«گاستريت يا ورم معده به حالتي گفته ميشود كه در آن معده دچار التهاب يا عفونت خفيف در لايه مخاطي ميشود. بسياري از اوقات، التهاب و ورم، علامتي ندارد اما بعضي مواقع با احساس بزرگي شكم و سنگيني همراه است.
يك باكتري موذي
شايعترين علت ايجاد ورم يا التهاب معده باكتري هليكوباكترپيلوري است، علائم التهاب حاد به صورت درد در سر شكم همراه با استفراغ و تهوع است و در اغلب افرادي كه اين عارضه ايجاد ميشود اين علائم كاملا گذراست. البته در برخي افراد اين باكتري از بين نمي‌رود و به صورت عفونت مزمن در معده خود را نشان مي‌دهد كه ممكن است تظاهر آن 20 سال پس از شروع عفونت حاد اتفاق بيفتد.
متاسفانه اين عفونت مزمن بدون علامت است، اما با آندوسكوپي و نمونهبرداري وجود اين باكتري به همراه التهاب مزمن معده ثابت ميشود.
براي بسياري از بيماران مبتلا به التهاب مزمن معده اتفاق خاصي رخ نمي‌دهد، اما در برخي افراد عوارض بعدي خود را نشان مي‌دهد كه علامت‌دارترين اين عارضه ايجاد زخم در اثني‌عشر يا معده است و افرادي كه مبتلا به زخم اثني‌عشر ميشوند افزايش ترشح اسيد معده و افرادي كه زخم معده مي‌گيرند كاهش ترشح اسيدمعده دارند.
اين التهاب مزمن به مرور ميتواند موجب از بين رفتن لايه داخلي معده و تغيير ماهيت بافت معده و در نهايت ابتلا به سرطان معده شود. عوامل ژنتيكي نيز بسيار تأثيرگذارند.
درمان نوع مزمن ورم معده بستگي به بيماري‌اي دارد كه باكتري هليكوباكترپيلوري ايجاد كرده است ولي در اغلب بيماران مبتلا به نوع مزمن ورم معده بدون درد نياز به درمان وجود ندارد. زخم معده يا اثني‌عشري كه هليكوباكترپيلوري ايجاد كرده، معمولا طي 2 هفته و به كمك آنتي‌بيوتيك درمان ميشود.
مصرف برخي داروها بويژه داروهاي ضدالتهاب ضداستروئيدي موجب التهاب مزمن معده ميشود كه مهم‌ترين راه درمان آن قطع داروي اوليه تحت نظر پزشك است.
چه كساني ورم معده مي‌گيرند؟
افرادي كه استرس و مشغوليت ذهني زيادي دارند ناخودآگاه همراه غذا، هوا مي‌‌بلعند، در نتيجه هوا داخل معده مي‌‌رود و تورم ايجاد ميكند. البته به اين بيماري از نظر علمي، ورم معده اطلاق نمي‌‌شود چون هنگام آندوسكوپي مورد خاصي ديده نمي‌‌شود.
همچنين افرادي كه غذا را قبل از هضم، خوب نمي‌‌جوند ممكن است دچار اين عارضه شوند، چون به منظور هضم كافي ذرات غذايي و زياد باقي نماندن آن در معده لازم است اندازه غذا پيش از بلع به كمتر از يك ميلي‌متر برسد. علاوه بر اين افرادي كه تند غذا مي‌خورند يا در حال انجام كاري تغذيه مي‌كنند، مقدار زيادي هوا مي‌‌بلعند بنابراين امكان دارد به ورم معده دچار شوند.
نوشابه‌‌هاي گازدار و مواد غذايي مانند ميوه و سبزي، كه در معده ايجاد گاز مي‌كنند، ميتواند عامل ورم معده باشد. البته نفخ ناشي از ميوه و سبزي، بيماري محسوب نمي‌‌شود؛ چون گاز توليد شده از آنها عضلات معده و روده را تقويت ميكند و احساس سنگيني شكم فرد با مصرف آنها به مرور برطرف ميشود.
به غذا خوردنتان نظم بدهيد
مصرف 3 وعده غذاي روزانه در ساعات نامنظم و نامعين موجب بروز بيماري‌هاي دستگاه گوارشي مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسيد معده ميشود.دكتر سعيد حسيني، متخصص تغذيه و رژيم درماني در گفت‌و‌گو با فارس، مي‌گويد: صرف 3 وعده اصلي غذايي بسيار ضروري است و حذف هر يك از اين وعده‌ها به سلامت انسان لطمه وارد ميكند. چنانچه 3 وعده اصلي غذايي مصرف شود ولي در ساعات معين و منظم نباشد باز هم اختلالاتي در سلامت انسان ايجاد ميكند.
اين متخصص تغذيه و رژيم درماني ادامه مي‌دهد: هر نوع بي‌نظمي در صرف غذا موجب ناراحتي گوارشي ميشود و ممكن است موجب سوءتغذيه و بروز بيماري‌هاي دستگاه گوارشي مانند ورم معده، سوءهاضمه و برگشت اسيد معده شود.
غذاهاي مضر براي ورم معده
مصرف غذاهايي كه به نحوي باعث التهاب در معده ميشوند يا حركات معده را تحريك ميكند ممكن است منجر به ورم معده يا سوءهاضمه شوند.
بنابراين افرادي كه استفاده از موادي مانند ترشي يا فلفل باعث ايجاد درد در معده آنها ميشوند، نبايد اين مواد را بخورند.
درمان
درمان ورم معده بسته به عامل ايجادكننده آن متفاوت است، اگر عفونت باعث ايجاد ورم معده باشد، درمان عفونت به بيماران توصيه ميشود.
در صورتي كه مصرف الكل و سيگار باعث ابتلا به ورم معده شده است، بيماران بايد از ادامه مصرف آن خودداري كنند. همچنين اشخاصي كه به علت مصرف مكرر مسكن دچار ورم معده شده‌‌اند يا نبايد اين گونه داروها را استفاده كنند يا در صورت الزام، مصرف آنها را تا حد امكان به حداقل برسانند و همزمان، داروهاي معده بخورند.
مريم روزبهاني
