مقالات لجستيك و زنجيره تامين

انبارها صرفا مخزن نگهداري كالاها نيستند بلكه خود بعنوان سرمايه قابل توجه براي سازمانها مي باشند و در سالهاي اخير حتي بعنوان قلب سازمان از آنها ياد مي شود. انبارها محل نگهداري بخش بسيار با ارزش سرمايه سازمان شامل مواد اوليه، قطعات، محصولات و كالاي در جريان ساخت مي باشند. لذا علاوه بر ارزش ذاتي خود انبارها بخاطر فضا، تجهيزات و تاسيسات، آنها از نظر اجرايي و نقشي كه در زنجيره تامين كالا بازي مي كنند اهميت مي يابند. بنابر اين در صورتي كه بتوان تمهيداتي را براي استفاده بهينه از فضاي انبار و همچنين بالا بردن دقت و سرعت امور اجرايي انبار ايجاد نمود تاثير خود را در كاهش بهاي تمام شده كالاي ساخته شده به واسطه كاهش در هزينه هاي لجستيك و صرفه جويي در سرمايه هاي سازمانها مي گذارد. تجربه مشابه در دنيا نشان مي دهد كه استفاده از چنين تمهيداتي باعث بالا بردن كارايي استفاده از فضاي انبار به ميزان 30-20 درصد ميشود، همچنين باعث پياده سازي عملي سيستمي مي شود كه ضايعات موجودي ها را به صفر مي رساند. اصولا اين تمهيدات تعيين كننده مرز ميان انبارداري سنتي و انبار داري نوين است و در غالب روشها، سيستم هاي نرم افزاري و رويه هاي درست مطرح هستند.

پياده سازي كامل و موفق سيستم هاي رايج مديريت توليد و مواد از قبيل برنامه ريزي احتياجات مواد، تئوري محدوديت ها، توليد درست به موقع در دنياي واقعي بدليل فراگيري الزامات اجرايي آن در اغلب زيربخش هاي سيستم توليدي كه منجر به پيچيدگي عملي آنها شده، در اغلب موارد مخصوصا در صنايع امروز كشور ايران كه داراي سيستم هاي توليد نيمه سنتي مي باشد، كاري زمانبر و طولاني مدت خواهد بود. به منظور تسهيل در مواجهه با تصميم هاي پيش رو در پياده سازي و گذار از روش هاي سنتي موجود مديريت توليد و مواد به سوي استفاده و اجراي سيستم هاي ذكر شده، يك سيستم پشتيبان تصميم گيري براي حمايت و پشتيباني از تصميم گيرنده طراحي شده است. اين DSS به عنوان تسهيل كننده پياده سازيMRP  عمل كرده و ضمن برطرف نمود نقص ساختار تصميم سلسله مراتبي، MRP موجب افزايش اثربخشي تصميم ها خواهد شد. نمونه اين سيستم در شركت شهاب خودرو اجرا و پياده سازي شده است.

از آنجاييكه حمل و نقل كانتينري بعنوان يك روش فراگير در جاي جاي صنعت حمل ونقل جهان ريشه دوانده است و امروزه گرايش بسياري از صاحبان كالا به گونه اي است كه حتي بسياري از آنان تمايل دارند كالاهاي فله اي خود را نيز از طريق كانتينر حمل نمايند. صنعت حمل ونقل خودرو نبز از ابن نمايلات مستثني نبوده و حمل و نقل كانتينري نقش بسزايي را در زنجيره تامين صنعت خودروسازي مي تواند ايفا نمايد. در اين مقاله ما سعي نموده ايم ضمن معرفي دو شيوه رايج حمل و نقل خودرو از طريق درياكه عبارت است از كشتي هاي اختصاصي حامل خودرو و استفاده از كانتينر در حمل خودرو و بيان مزايا و معايب دو شيوه ياد شده، برتري هاي شيوه كانتينري را در مقايسه با شيوه ديگر بيان نماييم و در نهايت از طريق آناليز هزينه هاي دو روش حمل در دو مسير مختلف (هامبورگ به تهران از مسير بندرعباس - هامبورگ به تهران از مسير بندر امام خميني)، رجحان روش حمل و نقل كانتينري را به اثبات برسانيم. نتايج مطالعات ما نشان داد كه هزينه هاي حمل و نقل خودرو از هامبورگ به تهران از مسير بندرعباس از طريق كشتي هاي اختصاصي حمل خودرو چيزي كه هم اكنون عمل مي شود نسبت به مسير هامبورگ به تهران از مسير بندر امام خميني به بمراتب گران تر است.

در اين مقاله، ما متدولوژي براي تخصيص مقادير ذخيره احتياطي در يك زنجيره تامين معرفي مينماييم. مساله مورد نظر داراي دو هدف كمينه نمودن بهترين زمان دسترسي و هزينه موجودي است. با توجه به ماهيتNP-Hard  مساله فوق، از الگوريتم شبيهسازي تبريد براي حل متدولوژي پيشنهادي در مسايل با ابعاد بزرگ استفاده شده است. جهت بررسي صحت عملكرد و كارايي متدولوژي از طريق حل مثال عددي به اثبات رسيده است. نتايج بدست آمده دلالت بر درستي عملكرد متدولوژي پيشنهادي و همچنين توانايي الگوريتم هاي شبيه سازي تبريد ارايه شده در دستيابي به جواب هاي نزديك به بهينه دارد.

در هنگام تحليل عملكرد سيستم ها، استفاده از عبارات كيفي از قبيل «خوب»، «مناسب»، «كافي» و «ضعيف»، مبهم مي باشد. به همين دليل، در اين مواقع، معيارهاي كمي بر معيارهاي كيفي ترجيح داده مي شوند. اما، شاخصهاي عملكرد كمي به تنهايي ممكن است نتوانند عملكرد سيستم را همانند شاخصهاي عملكرد كيفي ارزيابي كنند. مشكل تعريف شاخصهاي عملكرد كمي نيز به همين موضوع بر مي گردد. محدوده اندازه گيري نيز در تعريف شاخصهاي عملكرد مهم است، مثلا براي يك سازمان يا چند سازمان، يا براي يك خط توليد يا چند خط توليد. زنجيره تامين يك فرايند يكپارچه است كه در آن مواد خام به محصول نهايي تبديل مي شوند، و به مشتري عرضه مي شوند. هر زنجيره تامين معمولا شامل چهار بخش عرضه، توليد، توزيع و مشتري مي باشد كه هر يك از آنها از چند قسمت تشكيل شده اند. پيچيدگي زنجيره تامين ارتباط مستقيم با تعداد بخشها و قسمتهاي زيرمجوعه دارد. هدف اين مقاله توسعه چارچوبي براي انتخاب شاخصهاي اندازه گيري عملكرد زنجيره تامين مي باشد.

در اين مقاله ابتدا ادبيات موضوع مديريت هوشمندانه بر تامين منابع مورد نياز سازمانها، دلايل و اهميت استفاده از اينگونه سيستمها و توضييحاتي در ارتباط با فرمولاسيون سيستم طراحي شده ارايه گرديده. سپس بعنوان مطالعه موردي يك شركت توليد كننده فرآورده هاي نسوز در كشور مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. لازم به ذكر است فرمول هاي بكار گرفته شده در طراحي اين سيستم بر اساس مباني رياضييات و اصول و فرمول هاي شناخته و اثبات شده مباحث كنترل موجودي ها مي باشد (مدل(EOQ  اعتبار مدل و كاربردي بودن سيستم طراحي شده از طريق نظر سنجي از خبرگان، شبيه سازي و مطالعه موردي، مورد آزمون قرار گرفته است. نتايج حاصل شده از مطالعه موردي سيستم نشان دهنده كاهش چشم گير هزينه هاي مستتر در بخش موجودي ها و دهها دستاورد ديگر است كه در مجموع سازمانهاي توليدي صنعتي كشور را به سمت استفاده بهينه از منابع و سرمايه هاي در دسترس س وق مي دهد. رويكرد اين سيستم به سمت كاهش سطح موجودي انبار تا سطح بهينه است، ضمن انكه امكان اتخاذ تصميمات درست بر اساس اطلاعات مستند و تخصيص بهينه منابع محدود به هنگام بروز محدوديتها و بحرانهاي مالي را فراهم مي سازد، همچنين امكان استفاده بهينه از تخفيفهاي مقرون به صرفه به هنگام خريد بر اساس آگاهي و محاسبات دقيق، نه بر اساس حدس و گمان را براي مديريت مهيا مي سازد (تصميم سازي و ايجاد آلترناتيوهاي متعدد جهت تصميم گيري) و امكان تعيين استراتژي هاي گوتاه، ميان و بلند مدت را در ارتباط با موجودي ها بوجود مي آورد. ورودي هاي سيستم طراحي شده (نرم افزار) شامل اطلاعاتي بنيادي است كه توسط تحليل گر محاسبه شده و به سيستم وارد مي گردد، اين محاسبات شامل پيش بيني هاي تقاضا بر اساس مدل هاي آماري، محاسبه سطح ذخيره احتياطي، محاسبه هزينه نگهداري موجودي ها، هزينه ثبت سفار ش موجوديها، اطلاعات ثابت و ... مي باشد. معادلات رياضي خط و منحني هزينه هاي مربوط به سيستم موجودي بر اساس مباني رياضيات محاسبه شده است كه در تشخيص هزينه ها نسبت به مقدارهاي مختلف سفارش بسيار اثر بخش است همچنين سيستم قادر مي باشد علاوه برمواد اوليه، كليه قطعات، مواد مصرفي و كالاهاي مورد نياز يك مجموعه توليدي صنعتي را در يك دوره يك ساله پوشش دهد و با محدوديتي در زمينه نوع، تنوع و تعداد اقلام در هر گروه مواجه نخواهد شد.

در اين مقاله يك سيستم موجودي دو منبعي با تقاضاي ثابت و زمانهاي تحويل احتمالي با توابع توزيع نمايي در نظر گرفته شده است. دو تامين كننده ممكن است از نظر قيمت و كيفيت محصول و همچنين ميانگين زمانهاي تحويل با يكديگر متفاوت باشند. قيمت و ميانگين زمان تحويل محصولات بسته به مقدار سفارش تغيير مي كنند. سفارش دهي به تامين كنندگان بطور همزمان و هنگاميكه سطح موجودي به نقطه سفارش رسيده باشد صورت ميگيرد. هدف، تعيين مقادير بهينه نقطه و حجم سفارش و نسبت تقسيم سفارش بين دو تامين كننده مي باشد بگونه اي كه ميانگين هزينه كل در واحد زمان حداقل شود. تابع هزينه كل از چهار بخش هزينه سفارش دهي، هزينه نگهداري موجودي، هزينه كمبود و هزينه خريد محصولات تشكيل شده است. بررسي هاي عددي نشان دهنده آن است كه استفاده از دو تامين كننده در مقايسه با حالت تك منبعي، براي محدوده وسيعي از تغييرات پارامترها موجب صرفه جويي در هزينه ها ميشود.

در طراحي يك زنجيره تامين معمو لا سه چالش اصلي وجود دارد: هزينه، زمان، و عدم قطعيت. اگرچه طراحي زنجيره با توجه به استراتژي كسب و كار، و چشم انداز رقابتي صنعت انجام مي پذيرد، اما مهار عدم قطعيت عمدتا از مهمترين چالش هاي پيش روي سازمان ها است. نوسانات تقاضا، ملاحظات پردازش، و فرايند تامين سه منبع اصلي پيدايش عدم قطعيت در زنجيره مي باشند كه نقش و تاثير افت و خيز تقاضا غالبا در اين ميان برجسته تر است. براي مهار نوسانات پيش بيني نشده در مقدار يا آميخته تقاضا سه استراتژي متداول وجود دارد: موجودي، زمان تدارك، و ظرفيت. در اين مقاله ضمن مرور رويكردهاي مختلف در مدلسازي تصميمات سرمايه گذاري ظرفيت، و شناسايي اهميت و ضروت آن در افزايش توان رقابتي، يك چارچوب نظري براي تعيين ابعاد مساله ظرفيت كارگزاران زنجيره تامين ارايه شده است. اين چارچوب، زيربنايي براي تحليل گستره مساله ظرفيت در سازمان هاي توليدي يا خدماتي عضو يك زنجيره تامين ارايه مي دهد.

مديريت زنجيره تامين نقشي بسيار مهم و رقابتي در محيط گسترده و پوياي تجارت جهاني دارد. اين در حالي است كه زنجيره هاي تامين تحت وب و مبادله الكترونيك داده نتوانسته نياز هاي اين محيط را در يكپارچه سازي فرآيندها و پويايي پاسخ دهد. عامل هاي هوشمند مي توانند قابليت ها و امكاناتي براي ارتباط بهتر و كاملتر بين خريدار و فروشنده و پويايي فراهم نمايند و كاربردهاي ساده گذشته نشان دهنده نتايج قابل توجه در يكپارچه سازي زنجيره تامين با فناوري مبتني بر عامل ها مي باشد. در اين مقاله با بررسي ساختار و خصوصيات زنجيره تامين، عامل هاي هوشمند و رفتار و تعاملات بين آن ها، روشي براي تكميل فرآيندها، هماهنگي، پويايي و انعطاف پذيري زنجيره تامين در تجارت الكترونيك پيشنهاد شده است. همچنين با بررسي نتايج توسعه هاي اوليه و موفق زنجيره هاي تامين مبتني بر عامل هاي نرم افزاري و نتايج حاصل از شبيه سازي روش پيشنهاد شده، عملكرد زنجيره، انعطاف پذيري، پويايي و كارآمدي سيستم بررسي خواهد شد.

هدف اين مقاله بررسي علمي شرايط مساله (تامين مواد اوليه تخته خرده چوب) بمنظور دستيابي به مدلي كارا در بهينه سازي تركيب اين مواد با هدف حداقل سازي بهاي تمام شده است. از طرفي ديگر اين مواد اوليه عملا از فروشندگان مختلفي تامين مي گردد. پس از ارزيابي اين فروشندگان توسط معيارهاي ارزيابي تعريف شده يكي ديگر از اهداف مدل، خريد از فروشندگاني است كه داراي حداكثر امتياز هستند. با توجه به اهميت موضوع ابتدا با در نظر گرفتن جوانب مختلف موضوع، مدلي براي بيان شرايط مساله طراحي گرديد و سپس با در نظر گرفتن حالات مختلفي كه ممكن است در عمل رخ دهد سناريوهاي مختلفي تعريف گرديد و در نتيجه مدل توسعه داده شد. سپس با توجه به خطي بودن مدل طراحي شده نسبت به انتخاب تكنيك مناسبي براي حل اين مدل از ميان تكنيكهاي مختلف تصميم گيري چندمعياره(MCDM)  اقدام شد. اين مدل توسط برنامه نرم افزاري LINGO 8.00 حل گرديد و نتايج مدل با وضعيت فعلي بزرگترين شركت توليد تخته خرده چوب (نئوپان) در كشور (شركت صنعت چوب شمال) مقايسه گرديد كه اين مقايسه بيانگر بهبودهاي كمي قابل توجه است. با توجه به وجود ۱۴ شركت توليد كننده تخته خرده چوب در كشور و دقت بعمل آمده در طراحي مدل و نتايج موفق پياده سازي اين مدل در شركت صنعت چوب شمال ميتوان اين مدل را به راحتي با تغييراتي جزيي متناسب با شرايط ساير شركتهاي همكار تعميم داد.

در اين مقاله سعي شده تا با يك رويكرد منسجم رياضي، سيستم «مديريت موجودي توسط فروشنده» (VMI) با سيستم مديريت موجودي سنتي مقايسه شود. روش مقايسه در اين مقاله مدلهاي رياضي و معيار مقايسه هزينه هاي كل موجودي زنجيره تامين است. تعداد سطوح مورد مطالعه در زنجيره تامين موردنظر دو - يعني خريدار و تامين كننده - در نظر گرفته شده است. هزينه هاي كل موجودي زنجيره تامين قبل و بعد از اجراي سيستم VMI با توجه به در نظر گرفتن اين نكته كه تامين كننده فقط با يك خريدار طرف قرارداد است، مقايسه شده است و نشان داده شده است كه در همه شرايط سيستم جديد بهتر عمل مي كند. همچنين در ادامه تمام اين مقايسه ها براي حالتي كه تامين كننده با دو خريدار طرف قرارداد است، انجام شده است و در اين حالت نشان مي دهيم كه تنها تحت شرايط خاص سيستم جديد از سيستم قبلي بهتر عمل مي كند. در نهايت يك DSS ساده جهت كمك به تصميم گيري در قبال پذيرش سيستم «مديريت موجودي توسط فروشنده» (VMI) در يك زنجيره تامين دو سطحي زمانيكه تامين كننده با دو خريدار طرف قرارداد است، ارايه شده است.

در اين مقاله به بررسي هزينه هاي حمل و نقل تامين كنندگان و هزينه هاي عدم تحويل به موقع (نگهداري و كمبود) خريداران به طور همزمان در يك شبكه زنجيره تامين، پرداخته م يشود. در اين تحقيق، مطالعه موردي آماد و پشتيباني سپاه و همچنين تعدادي مساله نمونه در نظر گرفته شده است. مساله در قالب يك مساله چندهدفه مدل شده است. نتيجه گرفته مي شود كه هزينه هاي عدم تحويل به موقع وزن زيادي دارند. در صورتي كه زنجيره تامين به گون هاي باشد كه در آن توازن قدرت به سمت خريداران باشد، توصيه مي شود كه برنامه حمل تامين كنندگان را بر برنامه سفارشده يشان منطبق كنند و از معيار «تحويل به موقع» عق بنشيني نكنند. اما در صورتي كه توازن قدرت به سمت تامين كنندگان باشد، آنها برنامه حم لشان را در سيستم و بدون توجه به برنامه سفارش دهي خريداران اعمال خواهند كرد. در اين حالت، خريداران مي توانند با تامين كنندگان وارد مذاكره شوند و با پرداخت مازاد هزينه حمل آنها نسبت به حالت بهينه، آنها را به سمت برنامه سفارش دهي خود سوق دهند. نشان داده شده كه اين مذاكره، صرفه جويي هاي مناسبي براي خريداران در پي خواهد داشت.

هم اكنون بسياري از سازمانها و حتي سازمانهاي تحقيقاتي، از فعاليتهاي معمول داخلي به سوي برنامه هاي جديد توسعه و بكارگيري فناوري در قالب همكاريها، روي آورده اند. ضرورت مشاركت و برون سپاري، مساله اي است كه اكثر شركتها با آن مواجه هستند چرا كه شركتها منابع محدودي دارند و نمي توانند بضاعت مالي داشتن تمام تكنولوژيها در درون خود را داشته باشند. بررسي مساله مشاركت در پروژه هاي تحقيق و توسعه ضرورتي است كه دراين مقاله به بررسي آن پرداخته مي شود و از ميان اين مسايل، مساله برون سپاري مورد بررسي خاص قرار مي گيرد. در برون سپاري، كشور يا سازمان ما، مبدا يا مقصد برون سپاري است كه در هر دو حالت شناخت نظريه ها و منطق حاكم در اين حوزه مفيد است. بررسي و مقايسه مدلهايي كه به صورت عام مطرحند و مدلهايي كه به صورت خاص براي برون سپاري در يك حوزه تحقيق و توسعه مطرح شده است، اولين هدف اين مقاله مي باشد در حاليكه به عنوان هدف دوم طرح يك مساله براي تحقيقات آتي مطرح مي شود و آن بررسي زمينه هاي قرار گيري به عنوان ميزبان و دريافت كننده برون سپاريهاي با ارزش و داراي فناوري بالاست.

هزينه هاي مرتبط با حمل فرآورده هاي نفتي در شركت ملي پخش فرآورده هاي نفتي، بخش اعظم هزينه هاي جاري اين شركت را شامل مي شود. از اين رو تعيين نرخهاي حمل به نحو مناسبي كه هم رضايت حمل كنندگان را در برداشته و هم براي شركت قابل قبول باشد از اهميت بسياري برخوردار است. در اين مقاله به ارايه يك روش علمي براي محاسبه نرخ حمل فرآورده ها توسط نفت كش ها و گازكش ها و در نهايت طراحي سيستمي كامپيوتري براي محاسبه نرخ حمل و برآورد بودجه حمل پرداخته شده است. اساس روش تعيين نرخ، محاسبه قيمت تمام شده حمل بر پايه تكنيكهاي اقتصاد مهندسي است كه در آن كليه هزينه هاي مترتب كاميون ها در طول عمر مفيد، در قالب جريان هاي مالي منظور شده و پس از محاسبه هزينه سالانه و سرشكن كردن آنها روي كاركرد، هزينه حمل فرآورده در مسير و هزينه بارگيري و تخليه تخمين زده مي شود. سيستم طراحي شده، يك نرم افزار با پوسته كاربرپسند است كه بر مبناي يك پايگاه اطلاعاتي، نرخهاي حمل و نهايتا بودجه حمل سال آتي را برآورد مي كند. نتايج تحليل حساسيت روي پارامترهاي ورودي نشان مي دهد كه در صورت وجود دقت كافي در تخمين پارامترهاي مهم، نرخهاي محاسبه شده مي توانند مبنايي براي چانه زنيهاي بعدي قرار بگيرند.

در دنياي صنعتي امروز، واحدهاي توليدي سعي دارند با مكان يابي مناسب انبارهاي مورد نياز خود و همچنين مسيريابي وسايل نقليه به منظور حمل كالاهاي توليدي به اين انبارها، هزينه هاي خود را كاهش دهند. لازم بذكر است كه، مكان انبارها در تعيين مسير وسايل نقليه موثر است. بنابراين در اين مقاله، يك مدل برنامه ريزي رياضي جهت بهينه سازي همزمان تعيين مكان انبارها و مسيريابي وسايل نقليه ارايه شده است. تابع هدف در اين مدل شامل مينيمم كردن مجموع هزينه هاي مرتبط با وسايل حمل و نقل و هزينه اجاره انبارها مي باشد. محدوديتهاي مدل ارايه شده شامل ظرفيت وسايل نقليه، حداكثر ميزان مسافت طي شده توسط وسايل نقليه و غيره ميباشد. همچنين هزينه هايي نظير دستمزد نيروي انساني، اجاره انبارها، اجاره وسايل نقليه و ... به منظور نزديك شدن مدل پيشنهادي به دنياي واقعي در نظر گرفته شده است.