بانک مقالات کشاورزی

حاشيه بازاريابي كه در حقيقت تفاوت قيمت دريافتي توليدكنندگان و قيمت پرداختي مصرف كنندگان است تحت تاثير عوامل متعددي است. بطور كلي تمامي عواملي كه سبب تغيير در توابع عرضه و تقاضا شوند با تغيير بر حاشيه بازاريابي موثرند. در اين مطالعه ضمن معرفي مدلهاي حاشيه بازاريابي (Marketing margins Model) و با شناسايي عوامل و سياستهاي موثر بر حاشيه بازاريابي و با توجه به اينكه سيستان و بلوچستان يكي از مهم ترين مراكز توليد خرماي كشور مي باشد، اقدام به تخمين تابع عوامل اقتصادي موثر بر حاشيه بازاريابي خرماي استان سيستان و بلوچستان شده است. اطلاعات مورد نياز اين تحقيق به دو روش اسنادي و پيمايشي جمع آوري شده است. نتايج تخمين توابع حاشيه بازاريابي، با استفاده از مدل هاي اقتصادي نشان داد كه قيمت سر باغ و هزينه برداشت خرما از عوامل موثر بر حاشيه كل بازاريابي هستند. تابع حاشيه خرده فروشي متاثر از قيمت و هزينه خرده فروشي و تابع حاشيه عمده فروشي نيز متاثر از قيمت و هزينه عمده فروشي هستند. معيار تعيين شفافيت بازار نيز نشان مي دهد كه در مسيرهاي بازاريابي خرما در استان سيستان و بلوچستان به علت اينكه مجموع قيمت سر مزرعه و هزينه هاي بازاريابي كمتر از قيمت خرده فروشي ها مي باشد بنابراين مسيرهاي مورد بررسي شفاف نبوده كه اين امر از كارايي بازار مي كاهد.

برنج محصول استراژيكي در قاره آسيا و كشورهاي در حال توسعه است. تقريبا 90 درصد توليد و مصرف اين محصول در آسيا انجام مي شود و 96 درصد آن در كشورهاي در حال توسعه است. رشد مصرف برنج به دليل شهرنشيني، افزايش درآمد سرانه، تغيير الگوي تغذيه و كاهش رشد جمعيت، شروع به كاهش كرده است. اما رشد عرضه برنج نيز روند نزولي به خود گرفته است كه نزديك شدن به عملكرد بهينه اقتصادي، كاهش سودآوري نسبي كشت برنج، افزايش نگراني هاي حاظت محيط و پيشرفتهاي محدود در تكنولوژي توليد از دلايل مهم آن بشمار مي رود. برنج در ايران نيز يك محصول استراتژيك است كه اختلال هاي فراواني در عرضه، تقاضا و واردات آن وجود دارد. تحقيق حاضر با اين هدف كه اثر اخلال هاي بازار را بر عرضه، تقاضا و واردات برنج ارزيابي نمايد به اجرا در آمده است.
در اين تحقيق ابتدا اخلال ها و مكلات موجود در توليد، مصرف و واردات برنج مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. سپس با بهره گيري از نرخ حمايت تعديل شده كه اثر كل سياست ها، مشتمل بر اثر مستقيم سياستهاي قيمتي و تجاري بخش و اثر غير مستقيم سياستهاي كلان موثر بر نرخ ارز، را نشان مي دهد، اثر اخلال هاي موجود در بازار برنج كمي گرديده و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. توابع عرضه، تقاضا و واردات برنج با لحاظ كردن نرخ حمايت تعديل شده به عنوان يك متغير مستقل مورد تخمين قرار گرفت.

در اين تحقيق به مطالعه روند توزيع، توليد و مصرف تراكتور در ايران و اختصاصا در استان فارس پرداختيم.
اهدافي كه در اين تحقيق دنبال شدند عبارتند از:
(a مطالعه روند توليد تراكتور در كشور
(b مطالعه روند واردات تراكتور به كشور
(c مطالعه روند توزيع و مصرف تراكتور در ايران
(d مطالعه روند توزيع و مصرف تراكتور در منطقه (استان فارس)
(e مطالعه موجودي تراكتور در استان مورد مطالعه در سالهاي مختلف
(f ناسايي عوامل موثر بر سرمايه گذاري خالص بر روي تراكتور
(g تخمين مدلهاي سرمايه گذاري خالص در مكانيزاسيون (مدل Clay-Clay و مدلPutty-clay )
(h بررسي تنگناها و ارايه راهكارها
ما در اين تحقيق به دنبال آن بوديم كه وضعيت سرمايه گذاري خالص با محصول توليد شده در سال گذشته، سرمايه گذاري خالص در سال گذشته، موجودي سرمايه در سال پيش و سال قبل از آن را دريابيم و به چگونگي ارتباط سرمايه گذاري خالص به عنوان متغير وابسته و ساير عوامل به عنوان متغير مستقل پي ببريم. بدين منظور از مدل Clay-Clay و مدل Putty-clay استفاده شد و نتيجه بدست آمده بدين قرار است نتيجه بدست آمده از مدل  :Clay-Clayمحصول توليد شده در سال گذشته و موجودي سرمايه در دوره گذشته با رابطه منفي بر سرمايه گذاري خالص در اين دوره موثر بوده اند و ضرايب تخمين با توجه به آمار t از نظر آماري به ترتيب در سطوح 0.05 و 0.01 معني دار هستند. بدين معني كه با 95% اطمينان بيان كرد كه چنانچه محصول توليد شده در سال گذشته و نيز موجودي سرمايه در دوره گذشته بيشتر مي بود، سرمايه گذاري خالص بر روي تراكتور در اين دوره كمتر مي شد.

اين مطالعه رابطه قابليت جانشيني بين سرمايه، نيروي كار و نهاده هاي وارداتي را براي ايران با استفاده از تخمين هاي بدست آمده از يك تابع هزينه ترانسلوگ بررسي مي كند. نتايج با فرضيه اي كه سرمايه را جانشيني براي واردات مي داند، سازگاري دارد و نيروي كار و نيروي كار با واردات رابطه جانشيني دارند. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه كم كردن محدوديت هاي تجاري ممكن است اثر مثبتي روي تقاضاي كوتاه مدت و بلندمدت براي نيروي كار داخلي نداشته باشد. همچنين ارتباط بين واردات و نهاده هاي مصرفي - واردات و نيروي كار - واردات و نهاده هاي سرمايه اي از نوع جانشيني مي باشد. ساير نتايج بيان مي كنند كه كاهش موانع تجاري ممكن است اثر مثبتي بر توليد كالاي سرمايه اي و رشد اقتصادي داشته باشند.

با توجه به محدوديت افزايش توليد از طريق گسترش سطح زير كشت، افزايش توليد از طريق افزايش بهره وري در استفاده از نهاده هاي توليد در بخش كشاورزي اجتناب ناپذير است. در اين راستا، اين مطالعه در جهت بررسي بهره وري استفاده از نهاده هاي توليد در بخش كشاورزي ايران طي دوره 79-1349 انجام گرفت. جهت تحليل بهتر نتايج، دوره مورد مطالعه به چهار زير دوره تقسيم گرديد. داده هاي مورد استفاده شامل مقادير مصرف شده نهاده هاي توليد در بخش كشاورزي به همراه قيمت آنها و همچنين ارزش افزوده به عنوان شاخص از توليد در اين بخش طي دوره مورد بررسي بود كه از بانك هاي اطلاعاتي سازمان خوار و بار جهاني (FAO)، بانك مركزي و آمارنامه هزينه و توليد محصولات كشاورزي و همچنين سالنامه هاي آماري در سالهاي مختلف بدست آمد. نتايج بررسي اوليه مقادير مورد استفاده نهاده ها حاكي از كاهش سرمايه گذاري در بخش كشاورزي در طي دوره مورد بررسي بود. تابع توليد ترانسلوگ و توابع سهم نهاده هاي توليد به كمك رهيافت گرسيونهاي به ظاهر نامرتبط تكراري مورد تخمين قرار گرفت و نتايج جهت محاسبه كششهاي قيمتي عوامل توليد و همچنين بررسي تغييرات تكنولوژي و بهره وري كل عوامل توليد مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان دهنده واكنش سرمايه گذاران نسبت به تغيير در دستمزد نيروي كار كشاورزي بود. ساير نتايج نشان داد كه بهره وري عوامل توليد در بخش كشاورزي از رشد اندكي برخوردار بوده كه بخش عمده آن به علت پيرفتهاي تكنولوژيكي در اين بخش بوده است. همچنين توليد در اين بخش بازدهي ثابتي نسبت به مقياس را از خود نشان مي دهد. در مجموع با توجه به نتايج سياستهاي مشوق سرمايه گذاري و كاهنده ريسك و همچنين سرمايه گذاري دولتي در زمينه تحقيقات كشاورزي در جهت افزايش بهره وري در بخش كشاورزي توصيه مي شود.

يكي از موفقيتهايي كه در سالهاي اخير نصيب بخش اقتصاد كشاورزي اقتصاد ايران شده است توليد گندم به حد نياز كشور مي باشد. كالاي استراتژيكي كه ايران پس از سالهاي طولاني خود را از واردات آن بي نياز مي بيند. بدنبال اين موفقيت، بحث بر سر اهميت غالب يكي از عوامل سطح زير كشت، بارندگي خوب و قيمت مناسب بر ديگر عوامل شكل گرفته شده است. اينكه كدام عامل از نقشي اساسي تر برخوردار است، موضوعي قابل اهميت است. چرا كه بدنبال آن مساله سياستگذاري عنوان مطرح مي گردد.
اين مقاله با در نظر گرفتن توليد گندم 28 استان كشور در دوره 5 ساله 81-1377، تكنيك داده هاي تابلويي را بعنوان شيوه اي در جهت عدم چشم پوشي از ناهمگني استانها بلحاظ بارندگي، كيفيت و مرغوبيت خاك و ... اساس كار خود قرار داده است. بر اساس نتايج حاصل شده سطح زير كشت بيشترين ضريب و اهميت را از آن خود ساخته و قيمت بارندگي بعد از آن در رتبه هاي بعدي قرار مي گيرند. همچنين بايد افزود افزايش رشد توزيع كود در كشور در اين دوره پنج ساله تاثيري منفي بر جريان توليد اين محصول داشته و به نظر مي رسد وقت آن رسيده است كه توزيع آن بر اساس قيمتهاي بازاري صورت گيرد تا تفكر مبتني بر بازدهي بيشتر بدنبال استفاده بيشتر از كود منتفي گردد. علاوه بر اين آزمون هاي اين مطالعه حاكي از آنند كه در تخمين مدلها بايد بطور حتم به ناهمگني استانها توجه داشت.

سهم استان كهگيلويه و بوير احمد در توليد شير كشور حدود 1.2 درصد مي باشد كه در بين 28 استان كشور رتبه 22 را كسب كرده است. نوپايي اين صنعت و مشكلاتي كه در واحدهاي گاوداري استان وجود دارد، مانع توسعه آن شده است.
در اين پژوهش ضمن برآورد و تجزيه و تحليل تابع توليد شير گاو، با تابع تخمين توليد كاب - داگلاس مرز تصادفي به روش درستنمايي، كارايي فني گاوداري هاي شيري صنعتي استان محاسبه گرديد و بالاخره عوامل موثر فني، اجتماعي و اقتصادي بر روي ميانگين توليد شير هر راس گاو شيري و كارايي فني واحدهاي مذكور مورد بررسي قرار گرفتند. اطلاعات بصورت داده هاي مقطعي در سال 1381 توسط پرسشنامه از تمام گاوداريهاي شيري صنعتي فعال استان كه 20 واحد بودند جمع آوري گرديدند. نتايج اين پژوهش بطور خلاصه عبارتند از: (الف) كشش توليد مصرف علوفه، مصرف كنسانتره و تعداد گاو شيري به ترتيب 0.273، 0.233 و 0.559 مي باشد. (ب) بازده نست به مقياس در گاوداريهاي شيري و صنعتي استان از نوع صعودي(IRS) بوده كه مقدار آن برابر 1.164 محاسبه گرديد. بدين ترتيب اگر كليه عوامل توليد (علوفه، كنسانتره و تعدا گاو شيري) 100 درصد افزايش يابد، ميزان توليد 116.4 درصد افزايش پيدا مي كند. (ج) ميانگين كارايي فني واحدهاي گاوداري شيري صنعتي استان 79.4 درصد است كه حداقل 35.5 تا حداكثر 99.2 درصد نوسان داشته است لذا پتانسيل افزايش توليد شير در استان حدود 64 درصد مي باشد، بنابراين از طريق بهبود كارآيي فني گاوداريهاي شيري صنعتي و بدون وارد كردن تكنولوژي جديد مي توان اين شكاف عميق بين بهترين واحد گاوداري شيري و ساير گاوداري هاي استان را كاهش داد. (د) تجربه، شركت در كلاس هاي ترويجي و اندازه مقياس، تاثير مثبت، درحاليكه داشتن شغل ديگر بجز پرورش گاو شيري، تاثير منفي بر ميزان توليد شير و كارايي فني واحدهاي گاوداري شيري صنعتي داشته است. در پايان پيشنهاداتي به منظور بهبود وضعيت صنعت گاوداري شيري در استان كهگيلويه و بوير احمد ارايه گرديد.

آلودگي با منبع غير مشخص از مسايلي است كه بويژه همراه با استفاده از كودهاي نيتراته در كشاورزي طرح گرديده است. اين درحالي است كه مي توان با استفاده از اطلاعات موجود در خصوص خاك و كاربرد آن در عمليات كشاورزي هدفمند و برنامه ريزي شده اين نوع آلودگي را كاهش داد. با اين حال، كسب اين اطلاعات توسط زارع، با توجه به نحوه گرايش زارعين به مخاطره داراي هزينه اي براي آنهاست كه بايستي محاسبه شده و با ارزش اين اطلاعات مقايسه گردد. در مطالعه حاضر يك فرايند دو مرحله اي براي توليد گندم در شهرستانهاي مرودشت، فسا، داراب، اقليد و سروستان استان فارس در نظر گرفته شد. در اين رابطه، ميزان ازت خاك در دسترس گياه در مرحله قبل از كاشت و در مرحله رشد گياه، پس از استفاده از كود سرك بررسي شد. سپس با استفاده از اين اطلاعات تابع سود شرطي بهره برداران مورد مطالعه برآورد گرديد و هزينه تحمل ريسك زارعين داراي نگرش هاي متفاوت به مخاطره تعيين شد. افزون بر آن، ارزش اطلاعات زارعين در مورد آزمون خاك نيز تعيين شد و با هزينه تحمل ريسك آنها مقايسه گرديد. نتايج مطالعه نشان داد كه هزينه تحمل ريسك، بطور متوسط براي ظرايب ريسك گريزي نسبي 0.5، 1،2 ، 3 و 4، بترتيب برابر با 2.7،5.6 ،9.6 ، 13.4 و 17.5 درصد سود زارع است. متوسط ارزش اطلاعات براي ضرايب ريسك گريزي نسبي فوق، بترتيب حدود -6.5،7.9 ، 13.8، 16.2 و 21.6 درصد سود زارع بدست آمد. در مجموع اثر متوسط مجموع تحمل ريسك و ارزش اطلاعات بر سود زارع براي ضرايب ريسك گريزي 0.5، 1، 2، 3 و 4، بترتيب -3.8، 13.5، 23.4، 29.6 و 39.1 درصد محاسبه شد. لذا نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه هر چند نگرش زارعين نسبت به مخاطره عامل تعيين كننده اي در تصميمات مربوط به كاربرد نيتروژن است، اما ارزش اطلاعات هم از اهميت ويژه اي برخوردار است.

پنبه از منابع اصلي تامين الياف و روغن در ايران و جهان و كنجاله آن يكي از مواد غذايي با ارزش در بخش دامداري است. در سال زراعي 81-1380 پنبه با كل سطح زير كشت 151222 هكتار داراي رتبه هشتم در بين محصولات زراعي بوده ايت. امارها در دوره 80-1360 حاكي از ثبات نسبي در عملكرد وش پنبه مي باشد. افزايش عملكرد از طريق مصرف بيشتر نهاده ها يا افزايش بهره وري عوامل توليد ناشي از بهبود كارايي فني يا كاربرد تكنولوژي نوين متصور است. ثبات نسبي عملكرد در اين دوره نشان مي دهد كه در توليد پنبه اين شاخص ها حركت مثبتي نداشته اند. با بكارگيري شاخص مالم كوئيست و داده هاي مناطق عمده توليد پنبه، رشد بهره وري كل عوامل توليد در زراعت وش پنبه ايران در فاصله سالهاي 80-1362 محاسبه شده و با تجزيه آن شاخص به دو اثر تغيير در تكنولوژي و افزايش كارايي فني دو عامل عمده رشد بهره وري در توليدا پنبه تحليل شده است.
بر اساس نتايج بدست آمده، متوسط رشد سالانه بهره وري كل عوامل توليد در كل دوره مثبت ولي كم (0.8 درصد در سال) بوده است، اين رقم در استان هاي مختلف متفاوت بوده، به طوري كه استان فارس بالاترين رقم را به ميزان 6.2 درصد در سال داشته و در استانهاي كرمان، مازندران، گلستان رشد منفي بوده است. در مقايسه بين رشد كارايي و رشد تكنولوژي، در كل دوره و براي كل كشور متوسط رشد كارايي فني، بيشتر بوده است.

شير و فرآورده هاي آن در زمره مهمترين مواد غذايي هستند كه وجود آنها در سبد مصرفي خانوارها ضروري است. با توجه به اهميتي كه اين محصولات در تامين سلامت و بهداشت افراد جامعه دارند در اغلب كشورهاي جهان، دولتمردان با اتخاذ سياستهايي جون پرداخت يارانه يا حتي توزيع رايگان اين قبيل مواد سعي در افزايش مصرف اين فراورده ها در بين افراد جامعه دارند به گونه اي كه در حال حاضر يكي از شاخصهاي توسعه يافتگي كشورها، ميزان مصرف اين محصولات مي باشد.
عليرغم مطالب عنوان شده در مورد اهميت اين محصولات، ميزان مصرف سرانه داخلي مواد لبني در كشورمان در حدود 80 كيلوگرم و بسيار پايين تر از حد مطلوب جهاني مي باشد كه اين ميزان حداقل به دو برابر اين مقدار بايد افزايش يابد. در حال حاضر عدم شناخت ارزش غذايي شير و فرآورده هاي آن در بين افراد جامعه، صحيح نبودن الگوي مصرف مواد غذايي و در نتيجه پايين بودن ميزان مصرف سرانه از جمله مهم ترين عوامل محدودكننده توليد شير و ساير محصولات داخلي مي باشد.
با توجه به ميزان توليد داخلي اين محصولات و لزوم رسيدن به مرز خودكفايي در اين امر به نظر مي رسد براي بررسي علل كم بودن مصرف سرانه داخلي بايد توجه را به بخش تقاضا و مشكلاتي كه در اين رابطه وجود دارد معطوف كرد. لذا در تحقيق حاضر سعي شده است تا با به كارگيري يك تابع سيستمي متناسب، تقاضا براي انواع شير و محصولات شيري را مورد ارزيابي قرار دهيم.

گندم بعنوان ضروري ترين و مهمترين محصول كشاورزي در تمام جهان داراي ارزش استراتژيكي فوق العاده اي بوده و ملاحظات غير اقتصادي از جمله احتمال تبديل گندم به حربه اي سياسي، كشورهاي واردكننده را ناگزير به افزايش توليد داخلي گندم ساخته است. از ميان شيوه هاي مختلف افزايش توليد گندم، افزايش منابع اساسي و توسعه تكنولوژيهاي جديد با مشكلات و تنگناهايي روبروست. بدين ترتيب به نظر مي رسد مناسبترين شيوه براي نيل به نرخ رشد لازم در توليد گندم، بهبود عملكرد و به بيان مناسبتر، افزايش كارايي بهره برداران گندم باشد. بر اين اساس، هدف از انجام اين تحقيق تعيين كارايي فني، تخصيصي و اقتصادي گندمكاران و عوامل موثر بر آن در اقليم گرم كشور با توجه به رقم غلب در اين اقليم مي باشد. بدين منظور، در اقليم ياد شده، شهرستان داراب و در اين شهرستان، گندم رقم چمران (آتيلا) براي مطالعه انتخاب گرديد. آمار و اطلاعات مورد نياز بصورت پيمايشي و از طريق تكميل پرسشنامه از 73 بهره بردار گندمكار رقم چمران با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي جمع آوري گرديد. بمنظور برآورد انواع كارايي هاي فني، تخصيصي و اقتصادي از توابع توليد مرزي تصادفي و تابع هزينه مرزي استفاده گرديد. نتايج حاكي از آن است كه، ميانگين كارآيي هاي فني و تخصيصي و اقتصادي گندمكاران مورد مطالعه بترتيب، 73.17،35.45 و 25.94 درصد مي باشد. علاوه بر آن دامنه كارايي هاي يادشده بترتيب، 83.10،65.98 و 28.64 درصد مي باشد. از طرف ديگر، نتايج بيانگر آن است كه مقدار كل زمين زارعين و مالكيت منبع آب آبياري تاثير منفي و مالكيت منبع آب آبياري تاثير مثبت بر کارايي تخصيصي گندمكاران و مالكيت ماشين آلات و ادوات كشاورزي و تعداد دفعات مصرف علف كش تاثير منفي بر اين کارايي دارند. علاوه بر آن تعداد دفعات مصرف علف كش، دريافت وام و عضويت در تعاوني توليد داراي تاثير منفي بر كارايي اقتصادي گندم كاران مي باشند. در پايان بمنظور بهبود انواع كارايي فني تخصيصي و اقتصادي مزارع گندم مورد مطالعه پيشنهاداتي ارايه شده است.

سيب زميني يكي از محصولات مهم در استان كرمان مي باشد. در استان كرمان شهرستان بردسير قطب توليد اين محصول است. بنابراين جهت تعيين موفقيت سيب زميني كاران استان كرمان (شهرستان بردسير) و تعيين موفقيت آنها در استفاده بهينه از منابع مشخص و امكان افزايش توليد محصول با استفاده از مجموعه مشخصي از منابع و عوامل توليد به تعيين کارايي فني، تخصيصي و اقتصادي بهره برداران اقدام گرديد. براي تعيين نمونه از جامعه آماري تحت مطالعه ابتدا از روش نمونه گيري طبقه بندي شده بهره برداران را به چهار گروه تقسيم و تعداد نمونه در هر گروه تعيين و سپس با استفاده از روش نمونه گيري سيستماتيك بهره برداران نمونه انتخاب و ضمن مصاحبه حضوري و تكميل پرسشنامه آمار و اطلاعات مورد نياز تهيه گرديد.
پس از استخراج و آمار و اطلاعات ابتدا با استفاده از برنامه SPSS و Front.4 نسبت به تخمين تابع توليد مناسب و سپس تخمين سيستمي تابع مرزي تصادفي اقدام گرديده و ميزان كارايي فني بهره برداران محاسبه گرديد. سپس با استفاده از قضيه دوگانگي تابع هزينه مرزي از تابع توليد مرزي استخراج و ميزان كارايي اقتصادي بهره بردارن محاسبه گرديد. در نهايت ميزان كارايي تخصيصي با توجه به ميزان كارايي فني و اقتصادي برآورد گرديد. نتايج نشان مي دهد كه كارايي فني، تخصيصي و اقتصادي بهره برداران در شهرستان بردسير به ترتيب 89.2، 74 و 83 درصد مي باشد. بر اساس نتايج حاصل عدم توفيق بهره برداران در تخصيص منابع موجب گرديده كه كارايي اقتصادي بهره برداران در سطح پايين تري از كارايي فني قرار گيرد.

آب به عنوان يكي از مهمترين و محدودكننده ترين نهاده هاي كشاورزي به شمار مي آيد و استفاده بهينه اقتصادي از آن بخصوص در مناطق خشك و نيمه خشك از اهميت خاصي برخوردار است. از آنجا كه نزديك به 93 درصد منابع آب تجديد شونده سطحي و زيرزميني در بخش كشاورزي مصرف مي گردد، هرگونه تلاش براي صرفه جويي در مصرف آب در اين بخش مي تواند حياتي باشد. از جمله ابزارهاي موثر در تحقق يافتن اين هدف، تعيين كارآيي مصرف آبياري محصولات كشاورزي و قيمت گذاري آب است. به بيان ديگر مديريت تقاضاي آب كشاورزي از راه نرخ گذاري آب مي تواند موجبات توسعه پايدار كشاورزي در كشور را فراهم آورد. براي نيل به اين اهداف تحقيقي بر روي 4 مزرعه در شهرستان بردسير كه با سيستم دوار مركزي آبياري مي شوند طي دو سال متوالي 81-80 و 82-81 انجام گرديد. براي تعيين شاخص كارآيي مصرف آبياري داده هاي لازم براي محصولات عمده منطقه شامل گندم، چغندر قند، ذرت و يوجه جمع آوري و سپس مقدار کارايي براي هركدام از محصولات و در مزارع مختلف محاسبه گرديد. همچنين جهت تعيين قيمت آب از روابط مربوط به هزينه استحصال و انتقال آب استفاده شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه حداكثر كارايي مصرف آب در زراعت ذرت(9.98kg/m³)  و حداقل آن در زراعت گندم (0.11kg/m³) مي باشد. همچنين قيمت تمام شده آب براي 4 مزرعه به طور متوسط با نرخ بهره 15 درصد به ترتيب 205، 323، 146، 237 ريال بدست آمد و با استفاده از شاخص كارايي مصرف آب آبياري، شاخص كارايي ريالي مصرف آبياري براي محصولات مختلف تعريف و تعيين گرديد. بر اساس نتايج اين شاخص براي محصولات گندم، چغندرقند، ذرت و يونجه به ترتيب بين 2.4-6.1، 3.5-6.5، 5.6-6.5 و 4.3-6.5 تغيير مي نمود. سپس با استفاده از مقادير بازده ريالي آب اولويت هاي كشت محصولات مختلف در مزارع انتخابي تعيين گرديد. بر اساس نتايج در مزارع 1، 3 و 4 اولويت اول با محصول چغندر قند و در مزرعه 2 اولويت اول با محصول ذرت مي باشد و در تمامي مزارع اولويت آخر با محصول گندم است.

هدف از انجام اين تحقيق، تعيين الگوي بهينه فعاليتهاي زراعي شهرستان مرودشت با استفاده از انواع روشهاي برنامه ريزي از جمله برنامه ريزي خطي ساده، مدلسازي ايجاد گزينه ها، موتاد، تارگت موتاد، برنامه ريزي هدف و نهايتا برنامه ريزي تلفيقي هدف و تارگت موتاد مي باشد. در اين تحقيق نتايج حاصله از هر يك از روش هاي برنامه ريزي با يكديگر مقايسه مي شود. آمار و اطلاعات موردنياز اين تحقيق بوسيله مصاحبه با 60 بهره بردار در شهرستان مرودشت و از طريق آمارنامه هاي كشاورزي استان فارس جمع آوري شده اند.
نتايج نشان مي دهد كه در بالاترين ريسك ممكن، الگوي بهينه تمامي روشها يكسان مي باشد و لازم به ذكر است كه در تمامي اين الگوها محصول گوجه فرنگي به دليل نياز فراوان به آب در فصلهاي بحراني بهار و تابستان، از الگو حذف شده است.

بخش كشاورزي علاوه بر تامين احتياجات غذايي جمعيت روزافزون كشور، در هموارسازي مسير رشد و توسعه اقتصادي نيز عهده دار نقش خطير و پراهميتي است. اين بخش به همراه تهيه مواد غذايي براي كل جامعه، برخي از مواد اوليه مورد نياز بخش هاي صنعت و خدمات را نيز تامين مي كند. در كنار دو عملكرد مذكور، بخش كشاورزي نيروي كار لازم و سرمايه اوليه براي بخش هاي خدمات و صنعت را فراهم نموده و موجب ايجاد اشتغال و تامين درآمد براي اقشار وسيعي از جامعه مي گردد. اين بخش از اقتصاد با توليد و صدور كالاها، ارز مورد نياز را براي توسعه و گسترش بخش كشاورزي و ساير بخش هاي اقتصاد تامين مي نمايد. علاوه بر آن بخش كشاورزي بازار مناسبي جهت محصولات توليدي ساير بخش ها بشمار مي رود. با توجه به اهميت و نقش بسزاي بخش كشاورزي در توسعه اقتصادي و انتخاب آن به عنوان محور توسعه در سياستگذاري هاي كلان اقتصادي كشور ايران، مطالعه و تحقيق در خصوص وضعيت اين بخش و چالش ها و فرصت هاي پيش روي آن در مسير توسعه پايدار از جايگاه ويژه اي برخوردار است. يكي از چالش هاي فرآوري بخش كشاورزي كه در اتلاف منابع آب، اتلاف بخشي از اراضي زراعي جهت مرزبندي، كاهش بهره وري نهاده هاي توليدي كار و سرمايه و افزايش هزينه مبارزه با آفات و ساير هزينه هاي توليد اين بخش تاثيرگذار است، يكپارچه نبودن اراضي زارعين و كم بودن مساحت زمين هاي واحدهاي بهره بردار است. در اين تحقيق سعي مي شود كه يكي از مهمترين تنگناهاي بخش كشاورزي تحت عنوان تقطيع و پراكندگي اراضي و تاثير آن بر بهره وري زمين هاي كشاورزي مورد بحث و بررسي قرار گيرد.