نصب سيستم فايل در آرايه
در اين مثال از ext4 به‌عنوان سيستم فايل استفاده شده است؛ چراكه بسيار شبيه به ext3 است و بازدهي و قابليت‌هاي بيشتري نسبت به آن دارد. البته بهتر است پيش از انتخاب نهايي خود، به‌طور كامل سيستم‌هاي فايل لينوكسي را بررسي كنيد و هر كدام كه به نيازهايتان پاسخ بهتري مي‌دهند، استفاده كنيد. براي انتخاب سيستم فايل از دستور زير استفاده كنيد:
sudo mkfs.ext4 /dev/md0
نكته: توجه داشته باشيد كه در دستور بالا، همه ديسك را پارتيشن‌بندي نكرديم؛ چراكه در اين لحظه به آن احتياجي نداريم. حداقل 5/3 ترابايت براي راه‌اندازي اين سيستم نياز است كه در دسترس است؛ اما در صورتي كه مي‌خواستيد پارتيشن‌هاي مختلف ايجاد كنيد، مي‌توان از ابزاري به نام parted اين كار را انجام داد.
سوار كردن ديسك‌ها
براي ايجاد نقطه سوار (Mount Point) از دستور زير استفاده كنيد:
sudo mkdir /media/raid10
نكته: توجه داشته باشيد كه مسير روبه‌روي دستور مي‌تواند هر چيزي باشد و مسير داده شده در مثال بالا تنها يك مثال است و مي‌تواند با مقدار دلخواه شما جايگزين شود.
از آنجايي كه با يك دستگاه به هم متصل شده طرف هستيم، بنابراين نمي‌خواهيم از UUID پيش‌فرض سيستم فايل براي سوار كردن آن استفاده كنيم؛ چراكه سيستم مي‌تواند به‌طور اشتباه بخش‌هايي از سيستم فايل را به عنوان يك ديسك جداگانه در نظر بگيرد و تلاش كند تا مستقيما آنها را سوار كند. براي غلبه بر اين موضوع، بايد ابتدا صبر كنيم تا آرايه ديسك‌ها با يكديگر تركيب شده و يك ديسك واحد را تشكيل دهند، سپس اقدام به سوار كردن آنها بكنيم. نام آرايه md نيز به همين ترتيب به آن داده شده است. براي اين كار بايد فايل fstab را به صورت زير ويرايش كنيم:
sudo vim /etc/fstab
و اين خط را به انتهاي آن اضافه كنيم:
/dev/md0 /media/raid10/ ext4 defaults 1 2
توجه داشته باشيد كه اگر مسير سوار شدن يا سيستم فايل را چيز متفاوتي از مثال اين مطلب ذكر كرده‌ايد، بايد اين دستور را مطابق با آن تغيير دهيد.
استفاده از گزينه a- باعث مي‌شود هنگام راه‌اندازي سيستم، اين دستور نيز اجرا شود و ديسك سوار شود. اين كار را مي‌توان با دستور زير انجام داد:
sudo mount -a
بعد از اجراي دستور بالا، آرايه‌‌اي از ديسك‌ها نمايش داده مي‌شود.
هشدار ايميلي آرايه‌‌هاي ديسك
برخلاف ريدهاي سخت‌افزاري، ريدهاي نرم‌افزاري هيچ هشداردهنده‌‌اي ندارند كه مثلا با بوق زدن به شما بگويند كه يكي از ديسك‌ها از كار افتاده است، بنابراين پيغام‌هاي ايميل، تنها روش باخبر شدن از اتفاقاتي است كه براي يك يا چند ديسك در آرايه‌مي‌افتد و اين بخش از كار را به بخش مهمي تبديل مي‌كند. دستور زير به mdadm مي‌گويد كه چطور ايميلي ارسال كند و بعد بسته شود:
sudo mdadm --monitor --scan --test --oneshot
اگر دستور زير موفقيت‌آميز بود، ايميلي دريافت مي‌كنيد كه شرايط فعلي آرايه ديسك را برايتان شرح مي‌دهد.
تنظيمات mdadm براي ارسال ايميل هنگام شروع اين مرحله الزامي نيست؛ اما بهتر است بعضي وقت‌ها اطلاعاتي را از ماشين خود دريافت كنيد تا از شرايط آرايه ديسك‌هاي خود مطلع باشيد. همچنين اين موضوع باعث مي‌شود مطمئن باشيم كه سيستم هشدار ايميلي درست كار مي‌كند كه در صورتي كه سرور راه‌اندازي مجدد شد و پيغام ايميلي دريافت نشد، در اين صورت به فكر چاره باشيد. همچنين خيالتان راحت باشد كه با ايجاد اين سيستم هشدار ايميلي، قرار نيست صندوق ايميلتان پر از اطلاعات شود. اولا كه ايميل ارسالي تنها يك بار ارسال مي‌شود و دوم اين‌كه تعداد دفعاتي كه سرور را راه‌اندازي مجدد مي‌كنيد، پايين است. فايل تنظيمات mdadm را با دستور زير ويرايش كنيد:
sudo vim /etc/default/mdadm
به DAEMON_OPTIONS پارامتر test- را اضافه كنيد تا شبيه به حالت زير شود:
DAEMON_OPTIONS=--syslog --test
نصب و تنظيمات سامبا
نصب سامبا در سرور لينوكسي باعث مي‌شود عملكرد آن درست مشابه با يك فايل سرور ويندوزي باشد. بدين ترتيب براي اين‌كه فايل‌هاي كپي‌شده در سرور لينوكسي در سيستم‌هاي ويندوزي نيز قابل دسترسي باشند، سامبا را نصب و پيكربندي مي‌كنيم.
در اين مطلب سرور را بدون كلمه عبور تنظيم مي‌كنيم؛ چراكه هدف راه‌اندازي سرور است، اما بهتر است در صورتي كه از اين سرور در محيط عملياتي استفاده مي‌كنيد، حتما براي سطوح دسترسي مختلف از كلمه عبور استفاده كنيد.
همچنين توصيه مي‌شود كه يك كاربر بدون دسترسي را به‌عنوان صاحب فايل‌ها در نظر بگيريد. مثلا در اين مثال ما از شناسه geek استفاده مي‌كنيم كه به همين منظور ايجاد شده است.
براي نصب سامبا دستور زير را وارد كنيد:
aptitude install samba
و سپس فايل تنظيمات سامبا را ويرايش كنيد:
sudo vim /etc/samba/smb.conf
و يك فولدر به‌اشتراك‌گذاشته شده به نام general بسازيد كه به مسير media/raid10/general/ منتهي مي‌شود. مي‌توانيد از الگوي زير براي آن استفاده كنيد:
[general]
path = /media/raid10/general
force user = geek
force group = geek
read only = No
create mask = 0777
directory mask = 0777
guest only = Yes
guest ok = Yes
تنظيمات بالا باعث مي‌شود دايركتوري general براي كساني كه دسترسي خاصي ندارند، قابل دسترس باشد و صاحب آن نيز كاربري به نام geek است.
براي اعمال شدن تنظيمات، بايد يك بار سرويس سامبا را از نو راه‌اندازي كرد كه با كمك دستور زير اين كار انجام مي‌شود:
sudo /etc/init.d/samba restart
بعد از اين‌كه اين دستور را اجرا كرديد، از دستور testparm استفاده مي‌كنيم تا تنظيمات اعمال شده روي سرور را مشاهده كنيم. بدين ترتيب مي‌توان از طريق هر سيستم ويندوزي، به سرور دسترسي پيدا كرد. كافي است آدرس زير را وارد كنيم:
\\server-name\general
كه در اينجا server-name همان نام سرور است.
رفع مشكل
اگر زماني مشكلي روي داد و يك ديسك در آرايه از كار افتاد، پيشنهاد مي‌شود به وب‌سايت زير مراجعه كرده و برگه تقلب (Cheat Sheet) آن را مطالعه كنيد:
http://www.ducea.com/2009/03/08/ mdadm-cheat-sheet/
به‌طور كلي بايد به ياد داشته باشيم كه وقتي يك ديسك با مشكل مواجه مي‌شود، بايد آن را از آرايه خارج و ماشين را خاموش كرد. سپس ديسك خراب را با ديسك ديگري جايگزين كرد و درايو جديد را به آرايه افزود و بعد پارتيشن‌بندي مطلوب را روي آن انجام داد.
بعد از اين‌كه اين اقدامات انجام شد، براي اين‌كه متوجه شويم درايو جديد خودش را با سيستم تطبيق مي‌دهد يا خير، از دستور زير استفاده مي‌كنيم:
watch -d cat /proc/mdstat
محمدرضا قرباني
