بانک مقالات کشاورزی

تحقيق حاضر با استفاده از رسوب ذخيره شده در 10 بند و سد كوچك كه از زمان آبگيري خروجي رسوب قابل توجهي نداشته اند، رابطه Qs=18.6 exp(0.036R) را مورد بررسي قرار داده است. در اين راستا درجه رسوبدهي R با بررسي حوزه آبخيز اين بندها و تعيين عوامل نه گانه مدل MPSIAC در آنها و رسوبدهي ويژه (QS) از طريق حجم رسوب هر بند و به روش حفر گمانه مورد بررسي قرار گرفت. نتايج بدست آمده انطباق خوبي را بين رسوب بدست آمده از مدل ورسوب اندازه گيري شده در بندها در طول دوره بهره برداري آنها نشان نداد. براي ارايه ضريب و نماي جديد معادله درجه رسوبدهي (R) و رسوبدهي ويژه (QS) تجزيه هاي همبستگي مختلف انجام گرفت و سپس دو رابطه جديد بر اساس تحليل همبستگي ارايه شد.

شناخت و پهنه بندي فرسايش و رسوبگذاري در محيط هاي رسوبي مختلف از جمله محيطهاي ساحلي از اهدافي بوده كه از ديرباز مورد توجه محققين و كاربران اين مناطق قرار داشته اند. محيط هاي رسوبي ساحلي همچون خورها و خليج ها به لحاظ حساسيت بالا به فرآيندها و نيروهاي محيط خشكي و درياي دائما دچار فرسايش و رسوبگذاري هستند. اين محيط ها يك پايانه رسوبي همه ساله پذيراي حجم زيادي از رسوبات نقاط بالا دست آبخيز و رسوبات با برخاستگاه دريايي حجم قابل ملاحظه اي از اين رسوبات جابجا و يا از آنها دور مي شوند. تحولات چشمگير سالهاي گذشته در محيط هاي رسوبي ساحلي خورهاي گناوه تاخور جزيره و بويژه خور ريگ، ضرورت بررسي علمي اين تغييرات را توجيه مي كند. لذا در اين تحقيق به روش GIS و استفاده از عكس هاي هوايي سالهاي 1364 و 1372 در يك بازه زماني حدود 30 سال تغييرات رخ داده در عرصه واحدهاي رسوبي و ژئومروفولوژيكي مناطق ياد شده، در قالب نقشه فرسايش و رسوبگذاري پهنه بندي شده اند. علاوه بر آن تغييرات در نوع گسترده اجزاي تشكيل دهنده محيط هاي رسوبي رودخانه اي، تپه هاي ماسه اي ساحلي و دريايي مورد بررسي قرار گرفته و رژيمهاي رسوبي حاكم در اين مناطق بدست آمده است.

استان كردستان با سطحي معادل 2.8 ميليون هكتار داراي هفت حوزه آبخيز اصلي (خروجي مستقل) مي باشد كه 1.137 ميليون هكتار آن را مراتع در برگرفته و از سطح مراتع مذكور حدود 880936 هكتار آن را گون با تيپ غالب بر بر گرفته است. گون گياهي خاردار چند ساله، درختچه اي از تيره لگومينوز است كه در تركيب پوشش گياهي حوزه هاي آبخيز مي توان آن را لشكر مخلص حفاظت خاك به حساب آورد كه ضمن پناه دادن گياهان خوش خوراك و حفظ بقاي آن با ريشه عميق خود به شرايط سخت اكولوژيكي مقاوم و در نفوذپذيري خاك موثر است. تصور بعضي مسوولين مبني بر تخريب منابع طبيعي بر اثر كتيراگيري به روش سنتي، انجام اين تحقيق را ضروري و ايجاب نمود. در اين تحقيق ابتدا با توزيع و تكميل پرسشنامه اطلاعات لازم از بهره برداران جمع آوري شد با توجه به اهداف اصلي تحقيق در يك طرح آماري بلوكهاي كامل تصادفي (سه تيمار و سه تكرار) نقش عمليات كتيراگيري (چال هاي ايجاد شده در حين بهره برداري) در نفوذ دادن آب در خاك و حفظ رطوبت و كنترل روانآب و جريان سطحي بررسي شد. نتايج نشان مي دهد در شرايط بهره برداري، در روش علمي ضريب رواناب 35.23 درصد و در روش سنتي 44.82 درصد و در پلانهاي شاهد 55.57 درصد مي باشد. به عبارتي ديگر ارتفاع كل رواناب در پلات شاهد 137.53 و در پلات سنتي 110.97 و در پلات علمي 87.2 ميليمتر وبده كه در مقايسه با بارندگي ساليانه 247.6 ميليمتر روش علمي حايز اهميت است.

نفوذ آب به نيمرخ خاك وابستگي پيچيده اي به عوامل موثر درتعيين سهم رواناب و همچنين آب نفوذ يافته به درون خلل و فرج خاك مانند تغييرات الگوي بارش، شيب غالب خاك سطحي، پوشش گياهي، بافت و ساختمان خاك دارد. به منظور برآورد حجم نفوذ و پيش بيني سهم آب ورودي به خاك، بر اساس اطلاعات جمع آوري شده از بررسي هاي ميداني، معادلات تجربي متعددي توسط دانشمندان علم فيزيك غالبا در خارج از كشور تهيه گرديده و واسنجي معادلات بدست آمده، كارايي مطالعات پايه در طرح هاي اجرايي را افزايش مي دهد. در اين تحقيق اطلاعات مربوط به 60 نقطه نمونه برداري زير حوزه ورسخواران از حوزه آبخيز نمرود شامل بافت خاك، درصد پوشش گياهي، شيب غالب زمين و درصد سنگريزه جمع آوري گرديد. به منظور تعيين الگوي نفوذ از بارش يك دستگاه باران ساز ساده به مدت 30 دقيقه براي هر نمونه و با شدت 100 ميلي متر در ساعت استفاده شد. اطلاعات جمع آوري شده بر اساس معادله نفوذ هورتون شبيه سازي شد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. ضرايب نمايي معادله هورتون در دامنه 3.5 تا 72، نفوذ اوليه در دامنه 28 تا 148 ميلي متر در ساعت و نفوذ پايه در دامنه 10 تا 50 ميلي متر در ساعت تغييرات نشان داد. نتايج بدست آمده نشانگر تطابق مدل هورتون با شرايط نقاط نمونه گيري بوده، ليكن پيچيدگي عوامل موثر بر نفوذ در ارتباط متقابل با يكديگر موجب بروز همبستگي ضعيف تر بين تغييرات مكاني نفوذ نهايي و هر يك از عوامل موثر بر پديده نفوذ گرديد.

زندگي انسان همواره بر اساس دانش و تجربه استفاده از منابع طبيعي تجديد شونده در بستر تاريخ بوده است. نحوه بهره برداري بهينه از منابع طبيعي، متضمن توسعه پايدار است. زنجيره تعادلي موجود در هر اكوسيستم با تخريب و انهدام هر يك از حلقه هاي آن گسسته شده و موجب نابودي عناصر سازنده آن مي گردد. بايد در چنين شرايطي بهره برداري از منابع طبيعي بر اساس مطالعات دقيق و بر مبناي اطلاعات علمي استوار گردد. بررسي اقدامات سنتي در خصوص بهره برداري ازمنابع آب و خاك مقدمه و ضرورت اجراي علمي و عملي آبخيزداري را طلب مي كند. با مشاركت مردم مي تواندر حفظ و نگهداري طرح هاي منابع طبيعي و همچنين بررسي سود و زيان ناشي از اجراي اين نوع فعاليت ها را محك زد و پيامدهاي ارزشمندي را براي منابع طبيعي و بهره برداران آن انتشار داشت كه در برنامه هاي توسعه فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و سياس دولت جمعوري اسلامي ايران مدنظر است. براي تحقق آن ابتدا بايد الگويي شناسايي ارايه و معرفي شود. چنين الگويي را مي توان مبتني بر آموخته هاي بوني آبخيزنشينان غرب كردستان جستجو كرد. آنان با ذخيره و انباشت آب هاي اندك، اقدام به كشت و زرع مي كنند. اين نوعع فعاليت ها مي تواند زمينه ساز مديريت كمن هزينه در امور آب باشد. زمينه هاي مديريت منابع آب و خاك به صورت سنتي كه در غرب استان كردستان مورد بررسي قرار گرفته، حكايت از تجربه هايي است كه به عنوان دانش بومي از آن ياد مي شود. اين شيوه بهره برداري كه به روش هسيل (استخرهايي ذخيره آب) معروف است مورد بررسي قرار گرفته است. در اين تحقيق، ابتدا با تدوين و تكميل پرسشنامه ها و مصاحبه حضوري با بهره برداران، نوع ار و علاقمندي آنان و درآمد حاصله بررسي شده است. اين تحقيق از نوع پژوهش پيمايشي بوده و در نواحي غربي كردستان (عمدتا در شهرستان مريوان و حوزه آبخيز سيردان) انجام شده كه دامنه هاي پر شيب و اراضي محدود حاشيه رودخانه ها را در بر مي گيرد. اين نوع مديريت باعث شده تا بهره برداران استفاده مطلوب از چشمه ها و رودخانه هاي كم دبي منطقه داشته و در اراضي شيب داري (به علت محدوديت)، اقدام به فعاليت هاي باغداري و كشاورزي نمايند. آنان با ايجاد استخرهاي ذخيره آب و جلوگيري از هدر رفت آب چشمه ها، رواناب ها و ذخيره سازي آب سيلاب ها و انتقال آن بر روي زمين هاي مورد نظر محصولاتي چون گردو، سيب، گيلاس، توت فرنگي و همچنين غلات را برداشت مي كنند. قابل ذكر است از 75 بهره برداري كه جامعه آماري اين تحقيق بودند 42 درصد براي اين نوع فعاليت ها از ادارات و ارگان هاي دولتي به نوعي كمك دريافت نموده اند كه تسهيلات دريافتي از جهاد كشاورزي 35.4 درصد و اعتبارات بانكي 24.17 درصد بوده است.

پهنه بندي زمين لغزش يكي از روشهايي است كه مي توان به كمك آن مناطق بحراني را به لحاظ پايدراي شيب مشخص كرده و از نقشه هاي پهنه بندي بدست آمده در برنامه ريزي هاي توسعه پايدار استفاده كرد. حوزه اسطرخي شيروان در شمال شرق ايران و در استان حراسان شمالي واقع شده و در واقع يكي از زير حوزه هاي حوزه بزرگ اترك محسوب مي شود. اين حوزه از پنج واحد زمين شناسي شامل: شيب و ماسه سنگ (سازند شوريجه)، آهك (آهك لار و آهك تيرگان)، آندزيت، و آبرفتهاي عهد حاضر تشكيل شده است. بدلي حساسيت بالاي سازند شوريجه به فرسايش و زمين لغزش، پهنه بندي زمين لغزش فقط بر روي اين سازند انجام شد. در اين مطالعه از روش شاخص آماري (SI) به منظور پهنه بندي زمين لغزش بهره گرفته شد. عوامل متعددي در اين پهنه بندي لحاظ گرديدكه عبارتند از: شيب دامنه، جهت دامنه، فاصله از رودخانه و فاصله از گسل، خاك، كاربري اراضي، گروه هاي هيدرولوژيك خاك، بارندگي، ارتفاع و جهنت لايه هاي زمين شناسي. در اين روش با توجه به وسعت پهنه هاي لغزشي در هر يك از كلاسهاي پارامترهاي مختلف مورد مطالعه، ارزش وزني براي هر يك از سلولها در نظر گرفته شد و نهايتا مجموع ارزشهاي وزني براي هر سول با همپوشاني لايه هاي مختلف مورد مطالعه بدست آمد. سپس نقطه طبقات خطر زمين لغزش به كمك تحليل هيستوگرامي و با استفاده از روش بهينه سازي Jenks تهيه گرديد. تجزيه و تحليل ها نشان داد كه در بين عوامل مورد بررسي عاملهاي خاك و كاربري اراضي نقش موثرتر و مهمترين را در ايجاد زمين لغزش ها بر روي سازند شوريجه در منطقه مورد مطالعه دارا مي باشد.

آبكندهاي استان گلستان با پراكنش در 12 اقليم، مساحتي معادل 60536 هكتار را در بر مي گيرد. اقليم نيمه خشك سرد دربرگيرنده بخش اعظم آبكندهاي گلستان است. آبكندهاي مورد بررسي از ارتفاع صفر در اطراف درياچه آلاگل (آق قلا) تا ارتفاع 640 متر از سطح دريا در غرب قره حاجي (كلاله) پراكنش دارند. دامنه بارندگي متوسط سالانه در مناطق آبكندي بين 200 ميلي متر (آلاگل) تا 521.6 ميلي متر (تمره قره قوزي) تغيير مي كند. در بين مناطق منتخب آبكندي گلستان، عرب قره حاجي با 68.5 ميلي متر داراي حداكثر باران روزانه در دوره آماري مورد تحقيق بوده اند. مناطق منتخب آبكندي استان گلستان داراي بافت عمدتا سيلتي لوم مي باشند. آبكندها عمدتا جانبي بوده و در اطراف زهكشهاي طبيعي منطقه ايجاد شده اند. تعداد بيشتري از آبكندهاي مورد بررسي در خط القعر تپه ماهور ايجاد شده اند. پلان عمومي آبكندها از نوع خطي است. بخش اعظم آبكندها داراي پلان نوكدار و مدور در پيشاني خود بوده است. بخش اعظمي از آبكندها در مراتع و بقيه آنها در اراضي ديم ايجاد شده اند. علل عمده ايجاد آبكند شامل تخريب پوشش گياهي، تغيير كاربري اراضي و احداث جاده ها مخصوصا خاكي مي باشند. نسبت عرض فوقاني به عمق آبكند در مقطع 50% طول از پيشاني آبكند بين 1.34 تا 8.88 تغيير مي كند. نسبتهاي بالاتر عرض بالا به عمق در مراتع مي تواند در تعيين اولويت هاي كنترل آن مورد استفاده قرار گيرد. آبكندهاي مورد تحقيق از نظر عمق در كلاس متوسط و عمق سرآبكندها از 1 تا 10 متر تغيير مي كند. نيمرخ پيشاني آبكندها عموما عمودي و شكل مقطع عرضي آبكندها بصورت يو شكل و ذوزنقه اي است.

نقش پوشش گياهي به صورت جنگل و نباتات مرتعي و درختي در رابطه با محافظت از شيب در چند دهه اخير به طور اساسي مورد توجه قرار گرفته است. پاكسازي جنگلها و تبديل آنها به مراتع و مزارع در قرن اخير حتي در سالهايي كه ميزان بارندگي در آنها كمتر از سالهاي گذشته گزارش شده است باعث وقوع رانشهاي زيادي گرديده است. كشور ما نيز از اين وضع مستثني نبوده و بر اثر استفاده غير اصولي از منابع طبيعي و قطع درختان و كاهش سطح جنگلها در آن لغزشهاي زيادي بوجود آمده است. كه از آن جمله مي توان به رانشهاي درازلات (1370) و گوشكور (1372) در استان گيلان اشاره نمود. از اين رو بررسي اثرات درختان بخصوص در شرايط آب و هوايي كشور و موقعيت خاص جغرافيايي استان گيلان به صورت مكانيكي و هيدرولوژيكي بسيار حائز اهميت است. در اجراي اين طرح ابتدا در منطقه مورد مطالعه پروفيل هاي خاكشناسي حفر و با آزمايشات مكانيك خاك بر روي نمونه هاي خاك ضرايب مكانيكي خاكهاي مختلف (از قبيل زاويه اصطكاك داخلي و ضريب چسبندگي) تعيين و سپس با توجه به درصد پوشش، مساحت و قطر ريشه ها د رواحد سطح ضريب جديد ايستابي خاك محاسبه گرديد. در نتيجه مشخص شد كه اگر منطقه فاقد ريشه گياهان جنگلي بود با توجه به افزايش احتمالي رطوبت خاك، رانش در آنها حتمي بود. در صورتي كه علي رغم شيب زياد (33 درجه يا 65%) با فعاليت كشاورزي و غرس درختان گردو ضريب پايداري شيبها به 0.926 مي باشد. كه با اين وجود اين ضريب از لحاظ مكانيك قابل قبول نبوده و نياز به جنگلكاري در مناطق مخروبه و تبديل شده به اراضي كشاورزي مي باشد.

سازندهاي زمين شناسي و واحدهاي سنگي با الگوگيري از چهار گروه هيدرولوژيكي خاك، در گروه هاي هيدرولوژيكي معادل آنها تقسيم بندي و درصد مساحت هر يك در حالت چهارگانه و يا تلفيقي از آنها در 12 زير حوزه در محدوده البرز جنوبي حوزه سفيدرود محاسبه شده اند. تعداد 628 آبنمود براي آموزش و 54 مورد ديگر براي آزمون انتخاب گرديده و بارندگي روزانه سيلزا، بارندگي پنج روز قبل و عمق رواناب نظير محاسبه شده اند. رابطه عمق رواناب به عنوان متغير خروجي با متغيرهاي ورودي شامل مساحت حوزه، درصد مساحت هر يك از گروه هاي هيدرولوژيكي معادل در حالتهاي چهارگانه و تلفيقي سه و دوگانه، ميزان بارندگي يك روزه سيلزا، بارندگي پنج روز قبل نظير در قالب معادله همبستگي چند متغيره خطي وشبكه عصبي مصنوعي پيشخور مدل گرديده اند. عمق رواناب با استفاده از مدل هاي رياضي بدست آمده و با فرض اينكه كل مساحت حوزه تنها توسط يكي از گروه هاي هيدرولوژيكي معادل پوشيده شده باشد، شبيه سازي شده و توسط آزمون t دو دامنه با هم مقايسه شده است. نتايج آزمون نشانگر تفاوت سري عمق هاي رواناب برآورد شده با همديگر مي باشد. به دليل وجود تفاوت معني دار درميزان رواناب شبيه سازي شده ولي وجود بعضي ضرايب رگرسيوني غيرمعني دار در معادلات رگرسيون چند متغيره خطي، دوباره با استفاده از مدل شبكه عصبي مصنوعي آموزش يافته، نيمرخ تغييرات عمق رواناب نظير بارندگي يك روزه سيلزا و با رعايت فرض مذكور ترسيم و بصورت چشمي تفسير گرديده است. نتايج حاصله بيانگر آشوب در رفتار هيدرولوژيكي برخي از گروه هاي هيدرولوژيكي و در نتيجه ابهام در مرز گروه بندي ها و لزوم كاهي در تعداد آنها و تغيير در نحوه مجتمع سازي سازندهاي زمين شناسي و واحدهاي سنگي است.

با وجود كمي آب در كشور متاسفانه از آبهاي موجود نيز استفاده مطلوبي نمي شود و سالانه 55 ميليارد متر مكعب آب شيرين از طريق رودخانه ها به دريا وارد مي شود. در اين تحقيق امكان بهره برداري از آب رودخانه زهره به منظور اصلاح اراضي دلتاي اين رودخانه مورد بررسي قرار گرفته است. براي اين منظور شاخص هاي مختلف كيفيت آب از جمله كاتيونها و آنيونها، غلظت املاح محلول، EC و SAR در طول دوره آماري (1380-1334) در ارتباط با گياهان يوني (گندم، جو و خرما) منطقه مورد بررسي قرار گرفته است. كيفيت آب رودخانه با توجه به تقسيم بنديهاي مختلف از جمله دياگرام ويل كوكس، تقسيم بندي فائو، تقسيم بندي كميته آبياري و زهكشي و تقسيم بندي نيريزي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج بررسي نشان داد كه سديم آب هيچ گونه تاثير منفي برخاك و گياهان ندارد در مورد كلر نيز اين حساسيت جدي نيست. در مديريت اراضي منطقه حتما بايد كسر آبشويي مناسب در آبياري براي جلوگيري از شور شدن خاك در دراز مدت مدنظر قرار گيرد كه اين مقادير براي گياهان بومي در ماه هاي مختلف دوره رشد مشخص شده است.

در هيدرولوژي اگرچه نمي توان زمان دقيق وقوع يك پديده مانند سيلاب را تعيين كرد، ولي ميتوان نحوه وقوع حوادث قبلي را بررسي كرده و احتمال وقوع متوسط آن ها را بدست آورد و سپس برنامه هاي مديريت محيطي مانند طراحي سازه هاي كنترل سيل و يا نحوه استفاده از اراضي حاشيه رودخانه را بر مبناي آن ها پي ريزي نمود. در اين مقاله، دبي حداكثر لحظه اي سيلاب در 7 حوضه آبخيز استان بوشهر به نامهاي سرقنات، جره بالا، سعد آباد، كلل، باغان، قنطره و بوشيگان با انواع مختلف توزيع هاي فراواني در محيط نرم افزار SMADA بر ازاش داده شده و با استفاده از روش فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و تصميم گيري گروهي، مناسب ترين توزيع فراواني منطقه اي انتخاب گرديده است. در 5 حوضه آبخيز قنطره، سرقناب، جره بالا، سعد آباد و كلل توزيع نرمال به ترتيب با درجه اهميت 0.251، 0.200، 0.192، 0.198، 0.209 و در 2 حوزه آبخيز، بوشيگان و باغان به ترتيب توزيع لوگ نرمال 2 پارامتري با درجه اهميت 0.238 و تويزه لوگ پيرسون تيپ 3 با درجه اهميت 0.218 به عنوان بهترين توزيع هاي فراواني براي هر حوضه انتخاب گرديده است. همچنين مشاهده شده است كه اختلاف بين مقادير برآوردي دبي حداكثر لحظه اي سيل توسط توزيع هاي فراواني مختلف، در دوره بازگشت ها پايين (كمتر از 50 ساله) كم بوده و بيشترين اختلاف در دوره بازگشت ها بالا (بيشتر از 50 ساله ) مي باشد.

به منظور اجراي مديريت صحيح بر اراضي ديم زار و ممانعت از فرسايش و هدررفت خاك آنها لازم است از ميزان فرسايش اطلاعاتي وجود داشته باشد. بدين منظور چهار قطعه زمين ديم زار با شيب هاي 9، 15، 20 و 25 درصد انتخاب گرديدند. در هر قطعه زمينن سه كرت با طول 22 متر و عرض 1.8 متر احداث شدند. اطراف كرت ها با ورقهاي گالوانيزه به ارتفاع 30 سانتي متر محصور شده به طوري كه 15 سانتي متر از ورقها به داخل زمين فرو رفته اند تا از ورود رواناب سطحي به كرت ها جلوگيري گردد. كرت ها در جهت شيب شخم زده شد. هيچ گونه كود پاشي در آنها انجام نگرفته است. ميزان بذرپاشي در آنها يكسان بوده است. در انتهاي هر كرت تجهيزات جمع آوري رواناب و رسوب قرار داده شده است. بعد از هر باران از رواناب و رسوب برداشت و به آزمايشگاه ارسال گرديده است. در اين طرح تعداد 18 باران اتفاق افتاده كه ميزان متوسط رسوب مشاهده اي در ديم زار با شيب 9 درصد 0.025، در شيب 15 درصد 0.037، در شيب 20 درصد 0.028 و در شيب 25 درصد 0.028 تن بر هكتار به دست آمده است. با استفاده از فرمول USLE در شيب هاي مذكور به ترتيب ميانگين فرسايش برابر 0.214، 0.32، 0.594 و 0.82 تن در هكتار بوده است. با توجه به آزمون t استيودنت در شيب هاي بالاتر از 9 درصد تفاوت معني داري بين مقادير مشاهده اي و فرمول وجود دارد. بنابراين كاربرد فرمول جهاني تلفات خاك در شيب هاي بالاتر از 9 درصد بايد با تامل به كار گرفته شود.

اثر اشل زبري بر روي ساختار جريان از مهمترين عوامل موثر در اعتبار يا عدم اعتبار قوانين توسعه يافته در هيدروليك رودخانه مي باشد. عمده مطالعات انجام شده در اين زمينه محدود به اشل زبري كوچك يعني h>d₅₀>15 مي باشد كه در آن عمق جريان به طور قابل توجهي از قطر مشخصه بستر رودخانه يا كانال بزرگتر مي باشد. در حاليكه براي اشل بزرگ يعني h/d₅₀<4 مطالعه در رابطه با ساختار جريان و مشخصات توربولانس كمتر گزارش شده است. در اين مطالعه اثر اشل زبري بزرگ و كوچك براي ذره رسوب، با اندازه قلوه سنگ d₅₀=80mm و شن d₈₄=34.3mm بر روي ساختار جريان و اعتبار قانون ديوار مورد مطالعه قرار مي گيرد. بر اساس نتايج به دست آمده قانون ديوار در بخش داخلي لايه مرزي در هر دو اشل معتبر بوده و لذا تعيين تنش برشي بستر بر اساس اين قانون براي هر دو اشل به نتايج مطلوبي منتهي مي شود. از طرف ديگر تاثير اشل زبري بر روي تنش برشي بستر در جريان تند شونده بيشتر از جريان كند شونده مي باشد.

يكي از مهمترين خصوصيات فيزيكي خاك ميزان نفوذ پذيري آن بوده كه اثر مهمي در كيفيت خاك، تغذيه گياهان وميزان رواناب و فرسايش خاك دارد. عواملي نظير بافت خاك، ساختمان خاك، ميزان مواد آلي، مديريت و نوع لايه هاي خاك بر ميزا ن نفوذ پذيري تاثير دارند. يكي از عوامل مديريتي مهم درمراتع چراي دامها بوده كه با ايجاد به هم خوردگي سطح خاك و اثر بر ميزان پوشش گياهي تاثير زيادي بر نفوذپذيري، رطوبت خاك، ميزان رواناب، فرسايش و كيفيت پوشش گياهي و خاك درمراتع دارد. در اين تحقيق به مقايسه و بررسي روند تغييرات رطوبت ونفوذپذيري خاك در سه روش مديريت چرا پرداخته شده است. طرح در قالب، طرح آماري كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارها شامل 3 روش مديرتي چرا شامل چراي مفرط در اراضي شخم خورده، چراي كنترل شده وقرق (عدم چرا) بوده و براي تغيين نفوذپذيري از روش استوانه مضاعف (دبل رينگ) و به منظور اندازه گيري رطوبت خاك از دستگاه TDR (Time Domain Reflectometry) استفاده شد. به منظور مقايسه اثرات تيمارهاي مختلف دو تيمار زماني فصل بهار و فصل پاييز به ترتيب به عنوان زمان قبل از ورود دام و بعد از خروج دام از مرتع در نظر گرفته شده است.
نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد كه بيشترين مقدار رطوبت حجمي خاك 13.1 درصد مربوط به تيمار چراي كنترل شده در فصل بهار و كمترين مقدار، 3.8 درصد مربوط به تيمار چراي مفرط در فصل پاييز بوده است. در فصل بهار، بيشترين مقدار رطوبت خاك مربوط به تيمار چراي كنترل شده بوده و تيمارهاي قرق و چراي مفرط تفاوتي از نظر ميزان رطوبت خاك نداشته اند كه علت آن وجود مقدار زياد آب در خاك مرتع در اين فصل در تيمارهاي مختلف و نير يكسا ن بودن وضعيت پوشش گياهي جديد باشد. در فصل پاييز، رطوبت خاك سطحي در تيمارهاي چراي مفرط، چراي كنترل شده و بدون چرا (قرق) به ترتيب 3.8، 6 و 4.5 درصد بوده است. كاهش زياد در پوشش گياهي، لخت شدن سطح زمين، تاثير ممستقيم تابش خورشيد و تبخير از سطح خاك باعث كمترين مقدار رطوبت خاك سطحي در تيمار چراي مفرط در فصل پاييز مي باشد. ميزان نفوذپذيري خاك نيز در تيمارهاي چراي مفرط، چراي كنترلي و بدون چرا (قرق) به ترتيب 12.8، 4.8 و 7.1 سانتي متر در ساعت بوده كه بيشترين مقدار مربوط به تيمار چراي مفرط در اراضي شخم خورده و كمترين آن مربوط به تيمار چراي كنترلي مي باشد. تردد دام بر سطح خاك مرتع در شرايطي مانند فصل بهار در منطقه كه خاك نسبتا مربوط مي باشد. باعث متراكم شدن خاك مي گردد.

سيستم پخش سيلاب در سر شاخه حوزه سفيدرود استان كردستان در خروجي حوزه ميهم و ضلع شرقي روستاي حسين آباد ظله جنوب شهرستان قروه اجرا شده است. بعد از عمليات مكانيكي و اجراي سيستم پخش سيلاب به روش جوي و پشته در سال 1377 تعداد 2 مورد و سال 1378 تعداد 3 مورد و سال 1379 تعداد 3 مورد و سال 1380 تعداد 3 مورد سيل كنترل و پخش شد، كه طي 5 سال ضخامت رسوبات در عرصه بطور ميانگين به 4 سانتي متر رسيده است. بعد از سيل گيري هر ساله در وسط كرتهاي پخش سيلاب و در فاصله 20 متري خاكريزها از عمق هاي 15-0، 30-15 و 45-30 سانتيمتري از خاك نمونه برداشت و آزمايش شد. در كنار سيستم پخش، قطعه اي كه بر روي آن سيلاب پخش نشده به عنوان شاهد درنظر گرفته شد. بعد از نمونه برداري از خاك و سيلاب آزمايش كامل خاك و تجزيه كيفي سيلاب در آزمايشگاه انجام گرفت. جدول تجزيه واريانس اثر پخش سيلاب بر حاصلخيزي خاك بر پايه طرح آماري كرتهاي خرد شده كه پخش سيلاب به عنوان فاكتور اصلي و عمقهاي خاك به عنوان فاكتور فرعي در 5 سال اجرا و تجزيه و تحليل شد. نتايج آزمايش خاك نشان ميدهد كه درصد اشباع (s.p) روند افزايش و هدايت الكتريكي كاهش و اسيديته گل اشباع (PH) افزايش و درصد مواد خنثي شونده (T.N.V) كاهش داشته و كربن آلي چندان تغيير نكرده است. در سطح خاك درصد نسبي رس افزايش ولي درصد نسبي سيلت تقريبا ثابت و درصد نسبي ماسه كاهش يافته است، اما در عمق هاي پايين درصد نسبي رس و ماسه كاهش و درصد نسبي سيلت روند افزايش داشته است. ساختمان خاك در سطح خاك مكعبي گوشه دار همراه با دانه هاي درشت ولي در عمق دانه اي ريز همراه قلوه سنگ به قطر 1 تا 20 سانتيمتر است. نفوذپذيري در عرصه پخش 1.92 ميلي متر در دقيقه به 1.02 ميلي متر در دقيقه كاهش يافته است. وزن مخصوص ظاهري هم از 1.6 به 1.65 گرم بر سانتي متر مكعب تغيير يافته است. تجزيه كيفي نمونه هاي سيلاب نشان داد كه كل ذرات معلق (T.S.S) بين 0.18 تا 0.35 گرم در ليتر، PH بين 7.25 تا 8.3 و EC بين 0.28 تا 0.57 ميلي موس بر سانتي متر و T.D.S بين 0.21 تا 0.23 گرم در ليتر تغييرات داشته است. لذا كنترل سيل هاي جاري ضمن كاهش خسارت ناشي از سيلاب در تغذيه سفره آب زير زميني و اصلاح خاك زراعي و بهبود خصوصيات فيزيكي خاك نقش مفيدي داشته است.