صحاح
"صحاح سته " نام شش كتاب حديث اهل سنت وجماعت است كه فقها واصحاب حديث بر آن ها اعتماد دارند و آن ها عبارتند از: الجامع الصحيح تأليف محمد بن اسماعيل بخارى م256هـ، صحيح تأليف ابوالحسن مسلم بن حجاج نيشابورى م 261هـ سنن تأليف ابن ماجه م 273هـ، جامع تأليف ترمذى م 279هـ، سنن تأليف ابى داود م303هـ، سنن تأليف نسائى م303هـ .
متقى هندى متوفى 975 مى نويسد: علماى مذاهب چهارگانه شافعى، حنفى، مالكى وحنبلى، در صحت احاديث مهدى (ع) اتفاق نظر دارند ومعتقدند كه واجب است تمام مسلمانان بر اين موضوع ايمان بياورند. (1)
1. امام مهدى (ع) ازولادت تا ظهور سيد محمدكاظم قزويني ص 8.
فر قه گرايى
پس از شهادت امام حسن عسكرى (ع) در آغاز، اكثر شيعيان نسبت به امام بعدى دچار شك
و ترديد شدند و حتى بعضى از عقايدشان برگشتند.
چون آغازغيبت امام و عدم حضور مستقيم فيزيكى وى در ميان شيعيان بود.
علت شدت بحران در آن زمان، اين بود كه امام حسن عسكرى (ع) به خاطر شرايط خاص زمانى، توانست جانشين خود را براى عموم آشكارا منصوب نمايد .
طبق نوشته شيخ مفيد در ارشاد ، حتى به بخش عظيمى از پيروان خويش معرفى نكرد (1)
به هر حال به خاطر عدم معرفى رسمى و آشكار جانشين امام حسن عسكرى (ع) و جاه طلبى شخصى برادر امام حسن عسكرى (ع)، يعنى جعفركذَاب، انشعاب در زمان رحلت امام حسن عسكرى (ع) در سال260 هجرى قمرى به اوج خود رسيد .
مسعودى در مروج الذهب بيست فرقه ذكر مى كند (2)
سعد قمى درالمقالات والفرق پانزده گروه ذكر مى كند (3)
نوبختى در فرق الشيعه (4) و شيخ مفيد
در الفصول المختاره (5)از چهارده فرقه نام مى برند.
با اين فرق كه نوبختى در مقام توضيح، سيزده فرقه را بيان مى كند ولى مفيد، چهاردهمين فرقه را نيز بيان كرده است. شهرستانى در "ملل و نحل " از يازده گروه نام مى برد (6)
مشهور در ميان علماء اين است كه پس از امام حسن عسكرى (ع) اماميه به چهارده فرقه تقسيم شدند .
1. ارشاد مفيد، ص 345.
2. مروج الذهب، ج4 ص 2 1 1.
3. اشعرى قمى سعد بن عبدالله المقالات والفرق ص 102.
4. فرق ا لشيعه نوبختى ص 105.
5. الفصول المختاره ص 258.
6. ملل و نحل شهرستانى ص 130.
قرامِطة
فرقه اى از غلاة شيعه شش امامى، اسماعيليه هستند كه به سبعيه نيز ناميده شده اند.
آنان مى گويند: محمدبن اسماعيل، امام هفتم وصاحب الزمان است ومعتقد به قيام به سيف وقتل و حرق مخالفان خود از ساير مذاهب اسلامى بودند.
زيارت قبور و بوسيدن سنگ كعبه و اعتقاد به ظواهر، در مذهب آنان حرام بود و در احكام شريعت، قائل به تأويل بودند (1).
رئيس قرامطه، ابوطاهر قرمطى بود. قرامطه حجرالاسود را از جاكنده وبه بحرين- مسكن خود- بردند وبيست ودو سال نزد خود نگاه داشتند (2)
1. معارف ومعاريف ج 8 ص271
2. مهدي موعود پاورقي ص 616 .
مرجئه
به معناى تأخير افكننده ، نام فرقه اى از فرق اسلامى است كه در پايان نيمه اول قرن اول هجرى پديد آمد.
آنان گروهى از خوارج اند كه مرتكب گناه کبيره را مخلد در دوزخ نمى دانستند، بلكه كار او را به خدا وا مى گذاشتند.
اكثريت مرجئه، امامت را براى غير قريشى جائز نمى دانستند، ولى بعض آنان مى گفتند: هركس احكام قرآن و سنت رسول (ص) را بر پا دارد، مى تواند امام باشد .
مكتب اعتقادى مرجئه، براى امويان كه از ارتكاب معاصى بزرگ، پرهيزى نداشتند پناهگاه خوبى بود بدين جهت امويان از مرجئه پشتيبانى مى كردند (1)
مرجئه جزو سپاه سفيانى هستند كه به سپاه حضرت مهدى (ع) هجوم مى برند (2).
1. معارف و معاريف ج9 ص 268.
2. بحارالانوار ج 52، ص 343.
محمد بن بشير
از اهالى كوفه، از موالى بنى اسد و از اصحاب امام كاظم(ع) بود.
وى از غلاة و مبتدعين بود و مدعى بود كه پس از امام موسي بن جعفر(ع)، خود امام است و مى گفت: امام كاظم(ع) زنده است و او همان امام قائم است.
پيروانى داشت و در شعبده و اعمال خارق العاده، مهارت داشت (1)
1. معارف ومعاريف ج9ص161.
مغيريه
فرقه اى از غلات شيعه و پيرومغيرة بن صعيد عجلى مى باشند.
آنان "عبد الله بن حسن " را پس از امام باقر(ع) امام دانند و او را مهدى منتظر مى خوانند و مى گويند او نمرد ه است و روزى ظهور خواهد كرد.
هنگامى كه امام صادق (ع) خبر يافت كه بزيع يكى از سران مغيريه به قتل رسيده، گفت: الحمد لله ابن مغيريان را جز قتل، چاره اى نباشد، زيرا آنان تا ابد توبه نمى كنند. (1)
1. معارف و معاريف ج 9، ص 519.
منبع:yamojir.com
