موريتاني؛ كشوري با منابع طبيعي فراوان

موريتاني كشوري با منابع معدني و ثروت طبيعي فراوان است كه به تازگي به جمع توليدكنندگان نفت قاره سياه پيوسته است.

جمهوري اسلامي موريتاني با بيش از 3 ميليون نفر جمعيت در شمال غربي آفريقا و در ساحل اقيانوس اطلس واقع شده است، اين كشور با مساحت 1030700 كيلومتر مربع (كه اغلب سرزمين‌ خشك و بياباني است) از شمال غربي با صحرا و از شمال شرقي با الجزاير و از شرق و جنوب با كشورهاي مالي و سنگال هم مرز مي‌باشد.
اكثر قريب به اتفاق مردم موريتاني مسلمان هستند. اين كشور علي رغم دارا بودن منابع معدني غني و كشف ذخاير عظيم نفت خام در سال‌هاي اخير (كارشناسان برآورد مي‌كنند اين كشور بيش از يك ميليارد بشكه نفت خام داشته باشد) و صدور صد هزار بشكه در روز از سال 2006 از فقر رنج مي‌برد.
در پي وقوع كودتاي در تاريخ 12 مرداد ماه 1384 (3 اوت 2005) در كشور موريتاني، «معاويه ولد الطايع» از قدرت بركنار شد و سرهنگ «علي ولد محمد فال» (رئيس سازمان امنيت وقت موريتاني) قدرت را به دست گرفت. سپس دولت كودتا اعلام كرد كه طي دو سال زمينه‌هاي برقراري دموكراسي و حكومت قانوني را فراهم و سپس كناره‌گيري خواهد كرد. اين دولت در يك برنامه زمابندي شده به وعده‌هاي خود عمل كرد و پس از برگزاري انتخابات رياست جمهوري در موريتاني كه دور دوم آن در 25 مارس 2007 برگزار شد حكومت را براي اولين بار در كشور به يك غير نظامي (سيدي ولد شيخ عبدالهي) كه از طريق آراء عمومي مردم انتخاب شد، واگذار كرد.
اما در جريان آخرين كودتا در تاريخ 16 مرداد ماه 1387 (6 اوت 2008) يكبار ديگر شاهد تغيير قدرت از طريق نظامي بود و طي آن حكومت منتخب سيدي محمد ولد عبدالهي سرنگون شد و يك شوراي نظامي به رهبري ژنرال «محمد ولد عبدالعزيز» قدرت را به دست گرفت. به استثناي اتحاديه عرب، بسياري از كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي اين كودتا را محكوم كرده و ضمن درخواست بازگشت نهادهاي قانوني بر اساس قانون اساسي اين كشور، كمك‌هاي خود به موريتاني را قطع كردند.
در پي فشار وارده بر كودتاگران، نظاميان حاكم، شيخ عبدالهي را آزاد ولي مانع بازگشت وي به قدرت شدند. نظاميان همچنين براي كاستن از فشارها با ترتيب دادن يك همايش ملي (بدون شركت احزاب مخالف كودتا) در تاريخ 16خرداد 88 (6 ژوئن 2009) را براي انتخابات رياست جمهوري تعيين كردند. در اين فاصله حمله رژيم صهيونيستي به غزه كه با اعتراض گسترده مردمي در موريتاني مواجه شد، موجب شد تا دولت موريتاني نيز در پاسخ به اين اعتراضات ابتدا سفير خود از تل آويو را فراخواند و سپس در راستاي خواسته اجلاس سران دوحه روابط خود با رژيم اشغال‌گر قدس را به حالت تعليق در آورد كه اين موضوع در جلب حمايت مردم از دولت كودتا مؤثر بود. طي حكومت ولد شيخ عبدالله روابط با رژيم اشغالگر قدس به رغم انتقادات گسترده احزاب عمده موريتاني حفظ شده بود.
بر اثر فشار بين‌المللي و با پا در مياني سنگال و سازمان ملل، اتحاديه آفريقا سازمان فرانكوفوتي، اتحاديه اروپا و مذاكرات متعددي در داكار ونواكشوت بين طرف‌هاي درگير در موريتاني انجام شد كه در نتيجه با استعفاي وي و تغيير نام شوراي عالي نظامي و تحت حاكميت دولت موقت، طرفين بعد از يكسال بحران سياسي در كشور، 27 تير ماه 1388 (18ژوئيه 2009) را براي برگزاري انتخابات رياست جمهوري تحت نظر مراجع بين‌المللي قبول كردند كه در اين انتخابات «محمد ولد عبدالعزيز» با كسب 52.28 درصد آرا توانست در دور اول پيروز شود، اين انتخابات از نظر ناظران بين‌المللي سالم برگزار شد اما كانديداهاي اپوزيسيون معتقد به انجام تقلب در انتخابات هستند. پس از انتخابات بسياري از كشورهاي غربي و سازمان‌هاي بين‌المللي از جمله اتحاديه اروپا همكاري‌هاي خود را با اين كشور از سر گرفتند.

* اقتصاد موريتاني

اقتصاد موريتاني بر پنج پايه صيادي، كشاورزي، پرورش دام، معادن و نفت متمركز است. از نظر صيادي موريتاني يكي از غني‌ترين مناطق صيادي جهان است اما به دليل ضعف امكانات اقتصادي كشور‌هاي اروپايي حق صيد در اين منطقه را خريداري و بهره‌برداري مي‌كنند. عليرغم امكان پرورش دام به ويژه در مناطق حاشيه رودخانه سنگال، اين صنعت عملاً كمتر از 2 درصد صادرات اين كشور را تشكيل مي‌دهد. كشاورزي هم در حاشيه رودخانه سنگال از وسعت مناسبي برخوردار است.
از نظر معادن اين كشور نيز يكي از غني‌ترين معادن به ويژه آهن را داراست (سيزدهمين كشور توليد كننده در جهان) كه بيش از 95 درصد درآمد اين كشور را تشكيل مي‌دهد. از سال 2006 موريتاني به كشور توليد كننده نفت تبديل شد و اولين محموله اين كشور به چين رفت، گفته مي‌شود 100 هزار بشكه توليد نفت روزانه اين كشور است.
نرخ رشد سالانه جمعيت 2 درصد،
تراكم جمعيت 2.5 در كيلومتر مربع،
اميد به زندگي 50 سال،
مرگ و مير كودكان 120 در هزار نفر،
درصد با سوادان 51.2،
شاخص توسعه انساني 477/0 صد و پنجاهمين در بين صد و هفتاد و هفت كشور،
توليد ناخالص ملي: 6.3 ميليارد دلار سهم بخش‌هاي مختلف اقتصادي در توليد ناخالص ملي، كشاورزي 12.6 - صنعت 46.7 - خدمات 40.7

توزيع نيروي كار در بخش‌هاي مختلف، كشاورزي 50 درصد، خدمات 40 درصد، صنعت 10 درصد
نرخ بيكاري 30 درصد
نرخ تورم 7.3
جمعيت زير خط فقر 40 درصد
درآمد سرانه 1100 دلار

منابع ملي: سنگ آهن، گچ مس، فسفات الماس، طلا، نفت، ماهي

مهمترين شركاي اقتصادي: چين با 40 درصد، فرانسه 10 درصد، اسپانيا 7 درصد، ايتاليا 7 درصد، هلند 4.5 درصد، بلژيك 7.4 درصد، ساحل عاج 4.5 درصد

*روابط موريتاني با كشورهاي خارجي

بعد از كودتاي 2008 كه گفته مي‌شود از حمايت سرويس‌هاي فرانسه هم برخوردار بود، رئيس جمهور سعي كرد با برگزاري انتخابات با حضور ناظرين بين‌المللي حمايت جهاني را به دست آورده و از تحريم‌ها رهايي يابد و كمك‌هاي بين‌المللي را جذب كند. بعد از انتخابات كه مورد تائيد جامعه جهاني و سازمان ملل متحد، اتحاديه اروپا و ... قرار گرفت هيئت‌هاي از سوي اتحاديه و كشورهاي اروپايي از جمله فرانسه، اسپانيا، ايتاليا و همچنين كشورهاي عربي همسايه و حوزه خليج فارس مانند مغرب، الجزاير، سنگال، مالي و نيز سودان به «نواكشوت» سفر كردند، كه آخرين آن سفر عمرالبشير رئيس جمهور سودان و وزير خارجه ايتاليا را مي‌توان نام برد. از سوي ديگر رئيس جمهور موريتاني هم از فرانسه و اسپانيا ديدار به عمل آورد و وزير خارجه اين كشور نيز به كشورهايي مانند مغرب، سوريه، سودان و ... سفرهايي داشته است.
موريتاني با توجه به پديده تروريسم و چند عمليات القاعده مغرب عربي در اين كشور همكاري تنگاتنگي با همسايگان و نيز كشورهاي اروپايي براي مبارزه با اين پديده برقرار كرده است. از سوي ديگر جذب سرمايه‌هاي خارجي به خصوص كشورهاي اروپايي و عربي از اولويت‌هاي ديگر سياست خارجي اين كشور بوده است كه در فعاليت‌هاي ديپلماتيك خود آن را پيگيري كرده است.

* روابط جمهوري اسلامي ايران و موريتاني

تاريخ برقراري روابط سياسي بين ايران و موريتاني به سال 1355 باز مي‌گردد، بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران به دنبال سفر وزير امور خارجه وقت كشورمان در بهمن ماه 1360 به اين كشور، مقامات موريتاني با افتتاح سفارت جمهوري اسلامي ايران در نواكشوت موافقت كردند، اما به دليل مشكلات ناشي از جنگ تحميلي عملاً سفارت فعاليت خود را از 1364 آغاز و فقط تا تير ماه 1366 كه دولت موريتاني روابط خود را با ايران قطع كرد، ادامه داد. به دنبال درخواست طرف موريتاني در سال 1369 ملاقاتي بين وزير امور خارجه وقت و همتاي موريتاني وي در مقر سازمان ملل متحد صورت گرفت و در خاتمه آن بيانيه مشتركي امضاء شد كه به موجب آن دو طرف تصميم خود را مبني بر برقراري روابط ديپلماتيك اعلام كردند. سفارت كشورمان در تونس به عنوان آكرديته در موريتاني تعيين شد كه تحقق اين امر نيز با توجه به برقراري روابط بين آن كشور و رژيم صهيونيستي در 1999 از سوي جمهوري اسلامي ايران مسكوت گذاشته شد.
با روي كار آمدن دولت منتخب موريتاني در سال 2007، معاون وقت آفريقاي وزارت خارجه در رأس هيئتي به منظور شركت در مراسم تحليف رئيس جمهور جديد به اين كشور سفر كرد. رؤساي جمهوري دو كشور نيز در ايام حج تمتع سال 1386 در مكه مكرمه با يكديگر ملاقات و بر توسعه روابط تأكيد كردند. به دنبال اين تحولات، موضوع بازگشايي سفارتخانه‌هاي دو كشور و سفر رئيس جمهور موريتاني به تهران مطرح شد.
با سرنگوني دولت قانوني انجام اين سفر از دستور كار خارج شد و به دليل عدم تائيد بين‌المللي و وجود بعضي مخالفت‌هاي داخلي، عملاً تماس و ارتباط جديد با كودتاگران به حالت تعليق درآمد. به دنبال ارتباط بعضي از سفراي موريتاني در كشورهاي مختلف با سفراي جمهوري اسلامي ايران و همچنين رأي موريتاني به نفع جمهوري اسلامي ايران در جريان قطعنامه كانادا پيرامون حقوق بشر و اقدام موريتاني در ارتباط با جنايات رژيم صهيونيستي در غزه، تصميم گرفته شد تا رحيمي معاون وقت حقوقي و امور پارلماني كشورمان كه در منطقه به سر مي‌برد به موريتاني سفر كرده و پيام رياست محترم جمهوري در رابطه با تحولات غزه را به رئيس شوراي عالي نظامي موريتاني تسليم كند. مقامات موريتاني در اين سفر استقبال گرمي از هيئت ايراني به عمل آورده و خواستار توسعه روابط با جمهوري اسلامي ايران در زمينه‌هاي مختلف شدند. به دنبال اين سفر، وزير ارتباطات و ارتباط با مجلس اين كشور در بهمن ماه سال 87 در سفري به تهران با مقامات عاليرتبه كشورمان از جمله رئيس جمهور ديدار كرد. سفر وزير بهداشت موريتاني در نشست وزراي بهداشت كشورهاي اسلامي در تهران اسفند 87 و ديدار با همتاي ايراني خود از ديگر تحولات روابط دو جانبه بود. وي در اين ملاقات پيرامون همكاري‌هاي دو كشور در زمينه بهداشت مذاكره كرد.
از سفرهاي انجام شده ديگر شركت نايب رئيس مجلس موريتاني به همراه مشاور ارشد رياست جمهوري آن كشور در كنفرانس حمايت از فلسطين در تهران در اسفند 87 بود.
سفر چند ساعته وزير امور خارجه در رأس هيئتي به نواكشوت در فروردين سال 88 و ديدار با رئيس جمهور و همتاي موريتاني خود از ديگر تحولات روابط دو جانبه است. در اين سفر قرارداد همكاري‌هاي وزارتخارجه‌هاي دو كشور، لغو رواديد سياسي و خدمت و كمك‌هاي توسعه‌اي بين دو كشور امضاء شد. بعد از انتخابات تير ماه رياست جمهوري در موريتاني، وزير امور خارجه كشورمان در مردادماه مجدداً در سفر كوتاهي به منظور تبريك انتخاب «عبدالعزيز» با رئيس جمهور، نخست وزير و وزير امور خارجه اين كشور ديدار و گفت‌وگو و از رئيس جمهور آن كشور براي سفر به جمهوري اسلامي ايران دعوت كرد كه با استقبال روبرو شد.
رئيس جمهور موريتاني در تاريخ 5 و 6 بهمن 1388 در رأس هيئتي شامل وزير خارجه وزير امور اقتصادي و توسعه وزير مشاور در رياست جمهوري، مشاور در رياست جمهوري و نخست وزيري و ... به تهران سفر كرد. عبدالعزيز در اين سفر با مقام معظم رهبري، رئيس جمهوري، معاون اول، وزراي امور خارجه، تعاون، امور اقتصادي و دارايي ملاقات كرد.
در پايان سفر يادداشت تفاهم همكاري‌هاي معدني، كمك‌هاي توسعه‌‌اي اتاق بازرگاني تهران و موريتاني و همكاري بانك توسعه صادرات امضاء و بيانيه سياسي منتشر شد.Fars

ما فکرمی کردیم نفت مخصوص خاورمیانه است.