اگر قرار باشد یک شبانه روز را در سنندج بگذرانید، پیشنهاد ما این است که دیدارتان را از همین بنای تاریخی آغاز كنید، ساختمانی قدیمی با حوضی به رنگ فیروزه. در هر اتاق از این بنای 2 طبقه، بخشی از فرهنگ مردم شامل لباس محلی، زیورآلات، مشاغل، عكس‌ها و اسناد تاریخی و كهن به نمایش درآمده است. شیوه آموزش در قدیم، وسایل آشپزی و... از دیگر جاذبه‌های خانه كرد است.

این خانه یكی از بزرگترین عمارت‌های اعیانی شهر سنندج است. ساختش از دوره صفویه آغاز و پایانش تا دوران قاجار و پهلوی‌ به درازا كشیده است. این كه چرا نخستین پیشنهادمان این مكان بود را خواهید فهمید. اینجا بخش زیادی از جاذبه‌های شهر گرد هم آمده‌اند و در فاصله نزدیكی از یكدیگر در انتظار چشمان زیبابین میهمانان ایستاده‌اند تا نوبتشان فرا رسد و به گرمی پذیرای میهمانان تازه‌‌وارد باشند. شما می‌توانید با صرف كمترین زمان از بیشترین اماكن گردشگری این شهر بازدید كنید.

پس از این خانه، عرض خیابان را طی كنید و با فاصله 300 تا 400 متر در آن سوی خیابان به موزه شهر سنندج در كوچه حبیبی بروید. بنایی برجای‌مانده از دوران صفویه با معماری و نقوشی سحرانگیز و هنرمندانه، از بناهای اصفهان و دیگر گنجینه‌های ایران‌زمین هیچ كم ندارد . اما اگر در راستای همان خانه‌كرد به قدم‌زدن خود ادامه دهید به مسجد و عبادتگاه بزرگ شهر یعنی مسجد جامع با كاشیكاری‌های آبی فیروزه‌ای خواهید رسید، مسجدی كه در سالیانی نه‌‌چندان دور مركز بزرگ تعلیم و آموزش بوده است.

شبستان این مسجد بر 24‌ستون سنگی استوار است، ‌مسجد نه‌تنها نمایی ویژه به خیابان داده، بلكه بخشی از هویت خیابان نیز محسوب می‌شود. فاصله این آثار، آنقدر نزدیك است كه به هیچ وجه نیازی به استفاده از خودروی شخصی یا تاكسی نخواهید داشت. هر‌كدام2‌تا‌ 5 دقیقه فاصله دارد، اما در حد فاصل خانه كرد و مسجد جامع در یك خیابان فرعی، چیره‌دستان حدیث دل خود را بر چوب‌هایی حك كرده‌اند كه دیده می‌رباید و سرمست دست به جیب می‌شوید تا تحفه‌ای به یادگار ببرید. بدرستی می‌توان بر این خیابان «راسته هنر» نام نهاد. نازك‌‌كاری و ساخت صنایع‌دستی همچون تخته نرد، نه تمام سوغات شهر بلكه بخش مهمی از آن به شمار می‌رود.

یك پیشنهاد ویژه

قرار نیست كه شما تمام زمان خود را به دیدن آثار و ابنیه شاخص و بی‌نظیر شهر سپری كنید، پیشنهاد ما قدم‌زدن در كوچه‌های قدیمی شهر است كه هنوز به وقت زمزمه باران بر كالبد كاهگلی‌اش رایحه روزگاران پیشین را زنده می‌كند؛ محله قطارچیان از جمله این مكان‌هاست.

نام قطارچیان، كوچه‌های پیچ در‌پیچ، كودكانی سفید و گاه گندمگون، پیرمردانی كه حافظه تاریخی شهر هستند، همه و همه جاذبه‌های نهان «سنه دژ» قدیم هستند. محله گاه شیب‌های تند دارد و گاه به كوچه‌های بن‌بست ختم می‌شود، هنرمندان بزرگی تا دیروز كودكی‌شان به بازی در زمین‌ها و كوچه‌های خاكی همین محل سپری می‌شد مانند خاندان اهل موسیقی كامكارها.

یكی را بروید، دیگری را نه!

اینها را پیشنهاد دادیم تا در زمان كوتاه مثلا یك شبانه‌روز بازدید كنید. شاید وسوسه و شهرت پل قشلاق كه برجای مانده از دوران صفویه است شما را به خارج شهر بكشاند. حداقل 2 تا 3 ساعت برای این بازدید زمان نیاز دارید. پس اگر زمانتان كوتاه است صرف نظر كنید، اما حتما بی‌خیال رفتن به زیویه و غار كرفتو شوید، چرا؟ چون هر كدام یك روز كامل زمان می‌خواهد، اما حتما نفسی از كوهستان آبیدر بلند بالا كه نماد شهر است برگیرید، اگر از میدان آزادی این شهر سوار ماشین شوید به فاصله 10 دقیقه بعد آنجا خواهید بود،‌ پارك جنگلی آبیدر نخستین پیشنهاد هر شهروند این دیار به شماست. چشم‌اندازی رو به سوی شهر دارد و نگاهی به بلندای كوه.

پرده بزرگی كه نام بزرگ‌ترین سینمای روباز ایران را با خود به یدك می‌كشد،‌ در همین كوهستان واقع شده است كه در نوع خود بی‌نظیر است. البته اگر چیزی برای نمایش داشته باشد. بیشتر وقت‌ها هیچ فیلمی برای اكران ندارد، درست مثل یك دیوار. در این پارك چندین باغ و چشمه طبیعی وجود دارد و یكی از بزرگ‌ترین باغ‌های این مجموعه باغ امیریه است.

راه فراری نیست

نمی‌توانید بی‌خیال رفتن به بازار شوید. پس بهانه نیاورید. بازار مدرن یا سنتی؛ كدام یك؟ بازار مدرن در خیابان پاسداران واقع‌شده كه نمونه و بدل آن در شهر خودتان نیز وجود دارد، اما پیشنهاد می‌دهیم به بازار سرپوشیده و سنتی شهر سری بزنید كه بی‌شك غوغای رنگ‌ها، ذهنتان را مسحور می‌كند. این بازار در خیابان انقلاب قرار دارد، ساخته شده به سال 1046 هـ . ق نخست این بازار یكپارچه بود، اما در دوران پهلوی با كشیدن خیابانی، بازار به 2 نیم قسمت شد. پارچه‌های رنگی زنانه جلوه بسیار ویژه‌ای به اینجا بخشیده است. تمام بازار هجوم رنگ است.

سنندج دیدنی‌های بسیار دارد، اما بازدید از همه آنها همچون؛ عمارت وكیل، حمام‌ خان، عمارت مشیردیوان، عمارت خسروآباد و بسیاری جاهای دیگر زمان می‌خواهد. با این وجود اگر هنوز زمان كافی در اختیارتان بود، حتما عمارت خسروآباد را از نزدیك ببینید، هنرمندانه است و باشكوه. وارد عمارت كه می‌شوید، می‌توانید صدای اهالی این عمارت را در گوشتان احساس كنید... این عمارت دارای 2 بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی و فضای بیرونی است و زمانی مركز و محل فرمانروایی خسروخان اردلان بوده است؛ آدرسش هم بلوار شبلی است.

نقشی ماندگار

پس از آن كه سفر كوتاهتان به پایان رسد، چیزی در ذهن شما نقش خواهد بست كه هر وقت نام این شهر را بشنوید بی‌درنگ در ذهنتان تداعی خواهد شد؛ آن هم مجسمه‌های خوش‌تراشی است كه در هر میدان و سر هر چهارراهی خودنمایی می‌كنند. مجسمه میدان آزادی، مجسمه كوهنورد،‌ بانوی كرد و... كه بیشتر آنها ساخته «هادی ضیاءالدینی» هنرمند خوشمرام شهر است. بی‌دلیل نیست كه سنندج را شهر مجسمه‌ها نام نهاده‌اند، چرا كه هر كجای شهر با یكی از آثار هنری مواجه خواهید شد.