مستثني نبوده و در انجام امور خود با موانع و تهديدهاي گوناگوني مواجه هستند و براي فائق آمدن بر آنها و دستيابي به فرصت هاي بالقوه بازار بايد داراي مزيت هاي رقابتي باشند و سيستم هاي بانكداري الكترونيك زمينه اي را براي دستيابي به اين مزايا فراهم مي آورد.

گسترش و نفوذ روزافزون فناوري اطلاعات در زندگي بشر و وابستگي سازمان ها به زيرساخت هاي اطلاعاتي، توجه به جنبه هاي مختلف آن را طلب مي كند و امنيت اطلاعات به عنوان پيش نياز پذيرش و توسعه فناوري اطلاعات، يكي از مهمترين جنبه هاي آن است. امروزه يكي از مهمترين سرمايه هاي سازماني، سرمايه هاي اطلاعاتي آن است و با گسترش استفاده از كسب و كار الكترونيك، نقش اين سرمايه روز به روز پر رنگ تر مي شود. متاسفانه با گسترش جنبه هاي مختلف استفاده از فناوري اطلاعات، تهديدات امنيتي آن نيز افزايش مي يابد و مديريت و ارزيابي خطرات ناشي از اين گونه تهديدات، همواره يكي از دغدغه هاي اصلي مديران سازمان بوده است.
در اين راستا و با هدف كمك به انجام اين نياز خطير، برخي سازمان ها، كشورها و موسسات بين المللي، استاندارد و متدلوژي هايي را در زمينه مديريت و ارزيابي خطرات امنيت اطلاعات ارايه كرده اند كه آشنايي و بكارگيري آنها براي مديران فناوري اطلاعات سازمان مفيد خواهد بود. مشكلي كه در اين ارتباط وجود دارد، پراكندگي اين روش ها است كه باعث سردرگمي مديران سيستم هاي اطلاعاتي شده و انتخاب روش مناسب را مشكل مي كند.

با گسترده شدن فناوري اطلاعات و نفوذ وسايل ارتباط از راه دور به عمق جامعه، ابزارها و روش هاي آموزش نيز دچار تحول شده اند. تحول اين ابزارها و روش ها در جهتي است كه هر فرد در هر زمان و هر مكان بتواند با امكانات مشخص و در بازه زماني كه خود، مشخص مي كند مشغول يادگيري شود. در سال هاي نه چندان دور آموزش از راه دور مطرح شد. اين نوع آموزش ويژگي هاي خودش را داشته و داراي مزايا و معايبي بوده است. ابتدا آموزش به صورت مكاتبه اي بوده و تنها راه ارتباط استفاده از نامه بود. با پيشرفت تكنولوژي و از همه مهمتر ارزان تر شدن هزينه استفاده از فناوري، استفاده از ابزارهاي جديدتر براي انتقال دانش مطرح شد. با به وجود آمدن و گسترش اينترنت اين پديده جدي تر دنبال و ابزارها، روش ها و استانداردهايي براي آموزش الكترونيكي مطرح شد و هر روز اصلاحات جديدتري در اين زمينه انجام پذيرفت. در واقع مي توان گفت آموزش الكترونيكي استفاده از ابزارهاي انتقال اطلاعات به صورت الكترونيكي (مثل اينترنت) براي انتقال اطلاعات و دانش است.

مقاله حاضر پس از اشاره اي كه به نقش فن آوري هاي ارتباطي جديد در نوآوري هاي آموزشي دارد، به عنوان يك نمونه موردي، مقاومت هايي را كه در برابر گسترش فن آوري هاي ارتباطي جديد در عرصه نظام آموزشي غرب مطرح شده است، مورد بررسي قرار داده است. مقاله پس از طرح مقاومت در برابر نوآوري هاي آموزشي (مبتني بر فن آوري هاي ارتباطي جديد) در غرب، به بررسي راهكارهاي ارايه شده از سوي محققان غربي، در جهت فايق آمدن بر مقاومت هاي پيش گفته، مي پردازد. در ادامه، پس از طرح موانع و مشكلات فن آوري هاي ارتباطي جديد در ايران، به اجمال به راههاي غلبه بر مشكلات اخير، پرداخته خواهد شد.

ورود به عصر اطلاعات و رواج فناوري هاي مبتني بر وب موجب شكل گيري مشاغل جديدي شده است كه به دانش و مهارت هاي رايانه اي نياز خواهند داشت. ورود به اين عرصه به نوع جديدي از آموزش نياز دارد كه با آموزش سنتي كنوني كه به طور عام در مدارس ايران در جريان است، هم خواني ندارد. از طرفي ساير كشورهاي جهان به تاسيس مدارس الكترونيكي كه در ايران با نام «مدارس هوشمند» مصطلح شده، دست زده اند. الگوي اوليه اين مدارس در سال 1996 از كشور انگليس گرفته شده است و كشور مالزي يكي از پيشتازان ايجاد اين مدارس به شمار مي رود. با اين رويكرد ايران هم اخيرا طرحي را در چهار مدرسه اجرا نموده و دانشگاه ها نيز به نوع ديگري از آموزش تحت عنوان آموزش مجازي متمايل شده اند.

هدف ما در اين مقاله ارايه يك مدل مناسب با استفاده از توپولوژي Loop-star الهام گرفته از ساختار درختي جهت ارتباط سرورهاي حراج اينترنتي با يكديگر است و قصد داريم تا به كمك آن انجام يك حراج اينترنتي و در نهايت پياده سازي پروسه مديريت زنجيره تدمين را با سهولت و دقت بيشتري امكان پذير نماييم. همچنين قصد داريم نشان دهيم كه اين روش پيشنهادي كارايي لازم و مناسبي را نسبت به ساير مدل هاي موجود دارا مي باشد. كارا بودن اين توپولوژي در پايان مقاله اشاره شده است و نشان مي دهد كه اين توپولوژي پيشنهادي كارايي خوبي را در پاسخگويي به تقاضاهاي مخدوم ارايه مي دهد.

قرني كه گذشت به صعر صنعتي معروف بود و آن به خاطر وجود صنايع بزرگ و كوچكي بود كه انسان را از عصر ماقبل آن يعني دوره سنتي جدا مي كرد در عصر صنعتي با استفاده از تكنولوژي ماشيني انسان به توليد انبوه رسيد و توانست مواد اوليه را در جهت رفع نيازهاي خود تغيير شكل داده و از آنها استفاده نمايد. در عصر كنوني انقلاب ديگري به كمك انسانها آمده و آن انقلاب ICT است كه باعث مي شود معضلات تكنولوژي هاي قبلي را حل نمايد. اين معضلات كه همان فاصله هاي مكاني و زماني در انتقال اطلاعات است كه مانع كارايي بيشتر منابع انساني و منابع ساخته دست آن است. مشكلاتي كه در بين روابط شهر و روستا وجود دارد از جمله رفت و آمدهاي زياد، اختلاف در آگاهي و اطلاعات، واسطه ها، عدم شناخت موقعيت ها و در نتيجه عدم استفاده درست از فرصت ها و به هم خوردن تعادل توسعه و مهاجرت هاي روزافزون و غيره مي باشد. در صورت استفاده بهينه ازICT در روابط شهر و روستا، مزاياي آن، دولت الكترونيكي، روستاي الكترونيك و شهر الكترونيك پرداخته شده و يك مدل مفهومي براي آن طراحي شده است.

شهر الكترونيكي بهترين بستر براي توسعه فناوري اطلاعات در جهان است. روزانه بسياري از مردم جهان در شهرهاي كوچك و بزرگ با مشغوليت ها و درگيري هاي زيادي براي انجام امور روزانه خود روبرو هستند. فناوري اطلاعات نقش عمده اي را در جهت تسهيل و تسريع اين امور برعهده دارد. بسياري از مفاهيم و ابعاد فناوري اطلاعات همچون آموزش الكترونيكي، تجارت الكترونيكي، دولت الكترونيكي و بانكداري الكترونيكي در بستر شهر الكترونيكي قابل اجرا و پياده سازي است. در اين بين تجارت الكترونيكي يكي از كاربردهاي مهم فناوري اطلاعات مي باشد كه شهروندان در يك شهر الكترونيكي روزانه و به دفعات از آن استفاده مي نمايند. با اين حال عدم وجود زيرساخت هاي لازم جهت پرداخت الكترونيكي يكي از معضلات اساسي در اين خصوص محسوب مي شود. فناوري هاي توسعه داده شده جهت تامين پرداخت الكترونيكي از تنوع بسياري برخوردار بوده است. كارت ها شامل كارت هاي پيش پرداخت، كارت هاي بدهي، كارت هاي اعتباري، كارت هاي هوشمند، پرداخت هاي برخط شامل چك الكترونيكي، پول الكترونيكي، كيف پول الكترونيكي، و پرداخت هاي سيار از طريق SMS، WAP، اينترنت سيار و يا با كمك باركد مجازي، RFID و ... از جمله اين فناوري ها مي باشند. در اين مجموعه از فناوري ها برخي به صورت مخرب براي ديگران عمل مي كند. فناوري NFC يكي از اين موارد است كه قابليت تخريب كاربرد فناوري كارت هاي هوشمند را در پرداخت هاي روزانه يك شهروند الكترونيكي دارا مي باشد. اين فناوري در حال حاضر در مرحله آزمايشي به سر مي برد به طوري كه پس از پيدايش آن در سال 2002 طرح هاي پايلوت متعددي در شهرهاي سر تا سر دنيا به منظور جايگزيني آن با كارت هاي هوشمند در پرداخت هاي روزانه شهروندان اجرا شده است. موفقيت طرح هاي مذكور نوين آينده اي روشن از اين فناوري را در شهرهاي الكترونيكي مي دهد.

شبكه هاي شهري در سالهاي اخير از رشد فزاينده اي برخوردا بوده اند. اين شبكه ها به طور جدي بعنوان بستر ارايه سرويس هاي سه گانه شامل سرويس هاي ارتباط داده، ارتباطات صوتي و نيز ارتباطات چند رسانه اي مطرح گرديده اند. فعاليت هاي بسياري در زمينه فراهم نمودن امكانات ارايه خدمات فوق از نظر فناوري هاي ارتباطي و انواع سرويس هاي شبكه صورت پذيرفته است كه از آن ميان مي توان به توسعه تكنولوژي هاي NG-SDH، RRR، NPN هاي لايه دو مانند VPWS و VPLS و فناوري Q-in-Q اشاره نمود. يك مساله مهم در تمامي فعاليت هاي فوق، نحوه ارايه سرويس هاي متمايز به منظور تامين كيفيت سرويس مورد نياز هر يك از كاربردها و تضمين پهناي باند در سطح سرويس ها و نيز كاربران است.

امروزه يكي از مهمترين معيارها در بررسي سطح سواد براي يك جامعه توسعه يافته ميزان سواد مردم جامعه در مورد ميزان بهره برداري و استفاده از رايانه مي باشد. اگر از سواد تكنولوژيك به عنوان يك زيرساخت اساسي در زمينه فراهم كردن بسترهاي لازم جه دستيابي به توسعه دانايي محور ياد كنيم بايد ملزومات و امكانات گسترش چنين آموزش هايي را نيز فراهم آوريم.
با ورود به عصر اطلاعات و تشكيل جوامع اطلاعاتي وجود مهارت هاي لازم براي جستجو، استخراج و استفاده از اطلاعات براي شهروندان جامعه امري ضروري است. اين گونه مهارت ها در واژه سواد اطلاعاتي جمع مي گردد. واژه سواد اطلاعتي براي اولين بار توسط زوركوسكي در سال 1974 مطرح گرديد. واژه هاي ديگري نيز در كنار «سواد اطلاعاتي» همچون «سواد رايانه اي»، سواد كتابخانه اي، سواد رسانه اي، سواد شبكه اي (مترادف سواد اينترنتي و سواد هايپر)، سواد ديجيتالي نيز مطرح گرديده است.

از جمله واحدهاي پراهميت تشكيل دهنده شهر الكترونيك ساختمان هاي هوشمند است. استفاده از فناوري هاي هوشمند در اين ساختمان ها به منظور جمع آوري داده ها، تجزيه و تحليل آن ها و استخراج اطلاعات سبب دستيابي به روش هاي بهينه تصميم گيري و ايجاد امكان ارزيابي صحيح روش هاي مختلف مي گردد. در سيستم هاي مديريت تردد گروه آسانسور دو استراژي جهت پاسخ گويي به تقاضا دنبال مي شود كه عبارتند از:
1. تخصيص آسانسور به تقاضا
2. تعيين محل توقف بعدي با توجه به ليست تقاضاها
عملكرد سيستم هاي نوين مديريت تردد گروه آسانسور، جهت تخصيص آسانسور به تقاضا، بر اساس روش نخست مي باشد. در اين روش، تخصيص به قسمي صورت مي گيرد كه يك تابع هزينه بهينه گردد، به اين معني كه در جهت افزايش كارايي سيستم براي كاهش يا افزايش معيار معيني تلاش مي شود.

امروزه در اكثر كشورهاي پيشرفته تجارت الكترونيكي جايگاه ويژه اي يافته و هر روزه به تعداد كساني كه عمليات بانكي، مالي و حتي خريد و فروش خود را به صورت الكترونيكي انجام مي دهند، افزوده مي شود. در اين ميان دريافت و پرداخت قبوض و امكاناتي از جمله اشتراك آب، برق، گاز، تلفن، خدمات بيمه اي و غيره نيز رفته رفته به قلمرو عمليات الكترونيكي و بانك هاي اينترنتي پا گذاشته است. بررسي هاي انجام شده در ايالات متحده نشان داده است كه در سال 2004 در حدود 40 درصد از مصرف كنندگان قبوض را به صورت Online پرداخت نموده اند. اين در حالي است كه پيش بيني مي شود در سال 2007، بالغ بر 65 ميليون مشترك آمريكايي قبوض خود را از طريق روش هاي الكترونيكي و مدل تجمع بانكي (شبكه هاي بين بانكي) پرداخت خواهند نمود كه درصد فوق به 95 درصد خواهد رسيد.

تفاوت بانكداري سنتي با بانكداري الكترونيكي در انتقال داده ها به صورت الكترونيكي است. خودپردازها مثال بارز و شناخته شده بانكداري الكترونيكي هستند. توسعه بانكداري الكترونيكي لازم است همراه با بسترسازي فرهنگي باشد. اصولا موفقيت بانكداري الكترونيكي بستگي به بسترهاي فرهنگي مشتريان و كاركنان دارد. پذيرش خدمات الكترونيكي به طور كلي و خودپردازها به طور خاص از سوي مشتريان در موفقيت بانكداري الكترونيكي بسيار مهم است و بر اهميت مطالعه رفتار مشتريان مي افزايد.
ضريب نفوذ دستگاه هاي خودپرداز در ايران بسيار پايين است و طبق آمار بانك جهاني، كشور ايران رتبه 80 در ميان 88 كشور جهان را دارا است. اين رتبه بندي بر اهميت پژوهش در اين زمينه مي افزايد. وقتي توسعه يافتگي بانكداري الكترونيكي تا اين اندازه پايين است، بايستي به زيرساخت ها توجه كرد. بررسي و مطالعه زيرساخت هاي فرهنگي از يك سو و برداشت مشتريان از زيرساخت هاي فني و مخابراتي از دگرسو كمك خواهد كرد تا شناخت بهتري از موضوع داشته باشيم.

توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات تحولاتي را در ابعاد مختلف زندگي بشري ايجاد كرده است كه نظير دستاوردهاي انقلاب صنعتي توانسته است تحولات بنياديني را از خود بر جاي گذارد. مي توان گفت كه امروزه انقلابي مشابه انقلاب صنعتي به وقوع پيوسته است كه جنبه هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي زندگي بشري را تحت الشعاع قرار داده است. از ابعاد اين تحولات، تغييرات عميقي است كه در روابط اقتصادي بين افراد، شركت ها و دولتها به وجود آمده است. مبادلات تجاري بين افراد با يكديگر، شركت ها با يكديگر و افراد با شركتها و دولتها به سرعت از حالت سنتي خود كه عمدتا مبتني بر مبادله بر مبناي اسناد و مدارك كاغذي است خارج شده و به سوي انجام مبادلات از طريق بهره گيري از سيستم هاي پرداخت الكترونيكي در حركت است.

شهرنشيني سريع يكي از مظاهر دنياي جديد است كه اين شتاب در كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران به نسبت بيشتر از كشورهاي توسعه يافته است به طوري كه طبق آمارهاي ارايه شده توسط سازمان ملل متحد، هرساله به طور بهت آوري 45 ميليون نفر به جمعيت شهرنشين كشورهاي در حال توسعه افزوده مي شود (پاترو و لويد ايونز، 1384). بنابراين يكي از مسايل پيش روي جوامع در حال توسعه نحوه خدمات رساني به اين جمعيت رو به تزايد شهرنشين است. از طرف ديگر در عصر حاضر اطلاعات و اطلاع رساني به عنوان مهمترين ابزار استراتژيك براي مديريت، خدمات رساني و اداره صحيح همه واحدهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي محسوب مي گردد و به دليل اهميت اطلاعات در فرايند تصميم گيري، فناوري اطلاعات با سرعت چشم گيري در حال توسعه مي باشد (چكيده سند راهبردي شهر الكترونيك مشهد، 1383). به علاوه ICT در كشورهاي پيشرفته به طور روزافزوني به عنوان يك ابزار جهت توسعه مورد استفاده قرار گرفته است (sAYILI (Esengun, Akca,2007.