روستاي پيران از توابع بخش مركزي شهرستان سرپل ذهاب در استان كرمانشاه در غرب ايران اسلامي است.
اين روستا كه در 9 كيلومتري شهر سرپل ذهاب واقع شده است ، از شمال و شرق به كوه بانزرده و از جنوب به كوه پلتوكري محدود ميشود و از سطح دريا 920 متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن معتدل و گرم است.
رودخانه زيبا و پرآب الوند در جنوب اين روستا جريان دارد.
شهرستان سرپل ذهاب قدمت طولاني دارد ، نزديكي روستاي پيران به اين شهر، پيوستگي قدمت و پيشينه تاريخي آن را نشان ميدهد.
مردم روستاي پيران به زبان كردي با لهجه كلهري سخن ميگويند، مسلمان و اهل تسنن هستند.
براساس نتايج سرشماري سال 1385، روستاي پيران 700 نفر جمعيت داشته است و درآمد مردم روستا از طريق فعاليتهاي زراعي، دامداري و باغداري تأمين ميشود.
گندم، جو، باقلا و ذرت از عمدهترين محصولات زراعي و انار، گردو، زردآلو و سيب نيز از محصولات باغي روستاي پيران محسوب ميشود.
مهمترين فرآوردههاي دامي روستا شامل گوشت، پشم گوسفند و انواع لبنيات و روغن حيواني است.
روستاي كوهپايهاي پيران بافت مسكوني متمركز دارد. عبور نهر آب از ميان كوچههاي قديمي همراه با درختان قديمي چنار، تبريزي و گردو كه روستا را در بر گرفتهاند جلوه جذابي به روستا بخشيدهاند.
خانههاي روستاييان با توجه به نحوه معيشت و فعاليت خانوارها ساخته ميشوند ، فضاي مشترك مانند اتاق نشيمن، سرويس بهداشتي، انبار، تنورخانه و آشپزخانه در همه خانهها وجود دارد. مصالح به كار رفته در بناي خانهها، خشت، گل و چوب است. خانهها غالباً داراي سقفهاي مسطح هستند كه به وسيله تيرهاي چوبي و اندود كاهگل پوشيده شدهاند و پنجرههاي كوچك و چوبي دارند. تزيينات داخلي خانهها نيز با توجه به نوع معيشت و فعاليت روستاييان متفاوت است.
جنگلهاي انبوه و متراكم درختان بلند و زيباي چنار، تبريزي و گردو، چشماندازهاي بسيار زيبا و زمينههاي مساعدي براي گذران اوقات فراغت فراهم نمودهاند.
چشمه جوشان كنار درخت كهنسال و قديمي روستا با درختان و انواع گياهان خودرو كه در اطراف آن خودنمايي ميكنند، از جاذبههاي بديع و شگفتانگيز روستاي پيران به شمار ميرود.
آبشار بلند و زيباي پيران، كه از دل كوهها و صخرههاي اطراف سرازير ميشود، در زمره جاذبههاي بسيار كم نظير روستا است.
درختان بلوط، انجير كوهي و نيز رويشگاه گياهان دارويي گل گاوزبان، گل ختمي، شيرين بيان، پونه و گون و انواع جانوران و پرندگان وحشي مانند شغل و گرگ، روباه، خرگوش و كبك از ديگر جاذبههاي طبيعي روستا به شمار ميروند.
از مهمترين مراسمي كه در اين روستا برگزار ميشود ميتوان به مولودي خواني در ماه ربيعالاول كه ويژه دراويش اهل حق ميباشد اشاره كرد. اين مراسم با اجراي موسيقي عرفاني همراه است. عيد فطر و قربان نيز دو عيد بزرگ روستا با مراسم خاص است كه مردم به جشن و سرور و شادماني ميپردازند.
در ميان مردم روستا انواع بازيهاي بومي و محلي نيز رايج است كه معروفترين آنها هچان و قاوقاوان است ، زرمشتي و شاه و وزير از ديگر بازيهاي متداول در اين روستا هستند.
از انواع موسيقي مقامي رايج روستا ميتوان به همنوازي ساز و دهل اشاره كرد؛ در جشنهاي عروسي نيز استفاده از انواع سازهاي ضربي و اجراي ترانهها و آوازهاي محلي رواج دارد.
در روستاي پيران از لباس محلي كردي با طرح و رنگهاي متنوع استفاده ميشود. پوشاك عمومي مردان از عرقچين (نوعي كلاه)، سربند، كوله بال (نوعي لباس بدون آستين)، قبا (نوعي لباس)، سخمه (نوعي پيراهن دگمهدار)، شال (نوعي نيم تنه آستيندار)، جافي (نوعي شلوار)، جوراب و پاپوش (نوعي گيوه) تشكيل شده است. پوشاك عمومي زنان نيز شامل سربند، زيرپوش، پيراهن، كلنجه (نوعي پوشش رنگارنگ با تزيينات)، قبا (نوعي لباس آستيندار بلند) و جافي (نوعي شلوار) ميباشد.
از عمدهترين غذاهاي گردشگرپسند اين روستا ميتوان به باميه تماته و باميه بادمجان اشاره كرد. از مهمترين صنايع دستي اين روستا انواع گليم با طرحهاي كردي را ميتوان نام برد.سوغاتيهاي عمده اين روستا شامل انجير، گوجه سبز و ديگر محصولات توليد شده در روستا است.
روستاي پيران از طريق شهرهاي قصرشيرين، سرپل ذهاب، كرند غرب و گيلان غرب در استان كرمانشاه قابل دسترسي است و تمام جادههاي منتهي به اين روستا از طريق شهرهاي مزبور آسفالت و اتومبيلرو ميباشد.
منبع : ایرنا
