وضعیت بانکداری ایران و میزان توجه به بانکداری اسلامی در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته است. امید است که چنین بحث‌ها و توجهاتی محدود به هفته بانکداری اسلامی نباشد
عضو کار گروه بانکداری بدون ربا از ارائه ویرایش نهایی اصلاحیه قانون بانکداری بدون ربا به دولت خبر داد و گفت: تنها 20 درصد از معاملات برخی از بانک‌های کشورمان اسلامی است.
سید عباس موسویان در مورد بانکداری بدون ربا در سیستم بانکی کشور گفت: بشر گرایش خاصی به سمت ربا مانند گناهان دیگر دارد، در هر جامعه به تناسب درجات ایمان، تقوا و پرهیز از گناه، این امر متفاوت است، برخی از جوامع بیشتر و برخی‌ها کمتر رعایت می‌کنند.
عضو کارگروه بانکداری بدون ربا با اشاره به اینکه 20 سال زمان برای حذف ربا زمانی طولانی نیست، تصریح کرد: این زمان بسیار کم است، زیرا زمان بسیار زیادی را برای کار بر روی قبح ربا می‌طلبد.
وی اظهار داشت: از اندیشمندان، اقتصاد دانان، حقوقدانان باید برای نظریه پردازی در این خصوص دعوت شود تا در نهایت این باور حاصل شود که ربا امری پلید، قبیح و زشت است.
مقالاتی در دفاع از بهره
موسویان ادامه داد: ما هنوز شاهد نوشتن مقالات کتاب‌های متعدد در توجیه حقانیت ربا در کشورمان توسط برخی از اساتید هستیم، مقالاتی در دفاع از بهره و بانکداری بهره‌ای از سوی اساتید دانشگاهی و دارای دکتری اقتصاد نوشته می‌شود.
عضو کارگروه بانکداری بدون ربا با ذکر این مطلب که از جهت اجرا هم بانکها یکدست نیستند، افزود: نسبت به عملکرد بانکها نمی‌توانیم قضاوت یکپارچه داشته باشیم. بانک‌هایی در کشور فعالیت می‌کنند که بیش از 90 درصد معاملات آنها اسلامی است و بدون تردید می‌توان در آنجا سپرده گذاری و مشارکت کرد و تسهیلات گرفت.
وی بیان کرد: اما بر عکس این مطلب هم در برخی از بانک‌های کشورمان دیده می‌شود که مثلا تنها 20 درصد از معاملات آنها اسلامی است، البته نمی‌توانیم مرز قائل شویم که این‌گونه بانکها بانک‌های تازه تاسیس خصوصی هستند و یا بانک‌های دولتی.
بانک خصوصی را سراغ دارم که بسیار بهتر از بانک دولتی عمل می‌کند و برعکس بانک دولتی را سراغ دارم که چندان این موارد را رعایت نمی‌کند
موسویان گفت: بانک خصوصی را سراغ دارم که بسیار بهتر از بانک دولتی عمل می‌کند و برعکس بانک دولتی را سراغ دارم که چندان این موارد را رعایت نمی‌کند.
به گفته وی طبقه بندی بر اساس میزان اعتقاد، آگاهی و اهتمام مدیرعامل و هیئت مدیره یک بانک در درجه اول است. تا زمانی که یک مدیرعامل و هیئت مدیره به موازین معاملات و شرعی اعتقاد داشته باشند، این بانک چه خصوصی و چه دولتی باشد به سمت بانکداری اسلامی حرکت می‌کند و برعکس اگر اعتقاد و اهتمام نداشته باشد به تدریج به سمت ربا حرکت می‌کند.
عضو کارگروه بانکداری بدون ربا اجرای بانکداری اسلامی را یک امر نسبی برشمرد و افزود: نمی‌شود گفت که این قانون 100 درصد در کشور اجرا شده و یا نشده است، بانکداری اسلامی مرحله به مرحله است.
وی اظهار داشت: مرحله قانون و مقررات مناسب است، در مقام اجرا برخی بانکها و مؤسسات اجرایی، صحیح و مناسب عمل می‌کنند و برخی‌ها نسبی و 50، 60 درصد و برخی‌ها کمتر. عوامل مختلفی از جمله آموزش و آگاهی برای کارگزاران نظام بانکی و مشتریان در سطوح مختلف دخیل است.
موسویان ادامه داد: بحث اهتمام، اهمیت دادن و اعتقاد کافی در میان مدیران ارشد بانکی همیشه یکسان مشاهده نمی‌شود، برخی‌ها بسیار پررنگ است، نظارت بانک مرکزی بر اجرای صحیح هم باید در نظر گرفته شود. جای نهاد نظارتی و قوانین نظارتی خاص در این موضوع باید دیده شود.
قانون بانکداری بدون ربا
عضو کارگروه بانکداری بدون ربا در خصوص آخرین وضعیت بازنگری در قانون عملیات بانکداری بدون ربا عنوان کرد: 3 تیم مستقل از یکدیگر در رابطه با قانون عملیات بانکداری بدون ربا فعالیت کردند و نتیجه کار آنها به بانک مرکزی منعکس شد و در بانک مرکزی یک کار گروه مشترک تشکیل گردید که 3 ویرایش را به یک ویرایش تبدیل کردند.
وی اضافه کرد: اخیرا این ویرایش نهایی و از سوی بانک مرکزی به هیئت دولت پیشنهاد شده و در دولت در مورد آن بررسی و از آنجا به مجلس ارسال خواهد شد.
از اندیشمندان، اقتصاد دانان، حقوقدانان باید برای نظریه پردازی در این خصوص دعوت شود تا در نهایت این باور حاصل شود که ربا امری پلید، قبیح و زشت است
موسویان با بیان اینکه 3 قانون بانکی به دو قانون بانکداری بدون ربا و قانون بانک مرکزی تبدیل شده است، تصریح کرد: در بخش سپرده‌ها، تجهیز منابع و توسعه ابزارهای جدید مطرح است و در بخش تخصیص منابع و اعطای تسهیلات بانکی توسعه آن و ابزارهای جدید دیده شده است.
عضو کارگروه بانکداری بدون ربا عنوان کرد: در بخش سیاست پولی، ابزارهای جدید، همچنین نظارت شرعی، برخورد با مطالبات معوق، معاملات بین بانکی و غیره و در مجموع حدود دوازده محور جدید مورد بازنگری قرار گرفته است.
