دانلود کتب، جزوات و مقالات فیزیک

در اين مقاله علاوه بر توضيح چگونگي ساخت نمونه هاي ابررساناي گرم بر پايه بيسموت با فرمول عمومي Bi₂Sr₂Ca_n-1Cu_nO_2n+4 (n=1, 2, 3) تاثير پارامترهاي مختلف سنتز همچون دما و زمان تکليس، فشار لازم براي تهيه نمونه ها، همچنين دما و زمان کلوخه سازي در نمونه هاي مختلف را مورد بررسي قرار مي دهيم. مطالعات XRD روي نمونه ها و اندازه گيري الکتريکي دماي بحراني و پهناي گذار تاييدي بر حضور توام دو فاز 2212 و 2223 در نمونه ها مي باشد که با تغيير پارامترهاي ساخت مي توان اين نسبت را تغيير داد. ساخت نمونه ها در دانشگاه تبريز، اندازه گيري الکتريکي در دانشگاه صنعتي شريف و XRD در سازمان زمين شناسي غرب کشور انجام شد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مقاله مدلي مبني بر تغييرات غير خطي ضريب جذب با دما براي توصيف پديده دو پايداري نوري جاذب در نيمه هادي ZnSe ارايه گرديده است و با استفاده از آن منحني هاي توان خروجي بر حسب توان ورودي رسم شده اند. منحني هاي حاصل تطابق بسيار خوبي از نظر كيفي و كمي با نتايج تجربي بدست آمده را نشان مي دهد. بعلاوه اثرات ناشي از تغيير دو پارامتر ضخامت نمونه و قطر پرتوي ليزر، و تاثيرات آن بر حلقه پسماند مورد بررسي قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ

از آنجاييكه امروزه منابع توليد انرژي فسيلي و تجديدپذير تكافوي مصرف مورد نياز جهان را نمي كند و شكاف موجود بين توليد منابع فسيلي و مصرف تنها با بكارگيري انرژي هسته اي امكان پذير شده است، استفاده از انرژي هسته اي نه تنها براي جبران كمبود منابع سوختي مورد نياز بشر مي باشد بلكه شرايط زيست محيطي و جلوگيري از گسيل گازهاي گلخانه اي و از بين رفتن لايه ازون را نيز بدنبال داشته است. از طرفي بدليل محدود بودن منابع سوختهاي هسته اي از نوع شكافت و روند افزايش مصرف انرژي در جهان، استفاده از انرژي هسته اي از نوع همجوشي بمنظور دستيابي به يك منبع انرژي تقريبا پايان ناپذير شده است.
از طرفي چون همجوشي ساچمه هاي D-T با ليزر يا پرتابه يوني براي نيروگاهها 1000 MW از نظر محاسبات فيزيكي روش كاملا عملي مي باشد، بنابراين محاسبات زيادي براي بدست آوردن شرايط بهينه سوخت و گداخت ساچمه هاي D-T با استفاده از مدل محصورسازي لختي (ICF) انجام گرفته است. در اينجا با استفاده از مدل گداخت حجمي، شرايط فشردگي، بهره انرژي و رفتار دمايي ساچمه هاي سوختي H-¹¹B مورد بررسي قرار مي گيرد. محاسبات ما نشان مي دهد اگر فشردگي حدود 100 برابر فشردگي ايجاد شده در حال حاضر و دما پلاسما به 15 برابر حالت D-T برسد، ساچمه سوختي H-¹¹B تميزترين سوخت براي توليد انرژي مي باشد. اين شرايط را مي توان با طراحي ساچمه هاي سوختي تركيبي بدست آورد.

 نسخه قابل چاپ

شيوه و چگونگي ساخت فاز Ti₂AIN در اين مقاله مورد آزمايش و بررسي قرار گرفته است. لايه هاي نازك Ti₂AIN يكي از اعضاي گروه فاز M_n+1AX_n (M: فلز واسطه؛ A: عنصر گروه A؛ X: كربن و يا نيتروژن؛ (n=1, 2, 3، با خواص فوق العاده سراميكي - فلزي مي باشد، رسوب گذاري لايه هاي نازك اين نيتريد سه تايي به وسيله كند و پاش مغناطيسي dc از يك هدف تركيبي Ti-Al در فضاي مخلوط گازي Al/N₂ روي زير لايه هاي Ti، Si و glass انجام شد. با استفاده از پراش اشعه X و ميكروسكوپ نيروي اتمي AFM،‌ ساختار كريستالي Ti₂AIN(004) حاصل شده و در ادامه خصوصيات سطح نمونه هاي مختلف مورد بررسي قرار گرفت.

 نسخه قابل چاپ

امواج لرزه اي در زمين متحمل جذب ناشي از ناهمسانگردي هاي محيط مي شوند. برآورد تضعيف از روش كاهش دامنه امواج لرزه اي مشاهده شده اغلب با خطا همراه است. از آنجا كه جذب انرژي لرزه اي متناسب با بسامد امواج افزايش مي يابد، لذا از روش هاي بسامدي براي برآورد ضريب تضعيف يا فاكتور كيفيت (Q) استفاده مي كنند. در اغلب روش هاي مرسوم با تعريف نشانگرهاي لرزه اي بسامدي و بررسي ارتباط بين آنها و جذب انرژي، حضور ناهمساگردي ها تحقيق مي شود. در اين تحقيق تبديل موجك پيوسته (CWT) و نقشه زمان- مقياس حاصل از آن در نقش ابزاري رياضي به كار رفته است. با بررسي ارتباط بين ضريب كيفيت محيط انتشار موج و مركز جرم مقياس (Centroid of Scale) استخراج شده از نقشه زمان- مقياس در حكم نشانگر لرزه اي، تضعيف انرژي لرزه اي به هنگام انتشار مورد بررسي قرار مي گيرد. معمولا بي هنجاري هاي مرتبط با جذب در مقاطع لرزه اي بسيار حايز اهميت اند و نشانگر حضور مخازن هيدروكربوري يا زون هاي گسلشي هستند. با اين انتظار كه بررسي رفتار، نشانگر مركز جرم مقياس مقاطع لرزه اي بتواند محل تجمع هيدروكربورها يا زون هاي گسل خورده را مستقيما نشان دهد، در اين بررسي الگوريتم هاي مربوط در محيط نرم افزار Matlab تدوين و روي داده هاي لرزه اي مصنوعي و واقعي ارزيابي شده است. سرعت و دقت محاسباتي بيشتر، از جمله مزاياي اين روش نسبت به روش هاي ديگر است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

به دليل متفاوت بودن خاصيت موج تراكمي از موج برشي و تاثيرپذيري متفاوت آنها از خواص كشسان سنگ، اگر به شكلي بتوان هر دو موج را با هم در يك نمونه سنگي مورد بررسي قرار داد،‌ اطلاعات با ارزشي از سيال و جنس مواد تشكيل دهنده مخزن به دست مي آيد. به دليل مشكلات برداشت اطلاعات لرزه اي برش، در اين مقاله نشان داده مي شود كه مي توان با استفاده از اطلاعات لرزه نگاري موج تراكمي، اطلاعات موج برشي را استخراج كرد. سپس آنها را به صورت دو نشانگر لرزه اي توانمند كه قادر به تفكيك و شناسايي اطلاعات سنگ شناسي و سيالات درون مخزن هستند مورد بررسي قرار داد. در اين مقاله برآورد ضرايب بازتاب موج تراكمي و برشي با استفاده از روش وارون سازي محاسبه شده است. همچنين با استفاده از روش وارون سازي باند بسامدي محدود، نسبت به برآورد مقاومت هاي لرزه اي تراكمي و برشي اقدام صورت گرفته است. در ادامه كاربرد اين روش روي يك مخزن كربناته از نواحي جنوب غربي ايران بررسي شده است. اين بررسي روشن ساخت كه مقاومت هاي لرزه اي تراكمي و برشي به خواص مخزني حساسيت نشان مي دهند و به پيدا كردن تغييرات سيال در مخزن را كمك مي كند.

 نسخه قابل چاپ

مساله وارون ارايه شده در اين مقاله از نوع وارون خطي بيش از حد تعيين شده است‌ كه براي ساخت آن از تابع سيگنال تحليلي و مشتق افقي آن استفاده شده است. اين روش مي تواند پارامترهاي فاكتور شكل (q) و عمق (z) بي هنجاري مغناطيسي حاصل از منابعي منزوي با شكل هندسي ساده را تعيين كند. نتايج مدل سازي مصنوعي دايك نازك با عمق و گسترش نامحدود نشان مي دهد كه اين روش توانايي زياد در برآورد دو پارامتر مورد نظر دارد. با تعيين دو پارامتر فوق، ديگر پارامترهاي بي هنجاري را مي توان تعيين كرد به جز ضخامت و خودپذيري مغناطيسي كه به صورت حاصل ضرب معلوم به يكديگر وابسته اند و لذا با برآورد يكي از راه حفاري يا بررسي زمين شناسي مي توان ديگري را نيز به دست آورد. با استفاده از روش فوق، تفسير داده هاي مغناطيس هوابرد برداشت شده از منطقه اي در خرم آباد فاكتور شكل و عمق را به ترتيب برابر 0.9575 و 1390.3 متر تعيين مي كند. در نتيجه ديگر پارامترهاي بي هنجاري، از جمله شيب دايك، زاويه مغناطش موثر، پارامتر شاخص ? و حاصل ضرب ضخامت در خودپذيري به ترتيب برابر 4.130، 55.190، 24.50 و 2.64 تعيين مي شوند.

 نسخه قابل چاپ

اندازه گيري مستقيم پارامترهاي مخزني سنگ شامل تخلخل و نفوذپذيري براي توصيف مخزن از اهميت بسياري برخوردار است. در شرايطي كه سازند مورد بررسي مغزه گيري نشده باشد و يا به دلايل مشكلات مغزه گيري در پاره اي از قسمت هاي چاه امكان مغزه گيري وجود نداشته باشد، خرده سنگ هاي حفاري حمل شده با گل حفاري، تنها شواهد موجود از سازندهاي حفاري شده اند كه دستيابي به اطلاعات تخلخل و نفوذپذيري آنها با استفاده از روش هاي اندازه گيري مستقيم داراي اهميت است.
روش هاي آزمايشگاهي اندازه گيري نفوذپذيري خرده سنگ هاي حفاري محدودند و اساس اندازه گيري در اين روش ها ايجاد جريان سيال از درون خرده سنگ ها، به جاي عبور از فضاي بين آنها است (اگرمن و همكاران، 2002). در روش به كار رفته در اين بررسي با استفاده از دستگاه دارسي لاگ فضاي خالي بين خرده سنگ ها با روغن پر مي شود و با تزريق روغن تحت فشار به خرده ها و تراكم هواي محبوس درون آنها، نفوذپذيري نمونه تعيين مي شود. دستگاه دارسي لاگ،‌ محصول 2004، تحت ليسانس موسسه نفت فرانسه است و نخستين بار در كشور در پژوهشگاه صنعت نفت نصب و راه اندازي شده است.
در اين مقاله ابتدا دستگاه دارسي لاگ معرفي مي شود و سپس به منظور بررسي ميزان وابستگي نفوذپذيري خرده سنگ ها به نوع تخلخل، نفوذپذيري نمونه مغزه استوانه اي شكل (پلاگ) با نفوذپذيري تكه هاي خرد شده از همان نمونه مغزه كه با دستگاه دارسي لاگ اندازه گيري شده است،‌ مقايسه مي شود. نتايج نشان مي دهند كه در ماسه سنگ ها و سنگ هاي كربناته داراي بافت نامتراكم و تخلخل غالب بين دانه اي و بين بلوري كه نفوذپذيري آنها بيش از 1 ميلي دارسي باشد، انطباق خوبي بين نفوذپذيري مغزه با نفوذپذيري خرده سنگ ها وجود دارد و ميانگين خطاي نسبي حدود 5 درصد است. بنابراين روش پيش گفته براي تعيين نفوذپذيري خرده هاي اين گونه از سنگ ها مي تواند قابل اعتماد باشد. همچنين آزمايش ها روشن ساخت كه در سنگ هاي كربناته با بافت متراكم و تخلخل و گلوگاه هاي بسيار كوچك و با نفوذپذيري كمتر از 1 ميلي دارسي، و همچنين در سنگ هاي كربناته با تخلخل دوگانه، به ويژه با افزايش تخلخل هاي قالبي و حفره اي غيرمرتبط، مقدار نفوذپذيري خرده سنگ ها متفاوت از نفوذپذيري مغزه بوده و ميانگين خطاي نسبي حدود 47 درصد است كه نشان مي دهد روش ياد شده در اين گونه از سنگ ها از سطح اعتماد كافي برخودار نيست.

 نسخه قابل چاپ

پديده راستاگرايي گسلش باعث ايجاد تغييرات در مولفه هاي جنبش نيرومند زمين مي شود كه از آن جمله مي توان به تغييرات مولفه افقي عمود برگسل و مولفه افقي موازي با گسل اشاره كرد كه در مورد پارامتر سرعت جنبش زمين بيشتر مشهود است. در اين مقاله فاكتوري كه ميزان اثر پديده راستاگرايي در روابط تضعيف مربوط به سرعت جنبش نيرومند زمين را تعيين مي كند، معرفي مي شود. اين فاكتور به منظور لحاظ كردن اثر پديده راستاگرايي در روابط تضعيف سرعت جنبش نيرومند زمين، بر پايه مدل سازي ارايه مي شود. بدين منظور زمين لرزه 11 فروردين 1385 درب آستانه- سيلاخور، با استفاده از روش اجزاي محدود و با نرم افزار ANSYS مدل سازي مي شود.
پارامترهاي مورد بررسي شامل نسبت مولفه افقي سرعت عمود برگسل (v_n) به مولفه افقي سرعت موازي با گسل (vp) و نسبت مولفه افقي سرعت عمود بر گسل به سرعت افقي ميانگين (v) است. نتايج حاصل از داده هاي جنبش نيرومند زمين مربوط به زمين لرزه 1385 درب آستانه- سيلاخور و داده هاي حاصل از مدل سازي اين زمين لرزه نشان دهنده افزايش نسبت مولفه افقي عمود بر گسل به مولفه افقي موازي با گسل سرعت در دو انتهاي گسل، هم در جهت پيشرو كه سرعت بيشتر است و چه در جهت پسرو كه سرعت كمتري دارد است، يعني نسبت مولفه افقي سرعت عمود بر گسل به مولفه افقي سرعت موازي با گسل وابسته به زاويه راستاگرايي است. همچنين، نسبت سرعت مولفه افقي عمود بر گسل به سرعت افقي ميانگين با استفاده از مدل سازي زمين لرزه درب آستانه- سيلاخور با روش اجزاي محدود تعيين شده است. نتايج حاصل نشان مي دهد كه اين نسبت با تغيير زاويه راستاگرايي، فاصله تا رومركز زمين لرزه و طول گسيختگي تغيير مي كند. در مورد داده هاي ثبت شده از زمين لرزه درب آستانه- سيلاخور نيز همين روند قابل مشاهده است، بدين ترتيب رابطه اي براي تعيين تغييرات v_n/v_p بر حسب زاويه راستاگرايي ارايه شده است. معادله پيشنهاد شده براي نسبت مولفه افقي سرعت عمود بر گسل به سرعت افقي ميانگين (v_n/v) بر حسب (R/L)cos²? براي زمين لرزه مدل سازي شده مورد نظر به دست آمده است. اين معادله براي دخالت دادن راستاگرايي در روابط تضعيف مربوط به سرعت در چنين ناحيه اي مورد استفاده قرار مي گيرد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مقاله تاثير عوارض ساختاري مقاوم بر انتشار موج تراکمي حاصل از انفجار در ماده بسپاري پلکسي گلاس با استفاده از روش المان مجزا و برنامه رايانه اي UDEC تحليل شده است. موج ضربه اي ناشي از انفجار به صورت يک تپ (پالس) مثلثي ساده شده که مشخصه انفجاري با فشار حداکثر 11 گيگاپاسکال است به ديواره يک چال انفجاري به قطر 5.08 ميلي متر وارد شده است. فشار ديناميکي اعمال شده روي ديواره چال انفجاري به صورت شعاعي و به طور يکنواخت بر آن اعمال شده است. مقادير بيشينه جا به جايي افقي ذره، بيشينه سرعت ذره، تنش هاي اعمالي واقع در طرفين عارضه ساختاري، ضرايب عبور، انعکاس و جذب براي رفتار کشسان برآورد، و با نتايج حاصل از مطالعات آزمايشگاهي فورديس و همکاران (1993) مقايسه شده است. نتايج، انطباق خوبي را بين مقادير حاصل از بررسي هاي آزمايشگاهي و تحليل عددي نشان مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

داده هاي VLF اثرات دوبعدي قابل ملاحظه را نشان مي دهند. وارون سازي دوبعدي مزاياي متعددي را هنگامي که روي داده هاي پروفيل هاي VLF اعمال مي شوند، بيان مي کند. نخست آن که برآوردي کمي از هدايت ويژه هاي سنگ کف به دور از رساناها فراهم مي کند. دوم اين که، ارتباط بين قسمت هاي حقيقي و مجازي بردار تيپر، اطلاعاتي را در مورد عمق رساناها فراهم مي کند. در اين مقاله، يک مدل مصنوعي از يک همبري عمودي و يک پروفيل داده هاي VLF هوابرد مورد بحث قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ

در اين بررسي، وابستگي بسامدي امواج P و S در قالب Q_p^-1 و Q_s^-1 براي ناحيه مشهد محاسبه شده است. داده هاي محلي مورد استفاده با استفاده از شبکه ايستگاه هاي لرزه نگاري موقتي که به همين منظور نصب شده بودند، بدست آمده اند و از روش کداي نرماليزه شده توسعه يافته براي تجزيه و تحليل و به دست آوردن روابط کاهندگي استفاده شده است. برآوردها نشان دهنده وابستگي بسامدي کاهندگي هر يک از امواج P و S در ناحيه مشهد و بگونه اي است که Q_p^-1 از 0.012580±0.005034 در 1.5 هرتز تا 0.000863±0.000414 در 24.0 هرتز کاهش مي يابد. همچنين Q_s^-1 از 0.008019±0.004359 در 1.5 هرتز تا 0.000352±0.000314 در 24.0 هرتز کاهش مي يابد. با استفاده از روش هاي رگرسيوني، مقادير Q_p^-1 و Q_s^-1 به صورت زير و برحسب توابعي از بسامد به دست آمده اند:
(وابستگي بسامدي کاهندگي موج P در ناحيه مشهد)            Q_p^-1(f)=(0.0162±0.0106)f^{(-0.9198±0.2446)}      

(وابستگي بسامدي کاهندگي موج S در ناحيه مشهد)Q_s^-1(f)=(0.0136±0.0110)f^{(-1.1868±0.3976)}     

 نسخه قابل چاپ

فاكتور كيفيت (Q) يك فاكتور با ارزش در بررسي مخزن است كه مقادير كوچك آن نشان دهنده تضعيف نسبي انرژي لرزه اي در محيط انتشار است و  كمكي است مويد وجود هيدروكربورها در مخزن باشد. با استفاده از مقادير Q در عمق هاي متفاوت يك چاه مي توان به وجود هيدروكربورها در مخزن پي برد. در اين مقاله، با استفاده از داده هاي نيمرخ لرزه اي قائم (VSP) دو چاه اكتشافي در يكي از ميدان ها جنوب ايران، مقادير Q با روش نسبت طيفي، به دست آمده اند. همچنين به منظور مقايسه با مقادير Q به دست آمده، نسبت Vp/Vs و نسبت پواسون در محدوده عمق هاي مورد نظر تعيين شد. مقادير كمتر از 25 براي Q را مي توان در حكم شاخص حضور هيدروكربورها در مخزن در نظر گرفت كه با استفاده از نمودارهاي چاه، مورد تاييد قرار گرفته است.

 نسخه قابل چاپ

تحليل رخساره هاي لرزه اي، فن قدرتمندي براي تعيين تغييرات خصوصيات لرزه اي تريس ها در محدوده مخزن و مرتبط کردن آنها با تغييرات خصوصيات مخزني است. تعيين اين خصوصيات از مخزن جهت ساخت مدل مخزن و برنامه ريزي عمليات توليد، حياتي است. در اين بررسي سعي در تجميع داده هاي لرزه اي سه بعدي و نگاره هاي تخلخل موثر براي برآورد تغييرات جانبي تخلخل در مخزن ميشريف (يکي از مخازن نفتي واقع در خليج فارس) دارد. تحليل رخساره هاي لرزه اي به دو روش با نظارت و بدون نظارت در محدوده مخزن صورت گرفته است. نتايج اين دو روش همخواني خوبي دارند و همچنين با داده هاي پتروفيزيکي چاه ها و نقشه تخلخل ميانگين، که در مطالعات قبلي به دست آمده است، سازگارند. اين مطالعه امکان تعريف محدوده هايي با مقادير تخلخل ميانگين زياد و همچنين تخلخل ميانگين کم را فراهم مي آورد. تحليل به روش بدون نظارت نه تنها نتايج روش تحليل با نظارت را تاييد مي کند بلکه جزييات بيشتري از تغييرات جانبي رخساره هاي لرزه اي را به دست مي دهد. مناطق با تخلخل ميانگين کم بيشتر در بخش جنوبي منطقه مورد بررسي و مناطق با تخلخل ميانگين زياد، بيشتر در بخش شمالي و غربي منطقه قرار گرفته اند.

 نسخه قابل چاپ