دانلود مقالات مهندسی معدن

اجراي موفقيت آميز پروژه هاي بزرگ بدليل ريسک ها و پيچيدگي هاي حاکم برآن ها نياز به ايجاد ساختارها و روش هاي نويني دارد که امروزه در دنيا مورد توجه مي باشند.

آينده نگاري از جمله کارآمدترين ابزار براي سياستگذاري و تصميم گيري هاي کلان مي باشد که به کمک نتايج حاصل از آن مي توان ميزان کارکرد و تطابق برنامه ها را با چشم اندازهاي تعريف شده در هر مسيري مشخص نمود. از آنجا که مبحث نوآوري خصوصا در عرصه علوم و فناوري از جدي ترين مباحث براي توسعه کشورهاست و بدون انجام پژوهش دستيابي به نو آوري ممکن نمي شود، لذا پرداختن به اهميت مباحث مطرح در تحقيق و توسعه و روش ها و ابزارهاي آينده نگاري نوآوري در حوزه علم و فناوري و نيز بررسي تطبيقي تجربيات انجام شده در سطح دنيا مي تواند قدم مناسبي براي جدي تر گرفتن مباحث آينده نگاري در حوزه نوآوري در کشورمان و کمک به تحقق اهداف مندرج در سند چشم انداز بيست ساله توسعه در بخش فناوري باشد.

اين مطلب به صورت ارايه مي باشد و داراي مقاله نيست.

آينده نگاري تکنولوژي به صورت فزاينده اي به عنوان يک ابزار مفيد و منبعي براي هوشمندي استراتژيک در نظر گرفته مي شود. آينده نگاري تکنولوژي به صورت"تلاش سيستماتيک براي نگاه آينده نگر بلند مدت به علم، تکنولوژي، اقتصاد و اجتماع با هدف شناسايي حوزه هاي تحقيقات استراتژيک و تکنولوژي هاي نوظهوري که احتمالا به منافع بزرگ اقتصادي و اجتماعي منجر مي گردند" تعريف مي شود. بسياري از کشورها براي پيشبرد صنعتي سازي خود، از آينده نگاري تکنولوژي به عنوان وسيله اي براي ارزيابي پيشرفتهاي علمي و تکنولوژيک استفاده مي کنند. اين پيشرفت ها آنهايي هستند که مي توانند اثر پرقدرتي بر قابليت رقابت صنعتي، خلق ثروت و کيفيت زندگي داشته باشند. به کارگيري آينده نگاري بنياد اطلاعاتي مهمي را براي کمک به دولت ها در فرآيند سياستگذاري فراهم مي سازد.

بر اساس نگرش نقاط مرجع استراتژيک  (SRP)واحدهاي صنعتي قادر به آينده نگاري استراتژي هاي نوآوري خود مي باشند. براين اساس، با توجه به شرايط صنعت و موقعيت فعلي سازمان در محيط بازار و سطح رقابتي موجود؛ استراتژي هاي نوآوري تغيير مي نمايند.
چرخه حيات محصول(PLC)  يکي از مدل هايي است که در تنظيم استراتژي بر اساس مدل نقاط مرجه استراتژيک به کار گرفته مي شود. براي اين منظور، در هر يک از مراحل پنج گانه معرفي، رشد، رقابت، بلوغ و افول استراتژي نوآوري متفاوت خواهد بود.
بنابراين با توجه به قابليت پيش بيني وضعيت محصولات در شرکت هاي صنعتي و معدني، امکان آينده نگاري استراتژيک نوآوري و در حالت کلي تر تحقيق و توسعه وجود دارد. در مقاله حاضر انواع مختلفي از استراتژي هاي سازمان، محصول و بازار مرور مي گردد و نگارنده راهبردهاي متناسب نوآوري در هر وضعيت را بر اساس مطالعات و تجربيات پيشين تشريح خواهد نمود.

در بررسي خط مشي هاي سياستگذاري در صنايع، نقش دولت از دو ديدگاه نئوليبرال ها و ديدگاه نئوشومپترين ها مورد بررسي قرار مي گيرد. ابتدا با بررسي نقش دولت در نوآوري و توسعه تکنولوژي در بازار در اين دو ديدگاه، مي توان به اهميت نقش تحليل بازار پي برد. در ديدگاه نئوليبرال ها نوآوري بر اساس نيروهاي بازار شکل مي گيرد و در ديدگاه نئوشومپترين ها دولت نقش اساسي را ايفا مي کند. همچنين به انواع نوآوري اشاره مي شود که عبارتند از:
- الگو (Paradigm)
- محصول/ خدمت (Product/Service)
- موقعيت (Position)
- فرآيند (Position)
در عصر حاضر فرآيند، فرآيند نوآوري بدون در نظر گرفتن نگرش آينده نگار به شکست ختم مي شود و نتايج آن به صورت فاصله بسيار زياد نوآوري صنايع کشور نسبت به نوآوري در صنايع ساير کشورها قابل مشاهده مي باشد. به همين علت ما ابتدا به رئوس آينده نگاري اشاره مي کنيم که عبارتند از:
- ديده باني آينده (Horizon scanning)
- تجزيه و تحليل روند (Trend analysis)
- سناريو پردازي (Senario)
- نقشه راه (Road map)
- مدل سازي (Modeling)
در بخش بعدي پس از بررسي فرآيند و مدل هاي (نسل هاي) نوآوري به اهميت موضوع آينده نگاري در بازار و نقش آن در نوآوري پرداخته مي شود. در اين قسمت ضمن بررسي فرآيند و مدل هاي نوآوري، به فرآيند برنامه ريزي راهبردي و استراتژيک بازار اشاره مي شود. همچنين کاربرد مدل هاي تحليل استراتژيک بازار نظير ماتريس SWOT و ماتريس بي سي جي گروه مشاوران بوستون جهت سناريو پردازي آينده نگاري مورد بررسي قرار مي گيرد. سازمان از اين ابزارها جهت تحليل استراتژي و به منظور تعيين توجيه عقلاني و روابط علت و معلولي و مشخصه هاي زير در سناريو پردازي آينده نگاري نوآوري، جهت حضور موفق در بازار استفاده مي نمايد:
- شناخت فرصت هاي بازار
- شناخت تهديدهاي بازار
- نقاط قوت
- نقاط ضعف
و در انتها به نتيجه گيري از نقش تحليل استراتژيک در سناريو پردازي آينده نگاري نوآوري پرداخته شده است.

فناوري نانو، فناوري است که بر پايه دستکاري تک تک اتم ها و مولکول ها استوار است بدين منظور که بتوان ساختاري پيچيده را با خصوصيات اتمي توليد کرد. در واقع فناوري نانو واژه اي است کلي به تمام فناوري هاي پيشرفته در عرصه کار با مقياس نانو اطلاق مي شود. معمولا منظور از مقياس نانو ابعادي در حدود  nm 1تا  nm 100مي باشد.
امروزه نانو فن آوري موتور محرکه نوآوري بوده و از پيدايش آن بعنوان انقلاب در فن آوري تعبير شده است. در اين مقاله ضمن نگرشي کوتاه به سهم فعاليت هاي نانو در نوآوري در کشورهاي توسعه يافته، زمينه هايي از نانوفن آوري منجر شونده به نوآوري شامل:
- الکترونيک و it
- بهداشت و طب
- علوم هوا و فضا
- معضلات زيست محيطي
- صنعت خودرو
- نور و دستگاه هاي حساس و داراي دامنه کاربرد وسيع و موثر
- نانو کمپوزيت ها
- و. . .
مورد بحث قرار گرفته اند. در قسمت عمده مقاله به وضعيت فعلي نانو فن آوري در کشور پرداخته شده و پتانسيل هاي نانو فن آوري منجر شونده به نوآوري به تفصيل توضيح داده شده است. نهايتا متدولوژي اندازه گيري و پايش نانوفن آوري مورد بحث قرار گرفته شده و با بهره جستن از ارتباط بين نوآوري باز و نانو فن آوري راهکارها و پيشنهادات جهت نهادينه سازي نانو فن آوري و فعاليت هاي تحقيق و توسعه با تدوين برنامه هاي راهبردي کوتاه مدت و دراز مدت پيشنهاد گرديده است.

شش سيگما به عنوان يک رويکرد سيستماتيک تجاري مي تواند بهبود چشمگيري در سازمان ها ايجاد کند. در اين متدولوژي سعي بر کاهش انحراف فرايندها مي باشد که اهداف اساسي آن را مي توان در مواردي نظير کاهش تغييرات، کاهش عيوب، کاهش هزينه ها، افزايش سهم بازار، بالا بردن رضايت مشتريان و رشد سودنهايي خلاصه کرد. اين متدولوژي در 5 فاز تعريف پروژه، اندازه گيري، تحليل، بهبود و کنترل، پروژه را جهت دهي مي کند. از طرفي پروژه هاي آينده نگار خصوصيات ويژه اي دارند که از جمله آنها مي توان به تمرکز بر نتايج بلند مدت، ارتباطات ميان دست اندرکاران عرصه آينده نگاري، استراتژي هاي آينده نگاري، توجه به نتايج و ... اشاره کرد. همچنين يک پروژه آينده نگاري که با ترسيم آينده هاي مطلوب سرو کار دارد نيز از عدم اطمينان و ريسک بالايي برخوردار است. مقاله حاضر استفاده از متدلوژي راهگشاي شش سيگما را با توجه به اين خصوصيت و ويژگي ها پيشنهاد کرده است و چگونگي بکارگيري شش سيگما را براي بهبود پروژه هاي آينده نگاري مورد توجه قرار مي دهد.

آينده نگاري نوآوري مبين آينده پژوهي و آينده نگري جامع نوآوري در سطح ملي است که از طريق شناسايي نظام مند روندهاي توسعه علوم، فناوري، اقتصاد، محيط زيست و جامعه، با هدف تدوين سياست ها و طرح هاي استراتژيک و اتخاذ تصميم هاي مربوط حاصل مي گردد؛ هم چنين آينده نگاري نوآوري مي تواند به عنوان وسيله اي براي تطبيق چشم انداز هر کشوري از آينده محتمل و ارزيابي از آينده و مهيا شدن براي بهره گيري از فرصت ها و مواجهه با تهديدهاي محتمل در دوره هاي بيش از 15 سال استفاده گردد. به اين سبب است که نگارندگان در مقاله فوق ضمن مروري بر مفاهيم آينده نگاري نوآوري و نسل هاي آينده نگاري، اثر بخشي آينده نگاري نوآوري را در تحقيق و توسعه مورد واکاوي قرار داده و با هم پوشاني نسل هاي نوين آينده نگاري نوآوري با سند چشم انداز توسعه ايران در سال 1404، راه توسعه علمي و فناوري کشور را جهت رسيدن به اهداف کلان سند چشم انداز رصد خواهند نمود.

امروزه دولت ها به منظور گسترش خلاقيت و نوآوري بايستي نسبت به برنامه ريزي با اخذ رويکردي سيستمي و نگاه رو به آينده اقدام نموده و با اخذ تدابير و تمهيداتي از اين نظير امکان تحقق توسعه اي پايدار را در جوامع خود بيش از پيش فراهم نمايند. نظر به اينکه مستند سازي و بيان تجارب به دست آمده در زمينه مديريت تحقيق و نوآوري و روش هاي کاربردي مختلف جهت آينده پژوهي در سطوح مختلف مي تواند بسي رهگشا تلقي گردد، از اين رو بررسي چگونگي مطالعات و تجارب وزارت نيرو به عنوان يکي از صنايع پيشتاز در زمينه مفهوم سازي و بکارگيري فرايندهاي نوين ره نگاري و آينده نگاري توسعه فناوري، نگاشت نهادي سيستم نوآوري، تدوين استراتژي ها و نظام هاي جامع و ... در اين وهله زماني مي تواند مورد توجه قرار گيرد. زيرا اگر چه صنعت آب و برق طي سال هاي اخير به ويژه طي دهه هشتاد بخوبي به اهميت اين امر واقف گشته و اقدامات متعددي را همگام با اقدامات متوليان ملي در زمينه مديريت نوآوري و شکوفايي مورد توجه قرار داده است، معذلک به نظر مي رسد که صرف آينده نگاري و ترويج برخي الزامات فناورانه در اين خصوص کافي نبوده و اين صنعت بايستي نسبت به تدوين نقشه راه، آينده سازي و گسترش دانايي محوري طي رويکردي جامع و فراگير اقدام نمايد. تا به اين ترتيب موجبات توسعه يادگيري و نوآوري نظام يافته، سازماندهي و ايجاد حقانيت هاي راستين، تدوين الگوهاي نوين مديريتي و تحول، ايجاد بسترها و زيرساخت هاي لازم و ... را فراهم آورد. در اين مقاله پس از ارايه برخي تعاريف و مفاهيم اساسي به اختصار به بررسي عملکرد و بيان برخي چالش ها و فرصت هاي فرآرو در صنعت ياد شده در زمينه دانايي محوري اقدام خواهد شد. سپس اهميت اخذ رويکردي سيستمي جهت آينده پژوهي و توسعه نوآوري در کشور از طريق طراحي و پياده سازي انواع سيستم نوآوري (اعم از منطقه اي، ملي و صنعتي) به عنوان راهکاري اساسي ارايه خواهد شد.

در فرآيند تدوين برنامه هاي راهبردي هر صنعت، از سويي تحليل بازار و سيد محصولات آتي و نوآوري در تحقيق و توسعه اين محصولات و از سويي ديگر، تحليل فناوري هاي توليد و زنجيره تامين در صنعت و چشم انداز آينده آن در راستاي پشتيباني فرآيند صنعتي سازي محصولات جديد بسيار حايز اهميت مي باشند. در حال حاضر در اکثر صنايع توليدي کشورمان، گزينه هاي توسعه و جايگزيني فرآيندهاي توليد نيازمند سرمايه گذاري هاي قابل توجهي هستند که مي بايست در يک افق ديد بلند مدت و با رويکردي اقتصادي و اجتماعي ارزيابي شده و توجيه پذير باشند. در مقاله حاضر از اين منظر به بررسي و کندوکاو نقش آينده نگاري فناوري در اين فرآيند و مديريت استراتژيک توسعه فرآيندهاي توليد و تامين در افقي بلند مدت پرداخته شده و چارچوبي کاربردي با عنايت به تجربيات مرتبط و تحقيقات صورت پذيرفته در اين ارتباط ارايه گرديده است.

امروزه مديريت نوآوري ها به فعاليت اصلي بانک ها براي دستيابي به مزيت رقابتي تبديل شده است. از اينرو آينده نگاري نوآوري ها در صنعت بانکداري به عنوان يکي از ابزارهاي مهم سياستگذاران، براي کمک به تصميم گيري و ترسيم آينده مطلوب و امکان پذير مطرح گرديده است. اين مقاله ضمن بررسي محرک هاي موثر در آينده نگاري نوآوري هاي پرداخت الکترونيکي و نشر نوآوري در صنعت کارت هاي بانکي، به توسعه نوآوري هاي پرداخت و تغيير استراتژي هاي بانک ها و چالش هاي پيش روي اين صنعت مي پردازد.

هدف از انجام اين تحقيق، تدوين مدل معماري سازماني براي يک شرکت بين المللي پيمانکاري مهندسي بوده، که ضرورتا به منظور تدوين ساختار سازماني مناسب، اطلاع از جهت گيري هاي سازماني، ارزشهاي بنيادي سازمان و همچنين داشتن رويکرد استراتژيک براي طراحي مدل معماري سازماني داراي اهميت است. لذا پس از طراحي ساختار سازماني، ساختار کلي شرکت در چارچوب يک شرکت هلدينگ پيشبيني شده و بر اساس ديدگاه شايسته سالاري مجموعه شايستگي هاي مديريتي و مجموعه مهارت هاي مرتبط با آنها تعريف و الزامات احراز پست و تواناييها- قابليت ها و مهارتهاي مورد نياز هر يک مشخص گرديده است. به منظور جاري سازي استراتژيهاي بنيادين و همچنين پياده سازي مدل معماري سازماني، راهنماي تهيه نظام هاي مديريتي به همراه نمودارهاي مربوط به گردش جريان کار و نمودارهاي گردش اطلاعات نيز براي اين مجموعه در ارتباط با واحدهاي کسب و کار استراتژيک تدوين شده است. مدل کلان مديريتي انتخابي براي شرکت فوق الذکر، مدل استراتژي و نظارت مي باشد و از ساختار ماتريسي براي طراحي تشکيلاتي استفاده شده است، ساختار تشکيلاتي پيشنهادي شامل دو سطح مديريت و اجرا مي باشد که سطح اجرا خود شامل دو بخش اصلي مي باشد، در ادامه رئوس وظايف و مسووليت ها و نقش هر يک از واحدهاي سازماني زيرمجموعه دو بخش اصلي (مجموعا هشت واحد) تبيين گرديده است.

در دنيايي که ما در آن زندگي مي کنيم بقا و دوام سازمان هاي پيشرو به نقش آفريني آنان در عرصه کسب و کار بستگي دارد. زيرا اساسا مساله کسب و کار ضامن حفظ، تقويت و رشد بالنده آن ها مي باشد. سازمانها بايستي با استراتژي مشخص و هدفمند بتوانند با خلاقيت ها و نوآوري هايي که توسط شرکت هاي مادر طراحي، برنامه ريزي و سازماندهي مي شود به نتيجه برسند. در اين عرصه سازمان هاي هلدينگ با تجزيه و تحليل ساختار تشکيلاتي خود و بررسي نقش مشتري مداري و اثر آن در فرآيند کسب و کار، استراتژي ها و چشم انداز اهداف خود را مشخص نموده و بر اساس آن حرکت مي نمايند.
در اين گذر سعي مي شود نقش شرکت هاي هلدينگ از منظر مشتري مداري مورد بررسي قرار گرفته و با استفاده از نتايج حاصله مشخص شود که شرکت هاي هلدينگ مي بايستي در کدام قلمرو کسب و کار، در چه جايگاهي و از چه راهبرد رقابتي براي پيشبرد اهداف خود، استفاده نمايند.

امروزه با توجه به رقابت روزافزون و تغييرات سريع محيط خارجي، نقش شرکت هاي هلدينگ (ستاد) در اثربخشي، هم افزايي و ارزش آفريني شرکت هاي تابعه بيش از پيش نمايان شده است. هم افزايي (سينرژي) به اين معني است که مجموع عملکرد تک تک شرکت ها (يکپارچگي آن ها) بيش از جمع جبري آن ها باشد. در خصوص هلدينگ ها اين عبارت به اين مفهوم است که ستاد هلدينگ تلاش مي کند در کل عملکردي بيش از مجموع عملکردها و فعاليت هاي هر کسب و کار يا شرکت هاي تابعه داشته باشد. بررسي تاريخي هلدينگ هاي ايجاد شده از دهه 1950 تا کنون نشان مي دهد که توجه هلدينگ ها غالبا به استراتژي هاي ارزش آفرين معطوف بوده است. به گونه اي که هلدينگ هاي موفق از الگوي يکسان و مشتمل بر سه پارادايم ارزش آفريني، ويژگي هاي سازماني متمايز و تجارت کانوني برخوردار بوده و از راهکارهاي ارزش آفرين مختلف چون نفوذ انفرادي، اتصالي، خدماتي و توسعه اي بهره برده اند.
در اين مقاله سعي مي گردد ضمن بررسي ابعاد تاريخي استراتژي هاي غالب هلدينگ ها از گذشته تا کنون، مفاهيم هم افزايي و رويکردهاي آن و همچنين راهکارهاي افزايش ارزش آفريني در سطح هلدينگ (ستاد) تبيين و تشريح گردد.