به گزارش خبرنگار مهر، کارشناسان این صنعت رشد بانکداری اسلامی را به عنوان یک نیروی درحال ظهور در اقتصاد جهانی ارزیابی می کنند.
برای غیرمسلمانان تصور بانکی که در مشارکت با مشتریان و تقسیم ریسک سهیم می شود و بهره نمی گیرد از ارزش سودها برای سهیم شدن در سرمایه گذاری های اخلاقی چون آموزش و توسعه زیرساختها استفاده می کند بسیار جالب‌تر از بانکهای متعارف با تعاریف متعارف خود است، همین امر را می توان علتی برای رجوع آنها به این بانکها و استفاده از خدمات چنین بانکهایی توصیف کرد.
بانکداری اسلامی که زمانی تنها حس کنجکاوی غربیان را تحریک می کرد، اکنون به پدیده ای در حال رشد تبدیل شده و سهم بزرگی از بازار اقتصاد کشورهای حوزه خلیج فارس را در اختیار گرفته است.
بانکداری اسلامی همان اهداف بانکداری متداول دنیا را دنبال می‌کند با این تفاوت که عملیات بانکداری در این بانکها براساس فقه معاملات اسلامی صورت می‌گیرد.
مهم‌ترین اصل در بانکداری اسلامی تقسیم سود و زیان حاصل از معامله و پرهیز از پرداخت ربا یا همان بهره پول است.
عمومی‌ترین مفاهیم مورد استفاده بانکداری اسلامی شامل مضاربه (تقسیم سود)، ودیعه (به امانت گذاردن)، مشارکت (سرمایه‌گذاری مشترک)، مرابحه (قرارداد مبتنی بر قیمت تمام شده) و اجازه به شرط تملیک (لیزینگ) است.
از سوی دیگر این ویژگیها علتی برای حفظ شرایط مطلوب بانکهای اسلامی در شرایطی بوده است که بزرگترین بانکها و موسسات مالی جهان در نتیجه بحران اقتصادی شکست خورده اند.
از این رو صنعت بانکداری اسلامی با نرح رشد سالانه 15 درصد روبه رو است.
براساس اظهارات کارشناسان انتظار می رود تا سال 2010 میزان دارایی های بانکهای اسلامی به 4/1 تریلیون دلار آمریکا برسد و نظام اقتصاد اسلامی به زودی حدود 4 درصد اقتصاد جهان را به خود اختصاص می دهد.
مؤسسه های مالی اسلامی نمی توانند روی هر نوع دارایی سرمایه گذاری کنند و به همین دلیل از گزند بسیاری از خدمات بانکی مانند اعطای وام های وثیقه ای که به بحران مالی می انجامد، مصون مانده اند و بنابراین در این شرایط دشوار، قادرند فعالیت های خود را گسترش دهند.
اولین مؤسسه مالی اسلامی مؤسسه دارالمال اسلامی (DMI) است که در سال 1981 با سرمایه یک میلیارد دلار در ژنو تأسیس شد. در سال 1982 سود خالص این مؤسسه نزدیک به 9/7میلیون دلار بود که دلیل عمده این میزان سود، سرمایه‌گذاری مؤسسه در فلزات گرانبها بوده است. آنچنانکه سود سال 1983 تا بدین اندازه قابل توجه نبوده است.
دومین مؤسسه بانکی اسلامی بزرگ دنیا گروه مالی- اسلامی البرکه است. این گروه در لندن پایه‌گذاری شد. در سال 1982 در جده عربستان با بیش از 500 میلیون دلار سرمایه، کار خود را آغاز کرده و هم‌اکنون در سراسر دنیا از جمله لندن، تونس، سودان، ترکیه، عربستان سعودی، دبی، بحرین، مصر، عراق و سنگاپور عملیات بانکداری انجام می دهد.
سومین بانک بزرگ اسلامی، نظام بانکداری اسلامی بین‌المللی (IBS) لوکزامبورگ است. 25 درصد سهام این بانک متعلق به گروه بانک البرکه است و 15درصد سهام آن متعلق به خانه اقتصاد کویت است و 60 درصد سهام به سایر سرمایه‌گذاران تعلق دارد. بانک اسلامی بین‌المللی (IBI) دانمارک نیز متعلق به این بانک است.
بسیاری از شعب بانکهای مشهور غربی نیز شعبه هایی را در کشورهای اسلامی تأسیس و خدمات خود را با موازین شریعت اسلامی همسان می کنند تا علاوه بر ارائه خدمات، مشتریان بیشتری به دست آورند. در میان این نمونه ها می توان به فعالیت بانک HSBC به عنوان یکی بزرگترین گروه های بانکداری در جهان و سومین بانک بزرگ جهان در مالزی اشاره کرد. بانک Lloyds TBS نیز بانک بزرگ بریتانیایی است که طی اقدامی منحصر به فرد حساب بانک تازه ای را برای تاجران مسلمان افتتاح کرد تا امکان دسترسی آنها به سایر بانکها نیز گسترده تر شود.
شریعت اسلامی تنها ربا (بهره) را حرام اعلام کرد، اما سایر درآمدهای سرمایه را ممنوع نکرده است. به عبارت دیگر هر گونه پیش‌شرط برای انتفاع از اصل سرمایه و بدهی ممنوع اعلام شده است. براساس اصول اسلامی شیوه اجرایی و به‌کارگیری سرمایه در یک پروژه و موارد ایجاد شغل از اهمیت ویژه برخوردار است.
با الهام از آیه 275 سوره دوم قرآن کریم، سوره بقره ممنوعیت کار و درآمد بدون ریسک موجب می‌شود که فعالیت‌های مالی در اسلام دارایی‌های واقعی با ارزش افزوده همراه باشد.
خداوند در این آیه می فرماید: "کسانى که ربا مىخورند، (در قیامت) برنمىخیزند مگر مانند کسى که بر اثر تماس شیطان، دیوانه شده . این، به خاطر آن است که گفتند: داد و ستد هم مانند ربا است . در حالى که خدا بیع را حلال کرده، و ربا را حرام! (زیرا فرق میان این دو، بسیار است.) و اگر کسى اندرز الهى به او رسد، و (از رباخوارى) خوددارى کند، سودهایى که در سابق ( قبل از نزول حکم تحریم) به دست آورده، مال اوست؛ (و این حکم، گذشته را شامل نمىشود؛) و کار او به خدا واگذار مىشود؛ (و گذشته او را خواهد بخشید.) اما کسانى که بازگردند (و بار دیگر مرتکب این گناه شوند)، اهل آتشند؛ و همیشه در آن مىمانند."
