مقالات بررسي ضايعات محصولات كشاورزي

برداشت نيمه مكانيزه و چند مرحله اي برنج در استان خوزستان، ضايعات و افت زيادي را باعث ميشود از طرفي بسته به شرايط و امكانات، روشهاي رايج برداشت در مناطق مختلف، متفاوت بوده و در نتيجه سرعت و سهولت انجام كار و همچنين ميزان افت و ضايعات برداشت متغيير مي باشند. لذا به منظور بررسي روشهاي مختلف برداشت و رقم بر ميزان ضايعات، آزمايشي به صورت كرتهاي نواري در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با دو عامل (روش برداشت و رقم) و سه تكرار در طي سالهاي 1380-1381 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي شاوور (خوزستان) اجرا گرديد. روشهاي برداشت شامل (برداشت دستي+كوبش با كمباين داراي كوبنده سوهاني، برداشت دستي+كوبش با كمباين داراي كوبنده ميخي، برداشت مستقيم با كمباين داراي كوبنده سوهاني، برداشت مستقيم با كمباين داراي كوبنده ميخي) به عنوان فاكتور عمودي و ارقام نيز شامل رقم پرمحصول LD183 و رقم محلي كيفي عنبوري قرمز بعنوان سطوح فاكتور افقي در نظر گرفته شدند.
نتايج تجزيه دو ساله مر بوط به افت كمي نشان داد بين سال، روشهاي برداشت و اثر متقابل بين آنها تفاوت بسيار معنيداري وجود دارد در حاليكه بين ارقام اختلافي مشاهده نشد. با توجه به مقايسه بين ميانگين ها افت مربوط به سال اول با 26/2 درصد بيشتر از سال دوم با 27/1 درصد و نيز رقم عنبوري با 79/1 درصد بيشتر از رقم LD183 با 73/1 درصد افت بود.
بين روشهاي برداشت در هر دو روش مستقيم و غيرمستقيم، برداشت توسط كمباين ميخي با متوسط 01/1 درصد، افت كمتري نسبت به سوهاني با افت متوسط 51/2 درصد داشت. همچنين در هر دو رقم كمترين افت مر بوط به كمباين ميخي بود. برداشت غير مستقيم رقم عنبوري قرمز و كوبش توسط كمباين سوهاني با متوسط 42/3 درصد و برداشت غيرمستقيم آن با كوبش توسط كمباين ميخي و ميانگين 77/0 درصد به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان افت كمي را داشتند.
از نظر افت كيفي (ميزان خرد برنج) بين روشهاي برداشت اختلاف معني داري مشاهده نگرديد ولي بين سال اختلاف بسيار معني دار بود و افت مربوط به سال دوم با 7/45 درصد از سال اول با 9/18 درصد بيشتر بود. بين ارقام نيز افت معني دار بود بطوري كه رقم LD183 با متوسط 2/34 درصد ميزان خرد بيشتري نسبت به رقم عنبوري قرمز با متوسط 6/27 درصد داشت و بين روش هاي برداشت، برداشت مستقيم توسط كمباين ميخي با ميانگين 9/28 درصد داراي درصد خرد كمتري بود. همچنين در تمام روشهاي برداشت رقم LD183 بطور نسبي ميزان خرد بيشتري داشت.

سن گندم يکي از آفت هاي مهم گندم در کشور است که در بيشتر مناطق ايران وجود دارد و با تغذيه از گندم باعث کاهش کمي و کيفي محصول مي شود. گندم سن زده گندمي است که آنزيم پپتيداز بزاق سن گندم گلوتن آنرا تجزيه کرده ميزان جذب آب آرد کاهش يافته و در نتيجه تهيه نان از چنين گندمي به سختي و با کيفيت پايين انجام مي شود علاوه بر اين گندم سن زده داراي قوه ناميه کمتري مي باشد. استفاده از دستگاه جدا کننده ثقلي براي جدا کردن گندم سن زده از گندم سالم مي تواند باعث بهبود کيفيت نان شده و همچنين درجه خلوص گندم بذري توليد شده را افزايش دهد. جداکنندهاي ثقلي در کارخانجات صنايع غذايي براي درجه بندي و تميز کردن محصولاتي مانند کشمش، مغز بادام زميني و بکار مي رود. در تحقيق حاضر از يک جدا کننده ثقلي براي جداکردن گندم سن زده از گندم سالم استفاده شده است. تاثير پارامترهاي (شيبهاي طولي و عرضي، دامنه و فرکانس نوسان و سرعت هوا) ميز دستگاه براي حصول به حداکثر جداسازي گندم سن زده از گندم سالم مورد بررسي قرار گرفته است. با استفاده از روش آناليز ابعادي و مدل سازي هاي مرسوم در مکانيک سيالات پارامترهاي بدون بعدي حاصل شد که در بررسي اثر و کاهش تعداد پارامترها موثر بوده است. نتايج آزمايشات نشان داده است که افزايش شيب عرضي ميز از 5/0 تا 2 درجه و کاهش شيب طولي از 5 به 3 درجه باعث افزايش جداسازي گندم سن زده مي شود. عدد بدون بعد ^V/_aw که نسبت نيروي اينرسي جريان هواي دميده شده به گندمها به نيروي ناشي از نوسان را نشان مي دهد، در نسبت جداسازي مورد بررسي قرار گرفت.
شيب عرضي 2 درجه، شيب طولي ^V/_aw=152.3 ³ نتايج آزمايش نشان داد که در درجه درصد جداسازي گندم سن زده به حداکثر 14/95 مي رسد.

امروزه كشت گياه روغني كلزا در ايران با شتاب چشمگيري رو به گسترش است و ليكن اين امر از ابتدا با مسايل و مشكلات خاصي مواجه بوده است. يكي از اين مشكلات كمبود و يا نبود ماشين آلات اختصاصي براي كاشت، داشت و برداشت اين محصول است. برداشت مكانيزه كلزا با رعايت يكسري نكات فني و انجام برخي تنظيمات با كمباينهاي مرسوم غلات و يا با اضافه كردن چند مدل پلاتفرم الحاقي به پلاتفرم كمباين غلات انجام ميشود. به واسطه عدم مهارت و آموزشهاي كافي و وضعيت خاص گياه كلزا، برداشت مكانيزه اين محصول با تلفات قابل توجهي بالاخص در محل پلاتفرم كمباين همراه است. آزمايشي با هدف تعيين مقدار و تشخيص علت تلفات محصول در هنگام برداشت مستقيم كلزا انجام شد كه در آن سه مدل پلاتفرم برداشت كلزا از نظر ميزان ريزش بذور كلزا مقايسه شد. اين سه مدل پلاتفرم عبارتند از پلاتفرم معمولي برداشت غلات، پلاتفرم الحاقي مدل حامد مجهز به شانه برش جانبي مكانيكي و پلاتفرم الحاقي بيزو مدل جاندير مجهز به شانه برش جانبي هيدروليكي. طرح آماري مورد استفاده از نوع كاملا تصادفي با سه تيمار و در شش تكرار بود كه تيمارهاي آن عبارت بودند از برداشت مستقيم با پلاتفرم برشي غلات، پلاتفرم الحاقي حامد و پلاتفرم الحاقي بيزو. از جمله نتايج حاصله عبارت بودند از :
- پلاتفرم هاي الحاقي مي توانند با افزايش فاصله شانه برش تا اگر ميزان تلفات واحد درو كمباين را به طور چشمگيري كاهش دهد.
- پلاتفرم الحاقي مدل حامد ساخت داخل تنها در محل شانه برش عمودي داراي تلفاتي بيش از پلاتفرم بيزو وارداتي است و از نظر كل ريزش تفاوت آماري معنيداري بين اين دو پلاتفرم وجود ندارد. لذا استفاده از سيستم هاي هيدروليكي به جاي مكانيكي و شانه هاي برش دوچاقويي بيش از سيستم هاي مكانيكي و شانه هاي برش تك چاقويي از ميزان ريزش محصول مي كاهد.
-ميزان ريزش طبيعي محصول 60/39 كيلوگرم در هكتار اندازه گيري شد كه تنها 12/1 درصد از عملكرد خالص مي باشد و مقدار قابل توجه را به خود اختصاص نمي دهد و با بهبود شرايط آب و هوايي قبل از برداشت از مقدار آن كاسته مي شود.

برداشت ذرت با کمباين داراي تلفاتي است. اين تلفات منجر به کاهش سود مي گردد. اگرچه نمي توان تلفات را به صفر رساند ولي مي توان آنرا در حد قابل قبولي کنترل نمود. در اين تحقيق با استفاده از يک روش استاندارد مقدار افت در قسمت هاي مختلف کمباين اندازه گيري و مورد ارزيابي قرار گرفته و سپس راهکارهايي به منظور کاهش افت ها و تلفات ارايه مي گردد. تلفات برداشت به دو دسته قبل از برداشت (طبيعي) و حين برداشت که شامل افت خوشه در دماغه، افت دانه در دماغه، افت قسمت کوبش و نهايتا افت قسمت جدا کننده مي باشند، تقسيم مي شود. اين تحقيق در منطقه قزوين در زمين زارع که غالب کشت ذرت دانه اي مي باشد بانجام رسيد. بررسي هاي زراعي مربوط به صفات عملکرد و اجزا آن مانند ارتفاع بوته، بلال، تعداد برگ، قطر بلال، قطر چوب بلال و تعداد بلال بصورت تصادفي در چند نقطه مزرعه در سطح مشخص برداشت انجام گرفت که داده هاي بدست آمده از طرح بعد از تجزيه و تحليل آماري ارايه مي شود. کليه تلفات در قالب سه تيمار اصلي مورد بررسي قرار گرفتند. تيمارها عبارتند از: ميزان رطوبت محصول قبل از برداشت (30-26%)، (25-21%) و (20-16%)، سرعت پيشروي کمباين  8/0، 2/1 و 6/1 متر بر ثانيه و سرعت سيلندر کوبنده 400، 600 و 800 دور بر دقيقه. افت هاي اندازه گيري شده در جداول موجود ثبت شده و با مقادير استاندارد ارايه شده در اين روش مقايسه گرديده و سپس راهکارهايي به منظور کاهش افت و تنظيم دستگاه ارايه شده است. تيمارها با طرح آزمايشي کرتهاي دو بار خرد شده در قالب بلوکهاي کامل تصادفي در سه تکرار مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج بررسي هاي سال اول و دوم اجراي طرح نشان داد که علاوه بر افت خوشه در دماغه، افت دانه در دماغه و افت قسمت کوبش که اختصاصا مربوط به تنظيمات کمباين برداشت مي باشد افت هاي ديگري از قبيل عدم مهارت راننده از اصول تنظيم و کاربرد کمباين براي برداشت، يکنواخت نبودن مزرعه و نامتعادل بودن رطوبت دانه در قسمت هاي مختلف مزرعه باعث افت هاي زيادي مي شود که با ارايه راهکارهاي مناسب قابل پيشگيري مي باشند.

سوختهاي فسيلي از ديرباز منبع انرژي در موتورهاي احتراق داخلي بوده اند. استفاده روز افزون از سوختهاي فسيلي، افزايش قيمت محصولات نفتي و کاهش ذخاير موجود محققان را در جهت يافتن منابع جديد انرژي ترغيب نموده است. از طرف ديگر توليد آلاينده هاي زيست محيطي مانند هيدروکربن هاي سوخته نشده (UHC)، ترکيبات نيتروژن (NOX)، منواکسيدکربن (CO) و دي اکسيدکربن (CO₂) سوختهاي فسيلي از عمده ترين معايب آنها محسوب ميگردند. به منظور حفظ منابع موجود و کاهش آلودگي هاي زيست محيطي، گرايش به سمت انرژي هاي نو و سوخت هاي جايگزين امري بديهي به نظر مي رسد. يكي از سوخت هاي تجديدپذير بيوديزل مي باشد. بيوديزل، اتيل استر يا متيل استري است که از روغن هاي گياهي يا چربي هاي حيواني توليد شده و به عنوان سوخت در موتورهاي ديزل يا سيستم هاي حرارتي استفاده مي گردند. سه روش مهم که براي جايگزين نمودن روغن هاي گياهي به عنوان سوخت ديزل توسعه پيدا کرده اند عبارتند از: پيروليزيز، ميکروامولسيون، ترانس استريفيکاسيون. در اين تحقيق روش ترانس استريفيکاسيون براي توليد بيوديزل انتخاب گرديد. اين انتخاب بر اساس سه فاکتور سادگي توليد، وسايل مورد احتياج کم و راندمان بالا صورت گرفت. در اين روش از دو ماده متانول (به عنوان الکل) و سود (به عنوان کاتاليزور) استفاده گرديد و مقادير مناسب اين مواد جهت انجام واكنش و توليد بهينه تعيين گرديد.

يكي از مهمترين عوامل فساد ميوه هاي مركبات در انبار عوامل مولد كپك سبز با نام علمي Penicilium italicum مي باشد. به منظور به دست آوردن اسپور قارچ كپك سبز، ميوه ارقام مختلف مركبات شامل گريپ فروت سفيد، ليموشيرين، ليموي خاركي، نارنگيهاي كينو، كارا و محلي و پرتقال هاي محلي، واشنگتن ناول، والنسيا، اورلاندو، هاملين و سالوستيانا را بسته به ميزان رسيده بودن از اوايل آذر ماه پس از زخمي كردن در سطح باغ قرار داده شد تا آلوده شده و دچار پوسيدگي شوند، سپس اسپور لازم جهت آزمايش از آنها جدا و خالص گرديد. از اوايل دي ماه ميوه هاي ارقام فوق را به تعداد 80 عدد ميوه براي هر رقم برداشت گرديد و پس از شستشو و ضدعفوني با الكل اتيليك 70% در هر ميوه چهار زخم از بالا تا دم ميوه ايجاد گرديد و با سوسپانسيون قارچ حاوي 500 عدد اسپور در هر ميكروليتر محلول پاشي شدند. ميوه هاي هر رقم در چهار گروه 20 تايي در پلاستيك هاي سوراخ دار بسته بندي گرديد. شاهد مستقيما به سردخانه با دماي 10±1 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 80±1 درصد منتقل و سه بسته ديگر در دماي 35 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 80±1  درصد براي مدتهاي 24، 48 و 72 ساعت نگهداري و سپس به سردخانه اي كه تيمار شاهد قرار داشت منتقل شدند. نتايج به دست آمده پس از گذشت 4 و 10 هفته نشان داد كه تيمار گرما درماني در كنترل پوسيدگي ميوه همه ارقام مورد آزمايش به جز نارنگي محلي موثر بوده است. بطوري كه پس از گذشت 10 هفته گريپ فروت در تيمار دمايي 72 ساعت 25/96 درصد، ليموشيرين در تيمار دمايي 48 ساعت 75/93 درصد، ليموي خاركي در تيمار دمايي 72 ساعت 5/78 درصد، پرتقال والنسيا در تيمار دمايي 48 ساعت 100 درصد، پرتقال محلي در تيمار دمايي 48 ساعت 75/73 درصد، اورلاندوتانجرين در تيمار دمايي 48 ساعت 5/82 درصد، پرتقال هاملين در تيمار دمايي 48 ساعت 85 درصد، پرتقال واشنگتن ناول در تيمار دمايي 48 ساعت 75/68 درصد، پرتقال سالوستيانا در تيمار دمايي 72 ساعت 85 درصد، نارنگي كينو در تيمار دمايي 72 ساعت 75/78 درصد و نارنگي كارا در تيمار دمايي 48 ساعت 75 درصد از ميوه هاي زخمي و آلوده شده به اسپور قارچ التيام يافته و آلودگي نداشتند.
بر اساس نتايج اين پژوهش ميتوان گرما درماني را به عنوان شيوه اي به جاي استفاده از سموم شيميايي در كنترل فساد ناشي از آلودگي قارچي ارقام مورد آزمايش توصيه نمود.

كلسيم يكي از مهمترين عناصر معدني است كه در بهبود كيفيت، سفتي پوست و عمر انباري ميوه موثر است. ميوه هاي با مقادير بالاي كلسيم در مقابل بيماري هاي قارچي مقاوم ترند و قابليت حمل و نقل بهتري دارند و در شرايط مساعد مدت بيشتري باقي مي مانند. به منظور بررسي اثر كلريد كلسيم بر خواص كمي و كيفي و انباري ميوه مركبات آزمايشي به صورت محلول پاشي قبل از برداشت و غوطه وري بعد از برداشت انجام پذيرفت. مرحله اول آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل: شاهد، محلول پاشي 5/2 و 5 در هزار كلريد كلسيم در دو نوبت (خرداد و تير) و محلول پاشي 5/2 و 5 در هزار كلريد كلسيم در سه نوبت (خرداد، تير و آبان) بر درختان كاملا بارده پرتقال تامسون و نارنگي انشو به اجرا در آمد. مرحله دوم آزمايش بصورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام پذيرفت. اين مرحله شامل غوطه وري به مدت يك ساعت با سطوح صفر، 15 و 30 در هزار كلريد كلسيم بر روي ميوه هاي تيمار شده در مرحله اول بود. بعد از انجام غوطه وري، كليه ميوه ها در انبار معمولي قرار داده شدند. عمليات توزين ميوه ها، هر 15 روز يكبار صورت پذيرفت. آزمايشات تعيين خواص كمي و كيفي ميوه بعد از برداشت ميوه ها و همچنين بعد از پايان دوره انبارداري انجام شد. بررسي هاي آماري نشان داد كه خواص كيفي ميوه تازه پرتقال تامسون ناول بطور معني داري تحت تاثير تيمارهاي محلولپاشي قرار نگرفتند (به استثناي T.S.S). همانند سال اول آزمايش تيمارها اثر كاهشي روي T.S.S داشتند. مقدار اسيد آسكوربيك عصاره كم و كلسيم عصاره افزوده شد. روند تغييرات پتاسيم در عصاره ميوه مشابه غلظت پتاسيم در برگ مي باشد. عملكرد ميوه تامسون ناول و نارنگي انشو تغيير معني داري را نشان نداد. و به علت سال آوري تغييرات قابل توجهي در تيمارها مشاهده مي شود كه نمي توان به اثر تيمارهاي مختلف محلولپاشي نسبت داد. خواص كيفي ميوه نارنگي مانند اسيديته كل، قطر پوست و وزن متوسط ميوه بطور معني داري تغيير يافتند. برخلاف رقم تامسون غلظت ويتامين C در تيمارهاي محلولپاشي كاهش يافت. در حاليكه غلظت كلسيم روند مشخصي نشان نداد. پس از طي دوره انباري اثر محلولپاشي و غوطه وري در تيمارهاي مختلف روي pH وTA  عصاره ميوه نارنگي انشو اثر معني دار نبود. در رقم تامسون ناول اثر تيمار ها بر وزن خشك پوست و گوشت ميوه، pH، ‏TSS و كلسيم عصاره معني دار شد. اثر محلول پاشي و غوطه وري كلريد كلسيم بر درصد تلفات ميوه نارنگي انشو معني دار نبوده و حداكثر تلفات ميوه در تيمار اثر متقابل شاهد محلول پاشي در تيمار 15 در هزار غوطه وري ايجاد گرديد. بيشترين درصد تلفات ميوه در رقم پرتقال تامسون به ترتيب در تيمارهاي اثر متقابل تيمار شاهد محلول پاشي در تيمارهاي 30 در هزار و شاهد غوطه وري ايجاد گرديده است.

سوخ پياز استان خوزستان معمولا در بهار تشكيل، برداشت و در همان فصل يا تابستان مصرف و مقدار از آن جهت توليد بذر نگهداري مي شود. جهت بررسي روند ضايعات سوخ پياز در انبارهاي گرم استان خوزستان آزمايشي در پاييز سال 81، 5 رقم از ارقام در حال توليد دانشگاه شهيد چمران و 2 رقم از ارقام محلي و 3 رقم از ارقام خارجي موجود در بازار کشت و در بهار سال 82 برداشت شدند. در اين آزمايش سوخ ها را پس از التيام در جعبه هاي به ابعاد 30x50 به ارتفاع 15 سانتيمتر نگهداري شدند. اين آزمايش در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار انجام گرفت. ابتدا وزن سوخ ها تعيين گرديد، پس از آن هر 15 روز يك بار تغييرات تعداد و وزن سوخ هاي سالم و بيمار اندازه گيري شدند، نتايج اين آزمايش نشان داد كه حداكثر، متوسط و حداقل دماي روزانه به ترتيب 48، 33، 25 درجه سانتيگراد و متوسط  رطوبت نسبي 40% بود. در انبار هيچ سوخي توليد ريشه يا سبز نشد، عمر انبارداري ارقام با همديگر داراي اختلاف معني داري بودند. ارقام توليدي در دانشگاه عمر انبارداري بيشتري از خود نسبت به ارقام محلي و ارقام خارجي موجود در بازار از خود نشان دادند. ارقام تكزاس يلو گرانو، تكزاس ارلي گرانو و G1 داراي  كمترين عمر انبارداري بوده، 50% از سوخ هاي آنها طي 60 روز از بين رفتند، در حالي كه ارقام محلي و اصلاح شده در دانشگاه 50%  از سوخه اي آنها طي 120 روز، از بين نرفتند. مهمتري قارچ عامل پوسيدگي پياز در انبارهاي گرم استان قارچ Aspergillus nigra تشخيص داده شد. 

بمنظور بهبود كيفيت ميوه انگور از جمله حفظ سفتي،كاهش ضايعات و از دست دادن آب و ريزش حبه ها در طي برداشت، بازار رساني و نگهداري در انبار طرحي بصورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تيمار و در سه تكرار به مرحله اجرا درآمد. فاكتور اول غلظت كلرور كلسيم در چهار سطح 0، 5/0، 1 و 5/1 درصد، فاكتور دوم نوع رقم شامل ريش بابا و قزل اوزوم، فاكتور سوم زمان محلول پاشي در دو سطح 20 و 10 روز قبل از برداشت مي باشد. انگورها در زمان رسيدگي مناسب برداشت و در جعبه هاي چوبي بسته بندي و در انبار روستايي نگهداري شدند. قبل از انتقال به محل نگهداري و در طول نگهداري در انبار هر 15 روز يكبار بطور تصادفي از انگورها نمونه برداري و مواد جامد محلول (TSS)، اسيديته، pH، كاهش وزن، ميزان ريزش حبه ها، قهوه اي شدن، مقدار كلسيم و درصد آلودگي آنها تعيين شد. نتايج نشان داد در حين برداشت مقداركلسيم ميوه ها با افزايش غلظت محلول كلروركلسيم تا 5/0 درصد و مقدار كلسيم و پتاسيم چوب خوشه ها با افزايش غلظت محلول كلروركلسيم تا 1 درصد افزايش يافته ولي افزايش بيشتر آنها تاثير معني داري برآن نداشته است. همچنين بيشترين مقدار بريكس، اسيديته، كلسيم حبه و چوب خوشه و مقدار پتاسيم چوب خوشه و كمترين مقدار pH مربوط به انگور رقم ريش بابا بود. در طول نگهداري نيز مقدار بريكس، pH و درصد افت وزني افزايش ولي مقدار اسيديته كاهش يافته است. محلولپاشي با غلظت 1 درصد كلروركلسيم موجب افزايش بريكس،pH  و كاهش معني دار اسيديته شده است.

اين تحقيق در سال 1380 در ايستگاه تحقيقات گل و گياهان زينتي لاهيجان به منظور بررسي اثر آزولاي كمپوست شده در بسترهاي كشت مختلف بر تغذيه و شاخص هاي رشد فيكوس بنجامين انجام گرفت. فيكوس بنجامين ابلق تقريبا يك گياه برگي كند رشد بوده و در آزمايشات زيادي به عنوان گياه مدل مورد استفاده قرار مي گيرد. در طي آزمايش فاكتوريل اثر پنج سطح تغذيه اي (شامل محلول غذايي و مقادير 0، 100، 250، 400 گرم كمپوست آزولا) روي 4 نوع بستر كشت شامل پرليت + پيت (1: 4)، كمپوست ضايعات چاي + خاكبرگ (1: 4)، كمپوست ضايعات چاي + كمپوست پوست درخت (1: 4) و كمپوست ضايعات چاي + كمپوست پوست درخت ( 1: 4) مورد بررسي قرار گرفت. تركيب عناصر غذايي مواد گياهي تعيين شد. نتايج نشان داد كه 100 گرم كمپوست آزولا در مقايسه با 250 و 400 گرم، رشد گياه را تسريع كرده و چندين ويژگي مهم باغباني همچون ارتفاع، قطر ساقه، وزن خشك، رنگ برگ گياه را در بسترهاي كشت اصلاح مي كند.

خرما از جمله محصولات باغي مهم كشور به شمار مي آيد كه قريب به نيم ميليون بهره بردار به كشت و كار آن مشغول هستند. توليد اين محصول در سال 2002 در حدود 875 هزار تن بوده است (5). با اين وجود اطلاعات موجود در خصوص ضايعات اين محصول اندك مي باشد. لذا اين مطالعه موردي جهت شناخت اوليه ضايعات خرماي ساير (استعمران) كه از مهمترين ارقام خرماي صادراتي استان خوزستان به شمار مي آيد، و همچنين شناخت عوامل آن، در قطعه 4 كلكسيون ذخاير توارثي خرماي كشور در شهر اهواز انجام گرديد. در اين مطالعه تنها ضايعات فرآيند توليد خرما تا برداشت محصول مورد بررسي قرار گرفت و بدين منظور درصد كل ضايعات محصول، سهم عوامل مختلف در ايجاد ضايعات و برخي صفات ابعادي محصول اندازه گيري شد.
نتايج حاصله نشان دادند كه ميزان ضايعات در خرماي رقم ساير 29/16% مي باشد. همچنين خسارت ناشي از آفات با اختصاص 49% از كل ضايعات مهمترين عامل ضايعات محصول و پس از آن جداشدگي پوست از گوشت ميوه، آلودگي به مواد خارجي و عدم تلقيح ميوه ها در رتبه هاي بعدي قرار دارند. متوسط وزن هر ميوه خرماي نخلستان مورد مطالعه نيز 54/5g بدست آمد كه طبق استاندارد ملي خرماي ساير در دسته ميوه هاي ريز قرار دارد. دسته بندي دقيق تر ميوه ها نشان داد كه ميوه هاي درجه 1، درجه 2 و ريز به ترتيب 13، 25 و 62 درصد ميوه هاي سالم را به خود اختصاص داده اند. متوسط شاخص ها براي طول، قطر بزرگ و قطر كوچك ميوه نيز به ترتيب 33mm ،19mm و 17mm بدست آمد.
با استناد به نتايج اين تحقيق، موارد زير جهت ارتقاي كمي و كيفي محصول پيشنهاد مي شوند.
۱- انجام به موقع و صحيح عمليات زراعي نخلستان (بويژه عمليات تنك)
۲- استفاده از پوششهاي مناسب جهت كاهش خسارت آفات و بويژه پرندگان و آلودگي در اثر گرد و خاك
۳- برداشت محصول در زمان مناسب جهت جلوگيري از جدا شدن پوست از گوشت ميوه
۴- رعايت اصول صحيح و بهداشتي برداشت خرما.

در اين تحقيق امكان توليد اسيدسيتريك ازتفاله حاصل از شيره خرما با استفاده از سويه آسپرژيلوس نايجر (*PTCC 5010) مورد بررسي قرار گرفت. در ابتدا نمونه هايي از تفاله خشك شده خرما از يك واحد توليدي شيره و سركه خرما تهيه شد و ترکيب شيميايي آنها از نظر مقدار پروتئين، قند، رطوبت و خاکستر مورد آناليز قرار گرفت. در ادامه برخي از عوامل مهم در فرايند تخمير بستر جامد بر روي پودر تفاله خرما (37% قند) مورد مطالعه قرار گرفت.
براي به دست اوردن ميزان تلقيح مناسب درصدهاي مختلف تلقيح از محيط پيش کشت (حاوي ⁸ 10*2 اسپور ) به محيط کشت اصلي بررسي شد. که با توجه به راندمان توليد اسيد سيتريک ميزان تلقيح 8 تا 10 درصد (معادل 300-250 پلت) براي تفاله خرما تعيين گرديد. تيمارسازي اوليه پودر تفاله خرما با فروسيانيد پتاسيم انجام شد که بهترين نتيجه در محدوده غلظت 25/0تا 75/0 گرم به ازاي هر كيلوگرم از تفاله به دست آمد. آزمايشات براي تعيين pH اپيتيم نشان داد که تفاله خرما در محدوده بين 4/4 تا 5/5 بالاترين راندمان توليد اسيدسيتريک را داراست.
در ادامه براي بالا بردن راندمان توليد توليد اسيدسيتريک اثر متانول نيز مورد بررسي قرار گرفت که در تفاله خرما در سطح 4 درصد (حجم به وزن) بهترين نتايج مشاهده گرديد با توجه به داده هاي حاصل از آزمايشات بهينه سازي ماگزيمم توليد اسيدسيتريک در يک دوره تخمير 8 روزه، 4/156 گرم به ازاي هر کيلوگرم تفاله به دست آمد. راندمان توليد نيز بر حسب مقدار قند مصرفي 5/81 درصد تعيين شد.