ارتباطات بانكی تا دو سال آینده از طریق 'شابك' انجام می ‌شود

تهران- دبیر كل بانك مركزی گفت: ارتباطات بانكی تا دو سال آینده از طریق شبكه اختصاصی بانكی كشور(شابك) انجام می ‌شود.

به گزارش روز یكشنبه ایرنا و به نقل از روابط عمومی بانك مركزی،' سیدمحمود احمدی' در خصوص اینكه 'شابك' چیست و چه وظایفی بر عهده دارد ، گفت: واژه‌ شابك برگرفته از ' شبكه اختصاصی بانكی كشور' است.

وی افزود: طبق مطالعات‌كارشناسان بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران و شركت مخابرات ایران ، حدود و ثغور كار به حوزه پولی و مالی كشور محدود شد و در نهایت، با مذاكراتی كه صورت گرفت، وظایف این شركت بر طبق اساسنامه آن ، ارائه خدمات طراحی، پیاده‌سازی، راهبری، توسعه، پایش، مدیریت، پشتیبانی و دیگر موارد مرتبط با موضوع است و به یاری پروردگار برای مؤسسات اقتصادی اعم از بانكها و مؤسسات مالی و اعتباری یك شبكه ارتباطی اختصاصی امن فراهم خواهد آورد.

وی در پاسخ به این پرسش كه در حال حاضر، خدمات متنوعی از طریق بانك‌ها به مردم ارائه می‌شود كه طبعاً برای ارائه این خدمات از بسترهای مخابراتی استفاده می‌شود. چه نیازی به ایجاد این مجموعه بوده است؟، اظهار داشت: هم اینك بانك‌ها از زیرساخت‌های عمومی و مشترك با دیگر كاربردها و سازمان ها بهره می‌برند. منظورم این است كه در مركز مخابراتی، سوئیچ خاصی برای ارتباطات حساس و‌ مهمی چون ارتباطات بانكی، اختصاص داده نشده و یا خط فیزیكی ویژه‌ای هم برای این دسته از مشتركین فراهم نشده است. بنابراین ، همان اهمیتی كه برای ارتباط یك مشترك معمولی در نظر گرفته شده برای یك شعبه پراهمیت و یا یك دستگاه خودپرداز نیز لحاظ كرده‌اند. نه اینكه نتوانسته‌اند بلكه ضرورت و هزینه‌های مترتبه این امكان را به‌وجود نیاورده است.

وی ادامه داد: در یك شعبه از بانك در ساعات پر كار، صدها مشتری در طول روز به آن مراجعه می‌كنند. فرض كنید این شعبه به دلیل اختلال در شبكه ارتباطی، نتواند خدمات مورد نیاز مشتریانش را فراهم نماید. چه میزان نارضایتی به‌وجود می‌آید؟ بانك به چه مقدار متضرر می‌شود؟ این مجموعه جدید پایه‌گذاری شده است تا شبكه‌ای ویژه‌ی خدمات بانكی ایجاد كرده و امكان ارائه SLA متناسب با درجه شعبه و نیاز بانك ها را تأمین نماید.

به گفته ی احمدی ، بانك مركزی برای تقویت نظارت بر عملیات بانكی، ‌خواستار ایجاد راهكارهایی برای اعمال سیاست‌های كلان خود در حوزه بانكداری الكترونیك است كه این زیرساخت، كمك شایانی در این راستا خواهد كرد.

دبیر كل بانك مركزی در پاسخ به این پرسش كه واژه SLA در خدمات مخابراتی زیاد به چشم می‌خورد. این واژه دقیقاً مربوط به چه خدمات یا ویژگی‌هایی است؟، گفت: واژه SLAیا Service Level Agreement صرفاً مربوط به خدمات مخابراتی نیست. این اصطلاح در قراردادهای ارائه خدمات (شامل هر نوع خدمات) مقیاسی است برای تعیین كیفیت سطح خدمات. یعنی ارائه دهنده خدمت با مشخص‌كردن این سطح، میزان پاسخگویی خود و انتظار خدمت‌گیرنده را تبیین می‌كند.

وی ادامه داد: عملی‌تر بگویم، با SLA معادل 98 درصد، خدمت دهنده ضمانت می‌كند تا حداكثر اختلال در آن خدمت در طول دوره معین، تنها 2 درصد باشد. بنابراین،خدمت‌گیرنده نیز می‌داند كه ضعف در خدمت رسانی تا 2 درصد را باید مدیریت كند و بدون هیچ اعتراضی بپذیرد. این مفهوم در خدمات مخابراتی بسیار محسوس است، چرا كه اختلال در خط ارتباطی قابل لمس و گاهاً آزار دهنده است. اگر در زمان اوج مراجعه مشتریان به بانك – فرض كنید ابتدای ماه – خط ارتباطی شعبه به مركز قطع شود، یعنی همان میزان عدم تضمین كیفیت در آن زمان واقع شود، اعتراض لفظی مشتریان حداقل دستاوردی است كه نصیب كاركنان شعبه می‌شود.

احمدی در پاسخ به این سواال كه یعنی تاكنون بانك‌ها SLA مخابراتی نداشته‌اند؟، گفت: البته وجود داشته ولی این تضمین كیفیت به دو علت مورد نظر بانك‌ها نبوده است.

وی ادامه داد: نخست میزان SLA ارائه شده به بانك‌هاست. شركت مخابرات قالب قراردادی‌ یكسانی برای تمامی مشتریانش دارد كه این قالب دارای میزان ثابتی از SLA است. این مقدار برای خدمات حساس و مهم بانكی و مالی مناسب و مكفی نیست. بانك‌ها توقع دارند تا برای بسیاری از شعب خود میزان كیفیت را با هر هزینه‌ای تا سطح صد در صد بالا ببرند. اما مخابرات امكان ارائه این سطح را فراهم نیاورده است.

وی تصریح كرد: دلیل دوم عدم تضمین سطح تعیین شده در قراردادهای آن شركت با بانك‌ها است. البته علت آن ‌را شركت مخابرات باید توضیح دهد ولی تا آنجا كه بانك‌ها نقل كرده‌اند این ضعف ناشی از گستردگی خدمات آن شركت و تقسیم وظایف به شركت‌های متعدد زیرمجموعه از یك طرف و فراهم‌آوردن بخشی از این خط ارتباطی از طریق شركت ارتباطات زیرساخت از سوی دیگر است.

دبیركل بانك مركزی در پاسخ به این پرسش كه چه زمان‌بندی برای تحقق اهداف این شركت مد نظر است؟ ، گفت: بر اساس طرح تجاری تدوین شده، انتظار می‌رود تا 2 سال آینده،ارتباطات بانكی در سطح استان تهران و كلیه مراكز استان‌ها به این زیرساخت منتقل گردد. البته تلاش بر این خواهد بود تا با سرعت دادن به امور، زمان یاد شده را تا حد ممكن كاهش دهند. تمامی نقاط كشور نیز پیش بینی می‌شود تا حداكثر 5 سال آینده از خدمات این شبكه بهره‌مند گردند.

وی گفت:باتوجه به طراحی انجام شده،پیاده‌سازی طرح به‌صورت تدریجی برنامه‌ریزی شده و ممكن است از نیمه دوم سال آینده هسته اصلی این شبكه آماده سرویس‌دهی باشد. اما، امید آن داریم كه در نیمه دوم سال 1392 شاهد راه‌اندازی ارتباطات اصلی و شعب مهم بانك‌ها در مراكز استانها بوده و بانك‌ها و به ویژه مشتریان آنها از كیفیت خدمات این شبكه منتفع و بهره‌مند شوند.

دبیر كل بانك مركزی در پاسخ به این پرسش كه دلیل اصلی ایجاد این مشاركت كه بین شركت ملی انفورماتیك به عنوان زیرمجموعه بانك مركزی و شركت مخابرات صورت پذیرفت، چیست؟ آیا نظام بانكی نمی‌توانست به طور مستقل چنین نهادی را تاسیس كند؟، گفت: وظیفه اصلی نظام بانكی، ارایه خدمات بانكی است و برای ارایه این خدمات؛ سامانه ها، ابزارها و تجهیزاتی كه لازم دارد را توسعه می‌دهد. موضوع ارتباطات، یك بحث گسترده در حوزه مخابرات و زیرساخت های مخابراتی است و از زیرساخت های عمده و حیاتی كشور محسوب می‌شود.

وی گفت: اعتقاد داریم كه بانك باید بانكداری كند و مخابرات هم به فراهم كردن زیرساخت‌های ارتباطی بپردازد. بنابراین این موضوع كه نظام بانكی خودش برای ایجاد زیرساخت ارتباطی سرمایه‌گذاری كند و خودش هم آن را راهبری كند هم از نظر موضوع و هم از نظر هزینه و حجم سرمایه‌گذاری ها فاقد توجیه است. از سوی دیگر قضیه، زیرساخت وسیع مخابراتی است كه توسط شركت مخابرات ایران و شركت‌های زیرمجموعه یا مرتبط با آن - نظیر شركت ارتباطات زیرساخت - فراهم شده و میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری برای آن صرف شده است و صدها هزار نیروی متخصص و تكنیسین را در اختیار دارد.

به گفته ی احمدی، تصمیم عقلانی این بود تا نظامی را ایجاد كنیم كه با فراهم آوردن یك ارتباط سازنده و موقعیت برد – برد برای طرفین، ارزش افزوده مناسب را با حداقل هزینه و سرمایه‌گذاری فراهم كنیم. بدیهی است نظام بانكی در موقعیتی نیست كه برای امور مخابراتی، میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری كند، در حالی كه زیرساخت مناسب در شركت مخابرات وجود دارد. بنابراین، پاسخ من به پرسش شما با توجه به شرایط كشور منفی است.

وی اضافه كرد: با این حال، نظر بانك این است كه با توجه به اهمیت و حساسیت مبادلات بانكی، زیرساخت مخابراتی باید مطمئن و امن باشد و مثلاً ترافیك بانكی با ترافیك عادی یكسان پنداشته نشود و از مسیرهای مشابهی عبور نكنند كه همان بحث SLAای است كه عرض كردم. نهادی كه تحت عنوان «شابك» به وجود آمد در واقع، یك تفاهم‌نامه مهم بین زیرساخت بانكی و مخابراتی كشور است كه از سرمایه‌گذاریها و توان فنی و اجرایی كشور به بهترین وجه برای ارایه باكیفیت‌ترین خدمات استفاده می‌كند.

دبیر كل بانك مركزی در خصوص اینكه جایگاه «شابك» به لحاظ ماهوی حاكمیتی است یا تجاری، گفت: اگر چیزی تجاری بوده، روندی است كه تا كنون دنبال می‌شده. هر كدام از بانك‌ها قراردادهایی باشركت‌های مخابرات‌ استانی می‌بستند و طبعاً شركت‌های مخابراتی هم‌ از دیدگاه صرف تجاری به این موضوع می‌نگریستند. بحث اصلی «شابك» بحث حاكمیتی است كه در عین حال این حاكمیتی بودنش منجر به فدا شدن كسب و كار نشود. «شابك» یك زیرساخت واحد و ملی است كه شبكه ارتباطی واحد، اما مطمئن و امنی را برای تمام بانك ها ایجاد می‌كند و دیدگاه بانك مركزی و سایر مراجع كشور به آن كاملاً حاكمیتی است.

به گفته وی ، از سوی دیگر ، شركت مخابرات ایران یك شركت خصوصی‌شده تلقی می‌شود كه قاعدتاً باید مصالح سهام‌داری و تجاری خودش را هم در نظر داشته باشد. زیبایی «شابك» و توافقاتی كه در حوزه آن شده است، همین است كه بحث حاكمیتی بانكی را با بحث تجاری مخابرات به گونه‌ای ثمربخش پیوند داده است. در این رهگذر، نظام بانكی كشور از خدمات مخابراتی باكیفیت و امن بهره‌مند می‌شود و از سوی دیگر، شركت مخابرات هم از رهگذر ترافیك مخابراتی منتفع می‌گردد؛ ضمن این كه در‌ نهایت، با استفاده بهینه از زیرساخت‌های موجود، در سرمایه‌گذاریها و هزینه‌ها صرفه جویی قابل ملاحظه‌ای رخ می‌دهد.

وی در پاسخ به این پرسش كه تا كنون صحبت اصلی در خصوص ارتباطات زمینی و فضایی بانك‌ها بوده است. با توجه به این كه در دنیای امروز پیشرفت اصلی ارتباطات در حوزه ارتباطات سیار و تلفن همراه صورت می‌پذیرد، آیا برای ایجاد بستر یكپارچه ارتباطات بانك‌ها در یرساخت‌های ارتباطات سیار نیز در «شابك» تمهیدی اندیشیده شده است؟، گفت: شركت مخابرات ایران سهام‌دار‌عمده و تاثیرگذار شركت ارتباطات سیار یا همراه اول است. تلقی ما از «شابك» گرچه در مرحلة اول موضوع ارتباطات زمینی و «سیمی» بانك‌ها بوده است ولی قطعاً موضوع ارتباطات سیار و مجموعه‌ای از خدمات نوینی كه بر بستر تلفن همراه قابل ارایه است را نیز مد نظر داریم.

به گفته وی ،بستر تلفن همراه در دنیا به عنوان یكی از مسیرهای مهم و با رشد فوق‌العادة ارایه خدمات بانكی محسوب می‌شود و بدیهی است كه باید برای این تحول مهم فناوری در سطح بین‌المللی – كه دیر یا زود به كشورمان هم خواهد رسید‌– آمادگی داشته باشیم. برخی خدمات كاملاً جدید بانكی، نظیر پرداخت‌های ریز و پرداخت‌های برون‌خطی (از نظر بانكی) از طریق تلفن همراه قابل ارایه است. ضمن این كه خدمات بانكداری خرد را می‌توان از طریق این مسیر واجد دسترس‌پذیری و نفوذ بی‌نظیری نمود. امیدوار هستیم با بررسی‌ها و مذاكراتی كه انجام داده‌ایم، همان خدمات ویژه‌ای كه برای ارتباطات سیمی و فضایی در «شابك» مد نظر داریم، برای ارتباطات و امكانات ارتباطات سیار نیز برای نظام بانكی كشور فراهم كنیم.

دبیر كل بانك مركزی تصریح كرد: می‌توانم در این خصوص اطمینان بدهم‌ دیدگاه بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص ارتباطات سیار یك دیدگاه راهبردی است و برنامه‌های درازمدتی برای استفاده كامل و موثر از این ارتباطات را برای ارایه خدمات بانكی در دست تدوین داریم.

شابك پس از دو سال فعالیت مطالعاتی و انجام بررسی‌ها و مذاكرات كارشناسی با هدایت بانك مركزی جمهوری‌ اسلامی‌ ایران در 15 اسفند ماه سال جاری آغاز به كار كرد.