1- تغيير مجموعه آيکن‌ها در حالت نمايش فولدر
وقتي کي‌دي‌ئي نسل چهارم در حال توسعه بود، آرون سيگو در بلاگ خود اعلام کرد که آيکن‌هاي ميزکار به‌زودي فراموش خواهند شد. وي توضيح داد که آيکن‌هاي اين ميزکار به‌بخش ديگري که FolderView نام دارد، منتقل خواهد شد و مي‌توان در اين ميزکار، مجموعه‌هاي مختلف آيکن‌ها را براي مقاصد گوناگون در کنار هم قرار داد. با گذراندن کمي وقت و سفارشي کردن نمايش فولدر مي‌توان از تعداد آيکن‌هاي روي ميزکار كاست و يافتن آنها ساده‌تر خواهد شد.
2- اجراي چند فعاليت
فعاليت‌ها فرزندان جهش‌يافته فضاهاي کاري کي‌دي‌ئي هستند. همان‌طور که از نام آن برمي‌آيد، هر فعاليت مبتني بر يک وظيفه خاص بنا شده است. براي مثال ممکن است يک فعاليت مربوط به برنامه‌نويسي باشد و ديگري براي طراحي گرافيکي. هر کدام از اين‌ها نياز به آيکن‌ها و سفارشي‌سازي خودش را دارد. همچنين مي‌توان فعاليت‌ها را مبتني بر محل تعيين کرد. مثلا در اداره ميزکار به‌يک شکل باشد و در مدرسه به شکلي ديگر.
3- سفارشي‌سازي همه‌چيز
اين درست است که ويندوز با قالب‌ها و سفارشي‌سازي‌هاي خودش پيشرفتي چشمگير داشته اما دايره امکاناتي که در اين حوزه در ويندوز وجود دارد، بسيار کمتر از کي‌دي‌ئي است.
به‌عنوان مثال بياييد به چيزي که در کي‌دي‌ئي پنل نام دارد و در ويندوز7 تسک‌بار، دقت کنيم. در ويندوز7 تنها کاري که مي‌شود با تسک‌بار انجام داد، اين است که آن را قفل کنيد يا به‌صورت auto-hide قرار داده تا فضا باز شود. همچنين مي‌توان اندازه آيکن و موقعيت تسک‌بار را مطابق با اندازه صفحه تغيير داد.
اما در کي‌دي‌ئي اين‌ها تنها مرحله اول کار است، مي‌توان در کي‌دي‌ئي علاوه بر ارتفاع، عرض و شيوه مرتب‌سازي آن را تغييرداد. همچنين مي‌توان پنل‌هايي به سيستم اضافه کرد و هر ويجتي که مي‌توان در ميزکار به‌کار برد را به اين پنل‌ها افزود.
همچنين در کي‌دي‌ئي مي‌توان بخش‌هاي ديگري از پنل را کنترل کرد. در بيشتر توزيع‌ها، کي‌دي‌ئي در سه ظاهر کلاسيک، Kickstart و لانسلوت عرضه مي‌شود. همچنين در کي‌دي‌ئي مي‌توان شيوه ميني‌مايزشدن پنجره‌ها و همچنين شيوه نمايش آگهي‌رساني و ساعت را نيز تغيير داد.
البته برخي معتقدند کي‌دي‌ئي آنقدر قابل سفارشي‌سازي است که تقريبا کاربران تازه‌وارد نمي‌توانند آن را به‌كار برند. اما تا كنون کسي نگفته است که کي‌دي‌ئي نتوانسته است انتظارات آنان را برآورد. البته کاربران تازه‌وارد مي‌توانند دست به تنظيمات نزنند و از حالت پيش‌فرض استفاده کنند.
4- سايه‌زني پنجره‌ها
سايه‌زني در پنجره‌هاي کي‌دي‌ئي، بسيار جالب است. به‌جاي ميني‌مايز کردن پنجره‌ها و صرف زمان براي يافتن پنجره مناسب در فهرست پنجره‌ها، مي‌توان کلا محتويات يک پنجره را پنهان کرد و تنها نوار عنوان آن را باقي گذاشت. اين قابليت در ويندوز وجود ندارد. البته در ويندوز7 تلاش کردند چنين چيزي را با پيش‌نمايش پنجره‌ها نشان دهند که كاري وقت‌گير است.
5- گروه‌بندي پنجره‌ها
در نگارش 4/4 کي‌دي‌ئي، مي‌توان پنجره‌ها را گروه‌بندي کرد، به‌جاي اين‌که يک پنجره فضاي ميزکار را هدر بدهد، مي‌توان آن را به يک تب بدل کرد و دريک پنجره قرار داد. چنين کاري باعث مي‌شود نه‌تنها از شلوغي ميزکار کاسته شود، بلکه يافتن پنجره‌هاي مرتبط با يکديگر نيز ساده مي‌شود. از زماني که کار با چنين قابليتي به يک عادت تبديل شود، سرعت انجام کارها به‌صورت مجازي بالاتر مي‌رود و دوري از آن مشکل خواهد شد.
6- ايجاد نقاط مهم
به‌دنبال توزيع Symphony OS، کي‌دي‌ئي نيز از 8 نقطه مهم در لبه صفحه استفاده مي‌کند. هر کدام از اين نقاط مهم مي‌توانند طوري تنظيم شوند که با ورود ماوس به آن نقطه، کار خاصي انجام بدهند. براي مثال مي‌توان نقطه را براي نمايش ميزکار به‌کار برد و از نقطه ديگر براي تغيير فضاي کاري يا مرتب‌سازي پنجره‌ها در کنار يکديگر استفاده کرد. همچنين مي‌توان هر پنجره را با کشيدن به بالاي صفحه، به‌حالت تمام صفحه درآورد و يا با کشيدن به‌کناره‌هاي صفحه، آنها را به‌صورت نيم‌صفحه تنظيم کرد. البته چنين قابليتي در ويندوز7 به‌صورت محدودتر وجود دارد و نمي‌توان به‌هيچ عنوان ادعا کرد که ويندوز خالق اين قابليت بوده است.
7- جلوه‌هاي ميزکار و ترکيب‌بندي
وقتي ويندوز7 عرضه شد، مايکروسافت روي قابليت‌هايي چون تکان دادن و نيم‌نگاه مانور داد و اين قابليت‌ها، شايد تنها قابليت‌هايي بودند که لينوکس از آنها بي‌بهره بود. از اين‌رو توسعه‌دهندگان بزرگ لينوکس بحث‌هاي زيادي به‌پا کردند که آيا چنين قابليت‌هايي در اين سيستم عامل وجود دارد و اگر ندارد، آيا ارزش توسعه آن را دارد يا نه؟
کي‌دي‌ئي تنها ميزکاري نيست که جلوه‌هاي ويژه خاص خود را دارد. هر چند جلوه‌هاي ويژه‌هاي آن بسيار پرکاربرد است. بيشتر جلوه‌هاي ويژه کي‌دي‌ئي بر مبناي انيميشن‌هاي ميزکار است. برخي از جلوه‌هاي ويژه کي‌دي‌ئي به شتاب‌دهنده 3بعدي نيازمند است و بسياري نيز تنها براي زيباتر کردن ميزکار درست شده است. البته بايد اشاره کرد که برخي از قابليت‌هاي گفته شده، تنها متعلق به کي‌دي‌ئي نيست و بيشتر ميزکارهاي آزاد از آنها برخوردار هستند و جلوه‌هاي تقريبا به‌طور مساوي در تمام اين ميزکارها يافت مي‌شود. هر چند کي‌دي‌ئي هنوز يکي از نخستين ميزکارهايي است که نه‌تنها اين ويژگي‌ها را در نصب پيش‌فرض خود دارد و نيازي به افزونه و وصله براي اضافه کردن آنها ندارد، بلکه اين قابليت‌ها را به‌گونه‌اي به‌کار گرفته است که مسير کاربري را به‌شيوه‌اي مفيد تغيير دهد.
محمدرضا قرباني
