از آیاتی که خداوند متعال در آن ها به آفرینش انسان اشاره می کند، و آن را نشانه ای از عظمت و خلاقیت خود می شمارد، آیه بیستم سوره روم و در این آیه به آفرینش و مواد اولیه انسان نخستین که مهم ترین نعمت و موهبت الهی به انسان است، توجه داده شده است. چنانکه می فرماید:
« وَ مِن آیاتِهِ ان خَلَقَکُم مِن تُرابٍ ثُمَّ اِذا انتُم بَشَرٌ تَنتَشِروُن »
"یکی از نشانه های او این است که شما را از خاک آفرید و سپس شما انسان هایی شدید که در روی زمین پراکنده گشتید ."
چرا از میان این همه مخلوقات جهان هستی، خداوند متعال آفرینش انسان را که جزئی از مخلوقات است، نشانه ای از قدرت خلقت خود به حساب می آورد ؟
زیرا که دیباچه هر کتابی خلاصه و فشرده مطالبی است که در آن کتاب نوشته شده است . و دیباچه کتاب آفرینش، انسان است که در هر جمله و صفحه آن کتاب، علوم و فنونی نهفته است و هر کدام از آن صفحات، دانش و تخصص مخصوص به خود را می طلبد . مثلا علم طب انسان را از نظر جسم و تن مورد بررسی قرار می دهند . و روانشاسی از جهت روان، و فقه از نظر احکام و ...
شگفتیهای آفرینش انسان
از امیرالمومنین علی علیه السلام نقل شده است که فرمود :
وَ فیک انطویَ العالَمُ الاکبَر اتَزعَمُ انَّک جِرمٌ صَغیرٌ
بِاحرُفه تَظهَرُ المُضمَرُ انتَ الکتابُ المُبینُ الّذی
«ای بشر آیا خیال می کنی که به ظاهر جسم کوچکی هستی، در صورتی که در وجود تو جهانی پر از رمز و راز نهفته است .»
" تو یک کتاب آشکاری هستی که هر یک از حروف و کلمات آن کتاب آشکار کننده نهان خلقت بزرگ است ."
واقعاً انسان چه مخلوق عجیبی است که ابعاد گوناگون آن هنوز برای بشر ناشناخته است . چنانکه علی علیه السلام می فرماید:"مَن عرَفَ نَفسَهُ فَقَد عرفَ رَبَّهُ " هرکس خودش را بشناسد، خدای خود را شناخته است .
انسانی که کرات مختلف و دریاها و خشکی ها را تسخیر کرده و با پیشرفت سریع علمی خود، دنیا را مانند یک دهکده کوچک قرار داده، و در یک زمان خیلی کوتاه ازتمام گیتی باخبر می شود و اطلاعات علمی خود را در اختیار دیگران می گذارد و اطلاعات دیگران را بلافاصله دریافت می کند؛ چگونه از خاکی آفریده می شود که یک ماده بی حرکت و خاموش است؟ چه نیرویی غیر از خالق توانا می تواند از خاک تیره، انسان متمدن و سراسر نور و لطافت و زیبایی بیافریند و هوش و ذکاوتی به او عطا کند که دنیا را به استخدام خود درآورد؟
آیه ی یاد شده به دو نمونه از قدرت خلاقیت خداوند متعال اشاره می کند :
۱- آفرینش انسان از خاک ممکن است اشاره به خلقت اولیه انسان که مخلوطی از آب و خاک، آن هم از انواع مختلف خاکهای تیره، قرمز، سبز، سخت، نرم، خشن، ملایم و سخت و ... باشد .
با اشاره به نطفه و غذای انسان است که باز از خاک به صورت میوه جات و سبزیجات و ... به دست می آید و با آن غذاها سلول به وجود می آید و از آن سلول ها نطفه ساخته می شود و از نطفه؛ انسان .
دکتر «الکسیس کارل» می گوید:
« عناصر تشکیل دهنده نطفه انسان ابتدا از فرآورده های خاکی مانند: آهن، مس، کلسیم، ید و ... تهیه می شود که زمین آن ها را به صورت میوه ها و سبزیها در می آورد و گیاهان در بدن دام ها به لبنیات و گوشت تبدیل می شوند و بدن انسان با استفاده از آن ها نطفه و اسپرم را می سازد .»
۲- در مواردی به کار می رود که کاری یک مرتبه انجام گیرد یعنی خداوند قدرت انتشار و تولید مثل به انسان عطا کرد و در مدت کوتاهی نسل بشر زیاد شد. که اگر زمینه تولید مثل و توالد و تناسل را در نهاد انسان قرار نمی داد، امکان نداشت نسل بشر رو به افزایش بگذارد .
آفرینش بی سابقه
می دانیم که هر سازنده و پدیدآورنده ای ابزار و ماده اولیه می خواهد اما خداوند متعال همه موجودات از جمله انسان را بدون سابقه و ابزار و ماده اولیه آفرید :
« اِبتداعَ ما خلقَ بِلا مِثالٍ سَبَقَ و لا تَعَبٍ و لا نَصَبٍ و کُلَ صانِعِ شَی ءٍ فَمن شَی ءٍ صَنَعَ ما خَلَق »
خدا هرچه آفریده، ابتکاری و بدون سابقه بوده، نقشه ای از پیش در میان نبوده و رنج و تلاشی تحمل نکرده، هر سازنده ای مایه و مواد اولیه ای می خواهد که از آن چیزی بسازد؛ ولی خدا بی مایه و مواد اولیه همه چیز را آفرید »
خداوند متعال در مورد خلقت اولیه انسان در آیات متعددی با لفظ "تراب" و "طین" تعبیر آورده و بیان فرموده است که انسان را ابتداءً از خاک آفریده است .
چنانکه در این باره جریان حضرت عیسی علیه السلام را با آدم علیه السلام که کاملاً مستقل، و از خاک به وجود آورده، مقایسه می کند و می فرماید : " اِنَّ مَثَلَ عیسی عِندَاللهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تراب " این آیه تصریح دارد بر این که حضرت آدم علیه السلام مستقلاً از خاک گرفته شده زیرا که قرآن برای آدم نه پدری قایل است و نه مادری . و تبدّل انسان از موجودات دیگر را نفی می کند و می فرماید : " بداُ خَلقَ الاِنسانِ مِن طین..." " ...خداوند انسان را ابتداء از خاک آفرید " "حالا خاک چه مراحلی را پشت سرگذاشته، در آیات متعدد متذکر می شود مانند : سوره های سجده /۷ - مومنون /۱۲- حجر/۲۶- الرحمان/۱۴ که حاکی از مراحل خاک، گل و لای، گِل خشکیده (مانند سفال)، گِل چسبنده و ... است .
منبع:موسسه جهاني سبطين
