بانک مقالات کشاورزی

در دهه هاي اخير، تشديد فعاليت هاي انساني در اين مناطق كوهستاني منجر به بروز آشفتيگهاي عمده در سطوح شيب دار و تسريع در عمل مكانسيم هاي طبيعي منجر شده و به شدت بر فرسايش خاك افزوده است. كاربري غير اصولي سطوح شيب دار و تجاوز به حريم رودخانه ها به بروز تغييرات محسوسي در ويژگي مكانسيم هاي مختلف، بويژه سيستم هاي زهكشي و در نتيجه تغيير در ميزان ثبات شيب ها، منجر شده است. براي بررسي نحوه تاثير فعاليت هاي بشر و استقرار ساختارهاي انساني در بخش هاي حساس بر وقوع لغزش ها و بررسي نقش مستقيم و غيرمستقيم انسان در فرسايش خاك در دره هاي كوهستان هاي نيمه خشك سبلان و سهند، ضمن بررسي نحوه فعاليت انسانها در شيب ها و دشت هاي سيلابي، نمونه هايي از خاك مناطق لغزش يافته تهيه و مورد آزمايش دانه بندي و پلاستسيته قرار گرفته و نتيجه گيري هاي نهائي با استناد به اطلاعات جمع آوري شده ميداني، آزمايشگاهي و با استفاده از داده هاي رسوب، صورت گرفته است. نتايج اين مطالعات نشان مي دهد، تاثير تشديد فعاليت هاي انساني در وقوع لغزش ها و تاثير آنها در نوع، شدت و سرعت فرسايش خاك، در كليه دره هاي مورد مطالعه با توجه به توع فعاليت ها، بسيار متفاوت بوده و اثرات ناشي از آشفتگيهاي انساني در فرسايش خاك با توجه به ويژگيهاي دره ها، در هر دره به صورت هاي مختلف منعكس گرديده است.

امروزه وقوع زمين لغزش در مناطق شيبدار و حتي جنگلي استان گلستان، بعلت كاهش و يا از بين رفتن پوشش گياهي، به يك امر طبيعي تبديل شده است. اين مساله مشكلات فراواني را هم براي ساكنين حوزه هاي آبخيز و هم براي ساكنين پائين دست حوزه هاي آبخيز بوجود آورده است. شناخت هر يك از اين عوامل و اثرات آن مي تواند در تصميم گيري اصلاحي بسيار مفيد باشد. مقاله حاضر نيز در راستاي بررسي نقش تعييرات پوشش گياهي به عنوان اصلي ترين عامل پايداري خاك در اراضي شيبدار مي باشد كه پس از مطالعه نقشه پوشش گياهي 1:20000 سالهاي 1373 و 1346 و پيمايش زميني و ثبت وقوع زمين لغزش هاي قديمي و جديد، مقايسه اي بين تعداد وقوع زمين لغزش ها در كاربريهاي مختلف و تغييرات پوشش گياهي در دو دوره ياد شده در سطح حوزه موردنظر صورت گرفت.

روش هاي پهنه بندي خطر زمين لغزش با توجه به ماهيت آنها به دو دسته تجربي و آماري تقسيم مي گردند. روش هاي تجربي كه در اين تحقيق مدنظر مي باشد، در شرايط جغرافيايي خاصي به كار برده شده است. لذا عوامل به كار برده شده در آنها متناسب با شرايط خاص آن منطقه طراحي شده يا بر روي بعضي فاكتورها تاكيد بيشتري شده است. در اين تحقيق حوزه رودخانه ماربر در پادناي علياي سميرم (جنوب استان اصفهان) با استفاده از دو روش پهنه بندي خطر زمين لغزش Mora و Varson و Nilson كه متناسب با عوامل موثر در منطقه مي باشند، به صورت اصلاح شده مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. بر اساس مقايسه شاخص به دست آمده براي اين دو روش، مشخص گرديد كه روش Nilson اصلاح شده در معرفي تمامي پهنه ها و روش Mora و Varson براي پهنه هاي خطر پايين تا متوسط مناسب مي باشد. روش Nilson اصلاح شده با استفاده از سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي (GIS) در عين سادگي (فقط از دو پارامتر شيب و سنگ شناسي استفاده مي كند) داراي دقت مناسبي نسبت به روش Mora و Varson براي پهنه بندي مي باشد.

معادله جهاني فرسايش خاك (USLE) يكي از معادلات جهت برآورد فرسايش خاك مي باشد. شاخص فرسايندگي باران (R) يكي از پارامترهاي اصلي در اين معادله مي باشد و معروفترين روش جهت برآورد اين شاخص روش ويشماير است R=EI₃₀/₁₀₀ در اين تحقيق ابتدا با استفاده از آمار باران سنج ثبات موجود در بابلسر با دوره آماري 31 ساله (1998-1966) انرژي جنبشي هر باران و سرانجام R هر باران به دست آمد. از جمع R باران هاي سال، R سالانه براي بابلسر محاسبه و با توجه به آمار باران سنجي سالانه ايستگاه تصحيح شده است. با توجه به مقادير R هر باران، R روزانه، ماهانه و سالانه روابطي بين آنها و پارامترهاي بارندگي به دست آمد. بدين ترتيب در مناطقي كه بارندگي آنها همانند بارندگي بابلسر است با در نظر گرفتن مشخصات اقليمي و توپوگرافي، براي تخمين R هر باران و يا R سالانه مي توان از معادلات بدست آمده، استفاده كرد. از آنجايي كه ميزان شاخص فرسايندگي در مناطق پر باران بيش از 1000 (Mj.mm/ha/hr/yr) مي باشد، نتايج نشان داد كه ميزان اين شاخص در منطقه بابلسر 1245.2 (Mj.mm/ha/hr/yr) مي باشد.

به منظور پيدا كردن راه حل هاي اصولي و علمي مهار و كنترل آبكندها، داشتن اطلاعات جامع و كامل ار خصوصيات خاك، نوع اقليم، نوع كاربري و ساير ويژگي هاي آبكندها، در مناطق مبتلا به فرسايش آبكندي ضروري است. با اين اهداف، با استفاده از اطلاعات منابع ذيصلاح، عكس هاي هوايي، نظرات كارشناسي، مديريت اجرايي آبخيزداري و استعلام از منابع مختلف، مناطق آبكندي استان خراسان و شناسايي و پس از بازديدها و بررسي هاي صحرايي با استفاده از GPS محدوده گسترش آبكندها مشخص گرديد. نقشه رقومي اين محدوده ها در محيط Ilwis تهيه مساحت هر منطقه آبكندي محاسبه گرديد. نقشه محدوده آبكندها با نقشه اقليم تهيه شده به روش دومارتن گسترده منطبق و اقاليم مناطق آبكندي تعيين و به تفكيك اقليم دسته بندي شدند. از مناطق آبكندي واقع در هر تااقليم، دو آبكند معرف با دو تكرار تعيين گرديد. خصوصيات مورفومتريك هريك از آبكندهاي انتخابي از قبيل شكل و پلان سر، پلان عمومي، طول، عرض و عمق آبكند تعيين و اندازه گيري شده وپرسشنامه مربوط به اطلاعات صحرايي از قبيل كاربري قديم و جديد اراضي، خسارت وارده و علل ايجاد آن بر اساس شواهد صحرايي تهيه گرديد. نمونه برداري خاك از افقهاي قابل تشخيص سرآبكند 25% و 75% طول آبكند، از ديواره انجام و در آزمايشگاه مقادير كمي پارامترهايي همچون اسيديته، هدايت الكتريكي، درصد گچ، درصد آهك، درصد رس، درصد سيلت، درصد شن، بافت، كلر، درصد اشباع و كلاس پايداري تعيين شد.
اطلاعات حاصل از اين تحقيق نشان داد كه عمده مناطق آبكندي استان خراسان در نواحي مسطح و تپه ماهورهاي كم شيب شمالي و مركزي كه داراي اقليم نيمه خشك سرد، خشك بياباني سرد و نيمه خشك فرا سرد مي باشند، قرار دارد. بيشترين سطح آبكندها با مساحت 18114 هكتار در اقليم خشك بياباني سرد و كمترين آن با مساحت 13739 هكتار در اقليم نيمه خشك سرد واقع است. پلان عمومي آبكندها اكثرا شاخه اي يا سرشاخه اي و مقطع آنها U شكل مي باشد. بافت خاك نمونه ها سبك تا متوسط و حداكثر نسبتا سنگين بوده و پايداري خاكدانه ها در كلاس يك مي باشد. ريزدانه بودن بافت خاك و حساسيت زياد و ذاتي آن به فرسايش، وجود املاح و تغيير كاربري از عوامل اصلي ايجاد آبكند در استان خراسان مي باشد. زمين شناسي مناطق آبكندي از تشكيلات حساس به فرسايش از قبيل مارنها تشكيل شده كه ريزدانه و توام با املاح مي باشند.

رشد و توسه آبكندها در منطقه ارمند، سبب كاهش حاصلخيزي خاك منطقه، توليد مقادير زيادي رسوب و در نتيجه ايجاد زيانهاي اقتصادي فراوان در پايين دست حوضه گرديده است. انجام تحقيقات كاربردي درجهت جلوگيري از ايجاد آبكندها و نحوه كنترل آنها، نيازمند اطلاعات پايه در باره انواع آبكندها، ويژگي هاي خاكشناسي، ريخت شناسي، كاربري اراضي و خسارات حاصل از آنها مي باشد.
تحقيق حاضر درحوضه آبخيز ارمند كه بخشي از حوزه آبخيز كارون مياني به حساب مي آيد، انجام گرفته است. اين حوضه با مساحت 8750 هكتار، در حد فاصل 50 درجه و 45 دقيقه تا 50 درجه و 54 دقيقه طول شرقي و 31 درجه و 2 دقيقه تا 331 درجه و 40 دقيقه عرض شمالي واقع گرديده است. در اين تحقيق پس از طبقه بندي آبكندها در منطقه، يك آبكند معرف و دو تكرار جهت اندازه گيري هاي مورفومتريك انتخاب شد. همچنين به منظور اندازه گيري شاخص هاي فيزيكي و شيميايي خاك، از سر و بدنه آبكند معرف، نمونه خاك تهيه و به آزمايشگاه ارسال گرديد. نتايج حاصله نشان ميدهد كه آبكندها عمدتا در خط القعر اراضي تپه ماهوري و در امتداد زهكش طبيعي منطقه تشكيل شده اند. طول آبكندهاي مورد بررسي از 450 متر تا 550 متر اندازه گيري شده است. عرض بالاي آبكندها در 50 درصد طول آن بطور متوسط 3.5 متر و عمق متوسط آنها در 50 درصد طول،2.4  متر اندازه گيري شده است. از لحاظ مرحله تكاملي اكثر آبكندها در وضعيت پيوسته قرار دارند. عمق پيشاني آبكندها مورد مطالعه بين 0.5 متر تا 3.4 متر متغير مي باشد. شكل پلان عمومي ابكندها عمدتا خطي و پلان سر آنها اكثرا نقطه اي مي باشد. آبكندهاي مورد تحقيق از نظر عمق در كلاس متوسط (1 تا 10 متر) قرار مي گيرند. نيمرخ عمودي پيشاني آنها بيشتر به صورت عمودي يا مايل و شكل مقطع عرضي آنها ذوزنقه اي شكل مي باشد. بافت خاك در لايه سطحي منطقه آبكندي سيلتي لومي است. ميزان شوري خاك كمتر از يك دسي زيمنس بر متر و ظرفيت تبادل كاتيوني نمونه ها 18 ميلي اكي والان در 100 گرم مي باشد. از لحاظ پايداري خاكدانه ها در كلاس I و III جاي دارند. آبكندها در روي اراضي با كاربري جنگل تنك، مرتع و زراعت ديم ايجاد شده اند.

فرسايش آبكندي به دليل اتصال نقاط بالادست حوزه آبخيز به مناطق پايين دست و فراهم آوردن امكان انتقال رسوب و آلاينده ها، قطع راه هاي ارتباطي و خسارات مالي فراوان براي اراضي زراعي، منابع طبيعي و تاسيسات زيربنايي از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد. در اين تحقيق توزيع مكاني مناطق آبكندي استان بوشهر با استفاده از اطلاعات مديريت آبخيزداري، عكس هاي هوايي 1:40000 و بازديدهاي ميداني، بررسي و تهيه نقشه پراكنش آنها با مقياس 1:250000 فراهم گرديد. مناطق آبكندي داراي مساحت بزرگتر از 500 هكتار بصورت دقيق از نظر ويژگي هاي اقليمي، خاكشناسي، كاربري اراضي، مورفومتريك، پوشش گياهي و غيره مورد بررسي و تحليل قرار گرفت. سپس در هر اقليم دو منطقه آبكندي انتخاب و در هر منطقه 3 آبكند معرف تعيين و برداشت نمونه خاك از سر و طول آبكند، نقشه برداري از پلان عمومي و نيمرخ طولي و اندازه گيري عرض بالا، پايين و عمق صورت گرفت.
اطلاعات حاصله نشان مي دهد آبكندهاي استان بوشهر در هر 6 اقليم پراكنش داشته در حاليكه در اقليم فراخشك گرم تمركز بيشتري دارند. مساحت فرسايش آبكندي حدود 29400 هكتار در استان بوشهر مي باشد كه عمدتا داراي پلان عمومي پنجه اي يا شاخه درختي بوده و مقطع U شكل در مناطق دشتي و V شكل در مناطق تپه اي مي باشند. مطالعات خاكشناسي آبكندها نشان مي دهد كه از لخاظ بافت خاك تفاوتي ميانكنارخندق و سر هدكت وجود ندارد و اكثر بافت هاي نمونه هاي برداشت شده لومي، لومي سيلتي، لومه ماسه اي بوده است.

تخريب زمين به معناي كاهش ظرفيت توليد آن است. تخريب زمين ضمن تاثيرگذاري بر نواحي وسيعي در سطح كشور، زندگي بسياري از افراد را در مناطق خشك و كويري را نيز متاثر ساخته است. تخريب زمين به دلايل مختلفي مي تواند رخ دهد كه از جمله آنها ميتوان به مديريت نامطلوب اراضي، سيل، بيلان منفي و كيفيت نامطلوب آب هاي زير زميني، فرسايش خاك، زمين لغزش، رسوب، استفاده نامطلوب از اراضي و ديم كاري اشاره نمود. در سطح كشور، خاك هاي با شوري كم تا متوسط داراي مساحتي در حدود 25.5 ميليون هكتار و خاك هاي با شوري زياد مساحتي در حدود 8.5 ميليون هكتار را پوشش مي دهد. با توجه به تامين در حدود 55 درصد آب كشاورزي از آب هاي زير زميني، شوري آب هاي زيرزميني و بيلان منفي آن به عنوان يك عامل بسيار مهم در مخاطره انداختن توليدات محصولات كشاورزي محسوب مي گردد. در 40 سال گذشته، در حدود 1890 واقعه مهم سيل در سطح كشور گزارش شده است كه از اين تعداد در حدود 53 درصد آنها در 10 سال گذشته رخ داده است. بررسي هاي موجود نشان مي دهد كه در حدود 76.2 درصد از اراضي معادل 125 ميليون هكتار، فرسايش خاك وجود دارد. سطحي از كشور كه متاثر از فرسايش بادي است (11.9 درصد سطح كشور) بيشتر از 6 برابر درصد ميزان جهاني آن است (1.81 درصد). از كل استانهاي كشور، 14 استان كه درمناطق خشك و نيمه خشك واقع شده اند با معضل فرسايش بادي روبرو هستند. زمين لغزش يك عامل مهم و جدي بوجود آورنده فرسايش در مناطق كوهستاني است. بررسي آناليز نتايج ايستگاه هاي هيدرومتري نشان ميدهد كه در حدود 250 ميليون مترمكعب رسوب در مخازن سدها ته نشين شده و در حدود 400 ميليون متر مكعب به زير دست آنها هدايت شده است. استفاده نامطلوب از اراضي به عنوان بدترين پديده تخريب زيست محيطي است كه در حال تشديد شدن است. در حدود 10 ميليون هكتار از اراضي كشور زير كشت ديم كاري است. متاسفانه اكثر كشاورزان اصول صحيح ديم كاري را رعايت نمي كنند. لذا اعداد و ارقام فوق نشان مي دهد كه معضل تخريب اراضي جدي بوده و لازم است براي كنترل و مهار آن راهكارهاي عملي و منطقي به كار گرفته است.

اراضي لس مراوه تپه بصورت قطب دامداري استان گلستان و محل چراي قشلاقي دام عشاير كرد استان خراسان همواره مورد بهره برداري بيش از حد ظرفيت قرار دارند. به منظور شناخت تغييرات نفوذپذيري، وزن مخصوص توليد روانآب اين مراتع، كه در فرسايش خاك موثر مي باشد اين تحقيق در قالب آزمايش بلوكهاي كامل تصادفي و براي 5 تيمار قرق، چراي معادل نصف ظرفيت، چراي معادل ظرفيت، چراي معادل دو برابر ظرفيت و چراي معادل سه برابر ظرفيت توليد مراتع و در سه تكرار انجام شده است. اندازه گيري مقدار روانآب سطحي ناشي از هر بارندگي در سطح كرتهاي آزمايشي صورت گرفته و در پايان هر سال مقدار نفوذپذيري و وزن مخصوص خاك سطحي تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه چراي دام معادل سه برابر ظرفيت مرتع موجب كاهش نفوذپذيري سطحي تا حد 11.67 سانتي متر بر ساعت مي شود. در تيمار نصف ظرفيت چرا و قرق نفوذپذيري حداكثر و معادل 25.54 سانتي متر بر ساعت بوده است. وزن مخصوص ظاهري در تيمار 3 برابر ظرفيت چرا نيز حداكثر و معادل 1.27 گرم بر سانتي متر مكعب و در تيمارهاي قرق نصف ظرفيت چرا حداقل و معادل 1.09 گرم بر سانتي متر مكعب بوده است. رواناب سطحي و رسوب در تيمار سه برابر ظرفيت چرا، به ترتيب برابر 130.28 متر مكعب و 956.6 كيلوگرم و در تيمار قرق به ترتيب 45.6 متر مكعب و 212.54 كيلوگرم در هكتار بوده است. تجزيه و تحليل هاي آماري اختلاف معني داري را بين تيمار سه برابر ظرفيت چرا با تيمارهاي قرق و نصف ظرفيت چرا در مقادير رواناب، وزن مخصوص ظاهري و نفوذپذيري سطحي خاك نشان مي دهد. بر اساس نتايج فوق عدم تعادل منطقي بين دام و مرتع باعث افزايش فشردگي خاك و رواناب گرديد. لذا جهت كاهش آسيب هاي حاصل از فرسايش خاك و بروز سيل در مراتع لس مستعد فرسايش لازم است مطابق ظرفيت مرتع و كمتر از آن چراي دام برنامه ريزي شود.

يكي از پارامترهاي مهم در فرايند توسعه و بخصوص توسعه پايدار حفظ منابع آب و خاك مي باشد. امروزه بدين جهت از سوي برنامه ريزان مسائل اقتصادي در اين خصوص برنامه ريزي هاي صورت مي پذيرد. با توجه به مشكلات پيشروي كشورهاي مختلف جهان در خصوص بخش منابع آب و خاك، مديريت منابع آب و خاك امري دور از اجتناب مي باشد. كشور ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي خود در كمربند خشك جهان قرار گرفته است و كمبود بارش و توزيع نامتعادل مكاني و زماني آن شرايط سختي براي سكونت گزيني و بخصوص فعاليتهاي كشاورزي بوجود آورده است. يكي از تلاش هاي مهمي كه جزء اهداف توسعه پايدار در كشور معرفي مي گردد، فعاليت هاي آبخيزداري است، بازه فيله خاصه - چپ چپ در شهرستان زنجان از نقاطي است كه با مشكلات فراواني در بخش مياني آب و خاك روبرو است. رودخانه زنجانرود به هنگام طغيان، با هجون به زمين هاي حاشيه موجب بروز فرسايش شديد و آب گرفتگي زمين هاي كشاورزي و از بين رفتن محصولات كشاورزي شده و مشكلات اقتصادي و اجتماعي فراواني را بر ساكنان تحميل مي نمايد.
زنجانرود اهميت فراواني در اقتصاد كشاورزي منطقه و استان زنجان دارد و بعنوان يكي از شريان هاي حياتي و اصلي حوزه آبخيز مورد شناسايي قرار مي گيرد همچنين به سبب وجود رودخانه زنجانرود اراضي حاشيه جزء اراضي مستعد و مهم در توليد محصولات كشاورزي، بخصوص آبي استان زنجان مورد توجه كشاورزان مي باشد.

شاخص هاي فرسايش پذيري عمدتا بر اساس ويژگي هايي استوار هستند كه بر پراكنش خاك، دانه بندي خاك، پايداري خاكدانه و انتقال به وسيله جريان آب اثر مي گذارند. فرسايش پذيري خاك يكي از عوامل مهم در مدل هاي فرسايشي است. در رابطه جهاني فرسايش خاك، فرسايش پذيري خاك از روي بافت، ساختمان، مقدار ماده آلي و نفوذپذيري خاك تنها بر اساس بخشي از ويژگي هاي ذاتي خاك كه عمدتا فيزيكي هستند، استوار است. در حالي كه فرسايش پذيري در كنار ويژگي هاي فيزيكي ممكن است تحت تاثير ساير ويژگي هاي خاك (شيميايي و مكانيكي) نيز قرار گيرد. از سوي ديگر اين معادله بر اساس باران هاي مناطق نيمه مرطوب آمريكاي مركزي در خاك هاي تقريبا غيرآهكي ارايه شده است. در حالي كه بيشتر نقاط كشور جز مناطق خشك و نيمه خشك بوده و خاكها اغلب آهكي هستند. از اين رو استفاده از اين معادله براي برآورد فرسايش پذيري در خاكهاي آهكي مناطق نيمه خشك ايران نمي تواند برآوردي صحيح از فرسايش پذيري خاك ارايه دهد. فرسايش پذيري خاك در كنار ويژگي هاي ذاتي خاك (بافت و …) كه موجب تغييرپذيري مكاني فرسايش پذيري ميشوند، به ويژگي هاي غير ذاتي خاك از جمله پايداري خاكدانه ها نيز بستگي دارد. اين ويژگي ها در طي سال بر اثر مديريت هاي مختلف خاكي تغيير مي يابند. از اين رو فرسايش پذيري خاك داراي تغييرپذيري زماني نيز است. بنابراين بررسي عوامل موثر بر فرسايش پذيري خاك در خاكهاي آهنكي مناطق نيمه خشك و شناخت عوامل موثر در تغييرپذيري زماني و مكاني فرسايش پذيري حائز اهميت است.

حوزه آبخيز گيوي چاي با مساحت حدود 18419.6 هكتار در جنوب استان اردبيل در محدوده شهرستان هاي خلخال و گيوي واقع شده است. آبراهه و سرشاخه هاي رودخانه ها در اين محدوده در مسيري از شمال به جنوب وارد دره قزل اوزن شده و در غرب منجيل به شاخه اصلي قزل اوزون مي پيوندد. در مسير اردبيل به گيوي تپه هاي مارني نظر هر كارشناس را به خود جلب مي كند. در اين تحقيق اثر تندي و جهت شيب در فرسايش مارنها توسط بارانساز مورد بررسي قرار گرفت. جهت بررسي رابطه بين جهت و مقدار شيب در توليد رواناب و رسوب درمارنها، در قالب طرح آزمايش فاكتوريل با دو فاكتور كاملا تصادفي و با سه تكرار انجام گرفت. فاكتور اول جهت شيب و فاكتور دوم مقدار شيب در چهار سطح 5-0، 10-5، 20-10، 40-20 درصد مدنظر قرار گرفت. عمل تشابه سازي باران در سطح يك متر مربع توسط يك دستگاه باران ساز كه قادر بود شدتهاي مختلفي ايجاد نمايد انجام شد. اين آزمايش در شدت بارندگي 39 ميلي متر در ساعت و به مدت 30 دقيقه در زمين عاري از پوشش گياهي انجام گرفت. پلات ها براي اندازه گيري مقدار روانآب در طبقات مياني شيب ها (2.5، 7.5، 15 و 30 درصد) نصب شدند. پس از انجام هر آزمايش مقدار رواناب مربوط به هر پلات ثبت شد. براي تعيين مقدار رسوب، رسوب و ضريب روانآب از هر پلات نمونه برداري به آزمايشگاه آورده شد كه در مجموع 24 نمونه گرفته شد. پس از مشخص شدن پارامترهاي مربوط به هر يك از نمونه ها به منظور بررسي اثر جهت شيب، شيب و اثر متقابل جهت مقدار شيب، آناليز و واريانس توسط نرم افزار SAB و SPSS انجام گرفت. در پايان ميانگين ها با سه روش LSD و توكي در سح 5 درصد و 1 درصد مورد مقايسه قرار گرفتند.

اساس مدلهاي تجربي فرسايش و رسوب مانند MPSIAC و EPM، محاسبه متوسط رسوب و فرسايش حوزه آبخيز مي باشد. با پيشرفت كامپيوتر و بدنبال آن برنامه هاي GIS، توانايي مدل نمودن اطلاعات مكاني ميسر گرديد. در حال حاضر مي توان عوارض زميني را در محيط GIS شبيه سازي نمود. اطلاعات پايه مدل هاي فرسايش خاك را مي توان بصورت توزيع مكاني در محيط GIS وارد و درنتيجه نقشه توزيعي فرسايش يا رسوب را تهيه نمود. در زمينه بررسي دقت نقشه هاي مذكور تحقيقات قابل توجهي انجام نشده است. در اين تحقيق اثر استفاده از نقشه هاي توزيعي پايه در خطاي نقشه هاي توزيعي توليد رسوب مدلهاي EPM و MPSIAC درحوزه طالقان بررسي شده است. بدين منظور پس از اجراي دو مدل MPSIAC و EPM در منطقه، نقشه شدت توليد رسوب بصورت توزيعي در محيط GIS استخراج و طبقه بندي گرديد، در گام دوم، اختلاف دو نقشه شدت توليد رسوب محاسبه و نقشه اختلاف دو مدل تهيه گرديد. نقشه بدست آمده با نقشه هاي مختلف مانند شيب، پوشش، خاك لخت و غيره تقاطع داده شد و مناطقي كه داراي اختلاف زيادي بودند در واحدهاي مختلف هر لايه اطلاعاتي شناسايي و معني دار بودن آنها به طور آماري بررسي گرديد. نتايج بررسي ها نشان داد كه عامل شيب و بارش 6 ساعته با دوره بازگشت 3 ساله رابطه معني با تفاضل رسوب توزيعي داشته و در شيبهاي بالاتر اختلاف مقادير توليد رسوب افزايش مي يابد. عوامل ديگر، مورد بررسي، رابطه معني دار حتي در سطح 0.1 نيز نشان ندادند.