از نيمه دوم قرن بيستم جهان وارد عصر تازه اى شد و پايان عمر عصر صنعتى آغاز شد. تحولات پرشتاب علمى _ فناورى، موتور محرك اين تحول بوده است. نخست با ورود كامپيوتر به بازار و سپس با تحول در حوزه اطلاعات و ارتباطات، كامپيوترها به كمك فناورى هاى ارتباطى از جمله تلفن به هم وصل شدند و قابليت هاى اين دو فناورى با توانمندى هاى فناورى تلويزيون تركيب شد و باعث پيدايش شبكه جهانى اطلاعات و ارتباطات اينترنت گرديد. بخشى از جهان به دلايل بسيار توانسته است با ايجاد زيرساخت ها، بنيان ها و ظرفيت هاى لازم در زمينه علم و فناورى به طور مستمر پيشرفت كند، به گونه اى كه سهم عمده را در بازارهاى توليد و مصرف فناورى پيشرفته به خود اختصاص داده و در ضمن از توانايى بالايى براى جذب اين پيشرفت ها در حل مسائل و توسعه قابليت ها و ظرفيت سازى برخوردار شده است. در نتيجه سريع تر و بهتر ثروت توليد مى كند و دانايى هاى پيشرفته را در خدمت توليد ثروت به كار گرفته است.
به عكس باقى مانده جهان نه از بازارهاى خلق علم و فناورى سهمى دارد و نه توانايى آن را دارد كه دانايى هاى موجود پيشرفته ديگران را جذب كند و از آن براى حل مسائل و توسعه قابليت هاى خود بهره بگيرد.
در طول دهه ۱۹۹۰ سه رويداد پى درپى منجر به تشويق سرمايه گذارى در فناورى اطلاعات شد: حذف مقررات دست و پاگير در بخش مخابرات در سال 1۹۹۶. مشكل «Year2K» در ۱۹۹۹-۱۹۹۸ و رونق شركت هاى «دات كام» در ۲۰۰۰-۱۹۹۹. افزايش سرمايه گذارى در بخش فناورى اطلاعات منجر به افزايش شديد قيمت سهام اين شركت ها شد.
بسيارى از اقتصاددانان افزايش رشد بهره ورى در اواخر دهه ۱۹۹۰ را معلول سرمايه گذارى در IT در طول نيمه اول آن دهه دانسته اند. اگر اين بحث درست باشد، خبر بسيار خوبى است زيرا بدين معنا است كه ما در حال برداشت منافع سرمايه گذارى شده در IT در سال هاى اخير هستيم.رونق اينترنت را در اواخر دهه ۱۹۹۰ مى توان نمونه اى از «نوآورى تركيبى» دانست. فناورى ها با هم تركيب مى شوند و اجزايى را به وجود مى آورند كه مى توانند با هم تركيب شده و مجموعه اى از محصولات جديد را به وجود آورند. ورود اين اجزا منجر به رونق فناورى مى شود.
پايه اينترنت يعنى سرويس گرهايى كه اطلاعات را منتقل مى كنند و كامپيوترهايى كه افراد براى دستيابى به اطلاعات از آن استفاده مى كنند، همگى توسط ريزپردازنده ها فعال مى شوند. اما نقطه تفاوت تحول اخير با تمام انقلاب هاى فناورى اين است كه تمام انقلاب هاى قبلى سال ها يا حتى دهه ها به طول انجاميد و اين مسئله در مورد انقلاب فناورى اطلاعات صادق نيست. به طورى كه دهه ها طول كشيد تا موتورهاى بنزينى پيشرفت كردند. ۳۰ سال طول كشيد تا صنعت ميكروالكترونيك موقعيت فعلى اش را يافت. اما انقلاب اينترنت تنها چند سال به طول انجاميد.
اجزاى انقلاب اينترنتى دستگاه هاى فيزيكى نبودند بلكه در عوض «بيت ها» بودند. آنها ايده، مشخصات استاندارد، پروتكل، زبان هاى برنامه نويسى و نرم افزارها بودند. براى اجزايى چنين غير مادى، تاخيرى در توليد يا حمل و نقل و مشكلات انباردارى وجود نداشت.يك نرم افزار جديد را مى توان ظرف چند ثانيه به اقصى نقاط جهان فرستاد و نوآوران نيز در همه جا مى توانند اين نرم افزار را تركيب نموده و كاربردها و نرم افزارهاى جديد ديگرى را توليد نمايند.صفحات وب، اتاق هاى صحبت (chat room)، تصاوير قابل كليك كردن، نامه وب، فايل هاى MP3، حراج ها و معاملات بر خط (online) و غيره از اين قبيل هستند. نكته مهم اين است كه تمام اينها از چند ابزار و پروتكل اصلى به وجود مى آيند كه عمدتاً به دليل نتيجه نوآورى تركيبى «اينترنت» هستند. دقيقاً مثل چرخ خياطى كه نتيجه نوآورى تركيبى بود كه به واسطه لوازم قابل تبديل در اواخر قرن هجدهم در صنعت مهمات سازى اختراع شد.
از آنجايى كه اينترنت فاقد هرگونه قيد فيزيكى است، تعجبى ندارد كه با چنين سرعتى گسترش يابد. هرچه ابزارها بهتر و قوى تر شوند، در برخى زمينه ها سرعت نوآورى افزايش خواهد يافت. زيرا جمعيت بيشترى قادر به ايجاد برنامه هاى كاربردى بر خط ساده تر و سريع ترى خواهد شد.
با توجه به مطالب فوق هدف اين مقاله بررسى ويژگى هاى فناورى اطلاعات و ارتباطات در مقايسه با ساير انقلاب هاى فناورى می باشد.
