دانلود مقالات مهندسی ارزش

براي ساختاري دولتي كه از بالاترين نرخ هاي رشد جهاني نياز مصرف كنندگان به خدمات خود، توليد، انتقال و توزيع انرژي الكتريكي برخوردار است و بودجه هاي مصوب و اعتبارات تخصيص يافته به آن هر ساله درحالي كمتر مي شود كه تجهيزات سرمايه اي مورد نياز آن از تورم بالاي جهاني برخوردار است، چه راه كاري جز كنترل هزينه هاي خود باقي مي ماند. اگر بپذيريم مهندسي ارزش ابزار آزموده شده كنترل هزينه براي مديران پروژه است. هر تلاشي در جهت بهبود عملكرد مهندسي ارزش را خدمتي به بهبود كنترل پروژه هاي خود خواهيم يافت. صنعت برق در چند سال گذشته با ايجاد ساختار هسته مركزي مهندسي ارزش بهره هاي فراواني از مهندسي ارزش در كنترل هزينه پروژه ها برد. ولي، اين فقط شروع راه بود. تحليل عملكردها، نقادي روش ها و ارزيابي نتايج، در آينده مديريت پروژه هاي اين صنعت را در مسيري هموارتر هدايت خواهد كرد. مقاله حاضر عملكرد دو ساله مهندسي ارزش در صنعت برق كشور به چالش مي كشد و با برشمردن نقاط ضعف و قوت تلاش هاي انجام شده نظر به رفع كاستي ها خواهد داشت

وزارت راه و ترابري با مصوبه شورايعالي فني خود و با اهتمام و تاكيد وزير راه و ترابري و اعضاي شوراي معاونين وزارتخانه در سال 1382، اجراي طرح ماورا (پياده سازي مهندسي ارزش در وزارت راه و ترابري) توسط معاونت آموزش، تحقيقات و فناوري را در برنامه كار خود قرارداد. اين وزارتخانه با تكيه بر دوره 3 ساله انجام اين طرح و بهره گيري از دستاوردهاي آ ن، درصدد قرار گرفت تا در دومين مرحله از پياده سازي مهندسي ارزش، نسبت به استقرار كامل اين فناوري و نظام در دور ه اي 14 ساله در سطح بخش حمل و نقل همت گمارد. در اين راستا سند راهبردي مهندسي ارزش در وزارت راه و ترابري تدوين و مجددا مورد تصويب شورايعالي فني در 27 آبانماه 1386 و تاكيد ويژه وزير وقت راه و ترابري قرار گرفت. اين سند به جهت ترسيم دورنما و تشريح فعاليت هاي كلي جهت توسعه بكارگيري مهندسي ارزش در مجموعه وزارت راه و ترابري، با استفاده از بسترها و زيرساخت هاي فراهم شده تدوين گرديده است و تلاش دارد تا مجموعه اي هماهنگ، همراه و گسترده را در زمينه مهندسي ارزش در اين وزارتخانه ايجاد نمايد. در اين مقاله به مفاد و راهكارهاي مطرح در اين سند پرداخته شده و اثرات آن مورد ارزيابي قرار گرفته است

تدوين طرح هاي جامع فرودگاهي با توجه به گستردگي و اهميت آن ها با چالش هاي ويژه اي مواجه است. عملا چنين طرح هايي بايستي توانايي پاسخگويي به وضعيت 20 سال آينده فرودگاه را داشته و براي بخش هاي مختلف و متنوع فرودگاه شرايط مناسبي را تامين نمايد. تدوين چنين طرح هايي نيازمند جامع نگري ويژه و ايجاد تعاملات مناسب بين تخصص هاي گوناگون است و عملا اين طرح ها، طرح هاي چند رشته اي و بين رشته اي هستند كه خارج از روندهاي معمول طراحي به انجام مي رسند. بر اساس اعمال مهندسي ارزش با توجه به خصوصيات جامع نگرانه، استفاده از تيم چند رشته اي، اجماع نظر ذينفعان و بهره گيري از خلاقيت و نوآوري خود مي تواند در بهبود و افزايش كارايي و اتكاپذيري اين طرح ها تاثير گذار باشد. اين امر با استفاده از توانايي مهندسي ارزش ايجاد تعاملي مناسب ميان ذينفعان مختلف و خصوصا بهره برداران و ورود آنان به روند تصميم سازي و نيز با بهره گيري از دانش و تجربه وسيعي كه در تيم مهندسي ارزش قرار مي گيرد، در پيش بيني وضعيت هاي آينده حاصل گردد. در اين مقاله به تشريح موارد فوق و اثرات مهندسي ارزش در تدوين طرح هاي جامع فرودگاهي پرداخته و مقاطع و زمان انجام مهندسي ارزش در اين طرح ها را كه مي توان آنرا نوعي برنامه ريزي ارزش دانست، مورد بررسي قرار گرفته است.

فرآيند مهندسي ارزش در كشورهاي ديگر، سابقه نسبتا زيادي دارد اما از ورود عملي آن به كشور و اجراي آن در پروژه هاي ايران، چند سالي نمي گذرد. در اين مدت، تا اندازه اي شرايط قانوني براي اجراي آن در پروژه هاي مختلف كشور فراهم شده است و برخي از سازمانها از آن در اصلاح و بهبود پروژه هايشان ياري گرفته اند. البته تعداد موارد كاربرد و ميزان صرفه جويي حاصل شده در چنين پروژه هايي، نسبت به پتانسيل كاربرد آن بسيار كمتر مي باشد. تجربه هاي مهندسي ارزش صورت گرفته در ايران، بيانگر اين واقعيت است كه به دلايلي هنوز نتيجه شايسته و قابل قبولي از كاربرد مهندسي ارزش بدست نيامده است. لذا، اين مقاله در پي آن است كه با توجه به نقاط ضعف و كاستي هايي كه در زمينه اجراي مهندسي ارزش در ابعاد محتوايي و كالبدي وجود دارد، عوامل مهم و تاثيرگذار را شناسايي و معرفي نمايد، تا با ارايه راهكارهايي، زمينه مساعد براي بهبود فرآيند فراهم گردد. بدين منظور بر پايه مطالعات كتابخانه اي و سپس تحقيقات ميداني كه به صورت پرسشنامه و مصاحبه با افرادي كه در كارگاه هاي مهندسي ارزش انجام يافته در ايران حضور داشته اند، اطلاعات لازم گردآوري شده و سپس بصورت توصيفي و با كمك يافته ها و تحليل هاي آماري نتايج در دو بخش عمده، با عنوان آسيب هاي ماهيتي و كالبدي مهندسي ارزش طبقه بندي شدند. اين دو بخش خود شامل مواردي مي باشند كه در مقاله به تشريح آنها پرداخته مي شود.

در كشور ما طرح هاي بزرگ مختلف و متنوعي در حال اجرا است و اعتبارات زيادي را به خود اختصاص داده و استفاده از روش مهندسي ارزش در مراحل مختلف طرح امري ضروري است. با اينكه استفاده از تكنيك سيستم تحليل كاركرد در روش مهندسي ارزش در مراحل طراحي، ساخت و اجرا در كشور به تدريج در حال گسترش است ولي هنوز از اين تكنيك در مراحل طراحي مهندسي استفاده چنداني نمي شود. مهندسي ارزش به عنوان شيوه اي كارآمد براي شناسايي و حذف هزينه هاي غير ضروري، كوتاه كردن زمان اجرا و بهينه سازي در مراحل مختلف طرح، شامل طراحي، ساخت، بهره برداري و نگهداري به كار گرفته مي شود. تجربه نشان مي دهد كه هر واحد هزينه براي مهندسي ارزش 15 تا 35 واحد صرفه جويي در پي دارد. در اين مقاله ضمن بيان نحوه استفاده از تكنيك مهندسي ارزش در مرحله طراحي و اجرا، اهميت استفاده از آن تكنيك، خصوصيات يك پيشنهاد تغيير مناسب و روش اجرايي پيشنهاد تغيير بر مبناي مهندسي ارزش شرح داده مي شود و نيز به بررسي و مطالعه موري يك پروژه عمراني در كشور هند پرداخته كه در خصوص پيشنهاد تغيير به روش مهندسي ارزش انجام و منجر به صرفه جويي مناسبي گرديده است. در اين مطالعه موردي با استفاده از تكنيك سيستم تحليل كاركرد و با حذف هزينه اضافي مصالح در پروژه ساخت معبر بتوني (كفسازي) منجر به صرفه جويي به ميزان حدود 10.5 ميليون روپيه گرديده است.

در مرحله اجراي پروژه ها گاهي اوقات لازم و ضروري است تا محدوديت ها و امكانات براي هر قسمت از اجراي آن مورد بررسي و بازنگري قرار گرفته تا از بررسي امكانات جهت كاهش هزينه ها، كوتاه نمودن مدت اجرا و يا افزايش كيفي كار و از بررسي محدوديتها جهت جلوگيري از افزايش هزينه ها، توقف كار و طولاني شدن مدت اجراي پروژه استفاده نمود. لزوم استفاده از مهندسي ارزش در مراحل اجرايي طرحهاي آبي و عواملي كه باعث اين امر شده است، مبحث اين مقاله ميباشد. محدوده اي كه پروژه در آن اجرا شده است، بخشي از شهرستان قصرشيرين و در شمال اين شهرستان مي باشد كه در عرض شمالي 34 درجه و 30 دقيقه تا 34 درجه و 32 دقيقه و طول خاوري 45 درجه و 40 دقيقه تا 45 درجه و 44 دقيقه قرار گرفته است. مرز شمالي اين اراضي را رودخانه قوره تو كه رودخانه مرزي بين ايران و عراق است تشكيل مي دهد. در طرح شبكه آبياري و زهكشي باباهادي در استان كرمانشاه به مساحت 1300 هكتار، محدوديتهاي اجرايي و مالي به وجود آمده بود كه اين محدوديتها باعث گرديدند تا با بهره گيري از فناوري مهندسي ارزش تغييرات عمده اي در قسمتهايي از طرح داده شده كه باعث صرفه جويي هاي قابل ملاحظه اي در زمان و هزينه هاي اجرايي و سرعت بخشيدن به عمليات اجرايي و استفاده بهينه از امكانات منطقه گردد.

نظر به اهميت موضوع بحران انرژي در جهان و همچنين كشورمان ايران و اهميت صنعت برق در تامين انرژي و توسعه ملي، سازمان توسعه برق ايران به عنوان كارفرماي طرحهاي نيروگاه هاي حرارتي، پستها و خطوط انتقال از جايگاهي بسيار استراتژيكي در خصوص تامين انرژي برق برخوردار است. با توجه به آنكه سازمان توسعه برق اصولا سازماني پروژه محور است (PROJECT BASED) كاربرد مهندسي ارزش به عنوان شيوه اي كارآمد براي شناسايي و حذف هزينه هاي غيرضروري و بهينه سازي طرحها و پروژه ها بسيار مفيد و موثر قلمداد مي شود. از طرفي با عنايت به آنكه كليه طرحهاي سازمان از اعتباري بيش از 100 ميليارد ريال برخوردار هستند، الزامات قانوني اجراي مهندسي ارزش بر اساس مصوبات و ابلاغيه هاي متعدد بيش از پيش حس مي شود. محدوده كار بري مهندسي ارزش در سازمان توسعه برق ايران با توجه به طرحهاي توليد (گازي، بخاري، سيكل تركيبي و نيروگاه هاي خصوصي) و همچنين طرحهاي پست و انتقال و مخابرات و فيبر نوري گسترده مي باشد. در اين مقاله تجارب اجرايي مهندسي ارزش در سازمان توسعه برق ايران مورد بررسي قرار گرفته است. در خصوص سازماندهي عملياتي شامل: كميته راهبري مهندسي ارزش، كميته هماهنگي مهندسي ارزش، كارگروه مهندسي ارزش، مشاور مهندسي ارزش مورد بررسي قرار گرفته اند. طبق بررسي فرآيندها كاري مهندسي ارزش درسازمان توسعه برق ايران در دو شكل مختلف زير قابل اجرا مي باشد كه در اين مقاله به طور تفصيلي بررسي شده است: 1- مهندسي ارزش در دوره ساخت با پيشنهاد تغيير توسط پيمانكار 2- مهندسي ارزش در دوره پيش از عمليات اجرا و ساخت و يا در دوره ساخت با پيشنهاد تغيير توسط سازمان در اين مقاله مدارك و مستندات تهيه شده (نظامنامه مهندسي ارزش، آئين نامه و ...) در سازمان و چگونگي و نحوه آموزش هاي مورد نياز بطور كلي مورد بررسي قرار گرفته است. سپس سابقه اجرايي و نتايج و دستاوردهاي مهندسي ارزش در طرحهاي سازمان شامل طرح نيروگاه گازي هرمزگان، طرح خط 400 كيلو ولت كارون 3- كارون 4، طرح پست 123.400 خرمشهر مورد بحث قرار گرفته است. در انتها موانع اجرايي مهندسي ارزش در سازمان مورد بحث بوده و پيشنهاد راه كارهاي بهبود در اين خصوص ارايه گرديده است

حمل و نقل به عنوان زير بناي توسعه پايدار، بخش عمده اي از بودجه هاي عمراني كشور را به خود اختصاص مي دهد. علاوه بر بودجه هاي مربوط به ساخت و توسعه شبكه حمل و نقل، سالانه هزينه هاي هنگفتي در اين بخش جهت بهره برداري، نگهداري، بهسازي، اسقاط و يا تغيير كاربري پروژه ها صرف مي گردد لذا ضرورت صرفه جويي مالي و بالا بردن ارزش حاصل از انجام فعاليت هاي مربوطه و ايجاد شتاب در روند توسعه اين بخش بسيار ضروري است. صنعت حمل و نقل همواره با بهره گيري از تكنيك ها و فناوري هاي نوين در جهت افزايش دانش و كاهش هزينه ها با حفظ كاركردهاي مورد انتظار گام برداشته و با تلفيق دو عامل سرمايه و دانش به روند رشد خود شتاب بخشيده است. در سال هاي اخير تكنيك مهندسي ارزش به عنوان يكي از مهمترين اين تكنيك ها، مطرح بوده است. بكارگيري مهندسي ارزش در اين صنعت همواره با موانع مختلفي روبرو مي باشد كه مي توان اين موانع را به دو بخش متدولوژيك (علمي) و اجرايي طبقه بندي نمود. در اين مطالعه موانع مرتبط به بخش علمي و همچنين موانع مربوط به بخش اجرايي استخراج گرديده و به اولويت بندي آنها در هر يك از مراحل پروژه حمل و نقلي (تعريف مفهومي، توجيه فني و اقتصادي، فاز اول مطالعات، فاز دوم مطالعات، انجام مناقصه، اجرا، بهره برداري، اصلاح يا تغيير اساسي و اسقاط) پرداخته شده است. از سوي ديگر تلاش شده تا دلايل عمده انجام مهندسي ارزش و ميزان اثربخشي آن از جنبه هاي اثربخشي تئوري و عملي در مراحل مختلف پروژه مورد بررسي قرارگيرد. نهايتا با توجه به اثر بخشي تئوريك و عملي مهندسي ارزش در هر مرحله و از سوي ديگر با توجه به ميزان تاثيرمنفي هر يك از موانع در مراحل فوق الذكر، جمع بندي نهايي در خصوص اولويت بندي مشكلات مهندسي ارزش در هريك از مراحل مختلف پروژه حمل و نقلي انجام شده است

در سالهاي اخير شيوه هاي مختلفي براي اعمال متدولوژي هاي ارزش در پروژه هاي عمراني اجرا و به كار گرفته شده است كه از قبل تلاش هاي علمي در اين ارتباط، دستورعملها و نشريه هاي رسمي در تشريح جايگاه مهندسي ارزش، برنامه ريزي ارزش و مديريت ارزش براي مراحلي از دوره حيات يك پروژه معرفي گرديده است. اما در سير جامعي براي پروژه هاي عمراني ارايه نشده است. در اين مقاله «ارزش محور» تكاملي رويكردهاي ارزش، هنوز الگوي ضمن برشمردن خصوصيات بومي پروژه هاي عمراني و اعتقاد بر اين كه تفكر ارزشي همواره بايد در طي مراحل حيات با نگاه يكپارچه «طرح و ساخت» يك پروژه پايا و مستمر باشد، الگويي براي مديريت پروژه هاي عمراني از نوع قرارداد به استاندارد مديريت پروژه و استانداردهاي مديريت و مهندسي ارزش ارايه شده است. اين مدل با نظر به شباهت و بر اساس «گسترش كاركرد كيفيت» تكامل چهار مرحله اي پروژه هاي عمراني و رويكرد چهار مرحله اي تكنيك تناظر مراتب تكاملي آن با چرخه دمينگ، شيوه اي يكپارچه از چند تكنيك مديريت كيفيت جامع و مهندسي ارزش ارايه ميدهد. بر اين مبنا هر پروژه به چهار مرحله متوالي و اصلي تقسيم ميشود كه هر يك از شروع تا پايان مشابه فازهاي متدولوژي ارزش پي گرفته ميشوند. اين تقسيم بندي باعث تدوين اصولي و بهينه طرحها و برنامه هاي پروژه و نيز شكل گيري اثربخش سيستمهاي پروژه و مديريت آن ميگردد؛ همچنين معيارهاي مطمئني جهت ارزيابي و پايش مسير پروژه به ما ارايه ميدهد

نگرش مديريت سنتي در مطالعات بهبود محصول، مبتني بر رويكرد اجزا - محور بوده است. در اين رويكرد كليه فرآيندهاي توليد اجزا مورد بازبيني واقع شده و مديريت بهبود در قالب «صرف هزينه متناسب با اجزا» معنا مي يافت. در معماري مديريت نوين «دستيابي به كاركردهاي مورد انتظار با صرف كمترين هزينه» را ارزش ناميده اند. در مفهوم اين تعريف، روح رويكرد كاركرد - محور و ضرورت ايجاد تعادل بين كاركردهاي كسب شده و منابع مصرف شده نهفته است. در اين رويكرد كليه كاركردهاي يك محصول مورد تحليل واقع شده و مديريت بهبود در قالب بازآفريني معنا مييابد. از آنجا كه در مديريت نوين، شناسايي و حذف موداها - هر آنچه كه منابع را صرف نموده ولي ارزش جديدي توليد نمي كند- يك ضرورت بنيادين است و شناسايي هزينه كاركردها موضوعي حايز اهميت ميباشد؛ در اين مقاله روش توزيع هزينه يك محصول بر روي كاركردهاي آن مورد توجه قرار گرفته است. اين مقاله در قالب يك مورد نمونه، روش تخصيص هزينه اجزا گاردريل به كاركردهاي آن ارايه كرده است

رشد فزاينده جمعيت و مصرف منابع و انرژي در دنيا حكايت از بحراني دارد كه لزوم مديريت منابع را بر همگان آشكار ساخته است. تجلي و نمود مديريت منابع در نگاه كاركردي به محصولي است كه به منظور تامين بخشي از نياز جامعه انساني طراحي شده است. با اين پرسش كه اين محصول به منظور پاسخگويي به چه نيازي طراحي شده است ؟ و آيا محصول يا روش ديگري خواهد توانست با صرف منابع محدودتر انتظارات ذينفعان را محقق نمايد؟ تقاضاي بي حد و محدوديت منابع، روش هاي تامين نياز را تغيير و حكم بر لزوم بهره جستن از خرد و خلاقيت انسان داده است. در اين بين مهندسي ارزش يكي از ابزارها و تكنيك هاي توانمند مديريتي است كه با استفاده از خلاقيت يك تيم متخصص كاركردنگر به دنبال ارتقا شاخص ارزش پروژه / خدمت است. يعني مهندسي ارزش به دنبال ايجاد تعادل بين منابع مصرف شده در توليد يك محصول / خدمت و كاركرد هاي كسب شده از آن بوده و سعي دارد كاركردهاي غير ضروري را شناسايي و حذف نمايد.

رشد فزاينده جمعيت و مصرف منابع و انرژي در دنيا حكايت از بحراني دارد كه لزوم مديريت منابع را بر همگان آشكار ساخته است. تجلي و نمود مديريت منابع در نگاه كاركردي به محصولي است كه به منظور تامين بخشي از نياز جامعه انساني طراحي شده است. با اين پرسش كه اين محصول به منظور پاسخگويي به چه نيازي طراحي شده است ؟ و آيا محصول يا روش ديگري خواهد توانست با صرف منابع محدودتر انتظارات ذينفعان را محقق نمايد؟ تقاضاي بي حد و محدوديت منابع، روش هاي تامين نياز را تغيير و حكم بر لزوم بهره جستن از خرد و خلاقيت انسان داده است. در اين بين مهندسي ارزش يكي از ابزارها و تكنيك هاي توانمند مديريتي است كه با استفاده از خلاقيت يك تيم متخصص كاركردنگر به دنبال ارتقا شاخص ارزش پروژه / خدمت است. يعني مهندسي ارزش به دنبال ايجاد تعادل بين منابع مصرف شده در توليد يك محصول / خدمت و كاركرد هاي كسب شده از آن بوده و سعي دارد كاركردهاي غير ضروري را شناسايي و حذف نمايد.

امروزه، توجه به تاثير آب بر عوامل سياسي، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي، مديريت منابع آب را به عاملي مهم در دستيابي به توسعه پايدار تبديل ساخته است. با توجه به اهميت توسعه پايدار، كمي كردن اين مفهوم توسط شاخص هاي كلان مديريت پايدار منابع آب و با در نظر گرفتن ملاحظات اكوسيستمي، اقتصادي و اجتماعي صورت مي گيرد. در اين مقاله پس از بررسي نقش مديريت منابع آب در توسعه پايدار، مروري بر رويكردهاي موجود در تحليل كمي پايداري طرح هاي توسعه منابع آب و با نگرش مهندسي ارزش انجام مي گيرد. شاخص هاي پايداري مشخص و كمي شده اند، سپس شاخص ارزش براي هر كدام از آنها در طرح هاي مختلف توسعه منابع آب محاسبه و به منظور ارزيابي طرح ها، با هم مقايسه و نتايج آن مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. در اين مقاله اثر هر يك از مولفه هاي سيستم براي افزايش پايداري در هزينه هاي كلي ديده شده است. شاخص ارزش كه معياري براي رتبه دهي به گزينه ها در مهندسي ارزش است، مي تواند به عنوان معياري براي انتخاب سناريويي كه بيشترين سازگاري را با توسعه پايدار دارد، استفاده شود

هزينه يابي بر مبناي هدف از روشهايي است كه با تعيين هزينه هدف و مقايسه آن با هزينه هاي تخميني سعي دارد هزينه ها را كاهش دهد و سودآوري را براي سازمان بيشتر نمايد. اين روش، كاهش هزينه ها را در تمام مراحل فرآيند توسعه محصول در نظر مي گيرد (مرحله قبل از طراحي (مفهومي)، مرحله طراحي فرآيند و محصول، مرحله توليد) در اين رابطه مهندسي ارزش يكي از روش هايي است كه مي تواند در كاهش هزينه ها تاثير چشمگيري داشته باشد بنابراين ما در اين مقاله ابتدا به تشريح روش هزينه يابي بر مبناي هدف و منافع آن مي پردازيم سپس كاربرد مهندسي ارزش را در روش مذكور شرح داده و آن را در سه مرحله مفهومي، پروژه اي و اعتبارسنجي بررسي مي كنيم

هدف از از اين مطالعه بررسي نقش مهندسي ارزش در سيستم مديريت پروژه صنايع دفاعي مي باشد. بدين منظور، با استفاده از استراتژي پژوهش مطالعه موردي و از طريق تشكيل گروههاي كانوني با حضور خبرگان صنايع دفاعي، تجربه مهندسي ارزش چند پروژه در صنايع دفاعي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و كانال هاي تاثير مهندسي ارزش بر ماژول هاي مختلف مديريت پروژه از ديدگاه تجربي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. بر اساس نتايج تحليل ها، مهندسي ارزش از كانال توسعه مديريت ارتباطات و مديريت كيفيت گسترده ترين تاثير را بر مديريت پروژه در صنايع دفاعي داشته است